Klub Przyrodników

Na kolejnych spotkaniach w sprawie PZO dla obszarów ptasich (Miedwie, Łąki Skoszewskie, na dniach Dolina Dolnej Odry) omawiana jest weryfikacja wiedzy o przedmiotach ochrony - generalizujac - jaka literkę teraz należy im przyznac (populacja). Wg projektu wypełniania SDFów made in GDOŚ w przypadku ptaków na ocenę populacji C - zasługuje teraz gatunek, którego populacja liczy co najmniej 0,51% populacji krajowej (w przypadku ptaków lęgowych z Zal. I DP).

Przy tworzeniu SDFów było to kryterium 0-2%, więc bardzo dużo gatunków było przedmiotami ochrony z oceną C. Teraz po zmianach GDOSiowych przeanalizowalem przedmioty ochrony w kilku ostojach ptasich w woj. zachodniopomorskim (dla których trwa własnie procedura PZO) i 70-90% z nich posiadajacych wtedy ocenę C teraz spada do D - czyli nie jest przedmiotem ochrony.

Paradoksalnie np. w przypadku żurawia (polska populacja szacowana na 10-12 tys par legowych) na Łąkach Skoszewskich aktualna populacja 45 par łapie sie do D, mimo ze wzrosła (!) od pierwotnej oceny w SDfie gdzie miał C.

Wychodzi więc na to ze wiele gatunków ptaków spadnie z C do D tylko dlatego ze GDOŚ podniósł próg kwalifikujacy do oceny C.

Jak to ma się do dalszych prac nad PZO, gdzie zapisy sporządza się tylko dla przedmiotów ochrony? Na spotkaniach zwróciłem na to uwagę, ale żaden urzędnik z RDOSiu nie umiał mi na to odpowiedziec. Mówili ze mamy wykonać to według instrukcji, a z dalszych skutków będzie tłumaczył się GDOŚ. Ale to nie jest chyba najlepsze wyjście.

Po pierwsze, cytuj dokładnie, co masz na myśli przez "projekt wypełniania SDFów made in GDOŚ". Tj. także numer i datę wersji.

Jeżeli masz na myśli zawarte tam zdanie (odnoszące się NIE TYLKO do ptaków) "Częstym błędem jest przypisanie populacji o udziale 0,49 % i mniejszym do oceny C. Tymczasem 0,49 % zaokrągla się do 0 % i wartości tej powinna być przypisana ocena D" to ono jest po prostu błędne i sprzeczne ze zdaniem wyżej (z pewnością 0,49>0; własnie dokładnie patrząc na znaki większości, a nigdzie nie jest powiedziane, że ta ocena ma być po zaokrągleniu do pełnych procentów). Więc, dopóki jest to PROJEKT wytycznych to z całą pewnością należy to ignorować, a i po ew. zatwierdzeniu raczej też.

Generalnie, D jest zarezerwowane na nieznaczącą, przypadkową obecność gatunku w obszarze. Obecność 0,49% populacji krajowej może być, a często na pewno jest znacząca (np. 0,49% krajowej populacji kumaka niiznnego to bardzo wybitny obiekt kumakowy!). Dla zwierząt nieopierzonych interpretacja ">0,51%" byłaby zdecydowanie sprzeczna z art. 6(1) dyrektywy siedliskowej. A więc myślę, że i dla ptaków nie należy jej używać.

Zupełnie inną sprawą jest polityka GDOŚ, by jak najbardziej ograniczyć listę przedmiotów ochrony OSO; w skrajnym przypadku tylko do "gatunków kwalifikujących". GDOŚ chce zrobić to wlasnie przez "przeliterowanie" ocen dla wielu gatunków z C na D. W najnowszym rozporządzeniu w sprawie OSO z 12 stycznia 2011 r., przemycono - bez żadnej reakcji z naszej strony - zapis:

"§ 5. Przedmiotem ochrony są gatunki ptaków wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia, które spełniają kryteria określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. (...), oraz ich naturalne siedliska." [??? Czy to znaczy, że sztuczne siedliska, np. stawy rybne, już nie?]

A tymi kryteriami są:

"1) Gdy stwierdzono... [dla gatunku z zał. I DP lub wędrownego; lista gatunków jest w zał. 2 do rozporządzenia OSO]:

a) występowanie co najmniej 1 % lęgowej populacji krajowej gatunku [także wędrownego!],

b) regularne występowanie co najmniej 1 % przelotnej populacji gatunku wędrownego,

c) regularne występowanie co najmniej 20000 osobników jednego lub wielu gatunków wędrownych ptaków wodno-błotnych podczas wędrówek lub zimowania lub co najmniej 10000 par jednego lub wielu wędrownych gatunków ptaków morskich,

d) regularne występowanie w sumie co najmniej 5000 bocianów białych lub 3000 żurawi, lub 3000 ptaków drapieżnych stwierdzanych w ciągu całego okresu migracji wiosennej lub jesiennej,

e) że obszar jest jednym z 10 najważniejszych krajowych obszarów gniazdowania gatunków zagrożonych na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej,

f) regularne występowanie gatunku zagrożonego w skali globalnej;

2) powierzchnię obszaru, która powinna zapewniać skuteczne i trwałe występowanie populacji gatunków oraz obejmować przestrzeń życiową stabilnych, rozmnażających się lokalnych populacji gatunków, dla których ochrony obszar ten został wyznaczony, lub kluczowe dla ich ochrony miejsca występowania;

3) znaczenie obszaru dla przemieszczania się ptaków określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie OSO, a w szczególności jego położenie na trasie przelotów gatunków wędrownych."

Według moje wiedzy, nie ma klarownego stanowiska ani Komisji Europejskiej, ani BirdLife ani OTOP w tej sprawie, a to tam należałoby szukać wzorów interpretacyjnych. W orzecznictwie ETS istnieje interpretacja (co prawda tylko na poziomie opinii rzecznika generalnego), że za przedmioty ochrony w OSO należy uważac gatunki z ABC w SDF-ie plus gatunki które na podstawie danych naukowych "zasługują" na ocenę ABC w SDF nawet gdy nie są tak wymienione plus państwo członkowskie może rozszerzyć założenia ochrony obszaru np. planując jego ochronę.

Komentarze