szczecin.rdos.gov.pl/rekomendacje-dla-samorzadow-do-uchwal-w-sprawie-form-ochrony-przyrody-2
Według wytycznych, miedzy innymi:
- Granice form ochrony przyrody mają być określane przez współrzędne punktów załamania, a powierzchnia – przez geometryczną powierzchnię wieloboku opartego na tych punktach (nie jest więc konieczne dopasowywanie granicy do działek ewidencyjnych, a powierzchnia będzie różna od ewidencyjnej powierzchni działek).
- Przy uznawaniu alei za pomnik przyrody, GDOŚ zaleca "w miarę możliwości" podanie współrzędnych każdego drzewa.
- W uchwałach powinna być mapa granic, w miarę możliwości 1:5000, jeśli trzeba to w arkuszach, oraz mapa poglądowa lokalizacji. GDOS udostępnił wzory map dla użytku ekologicznego zrobione dla programu qGIS, w formie szablonu automatycznie zaczytującego tła rastrowe z publicznych serwisów wms.
- Cel ochrony ma pasować do ustawowej definicji formy ochrony (podano przykłady możliwych błędów).
- Sprawujący nadzór nad formami wojewódzkimi: marszałek województwa lub dyrektor parku krajobrazowego. Nad formami gminnymi: wójt/burmistrz/prezydent miasta
- Zgodnie z delegacją ustawową, można zapisywać szczególne ustalenia dotyczące ochrony czynnej, ale nie biernej. W szczególności nie mogą one pokrywać się z treścią wprowadzanych zakazów
- Zakazy tylko z zamkniętych katalogów ustawowych, ale powinny być wybierane tylko te, które stosują się do obiektu. Można różnicować zestaw zakazów dla różnych części obiektu, a niekiedy wręcz należy to robić, by nie narazić się na zarzut wprowadzania nadproporcjonalnych zakazów nie wynikających z potrzeb ochrony. Można stosować "odstępstwa obszarowe" tj. określać że dany zakaz nie dotyczy lub warunków nie dotyczy pewnych terenów w obrębie formy ochrony przyrody, ale takie wyłączenie powinno logicznie wynikać z [braku] potrzeb ochrony przyrody danym zakazem w pewnych miejscach, nie powinno np. dotyczyć pojedynczych działek w związku z planami ich zainwestowania. Zakazy muszą być w dosłownym brzmieniu ustawowym, z możliwością modyfikacji zawężającej.
- Nie wydaje się ponownych uchwał w sprawie utworzenia dla już istniejących form ochrony przyrody. Jeśli trzeba zmodyfikować / określić na nowo elementy określane aktem tworzącym, wydaje się uchwały "w sprawie formy ochrony przyrody".
- Utrata mocy aktu tworzącego formę ochrony przyrody nie skutkuje likwidacją tej formy. Utworzenie formy ochrony przyrody jest jednorazową czynnością powodującą zmianę w świecie i powołanie tej formy do życia. Tylko stwierdzenie nieważności aktu tworzącego odwraca ten efekt. Uchylenie aktu utworzenia formy ochrony przyrody lub utrata ważności tego aktu z mocy prawa, eliminuje z obrotu prawnego wprowadzone zakazy, ale nie samo istnienie formy ochrony przyrody. Zniesienie formy ochrony przyrody wymaga wydania aktu ją znoszącego.
- Sama utrata żywotności przez drzewo – pomnik przyrody poza obszarem zabudowanym nie jest przesłanką do zniesienia jego ochrony.
- Uzasadnienie do projektu uchwały powinno zawierać szczegółowe informacje (w tym oparte np. na opiniach ekspertów) potwierdzające zasadność utworzenia danej formy o konkretnym zasięgu oraz wymiarze (dlaczego taka a nie inna powierzchnia, dlaczego ten obiekt/obszar). Dodatkowo należy podać argumentację za wprowadzeniem konkretnych zakazów (oraz ewentualnych odstępstw od nich), które będą obowiązywały na danym terenie (na całym lub części obszaru).
