W dotychczasowych publikacjach i innych źródłach dotyczących przyrody województwa sformułowano ponad 100 propozycji objęcia różnych obszarów ochroną rezerwatową. Przeanalizowaliśmy wszystkie propozycje rezerwatów z terenu woj. lubuskiego do jakich udało się nam dotrzeć, zawarte przede wszystkim w kompleksowych opracowaniach (Bernat et al. 1995, Gruszecki 1995, Chojnacki i Torkler 2000, Tworek i inni 2002, Jermaczek 2005), projektach planów ochrony parków krajobrazowych i rezerwatów, dokumentacjach planów ochrony i planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000, publikacjach, materiałach RDOŚ oraz niepublikowanych danych autorów i osób współpracujących.
Ponad 70 propozycji zawarto w czterech cytowanych koncepcjach ochrony przyrody z lat 1995–2005. Propozycja BULiGL opracowana dla ówczesnych województw gorzowskiego (Gruszecki 1995) i zie-lonogórskiego (Bernat et al. 1995) wskazywała 25 obiektów z terenu dzisiejszego województwa lubuskiego. W opracowaniu WWF (Chojnacki i Torkler 2000), dotyczącym pasa gmin przy granicy z Niemcami, zaproponowano 20 rezerwatów z terenów przygranicznych województw, Tworek i in. (2000) dla całego województwa zaproponowali 16 rezerwatów. Propozycja Klubu Przyrodników sformułowana w monografii przyrodniczej regionu obejmowała utworzenie 36 rezerwatów przyrody (Jermaczek 2005). Obiekty z powyższych list powtarzały się w różnych opracowaniach, mimo różnic w metodyce i kryteriach ich identyfikacji, czasem w nieco innych granicach. Ponad 20 propozycji utworzenia rezerwatów (w tym szereg nowych w stosunku do opisanych koncepcji) pojawiło się w projektach planów ochrony parków krajobrazowych, dokumentacjach planów ochrony oraz planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000, publikacjach, inwentaryzacjach gmin i innych opracowaniach lokalnych.
Kilkanaście opisanych w książce obiektów stanowi oryginalne propozycje autorskie, sformułowane na podstawie analizy występowania zagrożonych siedlisk i gatunków w granicach województwa. Kilkanaście innych to niepublikowane propozycje innych osób, które zechciały się z nami podzielić swoją wiedzą o przyrodzie regionu i potrzebach jej ochrony - Andrzeja Pukacza, Stanisława Rosadzińskiego i Alberta Wiadernego. Oprócz propozycji nowych rezerwatów analizie podlegały także projekty powiększenia obiektów istniejących, uzasadnione potrzebą poprawy integralności struktury i funkcji oraz zwiększenia skuteczno-ści ich ochrony. Zaproponowano powiększenie 10 istniejących obecnie obiektów - rezerwatów Buczyna Łagowska, Bukowa Góra, Czarna Droga, Dębowy Ostrów, Jeziora Gołyńskie, Mechowisko Kosobudki, Pamięcin, Uroczysko Grodziszcze, Żurawie Bagno i Żurawno. W wie-lu przypadkach projekt powiększenia dotyczy w zasadzie utworzenia nowego obiektu, często wielokrotnie pod względem powierzchni przewyższającego pierwotny.
Proponując obiekty do ochrony rezerwatowej przyjęliśmy, zgodnie z założeniami rozpoczętego przez Klub Przyrodników projektu rozwoju sieci rezerwatów w Polsce, że proponowane tu rezerwaty powinny spełniać łącznie cztery wymienione niżej warunki. Przede wszystkim muszą odpowiadać definicji ustawowej, a więc wymagają wykazania wynikających z zawartej w ustawie o ochronie przyrody definicji „szczególnych wartości” i ich przynajmniej regionalnego znaczenia. Ponadto powinny istotnie uzupełniać sieć rezerwatów uznanych dotychczas w województwie – obejmując takie składniki przyrody albo przykłady takich procesów czy zjawisk ekologicznych, które w dotychczasowej sieci rezerwatów są niedostatecznie reprezentowane. Powin-no się także oczekiwać, iż ich utworzenie umożliwi trwałą, w założeniu wieczystą, ochronę „szczególnych wartości lub walorów” uzasadniających ich uznanie. Ponadto dla ich ochrony niezbędne albo optymalne jest zastosowanie reżimu prawnego typowego dla rezerwatu przyrody, w szczególności ich ochrona wymaga: trwałego wyłączenia z normal-nego reżimu gospodarowania, bądź czasowego lub stałego ogranicze-nia lub kontrolowania dostępu ludzi, bądź starannego zaplanowania w formie planu ochrony, działań ochronnych nie przypominających form normalnie prowadzonej gospodarki.
Przedstawiony dalej zbiór wskazanych do ochrony rezerwatowej obiektów zawiera zarówno rezerwaty projektowane, jak i proponowane. Za rezerwaty projektowane uznaliśmy obiekty, dla których dokumentacja projektowa została złożona w RDOŚ w Gorzowie Wlkp., a przed rokiem 2008 u Regionalnego Konserwatora Przyrody. Jako rezerwaty proponowane przyjęliśmy obiekty, których propozycje pojawiły się w publikacjach i opracowaniach planistycznych oraz autorskie propozycje sformułowane na podstawie przeprowadzonych analiz w niniejszej książce.
Nazwy proponowanych rezerwatów mają charakter roboczy, nawiązujący do wcześniejszych propozycji bądź lokalnych określeń obiektów lub obszarów. Wiedza na temat proponowanych do ochrony obiektów jest bardzo zróżnicowana, niektóre przebadane są bardzo dokładnie, inne słabiej. We wszystkich przypadkach jest ona jednak wystarczająca, aby udokumentować potrzebę ochrony.
Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 20.04.2024 r.
Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie)
Więcej informacji o każdym z rezerwatów znaleźć można w książce „Rezerwaty przyrody w woj. lubuskim” dostępnej w naszym Sklepie
