Klub Przyrodników

Wolsztyńskie Koło Klubu Przyrodników włączyło się w projekt "Bliżej natury - identyfikacja i merytoryczne przygotowanie lokalnych animatorów przyrodniczych" koordynowany przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Projekt ma na celu propagowanie wiedzy o obszarach Natura 2000, informowanie lokalnych społeczności o wartościach przyrodniczych tych terenów.

Na obszarze pradoliny Warciańsko-Odrzańskiej wzdłuż Północnego, Środkowego i Południowego Kanału Obry, od Kościana aż po Wroniawy, ciągnie się szerokim pasem obszar Wielkiego Łęgu Obrzańskiego, objęty ochroną w ramach europejskiego programu NATURA 2000 w ramach Dyrektywy Ptasiej. Na powierzchni ponad 23 tys. ha występują głównie łąki i pastwiska których jest tu około 50%. Głównym obiektem ochrony są licznie występujące tu ptaki, w tym 17 gatunków rzadkich bądź zagrożonych w skali europejskiej i 7 gatunków z Czerwonej Księgi. Według Standardowego Formularza Danych należą do nich m.in. błotniak stawowy, trzmielojad, bąk, bocian biały i bocian czarny, kropiatka czy żuraw. W okresie lęgowym obszar zasiedla kulik wielki, błotniak zbożowy, kania czarna i kania ruda. W stosunkowo wysokiej liczebności występuje bocian biały. Najnowsze badania wskazują, że liczebność części wymienionych ptaków lęgowych w Obszarze jest niższa niż pierwotnie przypuszczano, co stawia pod znakiem zapytania jego dalsze funkcjonowanie i ochronę.

Otwarte tereny zalewane przez wodę wczesną wiosną są jednak miejscem odpoczynku dla ptaków migrujących. Na przykład na początku marca tego roku w okolicy Błocka i Przemętu można było zaobserwować kilka tysięcy gęsi!

Warte uwagi są również chronione siedliska m.in. łąki trzęślicowe oraz łęgi olszowo-jesionowe. Zachowały się tu fragmenty starodrzewi z pomnikowymi okazami dębów i jesionów.

Kampania informacyjna ma przede wszystkim charakter otwartych wycieczek terenowych, choć prowadzone są również prelekcje w szkołach. Członkowie WKKP wspierani przez 10-osobową grupę wolontariuszy, uczniów wolsztyńskiego Liceum Ogólnokształcącego, zorganizowali 17 kwietnia 2011 roku przy współpracy ze Stowarzyszeniem JAZDA Wolsztyn rajd rowerowy, w którym udział wzięło blisko 100 osób w różnym wieku. Animatorzy przedstawili zasady funkcjonowania obszarów NATURA 2000, walory przyrodnicze i turystyczne Wielkiego Łęgu Obrzańskiego, historię meliorowania tego terenu, a także zapoznali z innymi formami przyrody oraz chronionymi siedliskami tutaj występującymi. Członek Klubu Przyrodników Wojciech Komczyński opowiedział o problemach wiążących się z ochroną Wielkiego Łęgu, a Szymon Ptak zarysował krótko historię Przemętu i okolic. Uczestnicy rajdu mieli okazję zaobserwować lub usłyszeć niektóre gatunki występujących tu ptaków. Ze względu na dużą liczbę uczestników rajdu udało nam się pokazać tylko żurawie, mewy śmieszki, łyski, kaczki krzyżówki, czajki i towarzyszące nam w drodze swoim przepięknym śpiewem skowronki.

Kolejna wycieczka zorganizowana pod koniec kwietnia przez Małgorzatę Budę miała podobny scenariusz, ale obejmowała zdecydowanie krótszą trasę, którą pokonano pieszo. Ponad 50-osobowa grupa słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Wolsztynie wysłuchała z zainteresowaniem informacji na temat Wielkiego Łęgu Obrzańskiego.

Podczas Dni Ziemi Wolsztyńskiej rozdawaliśmy na przygotowanym stoisku ulotki informujące o Wielkim Łęgu Obrzańskim. Wolontariusze przeprowadzili też zajęcia w Szkole Podstawowej nr 3 w Wolsztynie oraz zaprezentowali walory tego obszaru na prezentacji multimedialnej podczas XI Gminnego Konkursu Przyrodniczego.

Tego rodzaju działania skutecznie przyczyniają się do poszerzania wiedzy o obszarach chronionych. Większość mieszkańców 7 gmin, na obszarze których leży Wielki Łęg Obrzański, nie wie wcale o jego istnieniu. Promowanie wartości przyrodniczych takich terenów powoduje ich akceptację, co czasami jest trudne ze względu na różnego rodzaju ograniczenia dotyczące ich gospodarczego wykorzystania (np. w gminie Przemęt ok. 90% powierzchni to obszary "naturowe" więc różnego rodzaju inwestycje napotykają na pewne ograniczenia).

Niezależnie od funkcjonowania systemu NATURA 2000 niewątpliwie obszar Wielkiego Łęgu Obrzańskiego jest wart zainteresowania.

Renata Magdans