27 maja 2025 r. Regionalna Dyrektor Ochrony Środowiska w Kielcach podpisała zarządzenie uznające rezerwat przyrody „Bliżyńskie Lasy Naturalne”, o powierzchni 2965 ha, na terenie na terenie gmin: Bliżyn, Łączna oraz Suchedniów w woj. świętokrzyskim. Zarządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym: https://edziennik.kielce.uw.gov.pl/WDU_T/2025/1911/akt.pdf i wejdzie w życie 12 czerwca.
Celem ochrony w rezerwacie jest „odtworzenie w efekcie spontanicznych procesów oraz zachowanie, lasów o cechach naturalnych, głównie dynamicznego kompleksu lasów bukowo-jodłowych oraz innych typów ekosystemów leśnych, z drzewostanami o charakterystycznej dla starych, naturalnych lasów strukturze wiekowej, gatunkowej i przestrzennej, z kształtowaną spontanicznymi procesami naturalną zasobnością w zamierające i martwe drzewa, wraz ze swoistymi dla takich lasów gatunkami roślin, zwierząt i grzybów, w tym rzadkich, chronionych i stanowiących komponenty reliktowej, puszczańskiej biocenozy”.
Razem z istniejącymi rezerwatami Dalejów, Bliżyn-Kopalnia Ludwik, oraz Świnia Góra im. Stanisława Barańskiego, które formalnie pozostają jako wyspy w powierzchni nowego rezerwatu, pod ochroną rezerwatową znalazł się w konsekwencji cały zwarty, centralny fragment kompleksu Lasów Suchedniowskich o powierzchni 3,2 tys. ha. Jest to największy zwarty obszar objęty ochroną rezerwatową w Polsce. Nowy rezerwat jest w skali Polski unikatowy ze względu na wziętą pod ochronę powierzchnię, a także ze względu na „dynamicznie” sformułowany cel ochrony. Jest to „dzieło własne” kieleckiego RDOŚ, a szczególnie Regionalnego Konserwatora Przyrody Lecha Buchholza, zrealizowane mimo niechętnego zrazu stanowiska Lasów Państwowych. Do ochrony tego terenu przyczyniły się wcześniejsze koncepcje – pomysł „szczególnej ochrony rdzeniowej części obszaru Natura 2000” sformułowany w dokumentacji do planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 Lasy Suchedniowskie, projekty poszerzania ochrony rezerwatowej formułowane przez lokalnych przyrodników, objęcie większości terenu tzw. „moratorium” na działania gospodarki leśnej nakazanym przez Minister Środowiska w styczniu 2024 r., jak również formalny wniosek o uznanie rezerwatu złożony przez Pracownię na rzecz Wszystkich Istot. RDOŚ wykonał bezprecedensową pracę w zakresie doprecyzowania granic, budowy poparcia dla uznania tak dużego rezerwatu, a także oswajania z koncepcją miejscowych społeczności. Argumenty, które stały za ochronę rezerwatową dobrze streszcza opinia Państwowej Rady Ochrony Przyrody, wydana w tej sprawie we wrześniu 2024 r.
W innej opinii, dotyczącej innego, wciąż czekającego na ochronę obiektu, PROP stwierdziła: „Skuteczna ochrona różnorodności biologicznej w Polsce wymaga m.in. rozbudowy systemu form ochrony przyrody o duże obszary leśne, reprezentatywne dla naturalnego zróżnicowania lasów Polski, w których mogłyby zachodzić spontanicznie naturalne procesy, utrzymujące siedliska dla komponentów różnorodności biologicznej związanej z lasami naturalnymi o niskiej antropopresji”. Rezerwat Bliżyńskie Lasy Naturalne jest przykładem praktycznego wdrożenia tej tezy.
Kielecki RDOŚ deklaruje, że zamierza zastosować w ochronie Bliżyńskich Lasów Naturalnych model „rezerwatu otwartego”, tj. szeroko udostępnić do poruszania się drogi i ścieżki w rezerwacie, a także zezwolić na zbiór grzybów (spełniając postulaty miejscowej społeczności).
