Atrakcyjne krajobrazowo, malownicze tereny górnej Warty, podobnie jak doliny wszystkich większych rzek w Polsce poddawane są licznym przekształceniom. Jednak wiele jest jeszcze miejsc nad Warta gdzie nie dominuje krajobraz rolniczy czy antropogeniczny lecz naturalny, jedynie w niewielkim stopniu zmieniony przez człowieka. Te najcenniejsze obszary górnej Warty objęto ochroną pod postacią różnorodnych form: parków krajobrazowych, rezerwatów, użytków ekologicznych, pomników przyrody, obszarów chronionego krajobrazu. Spośród nich wyróżniają się dwa obszary chroniące najcenniejsze siedliska - są to dwa parki krajobrazowe: Załęczański Łuk Warty oraz Międzyrzecze Warty i Widawki.
Załęczański Park Krajobrazowy leży na pograniczu województw: łódzkiego, opolskiego i śląskiego. Został utworzony w 1978 roku, jako jeden z pierwszych parków krajobrazowych w Polsce. Ze względu na piękno krajobrazu i bogactwo przyrodnicze Załęczański Łuk Warty, chroniony także, jako obszar Natury 2000, stanowi najcenniejszy fragment górnej Warty. Dolina jedynie w niewielkim stopniu nosi tu ślady ludzkiej działalności, natomiast koryto rzeki jest całkowicie naturalne, dzikie, tętniące różnorodnym życiem. Najbardziej charakterystyczne dla Parku, wyróżniające ten obszar w krajobrazie Polski Środkowej, są rośliny muraw napiaskowych, kserotermicznych i naskalnych. Wiele wapieniolubnych gatunków roślin osiąga tu swe północne granice zasięgu. Na terenie Parku występują 33 gatunki roślin podlegających ochronie, w tym 21 objętych ochroną ścisłą. Bogactwo siedlisk przyciąga wiele ptaków łącznie odnotowano ich tu około 130 gatunków.
Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki to obszar wideł dwóch rzek: Warty i jej dopływu Widawki. Walory krajobrazowe tego terenu to głównie liczne starorzecza, obszary wydmowe i torfowiska. Florę Parku reprezentują różnorodne grupy siedliskowe, oprócz gatunków lasów liściastych, mieszanych i borowych, obecne są tu rośliny związane z torfowiskami, wilgotnymi łąkami, szuwarami oraz wodami. Lasy stanowią tylko niespełna 25% ogólnej powierzchni Parku. Przeważają sztucznie wprowadzone lasy sosnowe, Zespoły naturalnych borów bagiennych, łęgów i grądów zachowały się tylko w niewielkich fragmentach. Stwierdzono tu występowanie ponad 600 gatunków roślin naczyniowych w tym 30 gatunków chronionych: 19 całkowicie, a 11 częściowo. Doliny Warty i Widawki to również ostoja ptaków takich jak żurawie, zimorodki, bociany białe, czajki czy kaczki krzyżówki.
Cenne elementy szaty roślinnej doliny Warty
Żabi Staw to małe jeziorko Załęczańskiego Parku Krajobrazowego położone na wysoczyźnie niedaleko Bobrownik. Chronione jako pomnik przyrody miejsce obfituje w wiele ciekawych gatunków roślin związanych ze środowiskiem wodnym. Najcenniejszym przedstawicielem obecnej tu flory jest liczna populacja grzybieni północnych, podlegających ścisłej ochronie gatunkowej w Polsce. Istotna jest też obecność prawie wszystkie krajowych gatunków płazów, samych żab jest tutaj kilka gatunków. Niestety teren wokół pomnika nie należy do najczystszych, dodatkowo widoczne są tu ślady po ogniskach i innych formach spędzania wolnego czasu przez okoliczną ludność.
Winnica to rezerwat florystyczny Parku Miedzyrzecza Warty i Widawki. Rezerwat obejmuje skarpę z odkrywką margla jurajskiego i porastającymi ją zaroślami kserotermicznymi. Występujące tu ciepłolubne rośliny, związane z podłożem wapiennym, stanowią jedyne w środkowej Polsce stanowisko murawy kserotermicznej o wyglądzie stepu kwietnego. Zagrożenie dla muraw stanowią bujnie rozrastająca się tarnina i dereń, które rozpowszechniły się tak znacznie, że stanowią poważne zagrożenie dla muraw. W przeszłości wycinka drzew i krzewów nie była tu potrzebna, gdyż rolę reduktora roślinności odgrywały spasane zwierzęta domowe. Dzisiaj, bez ingerencji z zewnątrz, rośliny kwiatowe muraw mogą zastraszająco szybko wyginąć. Może warto zastanowić się zatem nad przywróceniem wypasu w rezerwacie, oczywiście po uprzednim mechanicznym usunięciu krzewów.
