Klub Przyrodników

W Ministerstwie Środowiska trwają prace nad zmianą rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko. Pozytywem jest, ze nieco zaostrzone miałyby być kryteria kwalifikacji ferm norek do przedsięwzięć wymagających decyzji środowiskowej. Główny pakiet zmian ma jednak służyć wyłączeniu z obowiązku uzyskania decyzji środowiskowej inwestycji narciarskich: kolejek, wyciągów, nartostrad, tras narciarskich, wraz z powiązanymi instalacjami naśnieżania i oświetlenia. Obecnie wszystkie takie inwestycje kwalifikują się do „mogących znacząco oddziaływać na środowisko” i wymagają decyzji środowiskowej. Zgodnie z intencją projektu, z analizowania wpływu na środowisko wyłączone byłyby inwestycje narciarskie poza i obszarami Natura 2000, parkami narodowymi, rezerwatami przyrody, zajmujące powierzchnię do 15 ha (a w parkach krajobrazowych i obszarach chronionego krajobrazu – do 10 ha).

W Ministerstwie Środowiska trwają prace nad nowym rozporządzeniem w sprawie kryteriów szkody w środowisku. Nowe rozporządzenie ma ustalać, że kryterium szkody w gatunkach i siedliskach jest „pogorszenie ich stanu lub funkcji na terenie kraju, państw członkowskich UE lub naturalnego zasięgu gatunku siedliska” – podczas gdy w dotychczasowym rozporządzeniu jest tam także „pogorszenie na terenie gminy lub województwa”. Oznaczałoby to, że tylko zniszczenia o znaczeniu „ogólnokrajowym” byłyby kwalifikowane jako szkody.

W Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju trwają prace nad ustawą o strategicznych inwestycjach celu publicznego, czyli „superspecustawą” która miałaby zastąpić obecnie funkcjonujące „specustawy” powodziową, drogową, lotniskową itp. Ustawa, w charakterze podobna do obecnych „specustaw”, nie narusza wprawdzie przepisów o decyzji środowiskowej, ale co do decyzji zintegrowanych zezwalających na budowę, ustala „ścieżki na skróty” w stosunku do obowiązującego porządku prawnego. Może w praktyce uniemożliwić skuteczną kontrolę instancyjną lub sądową decyzji środowiskowych, gdyż ułatwia drogę do rozpoczynania prac „w trybie natychmiastowej wykonalności”, nawet gdy ustalenia środowiskowe nasuwają wątpliwości. Rozdyma możliwość zastosowania trybu natychmiastowej wykonalności na sytuacje „uzasadnione interesem społecznym lub gospodarczym”. Ogranicza możliwość stwierdzenia nieważności decyzji, nawet wydanych z rażącym naruszeniem prawa. Ogranicza też istotnie możliwość skorzystania przez strony postępowania z prawa do odwołania, gdyż skraca termin na jego wniesienie do 14 dni od daty ogłoszenia obwieszczenia o decyzji.

W czerwcu sejmowa Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki (wnioskodawca poseł Ireneusz Raś) wniosła do Sejmu trzy projekty ustaw „uławiających inwestycje narciarskie”. Najważniejszy z nich to projekt zmiany ustawy o dostępie do informacji o środowisku i ocenach oddziaływania na środowisko, a także ustawy o ochronie przyrody – wprowadzający zmiany w zakresie udostępniania obszaru parku narodowego oraz zakazów obowiązujących w takim parku, modyfikacji zasad na których organizacje ekologiczne uczestniczą w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, możliwości „karnego” zakazywania wybranym organizacjom ekologicznym udziału w postępowaniach, zasad uzupełniania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz stwierdzania nieważności i uchylania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (nie tylko dla inwestycji narciarskich). Mimo wstępnej opinii Biura Analiz Sejmowych co do niezgodności projektu z prawem UE, wstępne prace nad nim trwają i 14 lipca został on „skierowany do konsultacji”. Drugim projektem jest zmiana Kodeksu Cywilnego, która miałaby umożliwić gminom ustanowienie odpłatnej służebności gruntowej – tzw. prawa szlaku – na gruntach dowolnej własności. Jak na razie ten projekt trafił do opinii Komisji Ustawodawczej ze względu na podejrzenie niezgodności z konstytucją. Trzecią zmianą jest zmiana Prawa Budowlanego, której skutkiem byłoby zmniejszenie opodatkowania budowli narciarskich. Ten podlega pracom w komisjach sejmowych, jak na razie został skierowany do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu.

Podkomisja sejmowa rozpatrująca duży rządowy projekt nowelizacji ustawy o ocenach oddziaływania na środowisko dorzuciła do projektu przywrócenie odstępstwa od ochrony gatunkowej zwierząt dla „wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej lub rolnej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów”, choć z wyjątkiem ptaków oraz gatunków z zał. II IV dyrektywy siedliskowej. Może to spowodować konieczność wydania od nowa rozporządzenia o ochronie gatunkowej zwierząt.