Klub Przyrodników

Przeprowadzonym w środę 5 stycznia głosowaniem nad poprawkami Senatu, Sejm zakończył prace nad ustawą z 26 listopada 2010 r. o nowelizacji ustawy Prawo Wodne oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ma duże znaczenie dla środowiska i przyrody. Transponuje do polskiego prawa tzw. Dyrektywę Powodziową UE: ustala obowiązek wstępnej oceny ryzyka powodziowego, opracowania map zagrożenia oraz map ryzyka powodziowego (do 2013 r.) i planów zarządzania ryzykiem powodziowym (do 2015 r.). Wyznaczone obszary narażone na szczególne niebezpieczeństwo powodzi (narażone na zalanie przez wodę stuletnią lub częściej) będą musiały być uwzględniane w studiach i planach zagospodarowania przestrzennego oraz przy ustalaniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Nowelizacja uzupełnia też transpozycję wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej, zwłaszcza co do celów środowiskowych.

W obu sprawach Sejm działał pod presją Komisji Europejskiej, która w sprawie tranpozycji Dyrektywy Powodziowej pozwała już Polskę do Trybunału Sprawiedliwości, a w sprawie tranpozycji Ramowej Dyrektywy Wodnej - wystosowała tzw. "uzasadnioną opinię".

Obecna nowelizacja Prawa Wodnego, między innymi:

Poprawia zapisy dotyczące tzw. celów środowiskowych dla wód (co do zasady celem takim jest 'osiagnięcie dobrego stanu wód', co obejmuje kryteria biologiczne, hydromorfologiczne i fizykochemiczne).

Określa termin osiągnięcia celów środowiskowych - w zasadzie do grudnia 2015 r. (przedłużenie terminu jest możliwe w szczególnych przypadkach, jeżeli jest ujęte w planie gospodarwoania wodamiw dorzeczu).

Wprowadza art. 38f, w myśl którego "Celem środowiskowym dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 113 ust. 4 [a należą tu w szczególności formy ochrony przyrody przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie] jest osiągnięcie norm i celów wynikających z przepisów szczególnych na podstawie których te obszary zostały utworzone, o ile nie zawierają one w tym zakresie odmiennych postanowień". Celem środowiskowym staje się więc osiągniecie wodnych aspektów własciwego stanu ochrony siedlisk i gatunków na obszarach Natura 2000. Celem środowiskowym staje się też osiągnięcie wodnych aspektów celów ochrony parków narodowych, rezerwatów przyrody itd. Zarządcy wód są obowiązani osiągnąć także ten cel (nawet jeśli jest ostrzejszy od "dobrego stanu wód") do grudnia 2015 r.

Zmienia Art. 24. Odtąd "Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego nie może naruszać istniejącego dobrego stanu tych wód oraz warunków wynikających z ochrony wód". Znika wyjątek, w myśl którego "Dopuszcza się czasowe pogorszenie stanu jednolitych części wód, jeśli (..) jest ono związane z utrzymywaniem wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego zgodnie z interesem publicznym". Odtąd tylko "Nie stanowi czasowego pogorszenia stanu jednolitych części wód tymczasowe wahanie stanu jednolitych części wód, jeżeli jest ono związane z utrzymywaniem wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego zgodnie z interesem publicznym, o ile stan tych wód jest przywracany bez konieczności prowadzenia działań naprawczych".

Wprowadza art. 38j: Nowe inwestycje pogarszające stan wód, lub powodujące nieosiągnięcie dobrego stanu wód, będą dopuszczalne wyłącznie pod warunkiem jednoczesnego:

1) podjęcia wszelkich działań łagodzących negatwne oddziaływania;
2) przedstawienia i uzasadnienia inwestycji w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza;
3) uzasadnienia nadrzędnym interesem publicznym, jeżeli pozytywne efekty dla środowiska i społeczeństwa związane z ochroną zdrowia, utrzymaniem bezpieczeństwa oraz zrówno­ważonym rozwojem przeważają nad korzyściami utraconymi w następstwie tych inwestycji;
4) braku alternatyw korzystniejszych z punktu widzenia interesów środowiska (wykonalnych technicznie i nie powodujących kosztów nieproporcjonalnie wysokich w stosunku do spodziewanych korzyści).

Równocześnie w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku... i ocenach oddziaływania na środowisko, wprowadzany jest art. 81 ust 3: "Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 38j ustawy Prawo wodne". Ogran wydający decyzję środowskową będzie więc obowiązany do badania wpływu przedsięwzięcia na stan wód i do odmowy zgody na przedsięwzięcie, jeżeli powyższe warunki nie byłyby spełnione.

Należy przy tym pamiętać, że od 15 listopada 2010 r., wydania decyzji środowiskowej wymagają w szczególności: - wszystkie elektrownie wodne;
- każde wydobywanie kopalin metodą odkrywkową z wód, na obszarach zagrożenia powodzią, w formach ochrony przyrody lub w ich otulinach; każde wydobywanie torfu lub kredy jeziornej;
- budowle przeciwpowodziowe, z wyłączeniem przebudowy wałów przeciwpowodziowych polegającej na doszczelnieniu korpusu wałów i ich podłoża;
- regulacje wód;
- wszystkie budowle piętrzące wodę: > 1m; budowle piętrzące niezależnie od wysokości na nie zabudowanych ciekach naturalnych; , budowle piętrzące niezależnie od wysokości w formach ochrony przyrody lub w ich otulinach 9z wyjątkiem wynikających z planów ochrony);
- melioracje wszystkich łąk, pastwisk lub nieużytków; wszystkie melioracje w formach ochrony przyrody lub ich otulinach, wszystkie melioracje > 5 ha.

Nowelizacja zostaje obecnie skierowana do podpisu Prezydenta. Wejdzie w życie 30 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.