5 maja 2023 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Lublinie wydał zarządzenie o uznaniu rezerwatu przyrody Mięćmierz w gminie Kazimierz Dolny. Rezerwat, o powierzchni 11,67 ha, obejmuje znaną „skarpę wiślaną pod wiatrakiem”, laski i murawy na pd-zach. od wiatraka, a także – jako osobną enklawę – murawy tzw. „suchej dolinki” nad samym Mięcmierzem, pod punktem widokowym Albrechtówka. Celem ochrony jest zachowanie siedlisk kserotermicznych i zespołów roślinnych z dużym udziałem gatunków rzadkich i chronionych oraz zachowanie unikatowych otwarć widokowych.
Treść zarządzenia w Dzienniku Urzędowym
W rezerwacie występują murawy kserotermiczne, w większości reprezentujące rzadki i zanikający na Lubelszczyźnie zespół omanu wąskolistnego Inuletum ensifoliae. Rosną tu np. miłek wiosenny Adonis vernalis, zawilec wielkokwiatowy Anemone sylvestris, goryczka krzyżowa Gentiana cruciata, aster gawędka Aster amellus oraz introdukowane: kosaciec bezlistny Iris aphylla, śniedek cienkolistny Ornithogallum collinum, ożota zwyczajna Linosyris vulgaris.
Świat zwierzęcy projektowanego rezerwatu obfituje w liczne gatunki bezkręgowców termofilmnych i kalcyfilnych. Znajduje się stanowisko chronionego i wymienianego w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt pająka gryziela stepowego Atypus muralis, występują także inne rzadkie gatunki termofilnych pająków: Ozyptila pullata, Cozyptila blackwalli, Arctosa figurata, Zodarion germanicum, Bassaniodes robustus, Megalepthyphantes pseudocollinus oraz kosarz Trogulus closanicus. Z chrząszczy odnotowano występowanie rzadkiej i związanej z środowiskami kserotermicznymi stonki – Timarcha rugosa.
Poza bogactwem przyrodniczym rezerwatu, jego walory obejmują również unikatowe otwarcia widokowe na przełomowy odcinek Wisły. Dawna osada rybacka Mięćmierz położona pod rezerwatem, określana mianem „żywego skansenu”, znana jest z relokacji szeregu wiejskich chałup oraz zabudowań gospodarczych; wraz z rezerwatem tworzy unikatowy obiekt turystyczno-krajoznawczy.
W stosunku do pierwotnej koncepcji, ostateczne granice rezerwatu Mięćmierz, zostały ograniczone do działek pozostających własnością Skarbu Państwa, na których regularnie wykonywane są działania ochrony czynnej polegające na wycinaniu drzew i krzewów oraz wykaszaniu. Obiektowi zagrażają jednak także turyści: przez wydeptywanie muraw (zwłaszcza na stanowisku Albrechtówka), rajdy 4x4, crossy, quady. Istotna jest także presja zabudowy masowo powstającej przy rezerwacie. Niestety, nie utworzono otuliny, która mogłaby temu zapobiec.
Powstanie rezerwatu Mięćmierz to krok w kierunku realizacji dobrej sieci rezerwatów przyrody w województwie lubelskim. Jak na razie, powstaje tu średnio jedne nowy rezerwat rocznie. Lubelscy przyrodniczy, współpracujący z Klubem Przyrodników w ramach przedsięwzięcia „Rezerwaty przyrody – czas na come back” szacują, że powinno ich powstać jeszcze ok. 112.
