PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY

Województwo Istniejące - GUS 2023 (stan na 2022) Shadow List rezerwatów - 2024.04.20
Pow. województwa (km2) Liczba rez Pow. rez. (ha) % pow. Pow. parków narod. (ha) % parki i rez. Liczba rezerwatów Pow. (ha) % pow. osiągany % (parki + rez. + shadow rez.)
Dolnosląskie 19 947 67 10669,32 0,53% 12304,8 1,15% 253 22837,67 1,14% 2,30%
Kujawsko-pomorskie 17 972 92 9603,60 0,53%   0,53% 26 1495,79 0,08% 0,62%
Lubelskie 25 122 87 11907,13 0,47% 18242,7 1,20% 115 11485,22 0,46% 1,66%
Lubuskie 13 988 67 4065,39 0,29% 13667,7 1,27% 99 11547,01 0,83% 2,09%
Łódzkie 18 219 87 7088,35 0,39% 68,3 0,39% 31 2393,18 0,13% 0,52%
Małopolskie 15 183 86 3527,53 0,23% 38047,4 2,74% 97 7427,74 0,49% 3,23%
Mazowieckie 35 558 189 19543,33 0,55% 38476,1 1,63% 123 20710,51 0,58% 2,21%
Opolskie 9 412 38 1000,03 0,11%   0,11% 54 2983,33 0,32% 0,42%
Podkarpackie 17 846 98 11361,91 0,64% 46730,9 3,26% 61 23800,96 1,33% 4,59%
Podlaskie 20 187 93 23705,12 1,17% 92180,1 5,74% 57 5939,10 0,29% 6,03%
Pomorskie 18 310 135 9230,13 0,50% 26224,5 1,94% 146 10812,10 0,59% 2,53%
Śląskie 12 333 65 4472,35 0,36%   0,36% 61 7415,62 0,60% 0,96%
Świętokrzyskie 11 711 72 3820,70 0,33% 7626,5 0,98% 64 9123,30 0,78% 1,76%
Warmińsko-Mazurskie 24 173 110 33451,54 1,38%   1,38% 83 15079,04 0,62% 2,01%
Wielkopolskie 29 826 99 4563,72 0,15% 7975,0 0,42% 51 7145,42 0,24% 0,66%
Zachpomorskie 22 892 127 13326,31 0,58% 13594,8 1,18% 232 25308,82 1,11% 2,28%
MORZE             8 149568,10    
RAZEM LĄD 312 679 1512 171336,46 0,55% 315138,67 1,56% 1561 185504,81 0,59% 2,15%
RAZEM             1569 335072,91    

"Celem publikacji jest prezentacja wartości przyrodniczych kilkudziesięciu obiektów, które w wyniku badań naukowych, opracowań studialnych, m.in. do planów ochrony parków krajobrazowych i planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000 oraz waloryzacji sozologicznej zostały wyróżnione jako centra różnorodności biologicznej i refugia zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt lub grzybów – zasługujące w pełni na ochronę w formie rezerwatu przyrody. Zdaniem zespołu autorskiego monografii ta forma konserwatorskiej ochrony przyrody powinna zagwarantować zachowanie dla przyszłości przedstawionych w książce obiektów – reliktów przyrody dzikiej województwa łódzkiego. Niezbędne będzie podjęcie wspólnych działań RDOŚ i Regionalnego Konserwatora Przyrody w Łodzi, przedstawicieli zainteresowanych nadleśnictw i RDLP w Łodzi, ZPKWŁ oraz przyrodników, badaczy i autorów projektów i propozycji.

Celem, a nawet imperatywem jest przeprowadzenie wizji lokalnych, uzgodnienie przebiegu granic, doprecyzowanie przedmiotów ochrony, i w efekcie – utworzenie rezerwatów przyrody. Priorytetowym zadaniem w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego województwa łódzkiego jest uzupełnienie sieci obiektów chronionych, zwłaszcza o proponowane rezerwaty przyrody i obszary Natura 2000. Do najpilniejszych zadań należy:

Uzasadnione naukowo wnioski dotyczące potrzeby powiększenia dwóch pierwszych rezerwatów zostały złożone w RDOŚ i RDLP w Łodzi. Były też zreferowane na posiedzeniu RROP w Łodzi. (...)

  1. utworzenie rezerwatów:
    • źródliskowych: Źródliska Borowiny k. Bełchatowa (najcenniejszy pod względem florystycznym obszar źródliskowy w województwie), Źródła Ciosenki k. Zgierza (najbardziej wydajne źródło w województwie), Dolina Ceteńki k. Inowłodza, Struga Młynki k. Ręczna;
    • torfowiskowych: Dobroń k. Pabianic, Torfowisko Żabieniec i Torfowisko Wypalanki;
    • chroniących resztki naturalnych lasów z zagrożoną wyginięciem florą właściwą dla dawnych lasów środkowopolskich: Bory nad Pilicą, Kluki im. Henryka Baksalerskiego i inne;
    • ornitologicznych: Dolina Neru k. Dąbia i Stawy Stępowskie.
  2. powiększenie kilku istniejących rezerwatów, np. Strugi Dobieszkowskiej, Lasu Jabłoniowego, Dębowca i Sługocic. Uzasadnione naukowo wnioski dotyczące potrzeby powiększenia dwóch pierwszych rezerwatów zostały złożone w RDOŚ i RDLP w Łodzi. Były też zreferowane na posiedzeniu RROP w Łodzi.

Zdecydowana większość spośród niżej scharakteryzowanych – projektowanych bądź proponowanych rezerwatów przyrody w województwie łódzkim była uwzględniona w dwóch opracowaniach w latach 2002 i 2007. Pierwszym jest raport pt. Docelowa sieć krajowego systemu obszarów chronionych (KSOCh) z uwzględnieniem łączących je korytarzy ekologicznych (Tworek i in. 2002). W 2007 roku Zarząd Województwa Łódzkiego przyjął Program ochrony środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008-2011. W dokumencie tym zaproponowano utworzenie 26 nowych rezerwatów przyrody. Spośród wszystkich wymienionych w obydwu dokumentach propozycji udało się utworzyć zaledwie jeden rezerwat – Gać Spalską. Walory przyrodnicze niektórych obiektów zostały pomniejszone, a nawet utracone, przede wszystkim w związku ze zmianą form użytkowania terenu albo realizacją gospodarki leśnej lub rolnej, co jest bezpośrednio związane z brakiem prawnej ochrony. Niektóre obiekty jeszcze czekają na uzupełnienie badań i być może odkrycie nieznanych dotychczas wartości biocenotycznych, florystycznych, faunistycznych i habitatowych. Pozostała jednak grupa projektowanych i proponowanych rezerwatów, które prezentują nadal wysokie walory naturalne właściwe reliktom dzikiej przyrody. Zasługują one na pilną ochronę konserwatorską. Dlatego znalazły się w niniejszym opracowaniu jako aktualne, naukowo uzasadnione propozycje.

W książce przedstawiono charakterystykę czterech projektowanych i 27 proponowanych (postulowanych) rezerwatów w Łódzkiem. Są to obiekty o wyróżniających się walorach przyrodniczo-leśnych i naukowo-dydaktycznych, w których zachowały się siedliska przyrodnicze będące przedmiotem zainteresowania Unii Europejskiej. Charakterystykę uzupełniają mapy ilustrujące lokalizację tych obiektów i fotografie prezentujące ich walory. Czytelnik dowie się, jakie szczególne wartości posiada każdy obiekt i czym się wyróżnia spośród wszystkich już istniejących i proponowanych rezerwatów przyrody.

Nadrzędnym celem tworzenia rezerwatów przyrody jest zwiększenie możliwości utrzymania i przekazania następnym pokoleniom ostatnich fragmentów naturalnej przyrody żywej i nieożywionej. W wyniku prowadzonej waloryzacji sozologicznej regionu łódzkiego uzupełniana jest sieć obiektów proponowanych do konserwatorskiej ochrony. Szczegółowe rozpoznanie w terenie i badania naukowe umożliwiają kwalifikację pozytywnie zwaloryzowanych obiektów, określając ich miejsce pośród istniejących już rezerwatów przyrody w województwie, przyczyniając się do racjonalnego rozwoju sieci obszarów chronionych. Dla przyszłego rezerwatu określa się cel objęcia ochroną, główny przedmiot ochrony, położenie w terenie, przebieg granic, zadania oraz proponowane sposoby, warunki i reżimy ochrony."

[fragment rozdziału "Przyszłość"]

Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 20.04.2024 r.


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

Więcej informacji o każdym z rezerwatów znaleźć można w książce "Rezerwaty przyrody w woj. łódzkim" dostępnej w naszym Sklepie

Koncepcja rozwoju sieci rezerwatów przyrody w województwie opracowana w ramach przedsięwzięcia Klubu Przyrodników „Rezerwaty przyrody – czas na come back” została podsumowana w 2020 r. publikacją Michała Sierakowskiego, Arkadiusza Nowaka i Pawła Żyły „Rezerwaty przyrody w województwie opolskim –przeszłość, teraźniejszość, przyszłość”. Łącznie do ochrony rezerwatowej zaproponowano w niej 42 obszary, w tym sześć propozycji powiększeń istniejących rezerwatów. Powierzchnia łączna wszystkich nowo proponowanych obiektów wynosiła 1818,28 ha, a powiększenia istniejących obiektów – 431,92 ha. Dawało to łącznie 2250,2 ha. Łączna powierzchnia sieci rezerwatów, przy założeniu utworzenia wszystkich proponowanych, wyniosłaby 3071,17 ha, ze średnią powierzchnią o wartości 37,45 ha. Stanowiłoby to 0,33% powierzchni województwa opolskiego. Proponowane obiekty uzupełniały istniejącą sieć form ochrony przyrody w województwie oraz wzmacniały ochronę i funkcjonalność korytarzy ekologicznych. Uzupełniały też wykazane wyraźne braki ochrony rezerwatowej w regionie, np. ochronę słabo wcześniej reprezentowanych krajobrazów fluwioglacjalnych i eolicznych, oraz w ogóle nie reprezentowanych: pagórkowatego krajobrazu peryglacjalnego oraz krajobrazu pogórzy na wyżynach krzemianowych i glinokrzemianowych.

W 2021 r. na zlecenie RDOŚ w Opolu Krzysztof Badora, Grzegorz Hebda, Arkadiusz Nowak, Michał Sierakowski i Radosław Wróbel opracowali ekspertyzę kierunków rozwoju sieci rezerwatów przyrody, która potwierdziła i rozwinęła koncepcję Klubu Przyrodników. Dokonano oceny, waloryzacji i prioryteyzacji wszystkich zgłaszanych propozycji utworzenia rezerwatów. W finalnej koncepcji ujęto 53 propozycje nowych rezerwatów i 4 propozycje powiększeń, o łącznej powierzchni 3186,88 ha. Łączna powierzchnia sieci rezerwatów, przy założeniu utworzenia wszystkich proponowanych, wyniosłaby 4134,63 ha. Stanowiłoby to 0,44% powierzchni województwa opolskiego. Koncepcja ta jest prezentowana na poniższej mapie.

Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 20.04.2024 r.

RDOŚ w Opolu 27 sierpnia 2022 r. utworzył rezerwat Dębniak, a 4 stycznia 2023 r. utworzył rezerwat Gogolińskie Gniewosze (28,18 ha) i rezerwat Żaba (23,87 ha).


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

Więcej informacji o każdym z rezerwatów znaleźć można w książce „Rezerwaty przyrody w woj. opolskim” dostępnej w naszym Sklepie

Propozycja dla tego województwa ma charakter roboczy.  Przedstawia ona aktualny stan wciąż trwających prac nad zgromadzeniem informacji o obiektach zasługujących na ochronę rezerwatową. Punktem wyjścia były propozycje z wykonanych w całym województwie inwentaryzacji przyrodniczych gmin (Biuro Konserwacji Przyrody) opublikowane swego czasu na nieistniejącym już wojewódzkim portalu internetowym. Są one stopniowo weryfikowane, uzupełniane o nowe zgłoszenia i uszczegóławiane. Osoby mające dane terenowe o proponowanych obiektach lub o innych obiektach zasługujących na ochronę proszone są o kontakt z koordynatorem (dane kontaktowe: Paweł Pawlaczyk pawel.pawlaczyk[at]kp.org.pl).

Zamieszczona tu wersja danych jest aktualna na 20.04.2024 r.

Od 2016 r. (tj. od czasu rozpoczęcia naszych prac nad koncepcją) w tym województwie powstały rezerwaty: Wiązy Reskie (2016), Bagno Iglickie (2016), Klif w Dziwnówku (2017), Klif w Łukęcinie (2017), Łąki Bobolickie (2017), Wydmy między Dźwirzynem a Grzybowem (2017), Wapienny Las (2018), Mechowisko Manowo (2018), Cisy Sosnowickie im. Tomasza Szeszyckiego (2022), Źródliska Biegały (2022); Kamienieckie Wąwozy im prof. Janiny Jasnowskiej  (2023 r.), Wysoka Skarpa Rzeki Tywy (2023 r.); powiększono rezerwat Łazy (2021).


 


Mapę można także przeglądać w serwisie UMap na pełnym ekranie (strona otworzy się w nowym oknie).

Więcej informacji o każdym z rezerwatów będzie można znaleźć w opracowywanej książce "Rezerwaty przyrody w woj. zachodniopomorskim", która będzie dostępna w naszym Sklepie