Klub Przyrodników

Położenie: 1 km na południe i południowy zachód od Krzesina (gm. Cybinka), w granicach Krzesińskiego Parku Krajobrazowego
Dane ewidencyjne: Nadl. Cybinka, obręb 1, wydz.: 307a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, 312a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, 313a, b, c, d, f, 314a, b, c, d, f, g, h, i, 315a, b, c, d, f, g, h, gm. Cybinka, obręb Krzesin, dz.: 159/1, 159/2, 161, 166/1, 168/2, 170/1, 174/1, 175, 181/1, 185/3, 186/3, 187, 188, 189/1, 189/2, 189/3, 190/1, 190/3, 192/1, 193/1, 197/1, 197/2, 197/3, 197/4, 197/5, 197/6, 216, 218, 219, 220, 221, 222, 238, 239, 243, 244, 648/1, 707, 754, 756
Proponowana powierzchnia: 245,62 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6440 (10%), 91F0 (50%), 91E0 (20%), 3150 (10%)

Projekt rezerwatu powstał z połączenia kilku proponowanych rezerwatów opisanych w dokumentacji planu ochrony Krzesińskiego Parku Krajobrazowego (Gucałło i Gucałło 2006). Obejmuje tereny rozciągające się wzdłuż zakoli Odry, naprzeciw ujścia Nysy Łużyckiej, w rejonie nieistniejącej już, dawnej wsi Szydłów - lasy łęgowe, tereny zalewowe z fragmentami łąk selernicowych oraz rozległe, połączone z Odrą starorzecze zwane Jeziorem Krzesińskim. Cały obszar leży w granicach tzw. Krzesińskiego Zbiornika Retencyjnego, stosunkowo szerokiego fragmentu doliny Odry zalewanego co kilka lat przy wyższych stanach wody.
Obszar obejmuje mozaikę łęgów wierzbowo-topolowych i wiązowych oraz różnego rodzaju zbiorowisk terenów zalewowych - starorzeczy, szuwarów mozgi i turzyc, ziołorośli nadrzecznych oraz różnych stadiów sukcesji zarośli wierzbowych na użytkowanych niegdyś rolniczo gruntach.
Elementem godnym ochrony jest awifauna lęgowa obfitująca w gatunki charakterystyczne dla dolin rzecznych. W granicach obiektu gniazdują między innymi: kania ruda Milvus milvus, kania czarna Milvus migrans, błotniak stawowy Circus aeruginosus, żuraw Grus grus, dzięcioł średni endrocopos medius, dzięcioł czarny Drycopus martius, dzięcioł zielonosiwy Picus canus, gąsiorek Lanius collurio i kilkadziesiąt innych gatunków.
Ważny element strefowania ochrony obszarów Natura 2000, szczególnie OSO Dolina Środkowej Odry.

Położenie: 1 km na zachód od Krosna Odrz., między miejscowościami Chyże a Gostchorze (gm. Krosno Odrz.)
Dane ewidencyjne: Nadl. Bytnica, obręb 1, wydz.: 333k, l, n, o, p, t, 334f, g, h, j, k, l, m, n, o, p, gm. Krosno Odrzańskie, obręb Chyże, dz.: 42/5, 45, 46/12, 46/18, 46/19, 48/1 (część), 49/4, 50/7, 51/1 (część), 52/3, 52/5, 53/1 (część)
Proponowana powierzchnia: 20,53 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9170 (70%)

Fragment wysokiej skarpy o wystawie południowej, stanowiącej północną krawędź pradoliny Odry pomiędzy miejscowościami Chyże i Gostchorze, około 3 km na wschód od Krosna Odrzańskiego. Jest to prawdopodobnie najbardziej stroma skarpa Odry w województwie lubuskim, a działalność rzeki powoduje powstawanie cały czas nowych obrywów. Deniwelacja terenu sięga ponad 40 m i zawiera się pomiędzy 39,8 m n.p.m. (poziom Odry) a krawędzią pradoliny na wysokości około 80 m n.p.m. Na skarpie zachowały się zbiorowiska grądu środkowoeuropejskiego Galio-Carpinetum. Jednak najcenniejsze są ciepłolubne zbiorowiska leśne, nawiązujące do ciepłolubnych grądów i świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum z takimi gatunkami runa, jak: ciemiężyk białokwiatowy Vincetoxicum hirundinaria, dzwonek brzoskwiniolistny Campanula persicifolia czy czyściec prosty Stachys recta. Osobliwością florystyczną jest buławnik wielkokwiatowy Cephalanthera damasonium. Występują tu także między innymi groszek czerniejący Lathyrus nigricans, kokorycz pusta Corydalis cava i wątła Corydalis intermedia.
Na terenie proponowanego rezerwatu znajduje się grodzisko z okresu wczesnego średniowiecza ze zbiorowiskami murawowymi. Stwierdzono tutaj również rzadkie gatunki owadów, między innymi jelonka rogacza Lucanus cervus oraz nowy dla Polski gatunek błonkówki, rośliniarki (Hymenoptera, Symphyta) z rodzaju Atalia.
Ważny element ochrony obszaru Natura 2000 SOO Dolina Środkowej Odry. Wymaga trwałego wyłączenia z gospodarki leśnej oraz eliminacji gatunku obcego - robinii akacjowej, a być może także odpowiedniego zaplanowania i podjęcia czynnej ochrony fragmentów murawowych.

Położenie: 1 km na zachód od miejscowości Łazy (gm. Tuplice)
Dane ewidencyjne: Nadl. Lubsko, obręb 1, wydz.: 396j, k, 422a, l, gm. Tuplice, obręb Tuplice, dz.: 653/1 (część), 654 (część)
Proponowana powierzchnia: 37,65 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: zbiorowiska ramienic, roślinność namuliskowa

Niewielki kompleks stawów rybnych cechuje występowanie rzadkich zbiorowisk roślinności, w tym aż 8. gatunków ramienic: Chara braunii, C. globularis, C. vulgaris, Nitella capilaris (najmniejsza ramienica i jedna z najrzadszych w świecie), N. confervacea, N. flexilis, N. gracilis, N. syncarpa. Warto przy tym podkreślić, że występowanie Chara braunii ograniczone jest w naszym kraju jedynie do stawów hodowlanych. Ponadto występują tu zbiorowiska z klasy Isoëto-Nanojuncetea bufonii, na mulistym, okresowo wynurzanym podłożu rozwijają się tam fitocenozy takich zespołów, jak: Eleocharito-Caricetum bohemicae, Cypero fusci-Limoselletum oraz zbiorowisko z Elatine hexandra i zbiorowisko z Eleocharis acicularis f. annua.
Obiekt jest również interesujący pod względem faunistycznym, jako ostoja, płazów (m.in. rzekotka drzewna Hyla arborea, kumak nizinny Bombina bombina, traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris), gadów (m.in. gniewosz plamisty Coronella austriaca), a także rzadkich gatunków ptaków, między innymi: gągoła Bucephala clangula, perkoza rdzawoszyjego Podiceps grisegena i bąka Botaurus stellaris.
Bogata fauna ważek, około 30 gatunków, w tym ciekawe i rzadsze jak: lecicha mała Orthetrum coerulescens, lecicha białoznaczna Orthetrum albistylum, szablak przepasany Sympetrum pedemontanum i inne.

Położenie: na północ od Santoka (gm. Santok)
Dane ewidencyjne: Gm. Santok, obręb Santok, dz.: 1, 12/1, 12/2, 13, 14/4, 15, 16, 2, 3, 34, 35, 4, 5, 58, 59, 6/1, 6/2, 61, 7
Proponowana powierzchnia: 22,99 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6210 (90%)

Proponowany rezerwat obejmuje kompleks najlepiej zachowanych muraw kserotermicznych występujących na stromej, pociętej wąwozami, północnej krawędzi doliny Warty w rejonie ujścia Noteci, w obszarze Natura 2000 Ujście Noteci.
Murawy kserotermiczne okolic Santoka mają inny charakter od typowych muraw ostnicowych występujących nad Odrą czy choćby w pobliskim Gorzowie. Reprezentują one podtyp - kwietne murawy kserotermiczne oraz ciepłolubne okrajki. Pierwszy reprezentowany jest przez murawy kłosownicowe z takimi gatunkami, jak: kłosownica rozpierzchła Brachypodium pinnatum, dzwonek syberyjski Campanula sibirica, pszeniec różowy Melampyrum arvense, głowienka wielkokwiatowa Prunella grandiflora, chaber driakiewnik Centaurea scabiosa, macierzanka zwyczajna Thymus pulegioides, biedrzeniec mniejszy Pimpinella saxifraga czy goździk kartuzek Dianthus carthusianorum.
Oprócz muraw występują tu wyjątkowo bujnie rozwinięte zbiorowiska okrajkowe, z takimi gatunkami, jak: wyka długożagielkowa Vicia tenuifolia, ciemiężyk białokwiatowy Vincetoxicum hirundinaria, gorysz pagórkowy Peucedanum oreoselinum, koniczyna pagórkowa Trifolium montanum, bodziszek czerwony Geranium sanguineum, cieciorka pstra Coronilla varia, przetacznik pagórkowy Veronica teucrium i inne. Zbiorowiska te występują jako typowe okrajki wzdłuż granicy zarośli, ale także mają charakter wielkopowierzchniowy.
Murawy wymagają czynnej ochrony, zagrożeniem jest brak użytkowania rolniczego oraz ekspansja gatunków inwazyjnych, między innymi rozpowszechnionego w okolicy inwazyjnego gatunku barszczu Heracleum mantegazzianum. Realnym zagrożeniem jest także możliwość zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej.

Położenie: 2 km na południe od miejscowości Koryta (gm. Torzym)
Dane ewidencyjne: Nadl. Torzym, obręb 2, wydz.: 279m, 292b, 293a, c, d, f, 294c, d, f, g, h, i, 295f, g, h
Proponowana powierzchnia: 61,01 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9190 (60%)

Kompleks kwaśnych dąbrów w wieku ponad 200 lat, leżący w granicach obszaru Natura 2000 o tej samej nazwie. W drzewostanie dominują dąb szypułkowy Quercus robur i bezszypułkowy Quercus petraea, z udziałem sosny Pinus sylvestris i buka Fagus sylvatica, w starszych klasach wieku. Liczne są dęby o okazałych rozmiarach z obumierającymi konarami. Podszyt i podrost niezbyt zwarte, runo o charakterze borowym. Liczna populacja jelonka rogacza Lucanus cervus, stanowiska kozioroga dębosza Cerambyx cerdo, kozioroga bukowca Cerambyx scopoli, a także wielu innych gatunków owadów i grzybów związanych z martwym i obumierającym drewnem (Banaszak 2017).

Położenie: 2 km na północny zachód od miejscowości Proszów (gm. Brody)
Dane ewidencyjne: Nadl. Lubsko, obręb 1, wydz.: 113a, 86h, 87a, b, c, k
Proponowana powierzchnia: 30,59 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7150 (30%), 3130 (30%), brzeżyca jednokwiatowa Litorella uniflora, przygiełka brunatna Rhynchospora fusca

Proponowany rezerwat znajduje się na północny zachód od miejscowości Proszów, w pobliżu drogi do Brodów. Prawdopodobnie istniał tu wcześniej mały naturalny zbiornik wodny, a dzisiejsza szata roślinna pozwala przypuszczać, iż mógł on należeć do tzw. "jezior lobeliowych" - czystowodnych reliktów ostatniego zlodowacenia. Przed wojną wykopano tu dwa duże stawy hodowlane, modernizowane w latach 70. XX wieku. Jednak próba ich gospodarczego wykorzystania nie powiodła się. Pozostałością po tych działaniach są m. in. usypane groble i przepusty regulujące niegdyś przepływ wód.
Proponowany obiekt charakteryzuje się występowaniem rzadkich w skali kraju gatunków roślin oraz zbiorowisk roślinnych. Występują tu chronione siedliska przyrodnicze - brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z klasy Littorelletea i Isoëto-Nanojuncetea i różne typy torfowisk (Rosadziński 2007, 2008a, 2008b).
Na terenie proponowanego rezerwatu znajduje się jedyne w tej części Polski stanowisko brzeżycy jednokwiatowej Litorella uniflora, a tworzone przez nią fitocenozy należą do wzorcowo wykształconych płatów siedliska. W skali kraju duże znaczenie ma również obecność zespołu przygiełki brunatnej Rhynchosporetum fuscae.
Interesująca jest batrachofauna i herpetofauna tego obszaru. Stwierdzono tu obecność kumaka nizinnego Bombina bombina, traszki zwyczajnej Triturus vulgaris i traszki grzebieniastej Triturus cristatus. Spośród gadów obserwowano żmiję zygzakowatą Vipera berus.

Położenie: 4 km na wschód od Gubina
Dane ewidencyjne: Nadl. Gubin, obręb 2, wydz.: 73a, b, c, f, g, h, i, j, k, l
Proponowana powierzchnia: 25,44 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: procesy przemian i naturalne odnowienia w drzewostanie sosnowym

Propozycja utworzenia rezerwatu obejmującego najlepiej zachowane starodrzewy sosnowe tego obszaru została sformułowana już w połowie lat 90. XX wieku w opracowaniu BULiGL (1995).
Aktualna propozycja jest znacząco mniejsza i obejmuje tylko najcenniejszy fragment borów sosnowych w wieku 165-195 lat, reprezentujący lokalny ekotyp sosny zwyczajnej Pinus sylvestris nazywany sosną gubińską. Jednocześnie jest to przykład struktury i dynamiki lasu na etapie przejścia z fazy optymalnej w terminalną, naturalnego odnawiania się drzewostanu oraz innych procesów sukcesyjnych niemożliwych do zaobserwowania w lasach gospodarczych.

Położenie: 0,5 km na południe od Budoradza (gm. Gubin), 2 km na północ od Gubina
Dane ewidencyjne: Nadl. Gubin, obręb 1, wydz.: 40f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s
Proponowana powierzchnia: 23,15 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9170

Niewielki, lecz dobrze zachowany kompleks lasów z elementami dawnego parku, zlokalizowanych na krawędzi doliny Nysy Łużyckiej u ujścia rzeki Budoradzanki. Okazałe starodrzewia dębowe w wieku około 170 lat reprezentują mozaikę grądów środkowoeuropejskich Galio sylvatici-Carpinetum i łęgów jesionowo-wiązowych Ficario-Ulmetum minoris. W drzewostanie dominuje dąb szypułkowy Quercus robur z domieszką graba Carpinus betulus oraz wiązu Ulmus laevis. Wiele drzew osiągnęło wymiary pomnikowe. Obszar cenny dla ksylobiontycznych owadów.
Jeden z kilku ostatnich fragmentów naturalnych lasów w silnie przekształconej dolinie Nysy Łużyckiej.

Położenie: 1 km na północny zachód od Golic (gm. Słubice)
Dane ewidencyjne: Nadl. Rzepin, obręb 1, wydz.: 39b, 39c, 39d, 39f, gm. Górzyca, obręb Pamięcin, dz.: 167/4 (część), 167/5 (część), gm. Słubice, obręb Golice, dz.: 36 (część), 38 (część), 39, 40, 41 (część), 42 (część), 43, 44, 45 (część), 46 (część), 47 (część), 48 (część), 49 (część), 51 (część), 52 (część)
Proponowana powierzchnia: 28,73 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6210 (30%), 91F0 (20%), 91E0 (10%)

Obszar obejmuje zbocze doliny Odry przebiegające pomiędzy Pamięcinem a Golicami. Poza dominującymi tu murawami kserotermicznymi znajduje się też fragment dobrze wykształconych, niedostępnych i nieużytkowanych lasów zboczowych z pomnikowymi okazami dębu szypułkowego i wiązu szypułkowego.
Cenne gatunki roślin to między innymi: ostnica Jana Stipa joannis, ostnica włosowata Stipa capillata, czyściec kosmaty Stachys germanica, pszeniec różowy Melampyrum arvense, mikołajek polny Eryngium campestre, dzwonek syberyjski Campanula sibirica, dzwonek boloński Campanula bononiensis, szałwia łąkowa Salvia pratensis, wyka lędźwianowata Vicia lathyroides, szczeć owłosiona Virga pilosa, fiołek kosmaty Viola hirta, wyka długożagielkowa Vicia tenuifolia, lepnica wąskopłatkowa Silene otites, skalnica trójpalczasta Saxifraga tridactylites, krwiściąg mniejszy Sanguisorba minor, pierwiosnka lekarska Primula veris, pięciornik siedmiolistkowy Potentilla heptaphylla, pięciornik piaskowy Potentilla arenaria, krzyżownica zwyczajna Polygala vulgaris, babka średnia Plantago media, tymotka Boehmera Phleum phleoides, lebiodka pospolita Origanum vulgare, niezapomiajka piaskowa Myosotis stricta, niezapominajka skąpokwiatowa Myosotis sparsiflora, niezapominajka pagórkowa Myosotis ramosissima, lucerna kolczastostrąkowa Medicago minima, poziomka twardawa Fragaria viridis, wiązówka bulwkowata Filipendula vulgaris, turzyca wiosenna Carex caryophyllea, przelot pospolity Anthyllis vulneraria, dąbrówka kosmata Ajuga genevensis.
Interesująca jest też fauna mięczaków, występują tu między innymi ślimak żeberkowany Helicopsis striata i wałkówka trójzębna Chondrula tridens.

Położenie: 3 km na północny zachód od Przemkowa, 2 km na południowy wschód od miejscowości Przecław (gm. Niegosławice)
Dane ewidencyjne: Gm. Niegosławice, obręb Przecław, dz.: 730
Proponowana powierzchnia: 1030,66 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91E0 (10%), 6410 (5%), siedliska ptaków wodnych i błotnych

Rozległy kompleks terenów podmokłych przylegający od północy do rezerwatu Stawy Przemkowskie, dawny poligon wojskowy wojsk lotniczych Armii Radzieckiej "Przemków Pólnocny", obecnie mozaika łąk, szuwarów, kanałów, zarośli wierzbowych i lasów łęgowych w różnych stadiach sukcesji. Interesujące zbiorowiska łąkowe nawiązujące do łąk trzęślicowych, z goździkiem pysznym Dianthus superbus, nasięźrzałem Ophioglossum vulgatum i storczykami, między innymi podkolanem białym Platanthera bifolia (Wołejko i in. 2001).
Obszar ważny dla ptaków wodnych i błotnych, między innymi lęgowych populacji wąsatki Panurus biarmicus, kszyka Gallinago gallinago, błotniaka stawowego Circus aeruginosus, gęgawy Anser anser, remiza Remiz pendulinus, świerszczaka Locustella naevia i strumieniówki Locustella fluviatilis, a także jako istotne żerowisko ptaków lęgowych i zatrzymujących się w rezerwaie Stawy Przemkowskie.
W kompleksie z rezerwatem Stawy Przemkowskie obiekt stanowi jeden z rozleglejszych i cenniejszych obszarów wodno-błotnych Polski zachodniej, zadeklarowany przez Polskę do Konwencji Ramsar. Po objęciu formalną ochroną spełniałby także kryteria kwalifikujące do obszarów dzikości (wilderness) o randze międzynarodowej.