Klub Przyrodników

Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze opublikowała 400-stronnicową monografię przyrodniczą terenu projektowanego Turnickiego Parku Narodowego. Książka jest dziełem 26 autorów pod redakcją M. D. Boćkowskiego. W udokumentowanej monografią koncepcji Autorów, Turnicki Park Narodowy miałby mieć 17.216 ha - proponowane jest jego utworzenie niemal wyłącznie z gruntów leśnych Skarbu Państwa, z pozostawieniem poza granicą parku nawet niewielkich enklaw osadniczych i gruntów prywatnych.

Rozdział "Budowa geologiczna, rzeźba i krajobraz" przedrukowano z dokumentacji z 1993 r. (traktując to jako powiązanie z ówczesną publikacją i hołd dla Autora - prof. J. Kotlarczyka), pozostałe rozdziały opracowano na nowo, często na podstawie wyników badan terenowych z lat 2010-2016, przeprowadzonych specjalnie w celu pogłębienia rozpoznania terenu. Rozdział o roślinności przynosi monograficzne zestawienie występujących zbiorowisk roślinnych i siedlisk przyrodniczych, zwraca uwagę identyfikacja nie podawanych wcześniej drukiem petryfikujących źródeł, kamieńców nadrzecznych, zbiorowisk naskalnych; realistyczna klasyfikacja łąk i traworośli, występowanie jaworzyn z języcznikiem. Podjęto próbę punktowej waloryzacji zbiorowisk. Rozdział o mszakach przynosi znaczną porcję nowej wiedzy bryoflorystycznej opartej na badaniach z lat 2015-2016, w tym interesujące i prowokujące do interpretacji kartograficzne przedstawienia występowania najcenniejszych gatunków 'puszczańskich'). W odrębnym rozdziale udokumentowano występowanie w lasach blisko 6,5 tys. (sic!) drzew o wymiarach pomnikowych. Imponujący jest 50-stronnicowy rozdział o grzybach (B. Gierczyk, A. Szczepkowski, A. Kujawa, P. Chachuła), przedstawiający wyniki 21-dniowych, rozpoznawczych badań z lat 2014-2016, przeprowadzonych na zupełnie nie rozpoznanym wcześniej mikologicznie terenie: wykazano 531 taksonów, w 215 ważnych ze względu na status ochronny, zagrożenie lub rzadkość występowania, w tym 26 gatunków grzybów nowych dla Polski.
Podobnie, cenna jest flora porostów, zwłaszcza gatunków leśnych. Współczesne dane faunistyczne potwierdzają stałą obecność na terenie projektowanego TuPN niedźwiedzia, wilka, rysia i żbika; w przypadku tego ostatniego szacunki, choć niedokładne, są na poziomie 20 osobników. Lęgnące się na terenie proponowanego TuPN 2-3 pary orła przedniego to ok. 10% polskiej populacji; podstawowym celem ochrony ptaków powinien być bogaty i kompletny zespół ptaków typowy dla karpackiego krajobrazu leśno-łąkowego, m . in. z orlikiem krzykliwym, sóweczką, puszczykiem uralskim, puchaczem, dzięciołem zielonosiwym, białogrzbietym i trójpalczastym, jarząbkiem, derkaczem, pluszczem. Imponujące jest także rozpoznanie chrząszczy (L. Buchholz, A. Melke, ponad 60 stron): w badaniach w latach 2010-2016 stwierdzono 658 gatunków, w tym 2 nowe dla Polski i aż kilkadziesiąt gatunków zagrożonych w skali świata, Europy lub Polski - pod względem koleopterologicznym obszar okazał się jedną z nielicznych w Polsce, drugą po Puszczy Białowieskiej, wyraźną i wybitną ostoją leśnej antropogobnej fauny chrząszczy. Warto przypomnieć, że na unikatowość fauny chrząszczów tego terenu naukowcy zwracają uwagę nieprzerwanie już od lat 20-tych XX w. W rozdziale o motylach również przedstawiono dane z najnowszych badań, w tym rzadkiego ksyobiontycznego leśnego mola borowiaczka oraz bogaty jeszcze zestaw motyli typowych dla ziołorośli, zarośli, łąk i dolin (n. in. niepylak mnemozyna, paź żeglarz, barczatka kataks, krasopani hera, skalnik dryada.

Oddzielny rozdział poświecono murawom kserotermicznym w dolinie Wiaru - w proponowanej otulinie TuPN, mimo że nie proponuje się ich włączenia do parku narodowego.

Publikacja jest dostępna do pobrania jako pdf na stronie:
przyrodnicze.org/turnicki-park-narodowy-powinien-powstac-juz-teraz

Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie ukazał się zbiór prac "Ochrona ścisła w parkach narodowych i rezerwatach; bilans osiągnięć i porażek ostatniego półwiecza", pod red. J. Bodziarczyka. Są to materiały z konferencji pod takim tytułem, jaka odbyła się w dniach 7-9 czerwca 2017 r. na Wydziale Leśnym w Krakowie oraz w Tatrzańskim Parku Narodowym. Materiały dostali uczestnicy konferencji. Jak na razie nie otwarto innych dróg kolportażu publikacji, nie jest ona też dostępna elektronicznie.

M. in. J. Szwagrzyk rozważa "po co i komu jest potrzebna ochrona ścisła", a J. Holeksa rozważa ochronę ścisłą z punktu widzenia filozofii poznania i i ochrony przyrody. T. Zwijacz-Kozica i współautorzy prezentują preferencje tatrzańskich niedźwiedzi względem obszarów ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej. B. Parusel i T. Zwijacz-Kozica przedstawiają historię ochrony ścisłej w Tatrzańskim Parku Narodowym. J. Bodziarczyk i E. Pancer-Kotejowa przedstawiają 15-letnią historię zmian w lasach Pienin poddanych ochronie ścisłej i czynnej, na podstawie badań na stałej siatce powierzchni. P. Pawlaczyk analizuje znaczenie ochrony biernej w przekształconym krajobrazie leśnym Polski pn.-zach. na przykładzie Drawieńskiego Parku Narodowego. M. Giergiczny i T. Zwijacz-Kozica pokazują badanie preferencji Polaków względem obrazów lasu tatrzańskiego, cech naturalności, obecności martwych drzew itp., a także możliwości wpłynięcia na te preferencje za pomocą edukacji.