25 lutego 2025 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłosił projekt rozporządzenia „w sprawie torfowisk i obszarów podmokłych objętych normą GAEC 2”:
https://legislacja.gov.pl/projekt/12395000/katalog/13113258#13113258
Zarówno społeczeństwu, jak i swoim kolegom z rządu, Minister pozostawił 3 dni (do 28 lutego) na wniesienie uwag do projektu. Rozporządzenie ma wejść w życie od 15 marca.
Zgodnie z projektem rozporządzenia, do torfowisk i obszarów podmokłych objętych normą GAEC 2 zalicza się: grunty orne i trwałe użytki zielone – o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40 % suchej masy gleby w warstwie o miąższości co najmniej 40 cm. Jest to pewien postęp w stosunku do pomysłu, o którym pisaliśmy w styczniu – ustalenia progu zawartości materii organicznej na absurdalnym poziomie 60%. Ministerstwo szacuje, że skutkiem zmiany będzie zastosowanie normy GAEC-2 do 199,9 tys. ha gruntów rolnych, a nie tylko do 146 tys. ha, jak szacowano poprzednio. Zmiana jest wynikiem braku zgody Komisji Europejskiej na proponowane wcześniej rozwiązanie.
Naukowcy zajmujący się torfowiskami szacują, że w Polsce jest ok. 1 mln ha osuszonych torfowisk użytkowanych rolniczo.
Proponowana regulacja nie oznacza dla rolników żadnych zakazów powszechnie obowiązujących, ale ustanawia warunki rolniczych płatności bezpośrednich, obejmujące:
- Na gruntach ornych: zakaz budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu; zakaz orania; zakaz wydobywania torfu.
- Na trwałych użytkach zielonych: zakaz przekształcania lub zaorywania – z wyjątkiem zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata); zakaz wydobywania torfu; zakaz budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu.
Tj. niektóre sposoby gospodarowania nadal degradujące gleby torfowe (płytka orka i podsiew, bezorkowa uprawa kukurydzy, regularne pogłębianie istniejących rowów) nadal będą wspierane płatnościami bezpośrednimi.
