Od jutra (15 lutego 2023) będą istnieć dwa nowe rezerwaty przyrody w województwie zachodniopomorskiem, utworzone zarządzeniami RDOŚ w Szczecinie z 30 stycznia 2023.
Zachodniopomorski RDOŚ jest w skali Polski liderem w tworzeniu rezerwatów przyrody. Od chwili powstania tego urzędu w 2009 r., powołał on 31 rezerwatów o łącznej powierzchni ponad 1200 ha, co daje średnie tempo 2,2 rezerwatu rocznie. Dane przyrodnicze wskazują jednak, że w tym województwie potrzebnych jest jeszcze ok. 228 nowych rezerwatów: https://kp.org.pl/pl/rezerwaty-przyrody-czas-na-comeback/projektowane-i-proponowane-rezerwaty/wojewodztwo-zachodniopomorskie
Zarządzeniem z 30 stycznia 2023 r. RDOS w Szczecinie uznał za rezerwat „Kamienieckie Wąwozy im prof. Janiny Jasnowskiej” obszar o powierzchni 95,78 ha, położony na terenie gminy Kołbaskowo. Celem ochrony w rezerwacie jest utrzymanie wyjątkowo licznej populacji kokoryczy drobnej Corydalis pumila, zachowanie i odtwarzanie naturalnych cech ekosystemów leśnych, zwłaszcza w odniesieniu do ich składu gatunkowego i dynamiki oraz zachowanie i odtwarzanie siedlisk roślinności kserotermicznej i psammofilnej.
Zarządzenie: http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/legalact/2023/744/
Rezerwat obejmuje strefę krawędzi doliny Odry. Wyróżnia się malowniczymi wąwozami z licznymi źródłami i torfowiskami źródliskowymi dającymi początek wielu lokalnym strumieniom. Kilka źródlisk i wypływających z nich cieków ma charakter źródlisk wapiennych, z licznymi wytrąceniami martwicy wapiennej. Wzdłuż strumieni rozcinających wzniesienia strefy krawędziowej doliny Odry, a także na niskich terasach zalewowych wykształciły się cenne lasy łęgowe, a w nieco wyżej położonych partiach wzniesień - grądy i dębiny, wśród których rozsiane są pozostałości muraw kserotermicznych i napiaskowych. Oprócz kokoryczy drobnej (której populację uważa się za najliczniejszą w Polsce) rosną dzięgiel litwor nadbrzeżny Angelica archangelica, śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis, goryczka krzyżowa Gentiana cruciata, wiciokrzew pomorski Lonicera periclymenum, rukiew wodna Nasturtium officinale, ostnica włosowata Stipa capitata, czosnek wężowy Allium scorodoprasum, głowienka wielkokwiatowa Prunella grandiflora, starzec srebrzysty Senecio erucifolius, gatunki grzybów z Czerwonej Listy: płaszczek gruzełkowaty Dacryobolus karstenii i fałdowka kędzierzawa Plicaturopsis crispa. Obiekt ma znaczenie dla ptaków, w tym jako miejsce lęgowe bielika. Na jednym ze wzgórz znajduje się wpisana do rejestru zabytków archeologicznych rozległa osada kultury łużyckiej i późniejsze grodzisko wczesnośredniowieczne. Obiekt proponowany był do ochrony już w 1975 r. przez zespół prof. Jasnowskiego, a następnie w Waloryzacji przyrodniczej gminy Kołbaskowo, jednak formalne postępowanie w sprawie jego uznania wszczęto dopiero w 2014 r.
Prof. Janina Jasnowska (1925-2021) była botaniczką, badaczką torfowisk, od 1955 r. związaną ze Szczecinem. Do śmierci była głęboko zaangażowana w sprawy ochrony zachodniopomorskiej przyrody.
Zarządzeniem z 30 stycznia 2023 r. RDOS w Szczecinie uznał za rezerwat „Wysoka Skarpa Rzeki Tywy” obszar lasów i rzekę o łącznej powierzchni 20,69 ha położony w gminie Gryfino. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie wartkiej, meandrującej rzeki o charakterze podgórskim, naturalnie wykształconych zbiorowisk leśnych, w tym łęgów olszowo-jesionowych, grądów z przytulią leśną Galium sylvaticum, żyznych buczyn, unikatowego krajobrazu głęboko wciętej doliny rzecznej oraz stanowisk rzadkich gatunków roślin, w tym storczyków.
Zarządzenie: http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/legalact/2023/795/
Rezerwat obejmuje dolinę rzeki Tywa na długości ponad 2 km. Rzeka płynie tu wartkim nurtem w nieuregulowanym, meandrującym korycie o piaszczysto kamienistym dnie, w głęboko wciętej dolinie o stromych stokach. Na zboczach doliny dominują grądy wysokie, przechodzące miejscami w żyzne i kwaśne buczyny, a na terasie zalewowej w łęgi olszowo-jesionowe. Rosną tu m. in: skrzyp zimowy Equisetum hiemale, bluszcz pospolity Hedera helix (niektóre okazy o obwodzie pędu ok. 30 cm), nieczęsto spotykane w Polsce gatunki grzybów: ciżmówka ciemnoblaszkowa Crepidotus cesatii var. cesatii, orzechówka mączysta Encoelia furfuracea, czarka austriacka Sarcoscypha austriaca, trąbka otrębiasta Tubaria furfuracea. Do najpoważniejszych zagrożeń należały dotychczas: użytkowanie gospodarcze drzewostanów w proponowanym rezerwacie, pobór wód z rzeki dla celów gospodarki rybackiej i zrzut zanieczyszczonych wód ze stawów rybnych, usuwanie drzew zwalonych w nurt rzeki i prowadzenie tzw. prac utrzymaniowych.
Proponowany rezerwat jest ważnym elementem strefowania ochrony w obszarze Natura 2000 Dolina Tywy PLH320050. Do ochrony został zaproponowany w Waloryzacji przyrodniczej gminy Gryfino (1997 r.).
Na podstawie monetaryzacji wybranych usług ekosystemowych (przede wszystkim ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zwiększenia retencji wody) wyliczono korzyści z realizacji Strategii na ok. 74 miliardów złotych. Przewidywane korzyści są trzykrotnie wyższe, niż koszty realizacji Strategii, które obejmują ok. 5,8 mld zł przewidzianych wydatków Skarbu Państwa oraz 22,5 mld zł zaplanowanych do pokrycia z innych źródeł.
