Na Słowacji powstał Park Ciemnego Nieba Połoniny

Szczegóły
Kategoria: Informacje
3 grudnia 2010 proklamowano słowacki Park Ciemnego Nieba Poloniny (Park tmavej oblohy Poloniny). Uroczystość otwarcia połączona z konferencją prasową odbyła się w ramach konferencji polsko-słowackiego projektu ""Karpackie Niebo. Rozwój produktów turystycznych związanych z astronomią na terenie polsko-słowackiego pogranicza". Park Ciemnego Nieba Poloniny jest czwartym parkiem ciemnego nieba w Europie i pierwszym na Słowacji. Powstał dzięki współpracy 6 organizacji słowackich: towarzystw i instytutów astronomicznych oraz Zarządu Parku Narodowego Połoniny.
PCN Poloniny zajmuje obszar 485 km2 - jest to trzeci największy PCN na świecie. Położony jest w słowackiej części Bieszczad (Bukovské vrchy) przy granicy z Polską i Ukrainą. W przyszłości planowane jest rozszerzenie parku na obszar polskiej i ukraińskiej części Bieszczad (Zachodnich) w ramach istniejącego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Karpaty Wschodnie. Z tego względu ustawiane na terenie PCN Poloniny tablice informacyjne już teraz przygotowano również w języku polskim i ukraińskim (a także angielskim).

"Park Ciemnego Nieba Poloniny tworzy sie w celu zachowania wyjątkowego środowiska pozwalającego na obserwacje gwiezdnego nieba w najlepszych warunkach. W parku doskonale widać Drogę Mleczną, a bez teleskopu można zobaczyć około 2000 gwiazd (w miastach ok. 200, w metropoliach ok. 20). Góry zasłaniają bezpośrednie światło padające z okolicznych miast i wsi. W czasie dobrej pogody na niebie widać takie obiekty i zjawiska jak światło zodialkalne, przeciwblask, rzadko już dostrzegane w innych częściach Europy. Na obszarze parku, pomiedzy miejscowościami Kolonica i Ladomirów, znajduje się Observatorium astronomiczne na Kolonickim sedle. Wyjątkowa jakość nocnego nieba predysponuje więc obserwatorium do prowadzenia wysokiej jakości obserwacji i uzyskiwaniu cennych naukowo wyników, jak równiez do popularyzacji astroturystyki. Poprzez park ciemnego nieba przechodzi 49 równoleżnik".

Park Ciemnego Nieba polega na współpracy, w okreslonych granicach terytorialnych, organizacji założycielskich, zamierzających wspólnie:

- przekazywać społeczeństwu wiedzę na temat zanieczyszczenia światłem i sposobach jego ograniczania
- pokazywać piękno nocnego nieba i promować jego ochronę przed zanieczyszczeniem światłem

Przygotowano i ustawiono odpowiednie tablice informacyjne, wydano broszurę. Dla turystów odwiedzających park będą organizowane m.in. obserwacje astronomiczne.

Więcej na: http://poloniny.svetelneznecistenie.sk/ oraz http://www.astrokarpaty.net/


Obecnie na świecie istnieje ponad 20 rezerwatów i parków ciemnego nieba, większość w Kanadzie i USA. Nieformalnym zwyczajem jest uznawanie ich przez International Dark-Sky Organisation. Pierwszym parkiem ciemnego nieba w Europie został proklamowany Galloway Forest Park w Szkocji, drugim - obszar ochrony krajobrazu Zselic na Węgrzech (zarządzany przez Park Narodowy Drawy i Dunaju).

W Polsce jak dotąd proklamowany został Park Ciemnego Nieba w Górach Izerskich (polsko-czeski) - współpraca polskiego i czeskiego Instytutu Astronomicznego, nadleśnictw Świeradów, Szklarska Poręba i Liberec oraz dyrekcji czeskiej ChKO Izerskie Hory. Pod szyldem Parku przygotowano i ustawiono tablice informacyjne, organizowane są "Gwiezdne noce" i "Dni Astronomiczne", planowane sa też realne działania na rzecz wymiany nieprawidłowego oświetlenia. Więcej na: http://www.astro.uni.wroc.pl/projekty_izerskie/izera-darksky/index.html

Przygotowania do powołania Parku Ciemnego Nieba trwają także w Sopotni Wielkiej w Beskidzie Żywieckim - unikatowym miejscu, gdzie Stowarzyszenie Polaris we współpracy z gminą i Lokalną Grupą Działania rozwija astroturystykę (wyprawy obserwacyjne na pola i łąki, niewielka infrastruktura dydaktyczna, wyznaczone miejsca obserwacyjne w gospodarstwach - zwolnionych wówczas od podatku od nieruchomości) chhroniąc jednocześnie nocną ciemność (wygaszanie oświetlenia w nocy, przebudowa lamp ulicznych na mniej rozpraszające światło). Więcej na: http://www.polaris.org.pl/

Według symulacji i zdjęć satelitarnych (http://www.lightpollution.it/dmsp/starvis.html), miejsca z najlepiej zachowanym ciemnym niebem są jednak w Polsce wschodniej i północno-wschodniej oraz na Pomorzu i w Puszczy Drawskiej.