Od 22 grudnia 2020 r. trwają półroczne konsultacje publiczne projektów aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (PZRP). Są to plany wymagane Dyrektywą Powodziową UE, sporządzane co 6 lat – konsultacjom polegają obecnie projekty planów na drugi okres planistyczny (2022-2027). Plany powinny być ostatecznie ustanowione do 22 grudnia 2021 r.
Projektom planów towarzyszy geoportal prezentujący na mapie poszczególne „działania rekomendowane w ramach planów”, w tym lokalizację zamierzonych inwestycji. Uwagi do poszczególnych można nanieść wprost na mapie. Geoportal działa jednak bardzo niestabilnie, generując często błąd Out of Memory.
PZRP sporządzane są na podstawie ocen zagrożenia i ryzyka powodziowego. Konsultowane plany streszczają aktualizacje oceny ryzyka powodziowego, wyznaczenie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i wybór tzw. obszarów problemowych (kluczowych dla ryzyka powodziowego), nie umożliwiają jednak weryfikacji metodyki i tym samym dyskusji wyników (jest to przedstawione w osobnych opracowaniach, dostępnych tylko na wniosek). Aktualnie konsultowane plany obejmują więcej rzek, niż w poprzednim okresie planistycznym. Streszczono dotychczasową realizację PZRP I cyklu planistycznego - dla głównych dorzeczy z konkluzją: „W okresie obowiązywania I cyklu PZRP nie udało się zrealizować większości zaplanowanych działań służących osiągnięciu celów zarządzania ryzykiem powodziowym”. Plany zawierają zestawienie (katalog) różnorodnych typów działań wpływających na ryzyko podwoziowe – od zwiększania retencji zlewniowej i dolinowej, przez prace legislacyjne, edukację, monitoring, badania, po budowę wałów powodziowych i zbiorników retencyjnych. Określono priorytety poszczególnych typów działań w skali regionów wodnych.
Najbardziej emocjonującą częścią planów jest jednak szczegółowy katalog działań przewidzianych do realizacji, a wśród nich działania inwestycyjne. Już wstępne przejrzenie danych pokazuje, że w projekcie planu pojawiły się „upiory przeszłości” – pomysły inwestycji (zwłaszcza zbiorników retencyjnych) o oczywistym destrukcyjnym wpływie na środowisko, w tym na obszary Natura 2000, jak zbiornik Dukla na Jasiołce, zbiornik Jabłonica Ruska (obecnie Temeszów) na Sanie, zbiornik Wierna Rzeka na Łososinie; upchane do planu inwestycje mające niewiele wspólnego z ochroną przeciwpowodziową (stopnie wodne Lubiąż i Ścinawa na Odrze; nie tylko stopnień Siarzewo ale cała seria stopni na dolnej Wiśle – Solec Kujawski, Chełmno, Grudziądz, Gniew) i inne. Zapewne wiele takich przykładów znajdzie się także w skali lokalnej.
Ujęcie inwestycji hydrotechnicznej w finalnie ustanowionym PZRP może w przyszłości skutkować podnoszeniem argumentu, że inwestycja taka jest częścią kompleksowego i planowego zarządzania ryzkiem powodziowym, a tym samym że za jej realizacją przemawia nadrzędny interes publiczny – stanowiący przesłankę od wymogu osiągniecia celów środowiskowych dla danej częsci wód, a nawet przesłankę odstępstwa od ochrony obszaru Natura 2000.
Udostępnionym do konsultacji projektom nie towarzyszą jeszcze prognozy oddziaływania na środowisko – przetarg na ich opracowanie nie został jeszcze rozstrzygnięty. Według SIWZ, projekty prognoz miały powstać do 31 marca 2021 r., a do konsultacji publicznych miały być udostępnione między początkiem kwietnia a końcem maja 2021 r.
