Rezerwaty przyrody - czas na comeback!

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE O AKCJI

Nawet pobieżna analiza stanu ochrony rezerwatowej w Polsce prowadzi do jednoznacznego wniosku, że ostatnie kilkanaście lat w tej dziedzinie to permanentny kryzys. Pomimo zawartej w programie wykonawczym Krajowej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej na lata 2007-2013 oceny, że potrzebujemy...

galeria

Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 3 km na południowy wschód od Trzemeszna Lubuskiego (gm. Sulęcin)
Dane ewidencyjne: Nadl. Sulęcin, obręb 1, wydz.: 183n, o, 221j, 222a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, 223a, b, c, d, f, g, h, i, 224a, b, i, 261a-01, a-99, 1b, c, d, f, g, h, i, 262a, b, c, d, g, 297c, d, f, h, i, j, gm. Sulęcin, obręb Wielowieś, dz.: 411 (część)
Proponowana powierzchnia: 179,48 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (15%), 91E0 (5%), 9110 (40%), 9130 (30%)
Proponowany rezerwat obejmuje zbocza wzgórza Gorajec, sąsiadującego z najwyższą kulminacją Ziemi Lubuskiej - Bukowcem, oraz jezioro Buszenko. Zaproponowany do ochrony przez prof. Stanisława Króla w końcu ubiegłego wieku (Król 1995), a planowany od roku 2001, kiedy na zlecenie ówczesnego Wojewody Lubuskiego opracowano dokumentację projektową (Jermaczek i in. 2001). Ostatecznie, w wyniku negatywnej opinii Nadleśnictwa Sulęcin oraz komendy Poligonu Wędrzyn, rezerwatu nie utworzono, choć ciągle posiada on większość swoich wysokich walorów przyrodniczych.
Granice rezerwatu obejmują dobrze zachowany kompleks siedlisk chronionych składający się z jeziora Buszenko oraz otaczających go buczyn, ekosystemów źródliskowych i torfowisk przejściowych. Wyjątkowo zróżnicowana rzeźba terenu cechuje się bardzo stromymi spadkami - różnica wysokości między najwyższym punktem rezerwatu, a dnem jez. Buszenko przekracza 100 m. Jezioro Buszenko o pow. 27,9 ha i głębokości maksymalnej 20 m jest jeziorem eutroficznym, jednak o niewielkiej trofii, wąskim pasie szuwarów i stromych brzegach. Występuje w nim autochtoniczna populacja sielawy Coregonus albula. Otaczające jezioro buczyny mają zróżnicowany charakter, od kwaśnych po żyzne. Ich wiek miejscami przekracza 150 lat. W kilku zagłębieniach zalegają głębokie na ponad 6 m pokłady torfu porośnięte przez roślinność mszarną o charakterze przejściowotorfowiskowym z brzozą omszoną Betula pubescens i turzycą bagienną Carex limosa.
W liczącej ponad 50 gatunków, bardzo zróżnicowanej awifaunie charakterystyczne są: gniazdujący tu w liczbie kilkunastu par siniak Columba oenas oraz muchołówka mała Ficedula parva.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 2 km na północ od Łęknicy
Dane ewidencyjne: Gm. Łęknica, obręb 1, dz.: 484 (część), 485 (część), 494 (część), 496 (część)
Proponowana powierzchnia: 92,47 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9110 (50%), 9170 (20%), 91E0 (10%)
Proponowany rezerwat stanowi fragment Parku Mużakowskiego - obiektu wpisanego w 2004 roku na światową listę UNESCO. Obejmuje grunty Skarbu Państwa w zarządzie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od końca lat 80. XX wieku prowadzone są tu prace rewitalizacyjne, polegające na odtwarzaniu polan i osi widokowych, jednak w wielu miejscach, szczególnie w północnej części znajdują się fragmenty cennych starodrzewi bukowych i dębowych. Na szczególną uwagę zasługują porastające skarpy doliny Nysy Łużyckiej grądy Galio sylvatici-Carpinetum oraz fragmenty kwaśnych i żyznych buczyn z licznymi pomnikowymi okazami drzew. Ostoja siniaka Columba oenas (kilkanaście par) i kilku gatunków dzięciołów (Jeleń 2010).
Ochrona rezerwatowa nie koliduje z istniejącą ochroną w formie rezerwatu kulturowego, wprowadzając jednak wymogi i ograniczenia wynikające z potrzeb ochrony przyrody oraz strefowanie form udostępnienia obiektu dla potrzeb turystyki i rekreacji.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: w sąsiedztwie istniejącego rezerwatu, 4 km na północ od Łagowa
Dane ewidencyjne: Nadl. Świebodzin, obręb 1, wydz.: 7d, f, k, l, 8a, b, c, d, f, g, l, gm. Łagów, obręb Łagówek, dz.: 174/4
Proponowana powierzchnia: 19,3 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91E0 (90%)
Proponowane powiększenie rezerwatu Buczyna Łagowska było postulowane w różnych opracowaniach. Obejmuje ono zarówno włączenie do istniejącego rezerwatu zbiornika wodnego z szuwarem trzcinowym, stanowiącego enklawę w jego granicach, jak i przylegających od południowego zachodu kompleksu źródlisk i łęgów źródliskowych oraz dawne śródleśne łąki ze storczykami.
Zbiornik z szuwarem stanowi miejsce lęgów ptaków wodnych. Natomiast najciekawszym przyrodniczo elementem jest kompleks łęgów źródliskowych rozwijający się na naturalnych, zasobnych w wodę źródliskach, znajdujących się na rozcięciu rynny lodowcowej, przy północnym brzegu Jeziora Trześniowskiego.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 2 km na północ od Międzyrzecza
Dane ewidencyjne: Nadl. Międzyrzecz, obręb 2, wydz.: 291b, c, d, f, i, l, m, 305a, b, c
Proponowana powierzchnia: 66,75 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7210 (20%) 7140 (20%), 91D0 (10%)
Proponowany rezerwat, graniczący z drogą ekspresową S3, stanowi kompleks zarastającego torfowiska i wkraczających od skraju lasów bagiennych. Podłoże bogate w węglan wapnia decyduje o kalcyfilnym charakterze roślinności, reprezentowanej przez szuwar kłoci wiechowatej Cladium mariscus i otwarte kalcyfilne zbiorowiska turzycowe, rzadko porośnięte trzciną, na obrzeżach przechodzące w zdegradowane brzeziny i bory bagienne.
Stanowisko żurawia Grus grus, kszyka Gallinago gallinago, wodnika Rallus aquaticus, samotnika Tringa ochropus. Obiekt chroniony w formie użytku ekologicznego. W przeszłości zmeliorowany i przesuszony, obecnie podlegający dynamicznym procesom spontanicznej renaturyzacji, w ostatnich latach silnie uwodniony, być może w związku z budową graniczącej z nim od zachodu drogi ekspresowej S3 i zaburzeniem stosunków wodnych. Wymaga lepszego rozpoznania stanu oraz zagrożeń i wdrożenia ewentualnych działań ochronnych, dla których obecna forma ochrony jest niewystarczająca.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 3 km na zachód od Broniszowa (gm. Kożuchów), między Broniszowem a Urzutami
Dane ewidencyjne: Nadl. Nowa Sól, obręb 3, wydz.: 166c
Proponowana powierzchnia: 9,33 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: brekinia Sorbus torminalis
Jedno z największych w województwie lubuskim skupisk jarzębu brekinii Sorbus torminalis - drzewa objętego ścisłą ochroną gatunkową. Stwierdzono tutaj, liczną jak na warunki polskie, populację 20 starych drzew o obwodach od 54 do 178 cm (Maciantowicz 2017), które odznaczają się dobrą żywotnością, regularnie kwitną oraz owocują i tworzą liczne młode pokolenie pod okapem koron i w dalszych odległościach od drzew, w wyniku rozsiewania nasion przez zwierzęta. Niestety samosiewy są silnie zgryzane przez sarny i dla ich zachowania konieczne byłoby podjęcie działań czynnej ochrony. Występuje tu również wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 3 km na południe od Lipek Wielkich
Dane ewidencyjne: Nadl. Międzychód, obręb 1, wydz.: 139d, f, 140a, b, 141a, b, c, d, 147a, b, 148a, b, c, d, f, g, 149a, b, c, d, 150a, b, 151a, b, 210a, b, c, d, f, 211a, b, c, d, 212a, b, c, d, f, 213a
Proponowana powierzchnia: 192,47 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91T0 (80%)
Część jednego z 5 obszarów wchodzących w skład obszaru Natura 2000 Bory Chrobotkowe Puszczy Noteckiej, skupiająca lasy w stosunkowo starszych klasach wieku. Obszar leży na luźnych piaskach, na których wytworzyły się ubogie gleby porośnięte przez suche bory sosnowe. Obiekt stanowi mozaikę dwóch postaci suchych borów - boru chrobotkowego Cladonio-Pinetum i suboceanicznego boru świeżego Leucobryo-Pinetum. Bór chrbotkowy reprezentowany jest przez kilka postaci, od najsuchszej, z dominacją w runie chrobotków z podrodzaju Cladina (C. arbuiscula, C. rangiferina), nadających charakterystyczny siwy odcień dnu lasu, po żyźniejszą, z całym zestawem taksonów chrobotków Cladonia sp. div., o plechach zielonych lub oliwkowych, w tym C. gracilis, C. furcata i innych, a także z wyraźnym udziałem mchów. Warstwa zielna jest bardzo słabo rozwinięta.
Sposród rzadszych porostów występują tu między innymi: chrobotek leśny Cladonia arbuscula, chrobotek łagodny Cladonia mitis, chrobotek najeżony Cladonia portentosa, chrobotek reniferowy Cladonia rangiferina, chrobotek smukły Cladonia ciliata, płucnica darenkowa Cetraria muricata, płucnica islandzka Cetraria islandica, płucnica kolczasta Cetraria aculeata.
Utworzenie obiektu jest istotne z uwagi na potrzebę dywersyfikacji sposobów ochrony suchych borów oraz ochronę zachowawczą borów w starszych klasach wieku, słabo reprezentowanych w zbiorze rezerwatów województwa.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 1 km na północny zachód od Wąchabna (gm. Babimost)
Dane ewidencyjne: Nadl. Babimost, obręb 2, wydz.: 139j, 140a, d, f, 141d, f, 142f-99
Proponowana powierzchnia: 36,18 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91T0 (100%)
Najlepiej zachowany fragment obszaru Natura 2000 Bory Babimojskie. Są to dobrze wykształcone siedliska suchego boru chrobotkowego na sandrach i wydmach śródlądowych. Na całej powierzchni występuje lity drzewostan sosnowy w wieku ponad 100 lat, na większości powierzchni siedlisko reprezentowane jest przez typowy bór chrobotkowy Cladonio-Pinetum, jedynie miejscami przechodzący we fragmenty suboceanicznego boru świeżego Leucobryo-Pinetum. Bór chrobotkowy rozwinięty jest w kilku postaciach: typowej (suchej) - z dominacją w runie chrobotków z podrodzaju Cladina (C. arbuiscula, C. rangiferina), nadających charakterystyczny siwy (szarawy) odcień dna lasu oraz żyźniejszej (mszystej), bez wyraźnej dominacji chrobotków o siwym lub białawym zabarwieniu, za to z większym udziałem chrobotków o plechach zielonych lub oliwkowych, w tym C. gracilis, C. furcata i innych, a także z wyraźnym udziałem mchów właściwych.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 2 km na zachód od Osiecznicy (gm. Krosno Odrz.)
Dane ewidencyjne: Nadl. Krosno, obręb 2, wydz.: 197f, 197g, h, i, j, k, l, m, 198j, 177g, 193b, c, d, f, g, h, 194f, g, h, i, j, k, 195a, i, j, k, l, 196b, c, f, gm. Krosno Odrzańskie, obręb Osiecznica, dz.: 970 (część)
Proponowana powierzchnia: 135,38 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91F0 (50%), 91T0 (20%)
Miejsce legów kani rudej Milvus milvus. Część zachodnią i centralną proponowanego rezerwatu stanowi kompleks lasów łęgowych i terenów zalewowych ciagnący się wzdłuż Odry. Dominują tu łęgi dębowo-wiązowe Ficario-Ulmetum z drzewostanem w wieku ponad 150 lat, lokalnie przechodzące w tereny otwarte, w tym łąki o charakterze łąk trzęślicowych z licznie występującym kosaćcem syberyjskim Iris sibirica.
Wschodnia część projektowanego rezerwatu ma natomiast charakter odmienny, stanowi południowo-zachodnią część obszaru Natura 2000 Krośnieński Bór Suchy, obejmując skupienie borów chrobotkowych w wieku ponad 150 lat. Obiekt stanowi mozaikę boru chrobotkowego Cladonio-Pinetum i suboceanicznego boru świeżego Leucobryo- Pinetum, z charakterystycznymi gatunkami porostów z podrodzaju Cladina sp., Cladonia sp. oraz Cetraria aculeata.
Ważny element strefowania ochrony obszarów Natura 2000, szczególnie SOO Krośnieńska Dolina Odry oraz SOO Krośnieński Bór Suchy.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 2 km na południowy wschód od Chomętowa (gm. Dobiegniew)
Dane ewidencyjne: Nadl. Strzelce Krajeńskie, obręb 1, wydz.: 73a, d, f, g, h, 87b, c, d, f, k, l, 88a, b, h, gm. Dobiegniew, obręb Chomętowo, dz.: 198
Proponowana powierzchnia: 33,55 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91E0 (40%), 3150 (10%)
Zróżnicowany kompleks terenów podmokłych: szuwarów, ziołorośli, lasów łęgowych i olsów przylegających od południowego zachodu do jeziora Osiek, na północ od jeziora Lipie.
Centrum stanowi zarastająca dawna zatoka jeziora Osiek ulegająca lądowieniu. Obecnie jest to niewielki zatorfiony zbiornik z zespołem osoki aloesowatej Stratiotetum aloidis, otoczony płem i szeroką strefą szuwarów turzycowych, miejscami z płatami kłoci wiechowatej Cladium mariscus połączony z jeziorem niewielkim ciekiem łączącym jeziora Lipie i Osiek. Ekosystemy leśne to mozaika łęgów olszowo-jesionowych wzdłuż cieku oraz olsów i dąbrów. Ostoja płazów i ptaków wodno-błotnych.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: 2 km na południe od Lutola Mokrego (gm. Trzciel)
Dane ewidencyjne: Nadl. Trzciel, obręb 1, wydz.: 782h, 783h
Proponowana powierzchnia: 11,18 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91D0 (20%)
Projektowany rezerwat obejmuje zarastający zbiornik wodny, w przeszłości osuszony w wyniku melioracji przeprowadzonych w sąsiedztwie, a następnie podlegający szybkiej sukcesji w kierunku borów bagiennych i olsów. Obecnie poziom wody został jednak podniesiony w wyniku działalności bobrów oraz rozległych zrębów wykonanych na obrzeżach. Centralną część zajmuje niewielkie lustro wody, otoczone szuwarem trzciny i wysokich turzyc, z udziałem narecznicy błotnej, torfowców i bobrka trójlistkowego Menyanthes trifoliata, z wkraczającą od stronu lądu brzozą, olchą i sosną. Bliżej skraju wkraczają zbiorowiska leśne, głównie o charakterze olsu i brzeziny bagiennej. Dobrze zachowana sekwencja zbiorowisk roślinnych reprezentujących kolejne stadia zarastania. Przykład dynamicznego układu roślinności, obecnie ewoluującego w kierunku bagiennych zbiorowisk nieleśnych.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie

Szczegóły
Kategoria: Województwo lubuskie
Położenie: na zachód od miejscowości Brzeźno (gm. Przytoczna)
Dane ewidencyjne: Nadl. Międzychód, obręb 2, wydz.: 235c, d, f, g, h, 236c, d, f, g, h, i, j, 242a, b, c, d, f, g, h, 287a, c, gm. Pszczew, obręb Nowe Gorzycko, dz.: 43
Proponowana powierzchnia: 129,14 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (50%)
Kompleks zarastających eutroficznych zbiorników wodnych. Lustro wody zajmuje obecnie nie więcej niż 40% obiektu, pozostała część to różnego rodzaju eutroficzne szuwary, przechodzące w olsy z licznie występującym zachylnikiem błotnym Thelypteris palustris i lasy o charakterze łęgów na obrzeżach. Ważna ostoja kilku zagrożonych gatunków płazów, w tym kumaka nizinnego Bombina bombina i traszki grzebieniastej Triturus cristatus, historyczne stanowisko żółwia błotnego Emys orbicularis. Ostoja ptaków wodnych i błotnych, między innymi bąka Botaurus stellaris, wodnika Rallus aquaticus, błotniaka stawowego Circus aeruginosus, żurawia Grus grus i gągoła Bucephala clangula. Obiekt istotny dla ochrony obszaru Natura 2000 OSO Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry oraz SOO Rynna Jezior Obrzańskich.

Wróć do PROJEKTOWANE I PROPONOWANE REZERWATY - Województwo lubuskie
  1. Województwo lubuskie - Bagna Przy Tymnicy