Klub Przyrodników

Położenie: 2 km na północny zachód od Zemska (gm. Bledzew)
Dane ewidencyjne: Nadl. Miedzyrzecz, obręb 2, wydz.: 394a
Proponowana powierzchnia: 6,29 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91F0 (30%), 91E0 (30%), 9170 (30%)

Niewielki, ale cenny obiekt obejmujący porośniętą naturalnym lasem skarpę dolnego, przełomowego odcinka doliny rzeki Obry. Strome zbocze o nachyleniu miejscami przekraczającym 60^o, z głębokimi wcięciami erozyjnymi, porasta las liściasty w naturalnej sekwencji zbiorowisk: od leżących najniżej, przy rzece, łęgów wierzbowo-topolowych, przez porastające kopuły źródlisk łęgi olszowo-jesionowe, leżące nieco wyżej łęgi wiązowe, aż po grądy porastające kulminację wznoszącą się ponad 40 m nad poziomem rzeki. Południowo-zachodnia wystawa zboczy powoduje, że część zbiorowisk współtworzą gatunki ciepłolubne. Interesującym elementem geologii rezerwatu są martwice trawertynowe występujące w źródliskach, wskazujące na dużą zawartość węglanu wapnia w wypływających tu wodach podziemnych. W pobliżu Obry liczne ślady aktywności bobrów.

Położenie: 4 km na wschód od Nowogrodu Bobrz.
Dane ewidencyjne: Nadl. Krzystkowice, obręb 3, wydz.: 7a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l
Proponowana powierzchnia: 31,46 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7150 (30%), 3130 (30%) ponikło wielołodygowe Eleocharis multicaulis, przygiełka brunatna Rhynchospora fusca

Proponowany do objęcia ochroną obiekt obejmuje płytką misę torfowiska z postępującym procesem lądowienia. Centralna część obiektu zajęta jest przez szuwary trzcinowe. Poziom wody jest bardzo zmienny. Najczęściej brak jest otwartego lustra wody, która pojawia się tylko podczas bardzo deszczowych lat. W niektóre lata zbiornik praktycznie wysycha. Torfowisko otoczone jest drzewostanami sosnowymi, z wyjątkiem północy, gdzie graniczy z drogą krajową nr 27. Najcenniejsza część obszaru - dawne wyrobisko potorfowe - została objęta ochroną już wcześniej w postaci użytku ekologicznego Kacza Ostoja o powierzchni 8,91 ha. Cały obiekt stanowi Obszar Natura 2000 (Maciantowicz 2017).
W południowej i wschodniej części obiektu przy brzegach zbiornika znajdują się płaty zbiorowiska z klasy Littorelletea: Eleocharitetum multicaulis i Ranunculo-Juncetum bulbosi. Na wyniesieniach i na styku zbiorowisk wodnych z torfowiskowymi rozwija się zespół Rhynchosporetum fuscae. Jest to najdalej na północny wschód wysunięte stanowisko ponikła wielołodygowego Eleocharis multicaulis i przygiełki brunatnej Rhynchospora fusca, w zachodniej i południowo-zachodniej części ich krajowego zasięgu. W mozaice występują z nimi płaty torfowisk przejściowych, reprezentowane głównie przez zespół wełnianki wąskolistnej Sphagno-Eriophoretum angustifolii. Spośród rzadkich roślin wodnych i bagiennych w obszarze występują kłoć wiechowata Cladium mariscus, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia, rosiczka pośrednia Drosera intermedia, sit ostrokwiatowy Juncus acutiflorus, przygiełka biała Rhynchospora alba oraz wspomniane już wcześniej ponikło wielołodygowe Eleocharis multicaulis i przygiełka brunatna Rhynchospora fusca. Omawiany obszar jest jednym z największych stanowisk ponikła wielołodygowego Eleocharis multicaulis w Polsce.

Położenie: 2 km na południowy zachód od miejscowości Gajec (gm. Rzepin)
Dane ewidencyjne: Nadl. Rzepin, obręb 1, wydz.: 443a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, 444a, b, c, d, f, 457a, b, c, d, f, g, h, i, j, 458a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, n, 501a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, 502a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m
Proponowana powierzchnia: 176,48 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (30%), 3140 (10%), 7140 (30%), 91D0 (10%)

Zróżnicowany kompleks siedlisk wodnych i błotnych przylegający od południa do autostrady A2. Najcenniejszą, północną część zajmuje niewielkie jezioro Papienko z nasuwającym się na taflę wody płem mszarnym, z licznie występującym bobrkiem trójlistkowym Menyanthes trifoliata, rosiczką okrągłolistną Drosera rotundifolia i bagnem zwyczajnym Ledum palustre. W jego sąsiedztwie leży dobrze zachowane torfowisko przejściowe ze stanowiskiem rzadkiego i zagrożonego widłaczka torfowego Lycopodiella inundata, będącym jednym z kilku znanych stanowisk tego gatunku w zachodniej Polsce. Podobnie zlokalizowane w granicach obiektu stanowisko lipiennika Loesela Liparis loeselii jest jednym z niewielu stanowisk w zachodniej Polsce i zaledwie 3-4 w woj. lubuskim. Osobliwością jest także nielicznie spotykany tu widłak wroniec Huperzia selago.
W leżącym w południowej części obiektu jeziorze Głębiniec występują łąki ramienicowe, budowane prezez Chara hispida oraz Chara virgata, a na obrzeża nasuwa się pło mszarne. Ciekawostką tego jeziora są częste wahania poziomu wody, stąd słabo wykształca się tam roślinność szuwarowa.
Najmniejsze w kompleksie jezioro Oczko również otacza pło mszarne z wełnianką wąskolistną oraz rosiczką okrągłolistną.
Cały kompleks wymaga wyłączenia z gospodarki leśnej oraz rybackiej, a także starannego zaplanowania i wdrożenia ochrony.

Położenie: w granicach miasta Kostrzyna nad Odrą
Dane ewidencyjne: Miasto Kostrzyn nad Odrą, obręb Stare Miasto, dz.: 75/3, 76/27, 76/60, 76/61, 86/1
Proponowana powierzchnia: 7,68 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: zimowisko nietoperzy - nocka Natterera Myotis nattereri, nocka rudego Myotis daubentonii, gacka brunatnego Plecotus autitus i innych

Proponowany rezerwat obejmuje trzecie co do wielkości w województwie lubuskim zimowisko nietoperzy zlokalizowane w podziemiach ruin zbombardowanego w końcu II wojny Światowej i później nie odbudowanego starego miasta w Kostrzynie nad Odrą. Ochronę obiektu postulowano już w początkach lat 90. ubiegłego wieku (Urbańczyk 1992).
W granicach Starego Kostrzyna istnieje kilka budowli w różny sposób wykorzystywanych przez nietoperze. Do najcenniejszych należą bastiony dawnej twierdzy Kostrzyn - Filip i Król, gdzie co roku zimuje łącznie co najmniej 500 nietoperzy z 7 - 8 gatunków. Do najliczniejszych należą: nocek Natterera Myotis nattereri, nocek rudy Myotis daubentonii i gacek brunatny Plecotus auritus. Spośród rzadszych gatunków na uwagę zasługują nocek duży Myotis myotis, mopek Barbastella barbastellus i nocek Bechsteina Myotis bechsteinii, stanowiące przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000 Ujście Warty oraz nocek wąsatek Myotis mystacinus i nocek Brandta Myotis brandtii.
Obiekt wymaga pilnej ochrony w formie rezerwatu z uwagi na nielegalną penetrację podziemi oraz plany rozwojowe miasta, nie uwzględniające potrzeby ochrony zimowiska nietoperzy.

Położenie: na północny zachód od Pamięcina (gm. Górzyca)
Dane ewidencyjne: Nadl. Rzepin, obręb 1, wydz.: 1a, b, c, d, 2a, b, c, f, h, i, j, k
Proponowana powierzchnia: 41,39 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6210 (10%), 91F0 (30%), 91E0 (30%)

Największy i najlepiej wykształcony kompleks lasów zboczowych w obrębie Lubuskiego Przełomu Odry. Cenne zbiorowiska łęgu zboczowego Violo odoratae-Ulmetum porastającego gliniaste wapienne zbocza, ze źródliskami na ich stokach, a zwłaszcza u podstawy (tam bardzo dobrze wykształcone łęgi źródliskowe z licznymi niszami źródliskowymi). Na powierzchni siedlisk licznie występuje trawertyn. Obszar w większości nieużytkowany i niedostępny; źródliska zasilają ciek, który z kolei zasila położone przy granicy stawy hodowlane. Lasy zboczowe z udziałem robinii, jednak w wielu miejscach z bardzo dobrze wykształconym runem charakterystycznym dla łęgów zboczowych. Cenne gatunki roślin to: pierwiosnka lekarska Primula veris, niezapominajka skąpokwiatowa Myosotis sparsiflora, fiołek kosmaty Viola hirta, rzeżucha niecierpkowa Cardamine impatiens, szczeć owłosiona Virga pilosa.
W południowym krańcu obszaru na dawnym wyrobisku wykształcone są murawy kserotermiczne, występują tu miedzy innymi: ostnica włosowata Stipa capillata, pięciornik piaskowy Potentilla arenaria, lepnica wąskopłatkowa Silene otites, szałwia łąkowa Salvia pratensis, czyścica drobnokwiatowa Acinos arvensis, mikołajek polny Eryngium campestre, tymotka Boehmera Phleum phleoides, poziomka twardawa Fragaria viridis, krwiściąg mniejszy Sanguisorba minor, lucerna kolczastostrąkowa Medicago minima, wyka lędźwianowata Vicia lathyroides, niezapominajka pagórkowa Myosotis ramosissima.
Obiekt istotny dla ochrony pełnego zróżnicowania siedlisk przyrodniczych obszaru Natura 2000 Ujście Warty.

Położenie: 1 km na wschód od miejscowości Jałowice (gm. Brody)
Dane ewidencyjne: Nadl. Gubin, obręb 3, wydz.: 164f, g, h, i, j, k
Proponowana powierzchnia: 13,46 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9170 (50%), 91E0 (20%)

Interesujący kompleks grądów, olsów i łęgów otaczających śródleśne bagno. W centralnej części znajduje się zbiornik wodny z szuwarem trzcinowym oraz turzycowiskiem. Środkowa część ulega dynamicznym przekształceniom w wyniku działalności rodziny bobrów, których żeremie znajduje się w centralnej części zbiornika. Bagno otoczone jest z jednej strony olsem Ribeso nigri-Alnetum, a z drugiej brzeziną, obecnie usychającą. Całość otoczona jest dobrze zachowanym grądem Galio sylvatici-Carpinetum, drzewostan budują dąb Quercus robur i grab Carpinus betulus z niewielkim udziałem świerka Picea abies, klonu Acer platanoides i buka Fagus sylvatica. Proponowany rezerwat stanowi dębową "wyspę" w zdominowanym przez sosnę krajobrazie okolic Gubina.

Położenie: 2 km na północ od Pamięcina (gm. Górzyca), ok. 1 km na północ od istniejącego rezerwatu Pamięcin
Dane ewidencyjne: Nadl. Ośno Lubuskie, obręb 1, wydz.: 430g (dz. 635/16), gm. Górzyca, obręb Górzyca, dz.: 635/37, 635/38
Proponowana powierzchnia: 11,46 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6210 (70%)

Obiekt obejmuje trzy głębokie wąwozy na krawędzi pradoliny Odry, z roślinnością kserotermiczną reprezentowaną przede wszystkim przez murawy ostnicowe i kłosownicowe. Licznie występują tu między innymi: ostnica włosowata Stipa capillata, ostnica Jana Stipa joannis, dzwonek boloński Campanula bononiensis, zaraza wielka Orobanche elatior, ostrołódka kosmata Oxytropis pilosa i inne.
Dwa spośród wąwozów chronione są jako użytki ekologiczne. Przez wiele lat w ramach działalności Klubu Przyrodników była tu prowadzona czynna ochrona polegająca na wypasie owiec oraz usuwaniu ekspansywnych zarośli, głównie robinii akacjowej i tarniny. Obiekt wymaga planowania i konsekwentnej realizacji czynnej ochrony.

Położenie: pomiędzy miejscowościami Podlegórz i Radowice (gm. Trzebiechów)
Dane ewidencyjne: Gm. Trzebiechów, obręb Podlegórz, dz.: 406/2
Proponowana powierzchnia: 4,09 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6210 (50%)

Obiekt obejmuje zbocza doliny Obrzycy, stanowiące jednocześnie krawędź Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej, z ciepłolubnymi zbiorowiskami roślinnymi, w rejonie wsi Radowice i Podlegórz. Zbocza, miejscami bardzo strome, przeważnie o wystawie południowej, opadające ku rzece, porośnięte są przez ciepłolubne zbiorowiska murawowe, miejscami przechodzące w ziołorośla oraz naloty krzewów, głównie róż i głogów (Czwałga 1990), a obecnie także inicjalne stadia grądu. Spośród rzadkich roślin występują tu między innymi: rozchodnik ościsty Sedum rupestre, mikołajek płaskolistny Eryngium planum, czyściec prosty Stachys recta i przede wszystkim rzadki szafirek miękkolistny Muscari comosum. Obiekt posiada wyjątkowe walory krajobrazowe, ze szczytów wzgórz rozciąga się rozległy widok na pradolinę Odry, jest także cenny dla entomofauny.
Roślinność kserotermiczna na krawędziach Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej zachowała się już tylko w niewielu miejscach, mimo to nigdzie nie jest objęta ochroną. Jej ostatnie wyspy, wymagają zarówno pilnej ochrony formalnej, jak i podjęcia działań z zakresu ochrony czynnej.

Położenie: 2 km na północny wschód od Wojnowa (gm. Kargowa)
Dane ewidencyjne: Nadl. Babimost, obręb 2, wydz.: 146a, b, c, d, f, g, 147a, c, d, f, g, h, i
Proponowana powierzchnia: 57,41 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91D0 (10%), 91E0 (10%), olsy (80%)

Proponowany rezerwat obejmuje istniejący użytek ekologiczny Bagno Duże Liny, przylegający do jeziora Liny Duże (por. Jermaczek i Krzyśków 2017). Jego teren jest silnie podmokły, dominują tu olsy, niewielkie powierzchnie zajmują łęgi olszowo-jesionowe i zdegradowane bory bagienne. Drzewostan buduje olcha Alnus glutinosa, sporadycznie występuje także sosna Pinus sylvestris i brzoza Betula pendula. Masowo występuje tu charakterystyczna dla podmokłych olsów paproć - zachylnik błotny Thelypteris palustris oraz biało kwitnąca okrężnica bagienna Hottonia palustris. Spośród rzadszych gatunków spotkać tu można kłoć wiechowatą Cladium mariscus oraz bobrka trójlistkowego Menyanthes trifoliata. Gdzieniegdzie zachowały się żywozielone poduszki torfowców, pozostałość po dawnej, torfowiskowej historii obiektu, niegdyś osuszonego, obecnie podlegającego dynamicznym procesom renaturyzacji.
Obiekt jest obecnie silnie podtopiony, miejscami olsy przechodzą w szuwary, dlatego chętnie gniazdują tu ptaki wodno-błotne: żuraw Grus grus, wodnik Rallus aquaticus, samotnik Tringa ochropus i kszyk Gallinago gallinago, a od strony jeziora także rzadki w zachodniej Polsce bączek Ixobrychus minutus. Interesująca jest malakofauna oraz fauna ważek.

Położenie: na północny zachód od Owczar (gm. Górzyca)
Dane ewidencyjne: Gm. Górzyca, obręb Górzyca, dz.: 635/35
Proponowana powierzchnia: 16,03 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6210 (80%)

Kompleks muraw kserotermicznych przylegający do Stacji Terenowej i obszaru chronionego Klubu Przyrodników Murawy w Owczarach. Mozaika muraw kłosownicowych z kłosownicą pierzastą Brachypodium pinnatum i ostnicowych z ostnicą włosowatą Stipa capillata. Licznie występują tu między innymi: mikołajek polny Eryngium pratense, dzwonek boloński Campanula bononiensis, zaraza wielka Orobanche elatior, ostrołódka kosmata Oxytropis pilosa i inne. Wśród lęgowych gatunków ptaków liczna jest jarzębatka Sylvia nisoria i gąsiorek Lanius collurio.
Obszar chroniony w formie użytku ekologicznego, z prowadzoną od ponad 20 lat przez Klub Przyrodników ochroną czynną polegającą na wypasie owiec i innych zwierząt oraz usuwaniu ekspansywnych krzewów, głównie tarniny i robinii akacjowej. Wymaga planowania i konsekwentnej realizacji czynnej ochrony.