Kilka dni temu Zarząd NFOŚiGW podjął decyzję, że – pomimo wcześniejszego zakwalifikowania tych projektów do dofinasowania krajowego i pomimo wystawionych przez Fundusz w 2015 r. promes dofinansowania na odpowiednim druku LIFE – odmawia dofinansowania czterem z tych projektów, a dofinansuje tylko dwa, przeznaczając na to ok. 0,7 mln EUR, mimo wcześniejszego przeznaczenia na dofinansowanie polskich projektów LIFE z naboru 2015 alokacji ok. 4,7 mln EUR. W pismach skierowanych do beneficjentów, NFOŚiGW w żaden sposób nie uzasadnił swojej decyzji.
Na tym etapie kwalifikacji projektu w LIFE, zmiana wcześniej wyrażanej woli dofinansowania projektu przez NFOŚiGW i odmowa potwierdzenia tego dofinansowania, prowadzi w praktyce do rezygnacji z projektu, chyba ze wnioskodawca w ciągu ok 2 tygodni przedstawi inne źródło finansowania w podobnej wysokości. W 24-letniej historii instrumentu LIFE w całej UE nie było dotychczas przypadku, w których instytucja państwa członkowskiego UE niweczyła na tę skalę szanse projektów ze swojego państwa, odmawiając potwierdzenia wcześniejszej deklaracji współfinansowania na tym etapie kwalifikacji projektów w LIFE.
Dwa wybrane przez Fundusz projekty były najniżej ocenionymi spośród tych sześciu na liście rankingowej NFOSiGW, opublikowanej wcześniej przez sam NFOŚiGW. Ujemna jest też korelacja między decyzją NFOS, a punktową oceną projektów przez LIFE. Jeden z nich to projekt Lasów Państwowych. Drugi to projekt GDOŚ, w przypadku którego w aplikacji do LIFE … w ogóle nie deklarowano współfinansowania przez NFOŚiGW, a deklarowano wniesienie wkładu z własnych środków.
Cztery odrzucone przez Fundusz projektu to projekty organizacji pozarządowych. Jedne z nich (ochrona cietrzewia na Torfowiskach Orawsko-Nowotarskich) był w kategorii projektów przyrodniczych (NAT) aplikacją najwyżej ocenioną (85 pkt) przez LIFE w całym naborze, tj. w skali całej UE.
Instrument finansowy UE służy finansowaniu przedsięwzięć ochrony środowiska, w tym ochrony przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Natura 2000. Konkurencja jest ostra: do finansowania wybieranych jest, po starannej selekcji, zwykle ok 10% aplikacji. Zgodnie z przyjętymi w UE zasadami, LIFE finansuje w zasadzie 60% kosztów przedsięwzięcia (wyjątkowo do 75% w przypadku ochrony priorytetowych gatunków i siedlisk) . Niemal wszystkie państwa mają mechanizmy dofinansowywania wybranych przez LIFE projektów ze środków krajowych. Taki mechanizm istnieje także w Polsce, w postaci tzw. Programu Priorytetowego NFOŚiGW. Polskie projekty przed złożeniem aplikacji do LIFE mogą aplikować o dofinasowanie NFOSiGW uzupełniające finansowanie LIFE do 90% kosztów projektu, nadal jednak muszą sfinansować 10% ze środków własnych. NFOŚiGW ocenia aplikacje, kwalifikuje je i wybranym projektom udziela promesy dofinansowania, wystawiając wstępną deklarację współfinansowania (niezbędną, by móc aplikować do LIFE). Program zakłada jednak, ze ostateczną decyzję o krajowym współfinansowaniu podejmuje zarząd NFOŚiGW po ewentualnym zakwalifikowaniu projektu przez LIFE.
