Klub Przyrodników

Rankiem 30 stycznia 2010 udaliśmy się pociągiem do Osieka. Ze stacji kolejowej ruszyliśmy pieszo przez zaśnieżone drogi na północ, kierując się w stronę Wyrzyska. Wspięliśmy się kilkadziesiąt metrów w górę osiągając podszczytowe partie masywu Dębowej Góry. Z drogi skręciliśmy w aleję lipową prowadzącą do leśniczówki i weszliśmy na właściwy szlak. Brnąc w śniegu sięgającym nieraz do kolan z trudem odnajdowaliśmy właściwą ścieżkę mającą zaprowadzić nas na szczyt wzniesienia mierzącego ok. 193 m n.p.m. (czyli górującego aż 150 m nad dnem doliny płynącej nieopodal Noteci). Kilkukrotnie mieliśmy wrażenie, że widniejące przed nami wzniesienie to szczyt, jednak po bliższych oględzinach okazywało się, że byliśmy w błędzie. Przeszliśmy przez najciekawsze partie Góry porośnięte pięknymi grądami, objete ochroną rezerwatową. Przyzwyczajeni do ich widoku wiosną, gdy świeża, soczysta zieleń dominuje w krajobrazie Góry, mieliśmy problemy z odnalezieniem dobrze znanych fragmentów lasu przykrytych wyjątkowo grubą warstwą białego puchu. W końcu trafiliśmy do drewnianej wiaty niezbicie świadczącej o tym, że osiągnęliśmy szczyt Dębowej Góry. Po kilku godzinach męczącej wędrówki, niedaleko Krostkowa opuściliśmy Dębową Górę, by po szybkim marszu zdążyć na powrotny pociąg w kierunku Piły.

Wał moren na północnych krawędziach Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej charakteryzuje się występowaniem ciężkich, gliniastych gleb. Rozwinęły się na nich żyzne liściaste lasy z przewagą grądów. Do dziś zachowały się niewielkie fragmenty dawnych kompleksów leśnych. Do lepiej zachowanych należą lasy w dolinie Białośliwki koło Białośliwia oraz Dębowa Góra koło Osieka. Mniejsze kompleksy leśne porastają wzniesienia w okolicach Miasteczka Krajeńskiego-Byszewic. Porastają je grądy z udziałem jarząba brekini, łęgi i świetliste dąbrowy. Najlepiej zachowane, najstarsze grądy od 1968 r. chroni rezerwat Zielona Góra (96 ha) obejmujący szczytowe partie Dębowej Góry z licznymi osobnikami starych brekini (Sorbus torminalis). Innymi osobliwościami rezerwatu są populacje kruszczyka połabskiego (Epipactis albensis) i jelonka rogacza (Lucanus cervus).

W ramach sieci Natura 2000 wspomniane lasy są chronione w obszarach Dębowa Góra (PLH300055), Struga Białośliwka (PLH300054) i Dolina Noteci (PLH300004).

Czytaj więcej:
Nowe stanowisko Epipactis albensis

Tekst: Rafał Ruta
Foto: Jarosław Ramucki