Klub Przyrodników

Położenie: 1 km na południowy wschód od Łęknicy
Dane ewidencyjne: Nadl. Lipinki, obręb 2, wydz.: 268Aa, b, c, d, f, 292bx, fx, h, i, j, k, s, 349a, 350a, b, d, 351a, b, c, d, f, g, 352a, b, c, d, f, g, h, i, 353a, b, c, d, j, 355l, m, n, o, p, r, s, t, 355Aa, b, c, d, f, g, h, 356a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, 356Aa, b, c, d, f, g, h, i, k, 357a, c, d, f, h, l, m, n, s, t, w, x, y, z, 357Aa, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l
Proponowana powierzchnia: 271,18 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: odsłonięcia i procesy geologiczne, procesy sukcesji roślinności

Proponowany rezerwat geologiczno-krajobrazowy ma chronić najcenniejsze walory przyrody nieożywionej, zlokalizowane na terenie pierwszego w Polsce Geoparku Światowego UNESCO Łuk Mużakowa. Obszar proponowany do objęcia ochroną znajduje się na południowywschód od Łęknicy w miejscu eksploatacji węgla brunatnego prowadzonej w latach 1921-1973.
Głównym celem utworzenia rezerwatu jest zachowanie dla przyszłych pokoleń unikatowej w skali światowej, struktury glacitektonicznej, jaką jest morena czołowa nazywana Łukiem Mużakowa, wraz ze śladami dawnego górnictwa, którego pokłosiem jest wyjątkowe w skali Polski "pojezierze antropogeniczne" z młodą rzeźbą erozyjną (Suchożebrski i inni 2007). Zbiorniki po eksploatacji różnych kopalin: węgla brunatnego, żwiru, iłów i gliny, mimo sztucznego pochodzenia, prezentują wysoki walor krajobrazowy, ponieważ zróżnicowane warunki chemiczne wód powodują przybieranie różnych barw w poszczególnych zbiornikach.
Na obszarze proponowanego rezerwatu znajduje się dydaktyczna ścieżka geoturystyczna "Dawna Kopalnia Babina", z drewnianą wieżą widokową oraz przystankami w miejscach najciekawszych stanowisk dokumentacyjnych. Wśród najbardziej interesujących obiektów znajdą się: poeksploatacyjne jeziorka zapadliskowe o różnej genezie, źródełka i wypływy wód (tzw. gejzerki) z naskorupieniami żelazistymi i rzadkimi w Polsce minerałami (schwertmannit, goethyt i jarosyt), odsłonięcia złóż węgla brunatnego na obrzeżach największego antropogenicznego zbiornika poeksploatacyjnego oraz formy erozji deszczowej, tworzące się na obszarach składowania nadkładu. Proponowany rezerwat ma bardzo wysoki potencjał dydaktyczny, jako obiekt obserwacji spontanicznych procesów sukcesyjnych na terenach silnie przekształconych przez człowieka, ale równocześnie cennych z punktu geologicznego i krajobrazowego.

Położenie: 1 km na południe od Torzymia
Dane ewidencyjne: Nadl. Torzym, obręb 2, wydz.: 150h, i, j, 161i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, 162c, d, g, h, i, 163a, b, c, d, f, 182a, b, c, 183a, b, 184a, gm. Torzym, obręb Garbicz, dz.: 322, 323
Proponowana powierzchnia: 84,35 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3140 (40%), 7140 (30%)

Na proponowany rezerwat składają się jez. Jasne, najbardziej wysunięte na wschód jezioro rynny Jezior Torzymskich oraz przylegające do niego torfowisko przejściowe otaczające niewielkie jeziorko (por. Chmiel i Jackowiak 1991, Jermaczek i Pawlaczyk 1999).
Jezioro Jasne o pow. 25 ha i głębokości 9,6 m, to jedno z najcenniejszych w zachodniej Polsce jezior ramienicowych. Mimo niewielkiej powierzchni stwierdzono tu zbiorowiska tworzone przez 11 gatunków ramienic: Chara aculeata, C. aspera, C. contraria, C. filiformis, C. globularis, C. tomentosa, C. papillosa, C. virgata, C. subspinosa, Nitella flexilis, Nitellopsis obtusa (Pukacz i in. 2016). Większość z wymienionych gatunków objęta jest ochroną prawną, a wszystkie, jako ginące i zagrożone znajdują się na Polskiej Czerwonej Liście Roślin. Prawdopodobnie jest to jezioro o największym znanym zróżnicowaniu zespołów ramienicowych w Polsce, a może i w Europie.
Na torfowiskach w części południowo wschodniej występują: czermień błotna Calla palustris, modrzewnica pospolita Andromeda polifolia, bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, przygiełka biała Rhynchospora alba, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia oraz szereg gatunków torfowców, a w strefie szuwarów zbiornika kłoć wiechowata Cladium mariscus.

Położenie: 3 km na północ od miejscowości Modropole, (gm. Stare Kurowo)
Dane ewidencyjne: Nadl. Smolarz, obręb 1, wydz.: 244h, i, j, k, 245d, f, h, gm. Stare Kurowo, obręb Stare Kurowo, dz.: 19
Proponowana powierzchnia: 22,86 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3160 (40%), 7140 (20%), 91D0 (20%)

Niewielkie śródleśne jeziorko o cechach dystrofii otoczone wąskim płem mszarnym z elementami roślinności przejściowotorfowiskowej oraz torfowisk alkalicznych i szuwarem kłoci wiechowatej Cladium mariscus. Część brzegów otacza wąski pas szuwaru pałki wąskolistnej Typha angustifolia przechodzącej w zarośla wierzby Salix cinerea, a potem w olsy torfowcowe i brzeziny bagienne. Historyczne stanowisko lipiennika Loesela Liparis loeselii.

Położenie: 1 km na południowy zachód od miejscowości Strużka (gm. Bobrowice)
Dane ewidencyjne: Nadl. Brzózka, obręb 1, wydz.: 222a, b, g, h, i, j, k, gm. Bobrowice, obręb Janiszowice, dz.: 164/1, 270, gm. Bobrowice, obręb Strużka, dz.: 6031
Proponowana powierzchnia: 198,65 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (50%), 91E0 (10%), 91D0 (10%), 7210 (10%)

Płytkie jezioro eutroficzne w fazie przyspieszonego zarastania, z unikatową roślinnością na obrzeżach. W szuwarach otaczających jezioro dominacja kłoci wiechowatej w mozaice z szuwarem pałki wąskolistnej i trzciny. Od zachodu i południa miejscami silnie podtopione brzeziny bagienne i olsy z elementami roślinności przejściowotorfowiskowej i kalcyfilnej. Historyczne stanowiska gałuszki kulecznicy Pilularia globulifera, ponikła wielołodygowego Eleocharis multicaulis i szeregu innych rzadkich gatunków flory (Żukowski i in. 1986/1987). Ostoja ptaków wodnych i błotnych, między innymi bąka Botaurus stellaris, żurawia Grus grus i wąsatki Panurus biarmicus.
Powierzchnia jeziora, pierwotnie przekraczająca 150 ha, w połowie ubiegłego wieku uległa zmniejszeniu w wyniku nagłego obniżenia poziomu wody o ponad 1 m, spowodowanego regulacją wypływającej z jeziora rzeki Kurki. Obniżenie to spowodowało odsłonięcie znacznych powierzchni dna, które zasiedliła unikatowa roślinność atlantycka charakterystyczna dla tego typu rzadko spotykanych siedlisk oraz gatunki kalcyfilne. Obecnie siedliska te uległy bądź ulegają procesom sukcesji w kierunku różnego rodzaju szuwarów i zarośli, natomiast samo jezioro, w wyniku braku ochrony i nagromadzenia znacznych pokładów namułów, ulega przyspieszonym procesom eutrofizacji i zaliczone zostało do kategorii zbiorników o wyjątkowej podatności na degradację (Konopczyński i Wąsicki 2007). Jezioro oraz jego otoczenie tworzą obszar Natura 2000 Jezioro Janiszowice PLH080053. Dla skutecznej ochrony walorów przyrodniczych obiektu, konieczne jest podjęcie kompleksowych badań, ustalenie celów ochrony oraz działań ochronnych. Dla ich podjęcia i przeprowadzenia konieczne jest jednak, postulowane już od kilkunastu lat, objęcie obiektu ochroną rezerwatową.

Położenie: 2 km na południowy wschód od Starego Osieczna (gm. Dobiegniew)
Dane ewidencyjne: Nadl. Głusko, obręb 2, wydz.: 189a, b, 191c, d, f, g, h, i, j, k, 192d, g, h, 193k, 194l, m, n, 211c, f, g, 214a, b, c, d, f, 216a
Proponowana powierzchnia: 97,57 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3140 (40%), 7210 (5%), 91E0 (5%)

Rezerwat zaproponowany przez Pawlaczyka (1995) pod nazwami Wuców Duży i Wuców Mały, w niniejszej koncepcji nieco powiększony, obejmuje kilka jezior, w tym jezioro Wyrwa, typu kalcioligotroficznego, z bardzo dobrze wykształconymi i zachowanymi łąkami ramienic (między innymi Chara tomentosa, C. virgata), także z populacją jezierzy morskiej Najas marina, wraz z przyległym mniejszym jeziorkiem z szuwarem kłoci wiechowatej Cladium mariscus. Na zboczach i pomiędzy jeziorami stare lasy bukowe i sosnowo-bukowe.
Jezioro Perkoz, położone we wschodniej części obiektu, jest również sklasyfikowane jako ramienicowe. Od zachodu przylega do niego mechowiskowa, dziś już silnie zarośnięta łąka z turzycą obłą Carex diandra, dziewięciornikiem błotnym Parnassia palustris, nerecznicą grzebienaistą Dryopteris cristata, bobrkiem trójlistkowym Menyanthes trifoliata, nasięźrzałem Ophioglosum vulgatum, storczykiem krwistym Dactylorhiza incarnata.
Zagrożeniem dla stanu obiektu mogą być intensywne cięcia w starodrzewach bukowych na obrzeżach.

Położenie: 1 km na południe od miejscowości Długie (gm. Dobiegniew)
Dane ewidencyjne: Gm. Strzelce Krajeńskie, obręb Długie, dz.: 4
Proponowana powierzchnia: 25,37 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (90%), 3140 (10%)

Rezerwat projektowany, w roku 2015 opracowano i przekazano RDOŚ w Gorzowie dokumentację projektową (Gabryś i in. 2015b). Celem ochrony jest utrzymanie we właściwym stanie ochrony ekosystemu czystowodnego jeziora mezotroficznego o cechach oligotrofii, wraz z charakterystyczną roślinnością podwodną, w tym zbiorowiskami rdestnicy Berchtolda Potamogeton berchtoldii i rdestnicy ściśnionej P. compressus oraz ramienicy delikatnej Chara virgata z licznym występowaniem jezierzy morskiej Najas marina, oraz zachowanie stanowisk rzadkich i zagrożonych organizmów, w szczególności mięczaków, w tym prawdopodobnie jednego z kilku znanych w Polsce stanowisk zagrożonego gatunku - zatoczka gładkiego Gyraulus laevis, rzadkich groszkówek Pisidium hibernicum i Pisidium conventus oraz innych gatunków. Konieczne jest także utworzenie otuliny.

Położenie: 1 km na południowy wschód od miejscowości Ługi (gm. Dobiegniew)
Dane ewidencyjne: Nadl. Smolarz, obręb 1, wydz.: 125c, d, 126a, b, d, f, g, j, 127a, b, l, m, n, 128a, b, c, d, 129a, b, c, d, f, g, h, i, 130a, b, c, d, 82i, gm. Dobiegniew, obręb Ługi, dz.: 262/15
Proponowana powierzchnia: 128,58 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3140 (10%), 3150 (70%), 9170 (5%), 91E0 (5%)

Projektowany rezerwat, dla którego przygotowano już dwie dokumentacje projektowe (Kujawa-Pawlaczyk i in. 2008, Gabryś i in. 2015a) obejmuje jezioro rynnowe o zróżnicowanej trofii (mezo- i eutroficzne) wraz z charakterystyczną roślinnością, zalesionymi wyspami oraz terenami podmokłymi w otoczeniu.
Wśród kilkunastu zbiorowisk roślinności wodnej stwierdzono zespół ramienicy kruchej Charetum fragilis i ramienicy omszonej Charetum tomentosa, doskonale wykształcony zespół osoki aleosowatej Stratiotetum aloidis oraz nieczęsty zespół pływacza zwyczajnego Lemno - Utricularietum vulgaris.
Jedno z ważniejszych jezior Puszczy Drawskiej pod względem potrzeb ochrony awifauny, gniazdują tu między innymi: gągoł Bucephala clangula, nurogęś Mergus merganser, żuraw Grus grus, gęgawa Anser anser, błotniak stawowy Circus aeruginosus, bąk Botaurus stellaris i bączek Ixobrychus minutus. Także ważne żerowisko rybołowa Pandion haliaetus, bielika Haliaeetus albicilla, kani czarnej Milvus migrans i rudej Milvus milvus. W ichtiofaunie zwracają uwagę liczne populacje rożanki Rhodeus sericeusi i kozy Cobitis taenia, a w faunie bezkręgowców masowo występująca szczeżuja wielka Anodonta cygnea oraz związane z czystymi wodami ważki żagnica zielona Aeshna viridis i zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis. W otoczeniu liczne ekosystemy torfowiskowe. Od południa przylegle łozowiska, olsy, łęgi i grądy, ze stanowiskiem cisa Taxus baccata.