Książka jest współfinansowana ze środków WFOŚiGW w Krakowie,
w związku z tym wersja pdf dostępna jest nieodpłatnie.

(Wersja drukowana zostanie nieodpłatnie rozdystrybuowana do instytucji oraz osób zainteresowanych tematyką ochrony przyrody w województwie małopolskim). 

Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Owczary 2024
Format 15×21 cm, 580 stron

TOWAR WIRTUALNY – pdf do pobrania
ISBN: 978-83-63426-46-0

Pomimo kryzysu bioróżnorodności i oczekiwań społeczeństwa wobec ochrony środowiska  nowych obszarowych form ochrony przyrody w Polsce przybywa bardzo mało. Przyroda województwa małopolskiego, bogata w siedliska i populacje rzadkich gatunków, chroniona jest w sześciu parkach narodowych i 86 rezerwatach przyrody. Obszary te chronią mniej niż 3% powierzchni województwa, z czego nieco ponad 1% (18 300 ha) podlega ochronie ścisłej.

Wiele stanowisk zagrożonych siedlisk i populacji charakterystycznych dla województwa małopolskiego nadal nie jest objętych ochroną, z wyjątkiem ostoi sieci Natura 2000, które jednak mają inne cele i reżim ochrony niż parki narodowe i rezerwaty.

Książka ta jest czwartą monografią z serii prezentującej wyniki  społecznej akcji „Rezerwaty przyrody – czas na comeback!” prowadzonej przez Klub Przyrodników przy współpracy kilkunastu organizacji przyrodniczych i licznego grona przyrodników w całym kraju.

Efektem tej akcji jest książka opisująca historię, stan obecny i proponowaną przyszłość ochrony rezerwatowej w województwie małopolskim. W wyniku weryfikacji starych i nowych propozycji zidentyfikowano 168 obiektów. Ostatecznie przedstawiono propozycje 100 rezerwatów spełniających kryteria (np. stopień zagrożenia i reprezentatywność danego siedliska lub populacji w systemie ochrony wojewódzkiej). Proponowane obiekty obejmują bardzo szerokie spektrum typów rezerwatów, ze stosunkowo niewielką liczbą obiektów leśnych (z uwagi na dominację lasów w już istniejących rezerwatach i parkach narodowych). Na szczególne podkreślenie zasługują proponowane rezerwaty mające chronić bardzo rzadkie w skali regionalnej siedliska, takie jak torfowiska, starorzecza i rzeki. Liczne są również propozycje rezerwatów geologicznych, florystycznych i krajobrazowych. Ważnymi obiektami są również rezerwaty przeznaczone do ochrony populacji zwierząt (głównie ptaków, ryb i owadów). Łącznie proponowane rezerwaty obejmowałyby tylko albo aż 0,5% powierzchni województwa (7600 ha), co znacznie zwiększyłoby obszar najwyższych form ochrony przyrody w regionie.

Książka ta przedstawia dokładną charakterystykę proponowanych rezerwatów, ale nie są to gotowe projekty ochrony. Krajowe i regionalne służby odpowiedzialne za ochronę przyrody oraz zarządcy terenów powinni rozważyć wykorzystanie tych propozycji w celu rozszerzenia i poprawy systemu ochrony przyrody w województwie małopolskim.

Granice proponowanych rezerwatów przyrody w województwie małopolskim  (.shp)

Zadanie współfinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie

Wydanie publikacji wsparły:
Nadleśnictwo Dębica, Nadleśnictwo Krzeszowice, Nadleśnictwo Łosie, Nadleśnictwo Piwniczna