2 lutego Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie śródokresowego
przeglądu Europejskiej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej.
Przyjęty tekst w polskiej wersji językowej na:
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P8-TA-20
16-0034+0+DOC+XML+V0//PL
Parlament w rezolucji sprzeciwił się ewentualnej zmianie dyrektyw
środowiskowych, "gdyż zagroziłoby to wdrażaniu strategii ochrony
różnorodności biologicznej, spowodowałoby przeciągający się okres braku
pewności prawa oraz ryzyko, że w efekcie dojdzie do osłabienia ochrony
prawnej i finansowania, a także byłoby niekorzystne dla przyrody, ludzi i
działalności gospodarczej"; podkreśla w związku z tym, że trwająca w ramach
Fitness Check kontrola dyrektyw środowiskowych powinna koncentrować się na
ulepszeniu wdrażania. Parlament stwierdził, iż "jest przekonany, że wszelkie
trudności w osiągnięciu celów dyrektyw środowiskowych i strategii ochrony
różnorodności biologicznej ogólnie nie leżą w przepisach, lecz przede
wszystkim w ich niepełnym, niejednolitym i nieodpowiednim wdrożeniu,
egzekwowaniu i włączeniu do innych obszarów polityki". Te stwierdzenia to
nawiązanie do procesu tzw. sprawdzenia żywotności (Fitness Check), któremu
podlega obecnie dyrektywa ptasia i siedliskowa - parlament wyraźnie
sprzeciwił się tu wyrażanym przez niektóre środowiska poglądom, że te
dyrektywy powinny być zmodyfikowane.
Parlament zauważył w rezolucji, że ponad 500 tys. obywateli UE wypowiedziało
się niedawno, w konsultacjach społecznych przeprowadzonych w ramach tzw.
"Fitness Check" dyrektyw przyrodniczych, za wzmocnieniem wdrażania dyrektyw
przyrodniczych i wzmożeniem wysiłków na rzecz ochrony przyrody UE w ramach
dobrze służącego tej ochronie europejskiego prawa środowiskowego. Parlament
"wezwał przywódców UE do wysłuchania pół miliona obywateli, którzy apelują o
przestrzeganie i lepsze wdrożenie naszych solidnych przepisów dotyczących
ochrony środowiska naturalnego". Podkreślił także europejskie badania opinii
społecznej, z którego wynikało, że 80% Europejczyków uważa skutki utraty
różnorodności biologicznej za poważne. Zauważył, że 65 % obywateli UE
mieszka w obrębie 5 km od obszaru Natura 2000, a 98 % w obrębie 20 km, co
sugeruje, że obszary te mogą potencjalnie pomóc poszerzyć wiedzę na temat
różnorodności biologicznej oraz zapewniać usługi ekosystemowe przyczyniające
się do dobrostanu znacznej części populacji UE.
W treści rezolucji Europarlament podkreślił niedostateczną skuteczność
ochrony przyrody w UE, w tym przede wszystkim do postępującej degradacji i
fragmentacji siedlisk, zwracając uwagę że "cel 2010" powstrzymania utraty
różnorodności biologicznej nie został osiągnięty, a "cel 2020 nie zostanie
osiągnięte bez poważnych dodatkowych działań", podkreślając jednocześnie, iż
"dowody naukowe wskazują, iż środowisko naturalne Europy byłoby w znacznie
gorszym stanie bez pozytywnego wpływu unijnej dyrektywy ptasiej i dyrektywy
siedliskowej". W szczegółowych punktach Parlament odniósł się do środowiska
morskiego, ochrony różnorodności biologicznej w rolnictwie i leśnictwie,
możliwości wykorzystania podejścia ekosystemowego do łagodzenia skutków
zmian klimatu, negatywnych skutków gospodarczych niszczenia przyrody.
Stwierdził m. in, że:
- gospodarcza wartość różnorodności biologicznej powinna znaleźć
odzwierciedlenie we wskaźnikach stanowiących podstawę procesu decyzyjnego,
nie prowadząc do utowarowienia różnorodności biologicznej;
- UE powinna ograniczyć swój wpływu na różnorodność biologiczną na
świecie;
- Pełne wdrożenie, egzekwowanie i odpowiednie finansowanie dyrektyw
środowiskowych jest niezbędnym warunkiem zapewnienia udanej realizacji całej
strategii;
- Komisja Europejska powinna poprawić i wzmocnić wytyczne
ułatwiające pełne wdrożenie i egzekwowanie dyrektyw zgodnie z obowiązującym
orzecznictwem;
- Potrzebne jest pilne dokończenie procesu wyznaczania lądowych i
morskich obszarów Natura 2000 i sporządzenie planów ich zarządzania;
- Potrzebne jest unijne współfinansowanie zarządzania obszarami
Natura 2000, które powinno być uzupełnieniem funduszy wspierających rozwój
obszarów wiejskich i rybołówstwa, funduszy strukturalnych, a także funduszy
udostępnianych przez państwa członkowskie;
- Należy usprawnić przestrzeganie i egzekwowanie prawa
środowiskowego UE, na przykład przez stosowanie proporcjonalnych,
skutecznych i odstraszających sankcji;
- Potrzeba strategii europejskich korytarzy ekologicznych dla
gatunków docelowych, a także ambitniejszego odtwarzania ekosystemów;
- Mimo instrumentów WPR, dotychczas nie nastąpiła wymierna poprawa
stanu różnorodności biologicznej w rolnictwie, choć może jest jeszcze na to
za wcześnie;
- Konieczne jest szybkie i prawidłowe wprowadzenie opartego na
ekosystemie zarządzania rybołówstwem celem urzeczywistnienia zasady
maksymalnego podtrzymywalnego połowu;
- Dyrektywy środowiskowe stanowią kamień milowy w polityce
dotyczącej środowiska naturalnego nie tylko w obrębie UE, ale również w
wymiarze międzynarodowym; dzięki zwięzłej, spójnej i harmonijnej formie
dyrektywy środowiskowe można uznać w pewnym sensie za inteligentne regulacje
avant la lettre.
