Ochrona różnorodności przyrody poligonów wojskowych oraz terenów popoligonowych

Kierownik projektu: dr Andrzej Jermaczek

Data rozpoczęcia projektu: 15.05.2003

Data zakończenia projektu: 30.04.2005

Lokalizacja projektu: Poligon Wędrzyn w woj. lubuskim, dawny poligon Okonek w woj. wielkopolskim

poligon

Krótkie przedstawienie projektu:
Celem działań było wypracowanie i wdrożenie do praktyki na terenie innych podobnych obszarów, na przykładzie czynnego poligonu Wędrzyn oraz przekazanego Lasom Państwowym, opuszczonego przez Wojsko poligonu Okonek, standardów wykonywania programów ochrony przyrody takich obszarów w sposób zapewnia...

PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY

Propozycja dla tego województwa ma charakter roboczy. Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 31.07.2025 r.


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

Województwo Istniejące - GUS 2023 (stan na 2022) Shadow List rezerwatów - 2024.04.20
Pow. województwa (km2) Liczba rez Pow. rez. (ha) % pow. Pow. parków narod. (ha) % parki i rez. Liczba rezerwatów Pow. (ha) % pow. osiągany % (parki + rez. + shadow rez.)
Dolnosląskie 19 947 67 10669,32 0,53% 12304,8 1,15% 253 22837,67 1,14% 2,30%
Kujawsko-pomorskie 17 972 92 9603,60 0,53%   0,53% 26 1495,79 0,08% 0,62%
Lubelskie 25 122 87 11907,13 0,47% 18242,7 1,20% 115 11485,22 0,46% 1,66%
Lubuskie 13 988 67 4065,39 0,29% 13667,7 1,27% 99 11547,01 0,83% 2,09%
Łódzkie 18 219 87 7088,35 0,39% 68,3 0,39% 31 2393,18 0,13% 0,52%
Małopolskie 15 183 86 3527,53 0,23% 38047,4 2,74% 97 7427,74 0,49% 3,23%
Mazowieckie 35 558 189 19543,33 0,55% 38476,1 1,63% 123 20710,51 0,58% 2,21%
Opolskie 9 412 38 1000,03 0,11%   0,11% 54 2983,33 0,32% 0,42%
Podkarpackie 17 846 98 11361,91 0,64% 46730,9 3,26% 61 23800,96 1,33% 4,59%
Podlaskie 20 187 93 23705,12 1,17% 92180,1 5,74% 57 5939,10 0,29% 6,03%
Pomorskie 18 310 135 9230,13 0,50% 26224,5 1,94% 146 10812,10 0,59% 2,53%
Śląskie 12 333 65 4472,35 0,36%   0,36% 61 7415,62 0,60% 0,96%
Świętokrzyskie 11 711 72 3820,70 0,33% 7626,5 0,98% 64 9123,30 0,78% 1,76%
Warmińsko-Mazurskie 24 173 110 33451,54 1,38%   1,38% 83 15079,04 0,62% 2,01%
Wielkopolskie 29 826 99 4563,72 0,15% 7975,0 0,42% 51 7145,42 0,24% 0,66%
Zachpomorskie 22 892 127 13326,31 0,58% 13594,8 1,18% 232 25308,82 1,11% 2,28%
MORZE             8 149568,10    
RAZEM LĄD 312 679 1512 171336,46 0,55% 315138,67 1,56% 1561 185504,81 0,59% 2,15%
RAZEM             1569 335072,91    

Koncepcja ochrony rezerwatowej w tym województwie została opublikowana w 2020 r. jako książka.

Zamieszczona tu wersja danych została uzupełniona i zaktualizowana – do stanu na 31.07.2025 r.


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

Koncepcja rozwoju sieci rezerwatów przyrody w województwie opracowana w ramach przedsięwzięcia Klubu Przyrodników „Rezerwaty przyrody – czas na come back” została podsumowana w 2020 r. publikacją Michała Sierakowskiego, Arkadiusza Nowaka i Pawła Żyły „Rezerwaty przyrody w województwie opolskim –przeszłość, teraźniejszość, przyszłość”. Łącznie do ochrony rezerwatowej zaproponowano w niej 42 obszary, w tym sześć propozycji powiększeń istniejących rezerwatów. Powierzchnia łączna wszystkich nowo proponowanych obiektów wynosiła 1818,28 ha, a powiększenia istniejących obiektów – 431,92 ha. Dawało to łącznie 2250,2 ha. Łączna powierzchnia sieci rezerwatów, przy założeniu utworzenia wszystkich proponowanych, wyniosłaby 3071,17 ha, ze średnią powierzchnią o wartości 37,45 ha. Stanowiłoby to 0,33% powierzchni województwa opolskiego. Proponowane obiekty uzupełniały istniejącą sieć form ochrony przyrody w województwie oraz wzmacniały ochronę i funkcjonalność korytarzy ekologicznych. Uzupełniały też wykazane wyraźne braki ochrony rezerwatowej w regionie, np. ochronę słabo wcześniej reprezentowanych krajobrazów fluwioglacjalnych i eolicznych, oraz w ogóle nie reprezentowanych: pagórkowatego krajobrazu peryglacjalnego oraz krajobrazu pogórzy na wyżynach krzemianowych i glinokrzemianowych.

W 2021 r. na zlecenie RDOŚ w Opolu Krzysztof Badora, Grzegorz Hebda, Arkadiusz Nowak, Michał Sierakowski i Radosław Wróbel opracowali ekspertyzę kierunków rozwoju sieci rezerwatów przyrody, która potwierdziła i rozwinęła koncepcję Klubu Przyrodników. Dokonano oceny, waloryzacji i prioryteyzacji wszystkich zgłaszanych propozycji utworzenia rezerwatów. W finalnej koncepcji ujęto 53 propozycje nowych rezerwatów i 4 propozycje powiększeń, o łącznej powierzchni 3186,88 ha. Łączna powierzchnia sieci rezerwatów, przy założeniu utworzenia wszystkich proponowanych, wyniosłaby 4134,63 ha. Stanowiłoby to 0,44% powierzchni województwa opolskiego. Koncepcja ta, zaktualizowana tylko przez usunięcie rezerwatów już utworzonych, jest prezentowana na poniższej mapie.

Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 31.07.2025 r.


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

Propozycja dla tego województwa ma charakter roboczy. Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 31.07.2025 r.


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

W dotychczasowych publikacjach i innych źródłach dotyczących przyrody województwa sformułowano ponad 100 propozycji objęcia różnych obszarów ochroną rezerwatową. Przeanalizowaliśmy wszystkie propozycje rezerwatów z terenu woj. lubuskiego do jakich udało się nam dotrzeć, zawarte przede wszystkim w kompleksowych opracowaniach (Bernat et al. 1995, Gruszecki 1995, Chojnacki i Torkler 2000, Tworek i inni 2002, Jermaczek 2005), projektach planów ochrony parków krajobrazowych i rezerwatów, dokumentacjach planów ochrony i planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000, publikacjach, materiałach RDOŚ oraz niepublikowanych danych autorów i osób współpracujących.

Ponad 70 propozycji zawarto w czterech cytowanych koncepcjach ochrony przyrody z lat 1995–2005. Propozycja BULiGL opracowana dla ówczesnych województw gorzowskiego (Gruszecki 1995) i zielonogórskiego (Bernat et al. 1995) wskazywała 25 obiektów z terenu dzisiejszego województwa lubuskiego. W opracowaniu WWF (Chojnacki i Torkler 2000), dotyczącym pasa gmin przy granicy z Niemcami, zaproponowano 20 rezerwatów z terenów przygranicznych województw, Tworek i in. (2000) dla całego województwa zaproponowali 16 rezerwatów. Propozycja Klubu Przyrodników sformułowana w monografii przyrodniczej regionu obejmowała utworzenie 36 rezerwatów przyrody (Jermaczek 2005). Obiekty z powyższych list powtarzały się w różnych opracowaniach, mimo różnic w metodyce i kryteriach ich identyfikacji, czasem w nieco innych granicach. Ponad 20 propozycji utworzenia rezerwatów (w tym szereg nowych w stosunku do opisanych koncepcji) pojawiło się w projektach planów ochrony parków krajobrazowych, dokumentacjach planów ochrony oraz planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000, publikacjach, inwentaryzacjach gmin i innych opracowaniach lokalnych.

Kilkanaście obiektów dodano jako oryginalne propozycje autorskie, sformułowane na podstawie analizy występowania zagrożonych siedlisk i gatunków w granicach województwa. Kilkanaście innych to niepublikowane propozycje innych osób, które zechciały się z nami podzielić swoją wiedzą o przyrodzie regionu i potrzebach jej ochrony – Andrzeja Pukacza, Stanisława Rosadzińskiego i Alberta Wiadernego. Oprócz propozycji nowych rezerwatów analizie podlegały także projekty powiększenia obiektów istniejących, uzasadnione potrzebą poprawy integralności struktury i funkcji oraz zwiększenia skuteczności ich ochrony.

Tak opracowana koncepcja została opublikowana w 2018 r. jako książka

W 2025 r. opracowano rewizję i uaktualnienie tej koncepcji.

Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 31.07.2025 r.


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie)

Aktualności

Brak artykułów do wyświetlenia