Klub Przyrodników

17 grudnia wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Środowiska z 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody.

Kryterium umożliwiającym uznawanie drzew za pomniki przyrody będzie obwód przekraczający:

• bez koralowy, cis pospolity, jałowiec pospolity, kruszyna pospolita, rokitnik zwyczajny, szakłak pospolity, trzmielina - 50 cm,
• bez czarny, cyprysik, czeremcha zwyczajna, czereśnia, głóg, jabłoń, jarząb pospolity, jarząb szwedzki, leszczyna pospolita, żywotnik zachodni - 100 cm,
• grusza, klon polny, magnolia drzewiasta, miłorząb, sosna Banksa, sosna limba, wierzba iwa, żywotnik olbrzymi - 150 cm,
• brzoza brodawkowata, brzoza omszona, choina, grab zwyczajny, olsza szara, orzech, sosna wejmutka, topola osika, tulipanowiec, wiąz górski, wiąz polny, wiąz szypułkowy, wierzba pięciopręcikowa - 200 cm,
• daglezja, iglicznia, jesion wyniosły, jodła pospolita, kasztanowiec zwyczajny, klon jawor, klon zwyczajny, leszczyna turecka, modrzew, olsza czarna, perełkowiec, sosna czarna, sosna zwyczajna, świerk pospolity - 250 cm,
• buk zwyczajny, dąb bezszypułkowy, dąb szypułkowy, lipa, platan, topola biała, wierzba biała, wierzba krucha - 300 cm,
• inne gatunki topoli – 350 cm

LUB „wyróżnianie się wśród innych drzew tego samego rodzaju lub gatunku w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na obwód pnia, wysokość, szerokość korony, wiek, występowanie w skupiskach, w tym w alejach lub szpalerach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe”.

Przyjęte ostatecznie obwody są dość liberalne, korzystniejsze dla drzew niż obwody proponowane we wcześniejszym projekcie tego zarządzenia. Dopuszczono też uznawanie za pomnik drzew, nawet cieńszych, ze względu na inne wartości. W portalu RCL: legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12303350 można prześledzić historię projektu, w tym odniesienie się do uwag z konsultacji społecznych.

Drzewa spełniające kryteria pomnikowe gmina może, ale oczywiście nie musi uznać za pomnik przyrody.
Niezależnie od ochrony pomnikowej, po wejściu w życie rozporządzenia, gmina będzie mogła – niezależnie od lokalizacji drzewa – zgłosić sprzeciw wobec zamierzonej wycinki drzewa spełniającego „kryteria pomnikowe” (choćby nie było ono uznane za pomnik), w reakcji na zgłoszenie zamiaru wycięcia drzewa przez osobę fizyczną bez związku z działalnością gospodarczą.

Rozporządzenie określa także kryteria uznawania za pomnik przyrody tworów przyrody nieożywionej, ale są one skonstruowane tak, że w praktyce nie powinny ograniczać wprowadzania tej formy ochrony.