Zgodnie z art. 6 ust. 2 dyrektywy siedliskowej „państwa członkowskie podejmują odpowiednie działania w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, jak również w celu uniknięcia niepokojenia gatunków, dla których wyznaczono takie obszary, o ile to niepokojenie może mieć znaczenie w stosunku do celów tej dyrektywy”.
W jednym z państw członkowskich UE dochodzi do postępującej utraty powierzchni i pogarszania się jakości siedlisk przyrodniczych 6510 (łąki świeże) i 6520 (łąki konietlicowe), co wykazują zarówno kolejne raporty o stanie siedlisk przyrodniczych w skali kraju, jak i aktualizacje SDF wybranych obszarów Natura 2000 oraz ekspertyzy wykonane dla wybranych obszarów Natura 2000. Państwo twierdzi wprawdzie, że zmniejszenie powierzchni siedlisk to wynik zgrubnych oszacowań w dawniejszych danych i dokładniejszej ich inwentaryzacji obecnie, zaś łąki są chronione przed zbyt intensywnym użytkowaniem za pomocą programów rolnośrodowiskowych, tj. dobrowolnych umów z rolnikami.
TSUE uznał, że ta sytuacja:
- narusza zobowiązanie do osiągnięcia celu określonego w art. 6(2) dyrektywy siedliskowej (w wielu obszarach Natura 2000, rozmieszczonych w różnych częściach kraju, doszło do utraty areału siedliska, która nie w całości daje się wiarygodnie wyjaśnić uszczegółowieniem informacji; w wielu obszarach doszło również do pogorszenia stanu siedliska wskutek nadmiernego nawożenia i koszenia; bez znaczenia jest przy tym, że w innych obszarach Natura 2000 areał łąk wzróśł lub stan poprawił się);
- wobec powyższego, państwo jest winne niezapewnienia odpowiednio nadzoru, wymaganego w art. 6(2) dyrektyw siedliskowej, do tej konkluzji wystarczy uprawdopodobnienie, że gdyby ten nadzór był dokładnieszy, bardziej regularny i konsekwentny, to mógłby tym pogorszeniom przeciwdziałać;
- mimo że dyrektywa pozostawia państwu członkowskiemu swobodę wyboru środków do osiągnięcia celów, a jednym ze środków mogą być dobrowolne umowy z rolnikami, w tej sytuacji brak prawnie wiążącego przepisu zakazującego nadmiernego nawożenia i przedwczesnego koszenia łąk w obszarach Natura 2000, nie powalając na osiągnięcie celu określonego w art. 6(2) dyrektywy, narusza prawo UE.
Wyrok w sprawie C-47/23 z 14 listopada 2024 r. jest opublikowany na: https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=292276&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=1177114
Państwo to Niemcy.
