---

Przemysław Kurek, Łukasz Piechnik - Borsuk europejski

 

Zeszyt nr 23 
Rok wydania: 2017
Format: 14,5x21 cm
Liczba stron: 160
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-63426-17-0

 

 

 

 

"Jak wygląda borsuk wie prawie każdy, ale na tym i paru stereotypach na jego temat nasza wiedza się zwykle kończy. Bo borsuk to zwierze tajemnicze, nocne, skryte i nietowarzyskie, widział go mało kto. Nie za wiele też o nim napisano. Wznawiana w latach 1966, 1975 i 1989 praca monograficzna Sumińskiego była do tej pory jedyną polską pozycją popularyzującą wiedzę o biologii i ekologii tego gatunku. Mimo, że od czasu jej ostatniego wydania zaznaczył się wyraźny postęp w badaniach nad borsukiem, na rynku polskim brakuje publikacji w języku ojczystym, podsumowujących wiedzę o tym pospolitym przecież gatunku. Obecnie liczba prac naukowych o borsuku jest znaczna i dotyczy wielu aspektów biologii i ekologii tego zwierzęcia. Wyniki najważniejszych badań, z pasją i nieukrywaną sympatią do borsuka, zebrali autorzy niniejszej monografii. W postrzeganiu ssaków drapieżnych, w tym i borsuka, ciągle górę bierze antropocentryczny punkt widzenia, który jeszcze do niedawna jednoznacznie negatywnie stygmatyzował tę grupę zwierząt. Jest to jednak punkt widzenia daleki od obiektywnego i świedczy tylko o tym, że wciąż kierujemy się stereotypami i emocjami, opierając się nie o fakty, lecz o własne poglądy i opinie.

W Polsce, gdzie wciąż rośnie zainteresowanie przyrodą, wydaje się być koniecznym zapełnienie luki, jaką stanowi brak szczegółowych opracowań monograficznych. Głównym celem niniejszej pracy jest więc zwrócenie uwagi na borsuka, jego fascynującą biologię i znaczenie w ekosystemach oraz popularyzacja tej wiedzy w społecznościach biologów, studentów, przyrodników pracujących w urzędach zajmujących sie ochroną przyrody, leśników i myśliwych oraz wszystkich zainteresowanych."

 

Krzysztof Dudzik - Łabędź krzykliwy

 

Zeszyt nr 22 
Rok wydania: 2017
Format: 14,5x21 cm
Liczba stron: 214
Oprawa: miękka
ISBN: 978–83–63426–15–6

 

 

 

 

„Łabędź krzykliwy to ptak charakterystyczny przede wszystkim dla strefy tajgi i terenów subarktycznych, mający najszerszy areał występowania spośród wszystkich łabędzi. Jeszcze na początku 20. wieku był bardzo nieliczny, a w niektórych krajach znajdował się na granicy wymarcia. Bezpośrednie oddziaływanie człowieka na tego łabędzia, a w pewnych obszarach także na środowisko jego występowania, miało decydujący wpływ na obserwowany wtedy spadek liczebności. Wprowadzona ochrona prawna w areale jego występowania zaowocowała stopniową odbudową populacji. W krajowej awifaunie lęgowej łabędź krzykliwy jest gatunkiem dość nowym, jego pierwszy przypadek gniazdowania stwierdzono  w 1973 roku w dolinie Biebrzy. W roku 2016 liczebność populacji w Polsce przekroczyła 130 par, a gatunek osiąga tu obecnie południowy skraj swego europejskiego zasięgu.

Wśród ornitologów, obserwatorów ptaków i przyrodników łabędź krzykliwy wzbudza duże zainteresowanie. Mimo to w Polsce nie podjęto dotychczas próby przygotowania opracowania  kompleksowo omawiającego ten gatunek. Niniejsza książka, pierwsza krajowa monografia łabędzia krzykliwego, powinna zatem wypełnić tę lukę, poszerzając zakres wiedzy czytelników o tym wyjątkowym ptaku. Oparta jest ona na obszernej literaturze, pochodzącej w dużej mierze z obszarów północnej i zachodniej Europy, gdzie gatunek ten od dawna jest przedmiotem badań i ochrony. Obejmuje jednak również przegląd krajowych publikacji, odnoszących się w szczególności do postępującego zasiedlania Polski przez populację lęgową. W książce przedstawiono nie tylko fakty z biologii i ekologii gatunku, ale w wielu przypadkach omówiono również determinujące je czynniki. Do jej przygotowania Autor wykorzystał także niepublikowane dane, zgromadzone na przestrzeni 15 lat obserwacji i badań tego łabędzia, prowadzonych głównie w południowej części kraju. W specjalnym rozdziale przedstawiono zagadnienia wciąż słabo poznane i stanowiące otwarte pole do dalszych badań nad tym interesującym gatunkiem.”

 

Marcin Polak - Bąk

 

Zeszyt nr 21

Rok wydania: 2017
Liczba stron: 136
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 978–83–63426–14–9

 

 

 

 

 

Bąk to ptak tajemniczy, widziało go niewielu, a jego niesamowity głos mało kto kojarzy z głosem ptaka. Jeszcze do niedawna był jednym z najsłabiej poznanych gatunków czapli na naszym kontynencie. Szybki spadek liczebności w Europie Zachodniej spowodował jednak, że zainteresowali się nim ornitolodzy, a także osoby zajmujące się ochroną przyrody. Jedną z nich jest Autor tej książki – od wielu lat badający biologię bąka w Polsce południowo-wschodniej. Dzięki licznym projektom badawczym i ochroniarskim nasza wiedza o bąku jest dziś zdecydowanie bogatsza, jednak wiele nowych faktów z pewnością nie jest szerzej znanych i warto je przybliżyć Czytelnikom. Autor podsumowuje obecny stan wiedzy o gatunku, wskazując też aspekty i tajemnice, które nie zostały poznane. Mechanizm emisji głosu godowego, system kojarzenia, wędrówki i zimowanie oraz szereg innych cech jego biologii wciąż czeka na bardziej wyczerpujące poznanie i opisanie. Może wśród Czytelników tej monografii znajdą się przyszli badacze tego interesującego gatunku?

 

Paweł Wieland - Sokół wędrowny

 

 

 

 

 

Prezentowana pozycja, licząca 216 stron formatu A5, w tym ponad 90 fotografii, tabel i rycin, przedstawia sokoła wędrownego, ptaka, który od wieków budził zainteresowanie i podziw człowieka, później w naszym kraju prawie całkowicie wyginął, a obecnie powoli powraca, znów stając się składnikiem rodzimej przyrody. Monografia zawiera obszerny przegląd dotychczasowych opracowań naukowych na temat gatunku, jego nazewnictwa, pochodzenia, stanowiska systematycznego, morfologii, występowania w Polsce i na świecie, opis biologii, ekologii i ochrony, a także jego znaczenia w kulturze. Autor, zaangażowany w restytucję sokoła wędrownego, w znacznej mierze na podstawie własnych doświadczeń, opisuje przebieg odbudowy jego polskiej populacji.

 

Joanna Ziomek, Agata Banaszak - Chomik europejski

 

Zeszyt nr 19 
Rok wydania: 2008
Liczba stron: 112
Format: 14,5x21 cm
ISBN: 978–83–87846–58–9

 

 

 

 

 

„Chomik europejski nie jest gatunkiem powszechnie znanym w Polsce, chociaż żyje tu w środowisku naturalnym i możemy przypadkiem spotkać go na niektórych obszarach, podczas spacerów wśród pól uprawnych.
Ten piękny, o skrytym trybie życia i ciekawym zachowaniu, gryzoń pomimo degradacji jego środowisk ciągle jeszcze jest obecny w naszej faunie, choć od lat osiemdziesiątych XX wieku jego zasięg i liczebność w Polsce drastycznie maleje. Jest przykładem gatunku, który od statusu szkodnika przeszedł do kategorii ssaków zagrożonych wyginięciem. Od 1995 roku chomik europejski jest w Polsce gatunkiem prawnie chronionym, chociaż jego sytuacja była do 2007 roku nieznana. Badania prowadzone od 1999 roku pozwoliły na ocenę stanu populacji tego gatunku i podjęcie pewnych kroków przeciwdziałających jego wyginięciu.

W publikacji przedstawiamy wiedzę o środowisku życia chomika, jego filogenezie, biologii, ekologii, zachowaniach, zagrożeniach, działaniach ochronnych, opartą o światowe i krajowe wyniki badań. Mamy nadzieję, że nie spotka chomika europejskiego w naszym kraju los osobników i całych populacji zamieszkujących jeszcze niedawno tereny Europy Zachodniej, czy los innych gatunków, jak suseł moręgowany, czy norka europejska, które zniknęły z puli bioróżnorodności w Polsce.”

 

Praca zbiorowa pod red. Krzysztofa Próchnickiego - Suseł perełkowany

 

Zeszyt nr 18 
Rok wydania: 2008
Liczba stron: 139
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-87846-56-5

 

 

 

 

"Suseł perełkowany - cóż to za zwierze? Większość ludzi nie związanych z naukami przyrodniczymi, zapytana o susła potrafi tylko odpowiedzieć: to taki mały gryzoń zapadający w sen zimowy. Zwrot "śpi jak suseł" jest od bardzo dawna obecny w polskim języku, a mimo to nie wiąże się z tym jakakolwiek szeroko pojęta wiedza o tym gatunku. Być może wynika to z faktu, że susły nie są zbytnio popularne, a spotyka się je jedynie w Polsce południowo-wschodniej.
Co można zrobić aby to zmienić? Przede wszystkim opowiedzieć o tej interesującej ziemnej wiewiórce, spędzającej większość życia pod ziemią. Sympatyczny wygląd, nietypowe zachowania i zwyczaje, a przede wszystkim unikalny system kopania nor, powinny stać się łatwiejsze do poznania dzięki tej publikacji.
Smutek wywołuje tylko to, że gryzoń ten występujący w Polsce w latach 80-tych ubiegłego wieku jeszcze w tak dużych koloniach, obecnie stał się krajowym gatunkiem zagrożonym. Dr Stefan Męczyński, wieloletni badacz tego gatunku, już przed 20 laty dość często w swoich pracach zwracał uwagę na potrzebę ochrony siedlisk tych zwierząt, przewidując załamanie się krajowej populacji susłów na początku XXI wieku. Niestety miał rację.
W wielu miejscach Zamojszczyzny, na malowniczo położonych pastwiskach, miedzach i drogach polnych brakuje elementu krajobrazu jakim był ten sympatyczny gryzoń.
Miejmy nadzieję, iż prowadzony obecnie projekt ochrony oraz zaangażowanie wielu osób, którym leży na sercu ochrona tego gatunku zaowocują tym, że susły staną się na powrót niezagrożonymi mieszkańcami naszego kraju."

 

Witold Strużyński - Raki

 

 

 

 

Obok szczegółowej charakterystyki morfologii, biologii, ekologii i problemów ochrony naszych rodzimych raków niniejsza monografia charakteryzuje wszystkie gatunki, które stwierdzono w Europie, zarówno w wodach otwartych jak i w obrocie akwarystycznym. Autor podkreśla tym samym ogromne zagrożenie istnienia rodzimych gatunków raków na skutek zwiększającej się presji sprowadzania gatunków obcych.

 

 

Paweł Śliwa, Łukasz Rejt - Pustułka

 

Zeszyt nr 15
Rok wydania: 2006
Liczba stron: 192
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83–87846–85–6

 

 

 

 

Monografia gatunku. Na stronach książki przedstawiono zebrane i usystematyzowane informacje na temat pustułki zawarte w różnego rodzaju publikacjach poświęconych ptakom wydawanych w całej Europie. Dane te są powiększone o niepublikowane materiały i obserwacje własne autorów oraz o spostrzeżenia wielu miłośników ptaków z całej Polski. Zamieszczone są również liczne barwne fotografie, wykresy i tabele. Poszczególne rozdziały traktują m.in. o wyglądzie gatunku, pochodzeniu nazwy, stanowisku systematycznym, rozmieszczeniu na świecie, występowaniu w Polsce, biologii lęgowej, polowaniu, pokarmie, migracjach, śmiertelności, zagrożeniach oraz ochronie.

 

Dorota Zawadzka - Kruk

 

Zeszyt nr 15
Rok wydania: 2006
Liczba stron: 196
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83–87846–88–0

 

 

 

Kolejna monografia gatunku. Autorka też już znana, choćby z opublikowanej wcześniej w ramach tej samej serii monografii głuszca, na 196 stronach przedstawia wszystko co powinniśmy wiedzieć o kruku, jednym z sympatyczniejszych, a jednocześnie budzącym liczne kontrowersje gatunków. W tekście kilkadziesiąt rycin i fotografii.

 

 Józef Hordowski - Kląskawka

 

Zeszyt nr 14 
Rok wydania: 2006
Liczba stron: 164
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83–87846–54–6    

 

 

 

 

 

Monografia gatunku. Niniejsza monografia ma zwrócić uwagę jak różnorodne są zachowania kląskawek, pokazać jak aktywne życie prowadzi ten ptak i zachęcić do jego obserwowania. Ma również przyczynić się do jego skutecznej ochrony. Książka zawiera wszystkie podstawy nt. biologii, ekologii, morfologii, areału, ochrony tego gatunku. 

 

Bartłomiej Najbar - Wąż eskulapa

 

Zeszyt nr 13
Rok wydania: 2004
Liczba stron: 100
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83–87846–34–1

 

 

 

 

100-stronnicowa monografia jednego z najrzadszych gatunków polskiej herpetofauny. Omówiono morfologię i systematykę, biologię i ekologię, behawior, podsumowano wiedzę o polowaniu, chorobach i pasożytach… Krótkie, lecz ciekawe są rozdziały o identyfikacji poszczególnych osobników węży, a także o czynnej ochronie wężą Eskulapa, jaka jest prowadzona w Bieszczadach.

 

Stanisław Kuźniak, Piotr Tryjanowski - Gąsiorek

 

Zeszyt nr 12
Rok wydania: 2003
Liczba stron: 128
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-27-9

 

 

 

 

Dzierzba gąsiorek to gatunek wciąż jeszcze obecny w naszym krajobrazie rolniczym, ale w Europie Zachodniej znajdujący się na krawędzi wymarcia. Nie bez przyczyny gąsiorek jest w Europie jednym z gatunków będących kryterium wyznaczania obszarów Natura 2000. 
Publikacja została przygotowana przez osoby, które z zaangażowaniem łączą pracę zawodową z hobby, jakim jest poznawanie życia gąsiorków. Wyniki ich działań stanowią podstawy ochrony tego gatunku. Liczba osób intensywnie badających dzierzby wciąż się powiększa. Z powodu powszechnego występowania to właśnie gąsiorek jest i pewnie długo jeszcze pozostanie dzierzbą, na której skupiają się wysiłki badaczy. Powyższa monografia zawiera wszystkie podstawowe wiadomości na temat tego gatunku. Przedstawia jego morfologię, ekologię, biologię rozrodu, środowisko życia, liczebność w Polsce i Europie. Zawiera również rozdziały poświęcone wędrówkom, zimowaniu, zagrożeniom i ochronie. Dzięki tym badaniom gąsiorek jest ptakiem dosyć dobrze poznanym, a to daje szansę, że nie będzie on kolejnym gatunkiem, który zniknie z naszej planety.

 

Dorota i Jerzy Zawadzcy - Głuszec

 

Zeszyt 11
Rok wydania: 2003
Liczba stron: 152
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-26-0

 

 

 

Przyrodnicza (bez elementów łowieckich) monografia ginącego gatunku, budzącego emocje wśród wielu przyrodników. Choć jest to czwarta w historii monografia głuszca ukazująca się w Polsce, warto ją mieć, bo jest oparta na współczesnym stanie wiedzy, a w zakresie wiedzy o biologii i ekologii głuszca, a także działań na rzecz jego ochrony, każdy rok przynosi znaczące postępy. Oprócz typowo "monograficznych" informacji (systematyka, zmienność, biologia i ekologia, pokarm, dynamika populacji, behawior) znajdziemy w książce przedstawienie aktualnego (2002 r.) stanu populacji głuszca w Polsce, a także wnikliwą analizę przyczyn wymierania i podejmowanych działań na rzecz ochrony tego ptaka. Autorzy książki są zarazem autorami "Krajowego programu ochrony głuszca", będącego od 2001 r. oficjalną strategią Ministerstwa Środowiska w tym zakresie. Jak na razie tempo spadku liczebności głuszca w Polsce udało się trochę spowolnić, niektóre populacje wydają się też być stabilne: choć więc nie ma jeszcze powodów do zdecydowanego optymizmu, jest to jakaś iskierka nadziei, że ten ptak pozostanie składnikiem naszej fauny.

 

Praca zbiorowa pod red. Przemysława Stachyry i Henryka Kurka - Żołna

 

Zeszyt 10
Rok wydania: 2002
Liczba stron: 104
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-25-2

 

 

 

 

Od czasu kiedy ornitolodzy wykryli pierwsze lęgi żołny na obecnych ziemiach polskich minęło 200 lat. Od połowy XX wieku żołny na stałe wpisały się w krajobraz Polski. Gnieżdżą się obecnie nie tylko nad Bugiem i Sanem, ale również na Kielecczyźnie i Mazowszu oraz, nieregularnie, w Wielkopolsce i na Pomorzu.
Prezentując efekty wielu lat obserwacji populacji żołn w okolicach Przemyśla i Zamościa, uzupełnione o dane z obszernej bibliografii, Autorzy tej książki pragną przybliżyc polskim miłośnikom przyrody sylwetkę tego rzadkiego ptaka. Bo dobra znajomość gatunku, jego wymagań, biologii i zagrożeń, to klucz do jego skutecznej ochrony.

 

 

Sławomir Zieliński - Kózkowate

 

Zeszyt nr 9
Rok wydania: 2002
Liczba stron: 111
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83–87846–22–8

 

 

 

 

Kolejna pozycja z serii „Monografie przyrodnicze”, odnosząca się – w przeciwieństwie do dotychczasowych – nie do pojedynczego gatunku lecz całej rodziny zwierząt ("zasób polski” – 191 gatunków owadów). Z uwagi na ten fakt stanowiąca raczej pewien rodzaj „mikromonografii”. Czytelnik znajdzie w tej książce szereg informacji o kózkowatych, w tym niepublikowanych dotąd wybranych wyników badań autora, zwłaszcza zaś nawiązujących do zagadnień ochrony tej grupy owadów w naszym kraju.

 

Robert Kamieniarz - Cietrzew

 

Zeszyt 8
Rok wydania: 2002
Liczba stron: 120
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-19-8

 

 

 

 

Aby przybliżyć wiedzę o cietrzewiu współczesnemu pokoleniu, przygotowalismy kolejną jego monografię. Jest ona oparta na bogatej literaturze, a także wiedzy, którą Autor zdobył podczas wielu lat badań prowadzonych w całym kraju. Mamy nadzieję, że pomoże ona w zachowaniu niezwykłego cudu natury, jakim są godowe zmagania czarnych kogutów.

 

Praca zbiorowa pod red. Bartłomieja Najbara przy współpracy Sławomira Mitrusa

 

Zeszyt nr 7
Rok wydania: 2001
Liczba stron: 135
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-16-3

 

 

 

Podstawowym zadaniem tej monografii jest spopularyzowanie wiedzy na temat jednego z naszych ciekawszych, mało znanych, tajemniczych, a zarazem coraz rzadszych gatunków. Publikacja, którą oddajemu Państwu do rąk, została przygotowana przez grono przyrodników, którzy z pasją i zaangażowaniem badają biologię i ekologię żółwia błotnego w Polsce. Osoby te od kilkunastu lat realizują program aktywnej ochrony tego gatunku, poświęcając mu wiele czasu i wysiłku. Monografię przygotowano opierając się o krajowe i światowe wyniki badań żółwia błotnego, jednocześnie opisując gatunek i jego biologię w sposób przystępny i interesujący.

 

Andrzej Czech - Bóbr

 

Zeszyt nr 6
Rok wydania: 2000
Liczba stron: 99
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-15-5

 

 

 

Monografia gatunku. Zawiera opis jego biologii i ekologii, a także rozdział dotyczący oddziaływania bobrów na środowisko. Bardzo cenny jest rozdział omawiający sposoby rozwiązywania konfliktów między ludźmi a bobrami: zarówno strategię jaką należy przyjąc w różnych sytuacjach, jak i konkretne rozwiązania techniczne.

 

Tadeusz Mizera - Bielik

 

Zeszyt nr 4
Rok wydania: 1999
Liczba stron: 195
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-87846-04-X

 

 

 

 

"Człowiek od niepamiętnych czasów interesował się orłami bardziej niż innymi gatunkami ptaków. Orzeł symbolizował zawsze wielkosć, siłę i męstwo. Na łamach tej książki Autor przybliże Czytelnikom życie bielika, przedstawia informacje o różnych aspektach jego biologii i ekologii, zarówno w Polsce jak i na świecie, omawia zagrożenia i sposoby ochrony."

 

 

Andrzej Józef Jabłoński - Żółw błotny

 

Zeszyt nr 3 
Rok wydania: 1998
Liczba stron: 48
Format: 14,5,21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-903831-8-7

 

 

 

 

"Wśród wielu zwierząt żyjących w Polsce jednym z najmniej znanych jest żółw błotny. Żółwie kojarzą się nam raczej z ciepłymi krajami, tymczasem żółw jest jednym z najstarszych przedstawicieli fauny na polskiej ziemi. Jest żywym odbiciem przyrody z odległej przeszłości."

 

Henryk Okarma - Wilk

 

Zeszyt nr 2
Rok wydania: 1997
Liczba stron: 80
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-903831-5-2

 

 

 

 

"Mało jest zwierząt, które zajmują tak poczesne miejsce w ludzkiej świadomości jak wilk. Drapieżnik ten zawsze człowieka przerażał, a jednocześnie fascynował. Zamysłem tej książki jest ukazanie podstawowych faktów dotyczących życia wilków: ich biologii, ekologii, współzalezności z innymi gatunkami zwierząt oraz mozliwości konflikyu z człowiekiem. W naszym kraju toczy się obecnie dyskusj na temat przyszłości wilka. Ścierają się interesy "ochroniarzy" z interesami hodowców i myśliwych. Wielokrotnie, z obydwu stron, padają obiegowe opinie lub pobożne życzenia. Tymczasem dyskusja taka powinna bazować na faktach. Książka ta jest tylko zapisem faktów, odzwierciedla rzeczywisty stan wiedzy o wilku i poprzez to może pomóc w takiej dyskusji.

 

Jerzy Przybysz - Kormoran

 

Zeszyt nr 1
Rok wydania: 1997
Liczba stron: 108
Format: 14,5x21 cm
Oprawa: miękka
ISBN: 83-903831-4-4

 

 

 

 

Książka jest wynikiem 30-letnich badań, w tym siedmiu ogólnopolskich inwentaryzacji gniazd kormoranów. Autor stawia sobie za cel zapoznanie czytelnika z tym interesującym gatunkiem oraz problemami na styku konkurencyjnego funkcjonowania dwóch gatunków - kormorana i człowieka. Zawiera rozdziały poświęcone systematyce, rozmieszczeniu, anatomii, morfologii, biologii, ekologii tego gatunku.