Sprawozdanie z działalności Pilskiego Koła Klubu Przyrodników w 2010r.
W 2010r. działalność Koła skupiła się na następujących zagadnieniach:
1. Kontynuowanie prac związanych z powołaniem "Zespołu przyrodniczo - krajobrazowego Skrzatusz - Dąbrowa Góra".
2. Monitoring zimowisk nietoperzy (ruiny kuźnickiego browaru, kolektor deszczowy w Pile - Motylewie).
3. Interwencje w sprawie:
a) termomodernizacji budynków mieszkalnych wykorzystywanych przez jerzyki (Apus apus), jako miejsca odbywania lęgów przy
    ul. Rogozińskiej oraz Al. Wojska Polskiego w Pile,
b) tor przeszkód na wzgórzach w Pile - Kalinie,
c) zasypywania doliny rzeki Rudy.
4. Inwentaryzacja wybranych gatunków ptaków lęgowych obszaru Natura 2000 "Puszcza nad Gwdą", w granicach województwa wielkopolskiego.
5. Monografia rezerwatu przyrody "Kuźnik" - Rezerwat przyrody Kuźnik i Rynna Jezior Kuźnickich - bioróżnorodność, funkcjonowanie, ochrona i
    edukacja".
6. Złożenie wniosku w Urzędzie Miasta w Pile o powołanie pomników przyrody.
7. "Ptaki, a termomodernizacja budynków mieszkalnych".
8. Mikroprojekt: Działania ochronne w kolonii rozrodczej nocka dużego (Myotis myotis) w Jaglicach koło Człopy.
9. Program edukacji regionalnej "Przystanek Piła i okolice".
10. Ochrona muraw kserotermicznych w Nadleśnictwie Kaczory.
11. Udział w prezentacji pakietu edukacyjnego "Sowy Polski".
12. Udział w spotkaniu dotyczącym powstania w Pile Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego.
13. Uczestnictwo w prezentacji projektów dotyczących Planu Gospodarki Odpadami oraz Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piła.
14. Wyprawy przyrodnicze PKKP.
15. Bałkańska wakacyjna wyprawa PKKP.
16. Zmiany personalne w PKKP.

 

1. Kontynuowanie prac związanych z powołaniem zespołu przyrodniczo - krajobrazowego "Skrzatusz - Dąbrowa Góra".
W 2010r. kontynuowaliśmy działania mające na celu utworzenie zespołu przyrodniczo - krajobrazowego "Skrzatusz - Dąbrowa Góra". W kwietniu 2009r. PKKP złożyło w Urzędzie Gminy w Szydłowie wniosek o powołanie powyższego zespołu. Mimo deklarowanej akceptacji pomysłu przez Urząd Gminy i Radę Gminy w Szydłowie prace nad projektem trwały ponad rok. Podczas kolejnych miesięcy trwały negocjacje pomiędzy zainteresowanymi stronami nad kształtem granic oraz projektem uchwały planowanego zespołu. W dniu 26 marca 2010r. odbyła się Sesja Rady Gminy, na której rozpatrzono projekt uchwały w sprawie ustanowienia zespołu przyrodniczo - krajobrazowego. Niestety projekt uchwały nie uzyskał poparcia większości radnych Rady Gminy w Szydłowie. Ponieważ nie uzyskaliśmy poparcia dla satysfakcjonującego nas zarysu granic projektowanego zespołu, dlatego jako PKKP zrezygnowaliśmy z dalszych prac nad powołanie zespołu przyrodniczo - krajobrazowego "Skrzatusz - Dąbrowa Góra". Zespól ten jednak powstał w okrojonej postaci, w stosunku do pierwotnie planowanej, z inicjatywy Jarosława Ramuckiego, członka PKKP i zarazem radnego Gminy Szydłowo. Uchwałą Nr XLIV/311/10 Rady Gminą Szydłowo, z dnia 3 września 2010 r., powołano zespół przyrodniczo - krajobrazowy "Góra Dąbrowa".
Uczestnicy: Kamil Kryza, Jarosław Ramucki.

 

2. Monitoring zimowisk nietoperzy (ruiny kuźnickiego browaru, kolektor deszczowy w Pile - Motylewie).
W 2010r. kontynuowano monitoring zimowisk nietoperzy w ruinach browaru kuźnickiego oraz w kolektorze burzowym w Pile - Motylewie. To ostatnie zimowisko znane jest dopiero od kilku lat i jest to kolejne z największych zimowisk nietoperzy w północno-zachodniej Polsce leżące na obszarze ziemi pilskiej. W ruinach browaru monitoring prowadzony jest od 10 lat. Hibernuje w nich kilkaset nietoperzy z dotychczasową rekordową liczebnością 2008r. (545 osobników). Natomiast w kolektorze deszczowym odbyło się trzecie liczenie, z dotychczasową rekordową liczebnością 2230 policzonych nietoperzy w 2009r.
Uczestnicy: Kamil Kryza, Artur Stanilewicz, Grzegorz wojtaszyn.

 

3. Interwencje w sprawie:
a. termomodernizacji budynków mieszkalnych wykorzystywanych przez jerzyki (Apus apus), jako miejsca odbywania lęgów przy
    ul. Rogozińskiej oraz Al. Wojska Polskiego w Pile.
- na przełomie grudnia 2009r. i stycznia 2010r. zaobserwowano rozpoczęcie prac termomodernizacyjnych w budynkach mieszkalnych przy Al. Wojska Polskiego 37 A-F i 39 A-F w Pile. Z poprzednich sezonów lęgowych wiedziano, że budynki te wykorzystywane są przez jerzyki, jako miejsca lęgowe. Administratorem budynków jest Zakład Gospodarki Lokalowej, Spółka z o.o. w Pile. Skierowaliśmy do administratora pismo z informacją o gniazdowaniu tego chronionego prawem gatunku ptaka w powyższych budynkach. Poprosiliśmy również, żeby pozostawić szczeliny w stropodachu, które wykorzystywane są, jako miejsca odbywania lęgów, niezabezpieczone z wolnym dostępem dla ptaków. Administrator budynków odpowiedział pozytywnie na powyższe pismo i uwzględnił nasze uwagi w trakcie prac termomodernizacyjnych, umożliwiając dzięki temu odbycie lęgów jerzyków w sezonie w 2010r.
Uczestnicy: Kamil Kryza. - wiosną 2010r. rozpoczęto prace termomodernizacyjne w budynkach mieszkalnych zasiedlanych przez jerzyki w okresie lęgowym przy ul. Rogozińskiej w Pile. Interwencja dotyczyła tego samego osiedla, w którego sprawie interweniowaliśmy w zeszłym roku. Budynki te również należą do tego samego administratora. Pomimo naszej ubiegłorocznej interwencji ponownie przystąpiono do prac, mimo że rozpoczął się już okres lęgowy ptaków. Oprócz jerzyków legi rozpoczęły już również wróble, oknówki i gołębie. W powyższej sytuacji skierowaliśmy do Spółdzielni Mieszkaniowej "Jadwiżyn" pismo z prośbą o wzięcie pod uwagę podczas wykonywania prac termomodernizacyjnych gniazdujących ptaków. Następnie kontrolowaliśmy wykonywane prace tak, aby byłe one jak najmniej inwazyjne dla gniazdujących tam ptaków. Uczestnicy: Kamil Kryza.
b. tor przeszkód na wzgórzach w Pile - Kalinie.
W okresie 5-16.08.2010r. zaobserwowaliśmy prowadzenie prac budowlanych nad "torem przeszkód" na wzgórzu w Pile - Kalinie (przy popularnym "Smoku"). Prace prowadzone były na ścieżce biegnącej skrajem wzgórza, równoległej do doliny Gwdy. Obejmowały one budowę drewnianych i ziemnych przeszkód. W efekcie niszczeniu uległa ścieżka oraz jej otoczenie. Wykorzystywanie wzgórza do jazdy motorami crossowymi obserwowaliśmy wcześniej, a budowa ścieżki z przeszkodami może doprowadzić do wzmożenia tego procederu, szkodliwego zarówno dla pieszych turystów, jak i zamieszkujących wzgórze zwierząt. Obszar znajduje się na terenie SOO "Ostoja Pilska" i powinien być otoczony szczególną opieką. Wzgórze w Kalinie ma wysokie walory ze względu na obecność szeregu gatunków grądowych roślin, występowanie okazałych dębów i sosen oraz relikty ciepłolubnych dąbrów, które ostatnio w okolicach Piły znajdują się w regresie. Na terenie wzgórza swoje jedyne znane stanowisko w Pile (cytowane już w przedwojennych publikacjach botanicznych) posiada pięciornik biały (Potentilla alba), gatunek charakterystyczny dla świetlistych dąbrów. Kępa roślin znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie pasa przeciwpożarowego, przez co łatwo może ulec zniszczeniu przy okazji kolejnego przeorywania pasa. W obu sprawach skierowaliśmy pismo do Nadleśnictwa Kaczory z prośbą o interwencje. Otrzymaliśmy pozytywną odpowiedź na nasze pismo. Nadleśnictwo podjęło działania w celu likwidacji nielegalnego toru przeszkód oraz zabezpieczyło stanowisko pięciornika białego (Potentilla alba) chroniąc je przed zniszczeniem.
c. zasypywania doliny rzeki Rudy.
W 2010r. kontynuowaliśmy interwencję związaną z zasypywaniem doliny rzeki Rudy na terenie Piły. Otrzymaliśmy zapewnienie Zastępcy Prezydenta Piły, Pana Jerzego Wołoszyńskiego, że właściciele działek przylegających do doliny rzeki Rudy ograniczą swoją działalność tylko do działek będących ich własnością. Na powyższych działkach będą składowane tylko materiały służące do niwelacji terenu, czyli ziemia i gruz. Natomiast pozostałe odpady zostaną z tych działek usunięte. Ponadto Urząd Miasta Piły wystąpi do właściciela działki o zakończenie prowadzonej niwelacji terenu, której zakres winien wynikać z projektu zagospodarowania działki.

 

4. Inwentaryzacja wybranych gatunków ptaków lęgowych obszaru Natura 2000 "Puszcza nad Gwdą", w granicach województwa wielkopolskiego.
Przedstawiciele PKKP uczestniczyli w drugim sezonie inwentaryzacji ornitologicznej obszaru Natura 2000 "Puszcza nad Gwdą". Przedmiotem inwentaryzacji ponownie były gatunki ptaków wymienione w Zał. 1 Dyrektywy Rady 79/409/EWG (ze szczególnym uwzględnieniem gatunków, których liczebność kwalifikuje ostoję do międzynarodowych ostoi ptaków), regularnie występujących gatunków migrujących nie wymienionych w Zał. 1 Dyrektywy Rady 79/409/EWG (stwierdzenia ilościowo znaczące dla populacji migrujących) oraz umieszczonych na Czerwonej Liście Zwierząt Gatunków Ginących i Zagrożonych w Polsce. Prace terenowe prowadzone były w okresie kwiecień - lipiec 2009r. oraz kwiecień - lipiec 2010r.
Uczestnicy: Jakub Glapan, Kamil Kryza, Artur Stanilewicz.

 

5. Monografia rezerwatu przyrody "Kuźnik" - Rezerwat przyrody Kuźnik i Rynna Jezior Kuźnickich - bioróżnorodność, funkcjonowanie, ochrona i edukacja".
11.05.2010r. w siedzibie Nadleśnictwa Zdrojowa Góra odbyło się spotkanie promocyjne, na którym przedstawiono monografię "Rezerwat przyrody Kuźnik i Rynna Jezior Kuźnickich - bioróżnorodność, funkcjonowanie, ochrona i edukacja". Członkowie PKKP, jako współautorzy powyższej publikacji, również uczestniczyli w spotkaniu promocyjnym. Dzięki pozyskanym środkom finansowym zgromadzonym dzięki wsparciu Urzędu Miasta w Pile, Muzeum Stanisława Staszica w Pile (wydawcy), Klubu Przyrodników, Nadleśnictwa Zdrojowa Góra, Urzędu Gminy Szydłowo i ALTVATER w Pile, udało się zakończyć prace i wydać długo oczekiwana przez nas książkę. Monografia powstała pod redakcją Pawła Michała Owsiannego.
Uczestnicy: Jakub Glapan, Wojciech Gruszka, Kamil Kryza, Robert Puciata, Robert Rosa, Rafał Ruta, Artur Stanilewicz, Grzegorz Wojtaszyn.

 

6. Złożenie wniosku w Urzędzie Miasta w Pile o powołanie pomników przyrody.
W maju 2010r. rozpoczęliśmy działania prowadzące do złożenia wniosku o uznanie przez Radę Gminy w Pile zaproponowanych przez PKKP drzew i alei drzew za pomniki przyrody. Drzewa i aleje zostały wytypowane podczas przeprowadzanej przez PKKP w 2009r. "Inwentaryzacji przyrodniczej obszarów niezabudowanych miasta Piły". Przygotowania do złożenia wniosku polegały na ustaleniu numeracji działek ewidencyjnych, na których rosną drzewa oraz właścicieli tych działek. Informacje te mogliśmy uzyskać dzięki pomocy Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta w Pile. Następnie skierowaliśmy do właścicieli powyższych działek pisma z prośbą o wyrażenie opinii na temat naszych planów powołania pomników przyrody. Po uzyskaniu części odpowiedzi złożyliśmy w Urzędzie Miasta w Pile wniosek o objęcie wyznaczonych przez nas drzew i alei ochroną prawną. Do chwili obecnej trwają negocjacje związane z objęciem ochroną wyznaczonych przez nas drzew i alei.

 

7. "Ptaki, a termomodernizacja budynków mieszkalnych".
W dniu 13.04.2010r. odbyło się w Urzędzie Miasta w Pile spotkanie ze spółdzielcami i administratorami budynków mieszkalnych na temat ptaków gniazdujących w budynkach mieszkalnych oraz przeprowadzanych w tych budynkach termomodernizacji. Spotkanie to mogło odbyć się dzięki Zastępcy Prezydenta Miasta Piły, Panu Jerzemu Wołoszyńskiemu i pomocy Pani Lidii Plewy, pracującej w Wydziale Gospodarki Komunalnej UM w Pile. PKKP przygotowało prezentację multimedialną pod tytułem "Ptaki, a termomodernizacja budynków mieszkalnych" i poprowadziło to spotkanie. Uczestnicy: Kamil Kryza.

 

8. Mikroprojekt: Działania ochronne w kolonii rozrodczej nocka dużego (Myotis myotis) w Jaglicach koło Człopy.
23 i 24.10.2010r. przeprowadzono działania ochronne w kolonii rozrodczej nocka dużego (Myotis myotis) w Jaglicach koło Człopy w ramach mikroprojektu finansowanego przez Klub Przyrodników. Przed rozpoczęciem prac przeprowadzono kontrolę strychu i potwierdzono, iż nietoperze odleciały ze strychu na zimowiska. Sprzątnięto pokłady guana nietoperzy nagromadzonego na strychu kościoła w ciągu ostatnich kilku lat. Odchody były umieszczane w workach i wynoszone po drabinie na zewnątrz kościoła. Po sprzątnięciu odchodów na strychu rozłożono folię budowlaną, na której będzie gromadziło się guano w kolejnych sezonach. Foliowa platforma uniemożliwi przedostawanie się odchodów do wnętrza kościoła i ułatwi sprzątanie strychu w kolejnych sezonach. Guano nietoperzy zostało zagospodarowane wśród mieszkańców wsi, jako nawóz. Na przeprowadzenie działań uzyskano zgodę proboszcza parafii w Człopie. Uczestnicy: Kamil Kryza, Jarosław Ramucki, Rafał Ruta, Artur Stanilewicz, Grzegorz Wojtaszyn, Katarzyna Żuk.

 

9. Program edukacji regionalnej "Przystanek Piła i okolice".
16.06.2010r. w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Pantaleona Szumana w Pile, w Oddziale dla Dzieci przy ul. Buczka 14, przedstawiciel PKKP prowadził spotkanie w ramach programu edukacji regionalnej "Przystanek Piła i okolice" zatytułowane "Cenne przyrodniczo miejsca na terenie miasta Piły". Główny celem tego spotkania było przybliżenie dzieciom i młodzieży pilskich szkół podstawowych i gimnazjów, najciekawszych i najcenniejszych miejsc pod względem przyrodniczym na terenie Piły i jej najbliższych okolic. Dzięki prezentacji multimedialnej przybliżyliśmy słuchaczom interesujące gatunki i miejsca, które czasami w wyniku zabiegania codziennego życia są niedostrzegane przez mieszkańców Piły, mimo, że są całkiem blisko, a po zakończeniu prezentacji odpowiedzieć na nurtujące pytania zadawane przez młodych pilan i ich opiekunów.
Następnie w okresie od lipca do sierpnia można było zobaczyć w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Pile, wystawę poświęconą rezerwatowi przyrody Kuźnik przygotowaną przez nasze Koło - "Kuźnik - skarb pilskiej przyrody". Wernisaż wystawy odbył się we wrześniu 2009r. w Muzeum Stanisława Staszica w Pile. Wystawa po raz drugi mogła być pokazana pilanom dzięki uprzejmości p. Iwony Belter, zastępcy dyrektora Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Pile. Tym razem naszą wystawę chcieliśmy pokazać dzieciom i młodzieży, które w okresie wakacyjnym odwiedzali pilską bibliotekę. Niestety z powodu ograniczonej powierzchni wystawienniczej mogła zostać pokazana tylko część edukacyjno-historyczna wystawy, poświęcona wybranym zagadnieniom dotyczącym rezerwatu Kuźnik oraz jego historii. Uczestnicy: Kamil Kryza.

 

10. Ochrona muraw kserotermicznych w Nadleśnictwie Kaczory.
W 2008r. rozpoczęliśmy działania mające na celu ochronę muraw kserotermicznych znajdujących się na obszarze administrowanym przez Nadleśnictwo Kaczory. Powyższe murawy znajdują się na Dziewczej Górce oraz śródleśnej murawie położonej w sąsiedztwie wsi Byszewice. Podczas spotkania z przedstawicielami Nadleśnictwa ustalono kierunki działań mających na celu stopniową eliminację niepożądanych gatunków drzew (głównie modrzewia i robinii) na obu obiektach, a w efekcie zmniejszenie zwarcia drzew, wzrost powierzchni muraw i okrajków kserotermicznych. W maju 2010r. wizytowaliśmy powyższe miejsca i stwierdziliśmy, że zgodnie z ustaleniami, na Dziewczej Górce trwa eliminacja zacieniających murawy modrzewi. Wycięto znaczną liczbę tych drzew, a także kilka niepożądanych w obiekcie buków i robinii.

 

11. Udział w prezentacji pakietu edukacyjnego "Sowy Polski".
W lutym 2010r. nasze Koło otrzymało zaproszenie Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Pantaleona Szumana w Pile na prezentację pakietu edukacyjnego "Sowy Polski". Pakiet zawierał film, prezentacje multimedialną, scenariusze zajęć wraz z arkuszami pracy ucznia na poziomie od przedszkolnego do gimnazjum, kolorowe plansze edukacyjne, gry edukacyjne, puzzle i karty do gry. Prezentacja ta była efektem ogólnopolskiego projektu Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych z Krakowa. Uczestnicy tego spotkania mieli okazję poszerzyć swoją wiedzę przyrodniczą na temat sów występujących w Polsce. Otrzymali również pakiety edukacyjne.
Uczestnicy: Jakub Glapan, Kamil Kryza.

 

12. Udział w spotkaniu dotyczącym powstania w Pile Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego.
W związku z nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, otrzymaliśmy zaproszenie Rady Miasta Piły na spotkanie informacyjne poświęcone możliwości utworzenia w Pile Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Spotkanie to było prowadzone przez Pana Senatora Mieczysława Augustyna.
Uczestnicy: Kamil Kryza.

 

13. Uczestnictwo w prezentacji projektów dotyczących Planu Gospodarki Odpadami oraz Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piła.
W kwietniu 2010r. uczestniczyliśmy w spotkaniu prezentującym projekty:
- Raportu z realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piła za okres od 1 stycznia 2006 roku do 31 grudnia 2008 roku,
- Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piła na lata 2009 - 2012 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2013 - 2016,
- Sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Piła za okres od 1 stycznia 2005 roku do 31 grudnia 2006 roku oraz za okres od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2008,
- Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Piła na lata 2009 - 2012 z uwzględnieniem perspektywy na lata 20103 - 2016.
Na spotkaniu zostały zaprezentowane powyższe projekty oraz poddano je konsultacjom społecznym.
Uczestnicy: Kamil Kryza.

 

14. Wyprawy przyrodnicze PKKP.
W 2010r. członkowie PKKP uczestniczyli w licznych wycieczkach przyrodniczych w bliższych i dalszych okolicach Piły:
a. Korona Ziemi Pilskiej:
- Dębowa Góra, relacja
- Brzuchowa Góra i Zamkowa Góra, relacja
- Góra Wisielcza, relacja
- Bukowa Góra, relacja
b. rezerwaty przyrody
- rezerwat "Zielona Góra", relacja 1, relacja 2
- rezerwaty: "Diabli Skok" i "Glinki", relacja
- rezerwat "Cisy w Czarnem", relacja
c. inne
- użytek ekologiczny "Bagno Raczyk", relacja

 

15. Bałkańska wakacyjna wyprawa PKKP.
Czterech członków PKKP odbyło w lipcu trzytygodniową wycieczkę na Bałkany. Odwiedziliśmy 11 państw: Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię, Grecję, Serbię, Bośnię i Hercegowinę, Chorwację, Słowenię, Austrię i Czechy. Po drodze poznawaliśmy interesujące krajoznawczo miejsca, bacznie przyglądając się przyrodzie. Za najciekawsze rejony uznaliśmy tokajskie piwnice, rumuński Maramuresz, okolice Melnika i góry Piryn w Bułgarii oraz masyw Olimpu w Grecji. Wybrane galerie zdjęć z wyprawy autorstwa Jarka Ramuckiego z portalu obieżyświat:
Tokajska piwnica: obiezyswiat.org/index.php?gallery=12893 
Viseu de Sus: obiezyswiat.org/index.php?gallery=12572 
Dolina Izy - Maramures: obiezyswiat.org/index.php?gallery=12701
Okolice Melnika: obiezyswiat.org/index.php?gallery=12786
Wichren: obiezyswiat.org/index.php?gallery=12744
Piryn: obiezyswiat.org/index.php?gallery=12776

 

16. Zmiany personalne w PKKP.
W 2010r. do PKKP dołączył Szymon Rogala. Student Ochrony Środowiska Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmujący się botaniką i fitosocjologią. Niestety jednocześnie swoją działalność, w PKKP, zawiesił Robert Rosa. Mamy nadzieję, że jest to sytuacja tymczasowa.