12 stycznia weszła w życie nowelizacja Prawa Ochrony Środowiska oraz niektórych innych ustaw. Treść nowelizacji opublikowana w Dzienniku Ustaw: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/rok/2024/pozycja/1940
Nowela wprowadza obowiązek sporządzania i uchwalania, w miastach powyżej 20 tys., mieszkańców, tzw. miejskich planów adaptacji [do zmiany klimatu]. Plany mają zawierać m.in. koncepcję zazieleniania miasta, w tym zwiększania powierzchni terenów zieleni i zadrzewień, a także koncepcję zagospodarowania na terenie miasta wód opadowych i roztopowych będących skutkiem opadów atmosferycznych. Wdrażanie planu ma być monitorowane i raportowane (Minister ma rozporządzeniem określić wskaźniki), a wnioski i rekomendacje z planu mają być uwzględniane w planach ogólnych i w planach miejscowych.
Niektóre miasta w Polsce mają już takie plany, sporządzone jako „dokumenty o charakterze strategiczno-wdrożeniowym” – o ile spełniają one ustawowe wymogi względem MPA, to w ciągu 30 dni mogą zostać uznane za MPA.
Niestety, nie wykorzystano okazji i nie zadbano o jakąkolwiek zgodność planów, a zwłaszcza „koncepcji zazieleniania”, z wymogami Rozporządzenia UE ws. odbudowy zasobów przyrody, które stawia miastom niezależnie od liczby mieszkańców, a nawet niektórym gminom wiejskim pewne wymogi co do powierzchni miejskich przestrzeni zielonych oraz pokrycia koron drzew.
Przy okazji wprowadzono zmiany w innych ustawach. M.in.:
W ocenach oddziaływania na środowisko ma być uwzględniany wpływ na klimat, w tym emisje gazów cieplarnianych i oddziaływania istotne z punktu widzenia adaptacji do zmian klimatu, oraz podatność przedsięwzięć na zmiany klimatu.
Wprowadzono przepisy dotyczące terenów zieleni:
- Przy zakładaniu terenu zieleni wykorzystuje się w pierwszej kolejności zasoby przyrodnicze terenu, w tym zachowuje istniejącą roślinność rodzimą, oraz zapewnia, aby powierzchnia biologicznie czynna zajmowała w miarę możliwości co najmniej 90 % powierzchni tego terenu zieleni, z wyłączeniem terenów, w odniesieniu do których obowiązują ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych.
- Przy utrzymywaniu terenu zieleni w pierwszej kolejności utrzymuje się funkcje przyrodnicze tego terenu, w tym przez ekstensywną pielęgnację zieleni oraz pozostawienie części terenu do naturalnej wegetacji, oraz w miarę możliwości zwiększa się udział w powierzchni tego terenu zieleni powierzchni biologicznie czynnej.
Państwowa Rada Ochrony Przyrody staje się ponownie organem o 5 letniej kadencji, przy czym w toku kadencji jej członka można odwołać tylko z powodu trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków lub rażącego naruszenia prawa przez członka. Tym samym, przywrócone zostaną zasady funkcjonowania PROP sprzed 2016 r., kiedy to na wniosek J. Szyszko umożliwiono dowolne odwolywanie i powoływanie członków PROP w każdym czasie, a minister Szyszko szybko z tego skorzystał i odwołał 32 z 29 członków . Minister Hennig-Kloska wymieniła cały skład PROP wiosną 2024 r., a na dwa dni przed wejściem w życie nowelizacji skorzystała jeszcze z „przepisów Szyszki” i odwołała jedną z członkiń PROP, ale Rada w składzie z 12 stycznia 2025 r. będzie funkcjonować przez 5-letnią kadencję.
