Klub Przyrodników

Szanowni Państwo, jak co roku o tej porze zapraszamy Państwa do udziału w tradycyjnej wiosennej sesji Klubu. W tym roku, wsłuchując się w głosy uczestników poprzednich spotkań, a także zrywając z rutyną, organizujemy ją w centrum Polski, a ściślej w centrum Łodzi. Sesja odbędzie się w dniach 6-8 kwietnia 2018 (piątek – niedziela), a tematem spotkania będą:

Społeczne uwarunkowania ochrony przyrody

Myśląc o ochronie przyrody skupiamy się zwykle na jej biologicznych podstawach – funkcjonowaniu populacji i ekosystemów, zależnościach między gatunkami, przyczynach wymierania jednych populacji i ekspansji innych. Wiemy dość dobrze jak odtworzyć murawę kserotermiczną, przywrócić warunki wodne na torfowisku, użytkować łąkę trzęślicową, czego trzeba ksylobiontom, poczwarówkom, łososiom i niedźwiedziom. Bardzo rzadko natomiast zastanawiamy się nad drugim, nie mniej ważnym aspektem ochrony przyrody – jej uwarunkowaniami społecznymi. Tymczasem coraz częściej właśnie brak społecznej akceptacji dla działań ochronnych, wzrost konsumpcyjnych i roszczeniowych postaw, niska świadomość decydentów i zarządców terenu, a także ogółu społeczeństwa, decydują o porażkach i klęskach podejmowanych działań ochronnych. Wydaje się, że ten właśnie aspekt ochrony przyrody zaniedbaliśmy i nadal zaniedbujemy, a od niego zależy czy w bliższej i dalszej przyszłości uda się skutecznie przyrodę chronić. Dlatego tegoroczną wiosenną sesję Klubu Przyrodników poświęcamy społecznym uwarunkowaniom ochrony przyrody. Zapraszamy do prezentacji wyników badań, materiałów, ale także praktycznych doświadczeń, refleksji i przemyśleń obejmujących między innymi poniższe zagadnienia:

• W jakiej przestrzeni społecznej funkcjonują parki narodowe? W jakim stopniu jej ulegają, jakie są przykłady osłabiania ochrony pod wpływem tej presji? W jakim stopniu wzrost antropopresji powoduje osłabienie funkcji ochronnych? Czy da się skutecznie przeciwstawiać presji społeczności lokalnych inwestorów i interesariuszy na tereny chronione? Jeśli tak to jak to robić?


• Czy możliwa jest skuteczna ochrona przyrody w parku krajobrazowym? Jak godzić ze sobą rosnące aspiracje samorządów i społeczności lokalnych, kiedy się to udaje, a kiedy nie?


• Jaka będzie rola parków narodowych, rezerwatów i parków krajobrazowych w społeczeństwach przyszłości? Czy obecny system ochrony przyrody jest w stanie przeciwstawić się rosnącej presji konsumpcjonizmu? Jak planować ochronę przyrody pod presją społeczności lokalnych i grup interesów?


• Jaka jest skuteczność ochrony w sieci Natura 2000? Czy społeczne uwarunkowania ochrony odgrywają znacząca rolę w planowaniu i realizacji ochrony?


• Dlaczego tak rzadko próbujemy chronić przyrodę na gruntach prywatnych? Kiedy się to udaje, a kiedy nie? Czym kierują się właściciele cennych przyrodniczo gruntów? Jak z nimi rozmawiać? Czy potrzebna jest prywatyzacja czy reprywatyzacja przyrody?


• Jakie grupy interesu mają największy wpływ na stan przyrody i jej ochronę? Jak na ochronę przyrody wpływają obecne przemiany społeczne i ekonomiczne? Czy zagrożone elementy przyrody mają szansę przetrwać jako dobro wspólne?


• Co wiemy o uwarunkowaniach społecznych i oddziaływaniach na stan ochrony przyrody jej administratorów – leśników, pracowników parków narodowych, administracji różnych szczebli, samorządów?


• Czy psychologia i socjologia mają zastosowania w ochronie przyrody? Czy ktoś bada relacje między człowiekiem a przyrodą, stosunek człowieka do przyrody i jego zmiany? Czy społeczeństwu o ochronie przyrody należy zawsze mówić prawdę, nawet z góry wiedząc, że przegramy z populistami?


• Jakie są społeczne uwarunkowania ochrony gatunków konkurującym z człowiekiem, potencjalnie groźnych, nie lubianych? Jakie są społeczne uwarunkowania zachowania negatywnie postrzeganych społecznie elementów ekosystemów (np. martwe drewno w lesie, w ciekach)?


• Jak godzić ochronę przyrody z potrzebami turystyki i rekreacji? Co oznacza hasło „turystyka przyjazna przyrodzie”? Czy można określić „pojemność turystyczną” obszarów chronionych?


• Czy mamy kryzys działalności społecznej w ochronie przyrody? Czy organizacje pozarządowe, wolontariusze, akcje społeczne, to przeżytek czy przyszłość ochrony przyrody? Czy można wskazać przedsięwzięcia, organizacje, ruchy społeczne, które działają sprawnie – z czego to wynika?


• Jaka jest rola mediów jako narzędzia propagowania ochrony przyrody? Czy opiniotwórcza rola mediów społecznościowych, prasy, ma wpływ na ochronę przyrody?


• Jakie są społeczne uwarunkowania realizacji konkretnych projektów lub działań ochroniarskich – doświadczenia i refleksje współpracy ze społeczeństwem, z administracją, z grupami interesu? Na ile trwały sukces projektu jest zależny od społecznych uwarunkowań jego realizacji?

Zdajemy sobie sprawę, że niewiele jest gotowych odpowiedzi na te i podobne pytania. Świadczy to jednak o tym, że za rzadko je zadajemy. Tym bardziej zachęcamy do czynnego udziału w spotkaniu i przygotowania choćby krótkiej prezentacji. Jak co roku przewidujemy trzy formy – referaty (20 minut), komunikaty (10 minut) i postery. W programie będzie także czas na dyskusję. Na zgłoszenia zawierające formę prezentacji, nazwiska i imiona autorów, tytuł oraz 3-4 zdaniowy abstrakt, czekamy do 20 lutego. Proszę je przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy program i szczegółowe zasady uczestnictwa. Orientacyjny koszt udziału w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od ok. 100 do ok. 700 zł.