Klub Przyrodników

Położenie: między miejscowościami Lipsk Żarski, Drożków i Świbna (gm. Lipinki Łużyckie, Jasień i Żary)
Dane ewidencyjne: Nadl. Lipinki, obręb 1, wydz.: 18a, b, c, d, f, g, h, i, 19c, d, i, j, k, l, m, n, o, r, 23b, c, f, g, h, 24a, d, h, 28a, b, c, l, m, p, r, s, w, 30b, c, d, f, k, l, m, n, r, s, t, Nadl. Lubsko, obręb 2, wydz.: 160g, h, i, n, o, p, 161a, c, d, f, h, 186d-99, f, g, l, m, p, r, s, t, 187a, h, k, 210d, f, g, h, k, l, n, 211a, c, d, f, g, h, i, j, 242b, m, n, s, t, w, 243a, b, g, h, i, j, k, l, m, n, p, r, s, t, w, x, y, z, 244n, 261c, 262a, b, c, d, f, g, h, 263d (część), g, h, i, j, k (część), m, r, 264o, r, s, t, w, x, 308i, o, 309b, c, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, 310k, l, 341m, n, 342f, h, i, j, k, 343a, f, g, h, j, k, l, 344d, f, g, i, 345o, p, r, 362f, g, j, l, 363b, c, d, f, 364a, b, c, d, f, i, gm. Jasień, obręb Jabłoniec, dz.: 304, 309, gm. Jasień, obręb Lipsk Żarski, dz.: 116, 117, 118, 120, 192, 197, 203, 205, 218, gm. Jasień, obręb Świbna, dz.: 107, 108/1, 1255/1, 1256/1, 233, 234 (część), gm. Lipinki Łużyckie, obręb Brzostowa, dz.: AR_2.101/2, AR_2.11/3, AR_2.13/1, AR_2.14/1, gm. Lipinki Łużyckie, obręb Pietrzyków, dz.: AR_3.185, AR_ 3.186, AR_3.30/3, gm. Żary, obręb Drożków, dz.: 510, 526, 537 (część)
Proponowana powierzchnia: 288,77 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91E0 (70%), pióropusznik strusi Matteuccia struthiopteris

Proponowany rezerwat obejmuje początkowy odcinek rzeki Lubszy, o naturalnym charakterze, z licznymi meandrami i miejscami stromymi skarpami. Do najcenniejszych siedlisk przyrodniczych należą łęgi olszowe i olszowo-jesionowe, reprezentowane przez 3 zespoły roślinne: Fraxino- Alnetum, Stellario-Alnetum i Carici remotae-Fraxinetum. Łęg przystrumykowy Stellario-Alnetum wyróżnia masowa obecność pióropusznika strusiego Matteuccia struthiopteris. Nad Lubszą i jej dopływami znajduje się - prawdopodobnie największa na niżu - populacja tego gatunku. Na 10- kilometrowym odcinku rzeki stwierdzono ponad 100 000 osobników - w kępach dochodzących nawet do kilku tysięcy osobników. Lasy bagienne reprezentowane są przez zespoły brzeziny bagiennej Vaccinio-Betuletum pubescentis i olsu torfowcowego phagno-Alnetum. Niewielkie fragmenty zajmują fitocenozy: grądów Galio sylvatici-Carpinetum, łęgów wiązowojesionowych Ficario-Ulmetum minoris i kwaśnych dąbrów Calamagrostio arundinaceae-Quercetum. Na fragmentach zwydmionej terasy wykształcił się bór chrobotkowy Cladonio-Pinetum. Na uwagę zasługuje niewielkie torfowisko koło Lipska Żarskiego, z zespołami Carici canescentis-Agrostietum caninae i Sphagno recurvi-Eriophoretum angustifolii. Do interesujących elementów flory, oprócz wymienionych, należą: Chrysosplenium alternifolium, Valeriana sambucifolia, Cardamine impatiens, Dactylorhiza majalis, Carex demissa, phagnum subnitens, S. teres, Hygrohypnum luridum, Ulota crispa i U. bruchii. Liczna populacja pliszki górskiej Motacilla cinerea. Stwierdzono tutaj poczwarówkę jajowatą Vertigo moulinsiana.

Położenie: na lewym brzegu Odry, na południe i południowy wschód od Radnicy (gm. Krosno Odrz.)
Dane ewidencyjne: Nadl. Zielona Góra, obręb 1, wydz.: 342a, b, c, d, f, g, 343a, b, c, d, f, g, 344a, b, c, d, f, g, h, i, j, 346a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, 347a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, 348a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, n, p, r, s, 349a, b, c, d, gm. Dąbie, obręb Szczawno, dz.: 184, 185, 794, 795, 807/2, 807/3, 807/4, 826, gm. Krosno Odrzańskie, obręb Gostchorze, dz.: 375, 376, 377, 378, 378/1, 379/1, 379/2, 380, 381/2, 382, 385, 386/1, 387, 400/2, 404/1, 405/2, 405/3, 406/1, 407/1, 409/1, 410/1, 419, 420, 438, 439, 480/18, 480/21, 480/22, gm. Krosno Odrzańskie, obręb Radnica, dz.: 695, 709, 712/2, 721, 725/2, 730, 734/1, 744/1, 745, 747/2, 753, 754/2, 754/3, 755, 765/2, 776, 781/1, 784, 800/2, 812/1, 812/2, 813, 814, 815/1, 815/2, 816, 821/1, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 879, 971 (część)
Proponowana powierzchnia: 739,98 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (10%), 6440 (10%), 91F0 (30%), 91E0 (20%), siedliska ptaków

Rozległy kompleks terenów zalewowych, łęgów i starorzeczy na lewym brzegu Odry, na południe i południowy wschód od Radnicy. W zachodniej części dominują szuwary mozgi Phalaris arundinacea i wysokich turzyc, oraz łąki selernicowe z niewielkimi obniżeniami i pozostałościami starorzeczy. Do niedawna były one regularnie koszone, stanowiąc siedlisko dla siewek i innych związanych z podmokłymi łąkami gatunków ptaków. Zarzucenie regularnego użytkowania kośnego prowadzi do procesów sukcesji roślinności w kierunku zarośli, a potem lasów. W centralnej części znajduje się rozległe starorzecze łączące się z rzeką z masowo występującą kotewką Trapa natans. W części wschodniej dominują łęgi wiązowe i wierzbowo?topolowe, ze specyficznym udziałem skrzypu zimowego Equisetum hyemale w runie. W łęgach występuje topola czarna Populus nigra.
Ostoja ptaków wodnych i błotnych, do niedawna gniazdowało tu kilka gatunków siewek, obecnie tylko kszyk Gallinago gallinago i czajka Vanellus vanellus. Inne rzadkie gatunki to derkacz Crex crex, kropiatka Porzana porzana, kania ruda Milvus milvus, kania czarna Milvus migrans, zimorodek Alcedo atthis, świerszczak Locustella naevia, strumieniówka Locustella fluviatilis, dzięcioł średni Dendrocopos medius i wiele innych. Ważne miejsce dla ptaków wodnych i błotnych w okresie migracji, szczególnie wiosennej.
Istotny element ochrony sieci obszarów Natura 2000, szczególnie OSO Dolina Środkowej Odry.

Położenie: 1 km na południowy wschód od Nowego Dworku (gm. Świebodzin)
Dane ewidencyjne: Nadl. Świebodzin, obręb 3, wydz.: 85i, j, k, l, n, o, 86r, s, gm. Świebodzin, obręb Nowy Dworek, dz.: 254 (część), 315
Proponowana powierzchnia: 30,93 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (10%), 91E0 (70%), 9170 (10%)

Proponowany rezerwat otacza istniejący, niewielki, o powierzchni niespełna 2 ha, rezerwat Dębowy Ostrów, leżący w dolinie rzeki Paklicy, zajmujący wyniesienie wśród terenów podmokłych porośnięte kwaśną dąbrową miejscami przechodzącą w grąd.
Proponowane do objęcia ochroną lasy reprezentują przede wszystkim porastające oba brzegi rzeki oraz obrzeża niewielkiego zbiornika wodnego łęgi olszowo-jesionowe oraz olsy i niewielkie fragmenty grądów na obrzeżu. Większość lasów reprezentowana jest przez starodrzewy w wieku 100 i więcej lat, z licznymi okazałymi drzewami oraz znacznymi zasobami rozkładającego się drewna i związanych z nim gatunków, szczególnie owadów i grzybów.
Obszar rezerwatu jest trudno dostępny, stanowiąc ostoję antropofobnej fauny, między innymi bobra i wydry. Wśród stwierdzonych tu gatunków ptaków lęgowych zwracają uwagę zimorodek Alcedo atthis, dzięcioł czarny Dryocopus martius i dzięcioł średni Dendrocopos medius.

Położenie: 3 km na północ od Brójec (gm. Trzciel)
Dane ewidencyjne: Nadl. Trzciel, obręb 1, wydz.: 502a, b, c, 507a, f, h, i, 508c, d, f, g, Nadl. Świebodzin, obręb 3, wydz.: 279o, s, t, w, x, 288a, b, c, d, f, g, h, i, j
Proponowana powierzchnia: 77,78 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9170 (40%), 91E0 (30%), 91F0 (10%)

Przedmiotem propozycji jest powiększenie istniejącego rezerwatu Czarna Droga o przylegające grunty w zarządzie Lasów Państwowych, reprezentujące mozaikę chronionych leśnych siedlisk przyrodniczych ? łęgów olszowo?jesionowych i wiązowych oraz grądu. W okresie przedwojennym rezerwat obejmował powierzchnię prawie 100 ha, później został odtworzony na niewielkiej części dawnego zasięgu. Obecnie lasy wchodzące wówczas w jego granice podlegają dynamicznym procesom renaturyzacji, odznaczając się wysokimi walorami przyrodniczymi.
Proponowane do włączenia do rezerwatu lasy reprezentują w całości chronione siedliska przyrodnicze oraz są ostoją rzadkich gatunków zwierząt, przede wszystkim ptaków oraz ciekawych roślin, między innymi kilku gatunków storczyków (kruszczyk leśny Epipactis helleborinae, podkolan biały Platanthera bifolia, buławnik czerwony Cephalanthera rubra), co wynika z bogatego w węglan wapnia podłoża.
Propozycję powiększenia rezerwatu formułowano już wielokrotnie, między innymi w dokumentacji planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 Dolina Leniwej Obry.

Położenie: 3 km na północny wschód od miejscowości Górzyska (gm. Drezdenko)
Dane ewidencyjne: Nadl. Smolarz, obręb 1, wydz.: 267f, g, 268g, h, 269c, d, f, 303c, 304a, b, c, d, f, h, 305a, b, c, d, f, g, 306a, b, c, d, 343b, c, gm. Drezdenko, obręb Górzyska, dz.: 152 (część)
Proponowana powierzchnia: 132,09 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9170 (60%), 9190 (30%)

Kompleks grądów i dąbrów w większości w wieku 100-150 lat, reprezentatywnych dla południowo zachodniej części Puszczy Drawskiej. Drzewostan buduje dąb szypułkowy Quercus robur i bezszypułkowy Quercus petraea, ze znacznym udziałem buka Fagus sylvatica i graba Carpinus betulus, z wieloma drzewami o wymiarach pomnikowych.
W niższych warstwach lasu mozaika gatunków charakterystycznych zarówno dla lasów żyznych, nawiązujących do grądów, jak i kwaśnych dąbrów. W centrum obiektu, przy drodze, kamień dedykowany pamięci prof. Ryszarda Siweckiego ? leśnika, "znawcy i badacza drzewostanów dębowych".
Ważny element strefowania ochrony obszarów Natura 2000 SOO Uroczyska Puszczy Drawskiej i OSO Lasy Puszczy nad Drawą.

Położenie: Krawędź doliny Odry między miejscowościami Bobrowniki i Dąbrowa (gm. Otyń)
Dane ewidencyjne: Nadl. Przytok, obręb 1, wydz.: 115f, g, 116o, 145a, d, 146a, d, f, h, i, j, 147f, g, h, i, 177c, d, f, g, h, i, j, k, l, 178a, b, c, d, f, h, i, 198a, b, c, d, f, h, 200h, i, n
Proponowana powierzchnia: 139,93 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9110 (40%), 9170 (10%), 91F0 (30%), 91E0 (10%)

Proponowany rezerwat obejmuje fragment wysokiej skarpy, stanowiącej końcowy fragment Wału Zielonogórskiego, opadający stromo w dolinę Odry. Deniwelacja terenu sięga 41,4 m i zawiera się pomiędzy 57,5 m n.p.m. (poziom Odry), a szczytem wzniesienia 98,9 m n.p.m. (tzw. Biała Góra). Na skarpie zachowały się zbiorowiska kwaśnej buczyny Luzulo pilosae-Fagetum oraz grądu środkowoeuropejskiego Galio-Carpinetum. Natomiast w dolinie Odry znajdują się dobrze wykształcone łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Ficario-Ulmetum oraz w mniejszym udziale łęgi wierzbowe, topolowe oraz olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion). W północnej części znajdują się niewielkie starorzecza. Na południowych i południowo-wschodnich stokach Białej Góry znajdują się ciepłolubne zbiorowiska leśne, nawiązujące do siedliska świetlistej dąbrowy Potentillo albae-quercetum. Rosną tu między innymi: ciemiężyk białokwiatowy Vincetoxicum hirundinaria, smółka pospolita Viscaria vulgaris, dzwonek brzoskwiniolistny Campanula persicifolia i lepnica zwisła Silene nutans.
Na terenie planowanego rezerwatu, na wysoczyźnie w pobliżu Białej Góry, znajdują się dwa ciekawe obiekty archeologiczne: grodzisko kultury łużyckiej i z okresu wczesnego średniowiecza oraz cmentarzysko kurhanowe kultury łużyckiej z epoki brązu.
Powiększenie rezerwatu Bukowa Góra proponowano w dokumentacji planu zadań ochronnych Obszaru Natura 2000 SOO Nowosolska Dolina Odry. Ochrona obiektu wymaga wyłączenia z gospodarki leśnej, która na stromych zboczach i terenie zalewowym Odry i tak jest niezwykle trudna.

Położenie: 3 km na północ od miejscowości Kaniów (gm. Gubin)
Dane ewidencyjne: Nadl. Gubin, obręb 2, wydz.: 227 f, h, 228b, c, f, g, h, 229c, f, 237f, 238a, b
Proponowana powierzchnia: 48,26 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9190

Proponowany rezerwat znajduje się na północ od miejscowości Kaniów na terenie kompleksu leśnego określanego jako Kaniowski Bór. Obejmuje interesujący, zwarty kompleks starych lasów dębowych i mieszanych, reprezentujących siedlisko przyrodnicze kwaśnej dąbrowy, porastający urozmaicony geomorfologicznie krajobraz. Drzewostan w starszych klasach wieku buduje dąb szypułkowy Quercus robur, z niewielką domieszką sosny, runo jest dobrze rozwinięte i typowe dla siedliska. Zaproponowany w opracowaniu BULiGL oraz w koncepcji WWF opracowanej dla obszaru "Zielona Wstęga Odra Nysa".

Położenie: 3 km na południowy wschód od Trzemeszna Lubuskiego (gm. Sulęcin)
Dane ewidencyjne: Nadl. Sulęcin, obręb 1, wydz.: 183n, o, 221j, 222a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, 223a, b, c, d, f, g, h, i, 224a, b, i, 261a-01, a-99, 1b, c, d, f, g, h, i, 262a, b, c, d, g, 297c, d, f, h, i, j, gm. Sulęcin, obręb Wielowieś, dz.: 411 (część)
Proponowana powierzchnia: 179,48 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (15%), 91E0 (5%), 9110 (40%), 9130 (30%)

Proponowany rezerwat obejmuje zbocza wzgórza Gorajec, sąsiadującego z najwyższą kulminacją Ziemi Lubuskiej - Bukowcem, oraz jezioro Buszenko. Zaproponowany do ochrony przez prof. Stanisława Króla w końcu ubiegłego wieku (Król 1995), a planowany od roku 2001, kiedy na zlecenie ówczesnego Wojewody Lubuskiego opracowano dokumentację projektową (Jermaczek i in. 2001). Ostatecznie, w wyniku negatywnej opinii Nadleśnictwa Sulęcin oraz komendy Poligonu Wędrzyn, rezerwatu nie utworzono, choć ciągle posiada on większość swoich wysokich walorów przyrodniczych.
Granice rezerwatu obejmują dobrze zachowany kompleks siedlisk chronionych składający się z jeziora Buszenko oraz otaczających go buczyn, ekosystemów źródliskowych i torfowisk przejściowych. Wyjątkowo zróżnicowana rzeźba terenu cechuje się bardzo stromymi spadkami - różnica wysokości między najwyższym punktem rezerwatu, a dnem jez. Buszenko przekracza 100 m. Jezioro Buszenko o pow. 27,9 ha i głębokości maksymalnej 20 m jest jeziorem eutroficznym, jednak o niewielkiej trofii, wąskim pasie szuwarów i stromych brzegach. Występuje w nim autochtoniczna populacja sielawy Coregonus albula. Otaczające jezioro buczyny mają zróżnicowany charakter, od kwaśnych po żyzne. Ich wiek miejscami przekracza 150 lat. W kilku zagłębieniach zalegają głębokie na ponad 6 m pokłady torfu porośnięte przez roślinność mszarną o charakterze przejściowotorfowiskowym z brzozą omszoną Betula pubescens i turzycą bagienną Carex limosa.
W liczącej ponad 50 gatunków, bardzo zróżnicowanej awifaunie charakterystyczne są: gniazdujący tu w liczbie kilkunastu par siniak Columba oenas oraz muchołówka mała Ficedula parva.

Położenie: 1 km na południowy wschód od miejscowości Dachów (gm. Bobrowice)
Dane ewidencyjne: Nadl. Krzystkowice, obręb 4, wydz.: 4x, 5x, 10x, 11x, 12x, 22x, 23x, 37x, 38x, 54x
Proponowana powierzchnia: 223,34 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91D0 (50%), 91E0 (10%)

Obiekt o interesującej historii, który był rezerwatem już przed wojną. Później, w wyniku budowy Kanału Dychowskiego doprowadzającego wodę do elektrowni Dychów, został odwodniony, a po wojnie ostatecznie zdegradowany w wyniku rozległego pożaru.
Proponowany rezerwat obejmuje fragment pradoliny Bobru z rozległą misą torfowiska, z zaawansowanym procesem murszenia torfów, ale także widocznymi przejawami renaturyzacji. Porasta go kilkudziesięcioletni drzewostan z dominacją sosny, osiki i brzozy. W runie zachowały się elementy nawiązujące do borów bagiennych, głównie kilka gatunków torfowców. W ostatnich latach drzewostan został silnie uszkodzony podczas huraganu, natomiast powstałe zwałowisko drzew zostało wyłączone z działań gospodarczych jako ekosystem referencyjny, dzięki czemu stanowi obecnie cenny obiekt dla nauki, gdzie można obserwować spontaniczne procesy ekologiczne na dużym terenie po serii wielkopowierzchniowych katastrof.

Położenie: 2 km na północ od Łęknicy
Dane ewidencyjne: Gm. Łęknica, obręb 1, dz.: 484 (część), 485 (część), 494 (część), 496 (część)
Proponowana powierzchnia: 92,47 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 9110 (50%), 9170 (20%), 91E0 (10%)

Proponowany rezerwat stanowi fragment Parku Mużakowskiego - obiektu wpisanego w 2004 roku na światową listę UNESCO. Obejmuje grunty Skarbu Państwa w zarządzie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od końca lat 80. XX wieku prowadzone są tu prace rewitalizacyjne, polegające na odtwarzaniu polan i osi widokowych, jednak w wielu miejscach, szczególnie w północnej części znajdują się fragmenty cennych starodrzewi bukowych i dębowych. Na szczególną uwagę zasługują porastające skarpy doliny Nysy Łużyckiej grądy Galio sylvatici-Carpinetum oraz fragmenty kwaśnych i żyznych buczyn z licznymi pomnikowymi okazami drzew. Ostoja siniaka Columba oenas (kilkanaście par) i kilku gatunków dzięciołów (Jeleń 2010).
Ochrona rezerwatowa nie koliduje z istniejącą ochroną w formie rezerwatu kulturowego, wprowadzając jednak wymogi i ograniczenia wynikające z potrzeb ochrony przyrody oraz strefowanie form udostępnienia obiektu dla potrzeb turystyki i rekreacji.