Klub Przyrodników

Pod linkiem:

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/59B18CC62D

dostępny jest nieprawomocny wyrok WSA w Warszawie w sprawie IV SA/Wa 1777/08

Sąd stwierdził, że odmulenie mocno zamulonych rówów, odtwarzające ich parametry projektowe sprzed lat, ale równocześnie skutkujące faktyczną zmianą aktualnych stosunków wodnych, nie może być uważane za „bieżącą konserwację”. Sąd stwierdził, że odmulenie takie na obszarze cennym przyrodniczo wymaga „decyzji ustalającej warunki prowadzenie robót” w trybie art. 118 ustawy o ochronie przyrody – niezależnie, czy jest wydawane pozwolenie na budowę, czy też nie. Konsekwencją jest obowiązek uprzedniego uzyskania rozstrzygnięcia w zakresie oddziaływania na środowisko (w stanie prawnym przedmiotowej sprawy – za pomocą decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; w obecnym stanie prawnym może to niekiedy być uzgodnienie w sprawie oddziaływania na obszar Natura 2000).

Sąd stwierdził w szczególności:

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2006r., sygn. II OSK 704/05, zdefiniował pojęcie "bieżącej konserwacji", przyjmując, że "Przez pojęcie "bieżącej konserwacji" o jakiej mowa w art. 3 pkt 8 Prawa budowlanego należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót nie polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, ale mających na celu utrzymanie obiektu budowlanego w dobrym stanie, w celu jego zabezpieczenia przed szybkim zużyciem się, czy też zniszczeniem i dla utrzymania go w celu użytkowania w stanie zgodnym z przeznaczeniem tegoż obiektu. Tak więc bieżącą konserwacją będą prace budowlane wykonywane na bieżąco w węższym zakresie niż roboty budowlane określone jako remont".

Przeprowadzone prace polegały na wykoszeniu skarp oraz dna rowów i kanałów, a także na odmuleniu rowów melioracyjnych poprzez usunięcie z ich dnia namułu o gr. 20 cm, który nagromadził się, jak wskazał Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, z powodu braku bieżącej konserwacji, która nie była przeprowadzana ze względu na brak środków finansowych. Prace te, jak utrzymuje strona skarżąca, spowodowały zmianę stosunków wodnych na terenie chronionym Natura 2000 – Bagno Całowanie, co ma negatywny wpływ na występujące na tym obszarze chronione gatunki roślin i zwierząt. Organ nie przeczy temu, że w wyniku tych prac doszło do zmiany stosunków wodnych na terenie chronionym.

W świetle przytoczonej wyżej definicji "bieżącej konserwacji" uznanej w dotychczasowym orzecznictwie sądowoadministracyjnym nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu naczelnego, że przeprowadzone prace stanowiły bieżącą konserwację, skoro nie ulega wątpliwości, że prace konserwacyjne przedmiotowych rowów i kanałów nie były wykonywane na bieżąco, ale w znacznych odstępach czasowych. Brak bieżącej konserwacji spowodował zamulenie tych urządzeń melioracyjnych w takim stopniu, który w konsekwencji miał korzystny wpływ na występujące gatunki roślin i zwierząt na obszarze chronionym Natura 2000 – Bagno Całowanie. Odmulenie dna urządzeń melioracyjnych, jak też usunięcie roślinności z dna i skarp tych urządzeń, spowodowało więc niewątpliwie negatywne skutki dla tego obszaru chronionego i występujących na nim roślin i zwierząt. Skoro, jak wynika z akt sprawy, w wyniku przeprowadzonych robót melioracyjnych doszło do istotnej zmiany stosunków wodnych na obszarze chronionym Natura 2000, to należy przyjąć, że w tych okolicznościach podmiot prowadzący te prace obowiązany był uzyskać od wojewody decyzję ustalającą warunki prowadzenia tychże prac.

Wymaga podkreślenia, iż wedle art. 46 ust.4 pkt 5 ustawy - Prawo ochrony środowiska, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji, wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót melioracyjnych, a więc decyzji, o której mowa w art. 118 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Oznacza to, że podmiot prowadzący przedmiotowe roboty melioracyjne powinien najpierw uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach a następnie decyzję ustalającą warunki prowadzenia tych robót.

Jak podawaliśmy już wcześniej, konieczność poddawania odmulania rowów ocenie oddziaływania na obszar Natura 2000, stwierdził także wyraźnie na gruncie prawa europejskiego Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w sprawie C?418/04 (pkt 256 i 257 wyroku oraz pkt 173-184 opinii rzecznika generalnego; oba dokumenty dostępne na www.curia.eu)

---

Dwa dni po tym orzeczeniu sądu, 6 maja 2009 r., Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska przesłała do KZGW pismo (rozesłane następnie przez KZGW do WZMiUW), w którym stwierdza, że jej zdaniem „odmulanie rowów, jako stanowiące bieżącą konserwację, nie wymaga decyzji z art. 118 ustawy o ochronie przyrody”, czyli dokładnie odwrotne od wyroku Sądu.