Klub Przyrodników

Położenie: 2 km na południowy wschód od miejscowości Sarbinowo (gm. Dobiegniew)
Dane ewidencyjne: Nadl. Smolarz, obręb 2, wydz.: 172k, 173f, 202c
Proponowana powierzchnia: 9,79 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7140 (70%)

Stosunkowo duże i zróżnicowane torfowisko. Centralna część to torfowisko wysokie budowane przez mszar torfowca magellańskiego Andromedo- Sphagnetum magellanici z luźną, karłowatą sosną. Mszar ten okolony jest bardzo silnie uwodnionymi, kępowymi mszarami wełniankowo- torfowcowymi Sphagno recurvi-Eriophoretum vaginati. W północnej części występują także dywanowe, silnie uwodnione przejściowotorfowiskowe mszary turzycowo-torfowcowe Sphagno-Caricetum rostratae o charakterze trzęsawiska. We wschodniej części obiektu, w pobliżu krawędzi torfowiska, jeszcze ok. 2006 r. znajdował się niewielki płat szuwaru kłociowego Cladietum marisci, który jednak zanikł.
Interesująca jest stratygrafia złoża. Miąższość budującej wierzchnią warstwę torfowiska warstwy torfu wełniankowo-torfowcowego mieści się w przedziale 100-175 cm. Interesującym elementem profilu stratygraficznego jest obecność osadów gytii organicznej na głębokości 175-190 cm, pomiędzy pokładami torfów wysokich, co może oznaczać gwałtowną zmianę stosunków wodnych w historii torfowiska. Spąg złoża zbudowany jest przez gytię organiczną o galaretowatej konsystencji i barwie szaro-brunatnej z nielicznymi przewarstwieniami koloru szaro-różowego. Miąższość gytii organicznej często przekracza 6 m, w zależności od głębokości rynny. Pomiary poziomu wody w torfowisku w latach 2011- 2014 wykazały niezwykłą stabilność uwodnienia. Poziom wody w tym okresie nie zmieniał się więcej niż o 5 cm, niezależnie od pór roku, roztopów, okresów deszczowych i suchych itp.
Istnieje również koncepcja znacznie większego rezerwatu Sarbinowo (93 ha), obejmującego opisywane torfowisko oraz dobrze wykształcone grądy Galio sylvatici-Carpinetum ze stanowiskiem brekinii Sorbus torminalis, stare drzewostany dębowe formujące kwaśne dąbrowy Fago-Quercetum z występowaniem m. in. Genista germanica, w których notowano kozioroga dębosza Cerambyx cerdo oraz interesującą kózkę Clythus tropicus, występującą tu na północnej granicy jej zasięgu w Polsce.

Położenie: 3 km na południowy wschód od miejscowości Dobrosułów (gm. Bytnica)
Dane ewidencyjne: Nadl. Krosno, obręb 1, wydz.: 1a, b, c, d, f, 17a, b, 18a, b, c, f, 19a, b, c, 2a, 3a, b, c, Nadl. Torzym, obręb 1, wydz.: 275i, j, l, m, n, o, p, 276j, k, l, m, n, o, p, r, 277j, k, l, m, n, o, p, 278i, j, 295d, f, g, h, i, j, k, 312a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, gm. Bytnica, obręb Dobrosułów, dz.: 601, 623 (część), 624, 630, gm. Torzym, obręb Debrznica , dz.: 134 (część), 135 (część), 141, 152, gm. Łagów, obręb Kosobudz, dz.: 149
Proponowana powierzchnia: 204,09 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3260 (5%), 7230 (70%), 91E0 (15%)

Rezerwat projektowany do ochrony, Już dwukrotnie opracowano i przekazano RDOŚ w Gorzowie dokumentacje projektowe, najnowszą, wraz z projektem planu ochrony, w roku 2014 (Stańko i in. 2014).
Obiekt obejmuje zwarty kompleks torfowisk i lasów łęgowych zajmujących fragment doliny Pliszki, wraz z odcinkiem rzeki. Analiza przekrojów geologicznych wykazała występowanie w projektowanym rezerwacie czterech typów ekologicznych torfowisk - fluwiogenicznych, soligenicznych, źródliskowych i pojeziornych. Torfowiska różnych typów powiązane są w kompleksy przestrzenne i mogą przekształcać się jedne w drugie w wyniku sukcesji, często indukowanej zmianami hydrologicznymi w skali krajobrazowej; zaznacza się tu jednak wyraźna strefowość pasowa, związana z reżimem hydrologicznym rzeki oraz oddziaływaniem wód źródliskowych w strefie podzboczowej doliny.
Najcenniejszym i najbogatszym pod względem biocenotycznym ekosystemem projektowanego rezerwatu są niewątpliwie torfowiska soligeniczne, w tym mechowiskowe zasilane zasobnymi w wapń wodami podziemnymi. W ich obrębie skupia się wiele roślin naczyniowych i mszaków, w tym gatunki o wysokim stopniu zagrożenia, relikty glacjalne i inne osobliwości flory, między innymi: kruszczyk błotny Epipactis palustris, kukułka krwista Dactylorhiza incarnata, listera jajowata Listera ovata, nasięźrzał pospolity Ophioglossum vulgatum oraz mchy - błotniszek wełnisty Helodium blandowii, błyszcze włoskowate Tomentypnum nitens i inne.
W faunie zwracają uwagę dwa gatunki poczwarówek - jajowata Vertigo moulinsiana i zwężona V. angustior.

Położenie: około 5 km na południowy wschód od miejscowości Mostno (gm. Dębno), część obiektu leży w woj. zachodniopomorskim
Dane ewidencyjne: Nadl. Bogdaniec, obręb 1, wydz.: 418a, f, gm. Witnica, obręb Mościce, dz.: 322
Proponowana powierzchnia: 24 ha (z tego w woj. lubuskim 16,88 ha)
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7140 (50%)

Obiekt leżący na granicy woj. lubuskiego i zachodniopomorskiego, dla którego dokumentację projektową przygotowano w roku 2001. Obejmuje niewielkie jezioro Wirek (w woj. zachodniopomorskim) wraz z przylegającym do niego torfowiskiem przejściowym. W szuwarach otaczających jezioro zwraca uwagę typowa dla siedlisk bogatych w węglan wapnia kłoć wiechowata Cladium mariscus. Torfowcowe pło porastają między innymi: modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia i rosiczka pośrednia Drosera intermedia, turzyca bagienna Carex limosa, czermień błotna Calla palustris, bagno zwyczajne Ledum palustre i bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata oraz rzadka i zagrożona paproć - nerecznica grzebieniasta Dryopteris cristata.

Położenie: 3 km na północ od Witnicy
Dane ewidencyjne: Nadl. Bogdaniec, obręb 1, wydz.: 486l, 487g, 514o, 515c, d, f, g, h, j, 516a, b, 517a, b, 488h, 518a, b (część)
Proponowana powierzchnia: 43,3 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7140 (30%), 9190 (30%)

Proponowany rezerwat obejmuje torfowisko przejściowe zajmujące lokalną rynnę o powierzchni kilkunastu hektarów, oraz otaczające go lasy, głównie o charakterze kwaśnej dąbrowy. Torfowisko porasta mszar torfowcowy z licznymi charakterystycznymi gatunkami roślin, między innymi występuje to przygiełka biała Rhynchospora alba, turzyca bagienna Carex limosa, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia, czermień błotna Calla palustris, bagno zwyczajne Ledum palustre i wiele innych. Obiekt jest też ostoją antropofobnej fauny.

Położenie: 2 km na południowy wschód od miejscowości Łęczyn (gm. Drezdenko)
Dane ewidencyjne: Nadl. Smolarz, obręb 2, wydz.: 23g, h, 24o, 67a, b, d, f, 68i, 93c, 94a, gm. Dobiegniew, obręb Mierzęcin, dz.: 443, 444
Proponowana powierzchnia: 50,56 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (30%), 7140 (30%), 91D0 (20%)

Jeziora i torfowiska Linkowo to unikatowy kompleks wodno-torfowiskowy, dla którego w roku 2008 sporządzono dokumentację projektową rezerwatu przyrody i projekt planu ochrony (Kujawa-Pawlaczyk i in. 2008a). Niestety do dziś rezerwat nie powstał.
Składa się z dwóch basenów wypełniających rozległe zagłębienia terenowe, rozdzielonych mineralną grzędą. W basenie północnym leży eutroficzne jezioro Linkowo otoczone szuwarami trzcinowymi Phragmitetum australis, szuwarem turzycy błotnej Caricetum acutiformis oraz szerokim szuwarem kłoci wiechowatej Cladietum marisci. Od północnego zachodu do jeziorka przylega mszar torfowcowy, stanowiący mozaikę dywanowych mszarów turzycowo-torfowcowych Sphagno-Caricetum rostratae i wełniankowo-torfowcowych Sphagno recurvi-Eriophoretum angustifolii. Obrzeża zajęte są przez łozowisko Salicetum pentandro-cinereae oraz brzeziny bagienne Vaccinio uliginosi- Betuletum.
W basenie południowym leży jezioro Linkówko otoczone szuwarami trzcinowymi Phragmiteum australis oraz szczególnie dobrze tu wykształconym szuwarem kłoci wiechowatej Cladietum marisci, a od południa rozwinął się uwodniony mszar turzycowo-torfowcowy Sphagno- Caricetum rostratae z oczkami wody oraz płaty młodego boru bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum. Na północny zachód od jeziorka znajduje się rozległe torfowisko wysokie, budowane przez kępkowodolinkowy mszar z torfowcem magellańskim Andromedo-Sphagnetum magellanici, porośnięty karłowatą sosną. Występuje tu także kępkowy mszar wełniankowo-torfowcowy Sphagno recurvi-Eriophoretum vaginati.
Wschodnią część południowego basenu torfowiska zajmują szuwary trzcinowe Phragmiteum australis oraz zbiorowisko turzycy sztywnej Caricetum elatae. Na obrzeżach i w przesmyku łączącym baseny wykształciły się brzeziny bagienne Vaccinio uliginosi-Betuletum oraz olsy torfowcowe Sphagno squarrosi-Alnetum.
W obiekcie stwierdzono występowanie niewielkiej populacji lipiennika Loesela Liparis loeselii. Dawniej notowano tu występowanie żółwia błotnego Emys orbicularis i jego rozród na zboczach na północ od torfowiska, dziś zarośniętych.
Obrzeża torfowiska były silnie zarośnięte inwazyjnym gatunkiem obcym - tawułą kutnerowatą Spiraea tomentosa. Opanowała ona także runo brzeziny bagiennej w rejonie przesmyku między basenami torfowiska, a także tworzyła zwarte zarośla pomiędzy tym przesmykiem, a torfowiskiem wysokim w południowej części obiektu. W roku 2008 i 2009, a następnie od 2011 do 2013 w obiekcie prowadzone było zwalczanie tawuły kutnerowatej. Zwarte zarośla tawuły zostały wyeliminowane, a jej występowanie w obiekcie znacznie ograniczone. Proces ten wymaga jednak stałego monitoringu.

Położenie: 1 km na wschód od miejscowości Guzów (gm. Jasień)
Dane ewidencyjne: Nadl. Krzystkowice, obręb 2, wydz.: 198l, m, n, o, p, r, s, t, w, x, y, 199ax, bx, cx, dx, p, t, w, x, y, z, 204Aa, ax, ay, b, bx, by, c, cx, d, dx, f, fx, g, gx, h, hx, i, ix, j, jx, k, kx, l, lx, m, mx, n, nx, o, ox, p, px, r, rx, s, sx, t, tx, w, wx, x, xx, y, yx, z, zx, 204Ba, ax, ay, b, bx, by, c, cx, cy, d, dx, dy, f, fx, g, gx, h, hx, i, ix, j, jx, k, kx, l, lx, m, mx, n, nx, o, ox, p, px, r, rx, s, sx, t, tx, w, wx, x, xx, y, yx, z, zx, 218a, b, gm. Nowogród Bobrzański, obręb Białowice, dz.: 351, 352, 353, 364, gm. Jasień, obręb Guzów, dz.: 264, 265, 291
Proponowana powierzchnia: 177,62 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 7140 (50%), 91E0 (10%)

Obiekt stanowi rozległy kompleks torfowiskowy o charakterze torfowiska przejściowego, wykształconego w obniżeniu terenu, prawdopodobnie po dawnym jeziorze, pomiędzy miejscowościami miejscowościami Guzów, Biedrzychowice Dolne i Białowice. Centralną część, przeciętą kilkoma zarastającymi rowami stanowi kompleks szuwarów z dominacją trzciny oraz udziałem pałki wąskolistnej, oczeretu jeziornego, turzyc i kłoci wiechowatej Cladium mariscus, ze znacznym udziałem roślinności mszarnej - torfowców, wełnianki wąskolistnej, siedmiopalecznika błotnego i innych. Ku obrzeżom trzcinowiska przechodzą w otwarte mszary z wełnianką wąskolistną Eriophorum angustifolium, przygiełką białą Rhynchospora alba, rosiczką okrągłolistną Drosera rotundifolia i pośrednią Drosera intermedia oraz lasy o charakterze łęgów olszowo?jesionowych, borów bagiennych i olsów. Spośród interesujących gatunków roślin, oprócz wymienionych, występują tu także wrzosiec bagienny Erica tetralix, kukułka krwista Dactylorhiza incarnata i podkolan biały Platanthera bifolia.
Wśród ponad 40 gniazdujących tu gatunków ptaków na uwagę zasługuje żuraw Grus grus, kropiatka Porzana porzana i kszyk Gallinago gallinago.
Propozycję ochrony obiektu w formie rezerwatu sformułowano już w roku 1990 (Jermaczek i Czwałga 1990). Obecnie część obszaru chroniona jest w formie użytku ekologicznego Torfowisko Guzów (92,4 ha), jednak z uwagi na wybitne walory przyrodnicze całego obiektu oraz konieczność lepszego rozpoznania i zaplanowania niezbędnych dla jego ochrony działań i eliminacji zagrożeń, ta forma ochrony jest zdecydowanie niewystarczająca.

Położenie: 3 km na północ od Santocka (gm. Kłodawa)
Dane ewidencyjne: Nadl. Kłodawa, obręb 1, wydz.: 283a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, 284a, f, h-01, 319c, 320a
Proponowana powierzchnia: 42,36 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 3150 (5%), 7140 (10%), 91D0 (10%)

Rezerwat, dla którego dokumentację projektową wykonano w roku 2006 (Korzeniowski i Jachimowska 2006), obejmuje dwa niewielkie zbiorniki z elementami dystrofii wraz z otaczającymi je torfowiskami. W obecnym kształcie w jego granice włączono również przylegające do torfowisk i stanowiące ich otulinę fragmenty lasu.
Torfowisko Górne jest torfowiskiem wysokim, ombrogenicznym, składa się z jeziora o powierzchni około 0,5 ha, na które nachodzi pło torfowców. Torfowisko Dolne, również z niewielkim (0,2 ha) zbiornikiem w środku, to torfowisko przejściowe, soligeniczne, zasilane wodami podziemnymi. Oba obiekty położone niespełna 150 m od siebie należą do dwóch różnych zlewni, a piaszczysty wał oddzielający je jest wododziałem.
Na Torfowisku Górnym dystroficzne jezioro znajduje się w ostatnim stadium zarastania, występuje w nim licznie pływacz zwyczajny Utricularia vulgaris. Wokół niego wytworzyło się mszarne pło zbudowane z torfowców: magellańskiego Sphagnum magellanicum, odgiętego Sphagnum fallax, obłego Sphagnum teres, spiczastolistnego Sphagnum cuspidatum i brodawkowatego Sphagnum papillosum, z przygiełką białą Rhynhospora alba, turzycą nitkowatą Carex lasiocarpa, turzycą pęcherzykowatą Carex vesicaria, turzycą bagienną Carex limosa, rosiczką okrągłolistną Drosera rotundifolia i modrzewnicą zwyczajną Andromeda polifolia. Na obrzeżach wykształciły się zbiorowiska leśne, m.in. bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum.
Centrum Torfowiska Dolnego zajmuje zbiornik otoczony szuwarem trzciny i porośnięty osoką aloesowatą Stratiotes aloides. Otaczają go zbiorowiska roślinności torfowiskowej z rosiczką okrągłolistną Drosera rotundifolia i bobrkiem trójlistkowym Menyanthes trifoliata, sąsiadujące z olsem torfowcowym.

Położenie: około 3 km na północ od Uradu (gm. Cybinka)
Dane ewidencyjne: Nadl. Rzepin, obręb 1, wydz.: 657j, 658l, 659h
Proponowana powierzchnia: 19,26 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 91I0 (90%)

Niewielki, lecz dobrze zachowany i utrzymujący się samoistnie w dobrym stanie fragment lasu o cechach świetlistej dąbrowy Potentillo albae- Quercetum, prawdopodobnie jedyny obecnie większy fragment świetlistej dąbrowy w województwie.
W drzewostanie dominuje dąb bezszypułkowy Quercus petraea w wieku około 100 lat, z domieszką sosny Pinus silvestris, na obrzeżach przechodzący w lite drzewostany sosnowe. Podszyt jest słabo wykształcony. W obfitym runie zdominowanym przez konwalię majową Convallaria majalis występują gatunki borowe, ze znacznym udziałem gatunków ciepłolubnych, typowych dla świetlistych dąbrów, takich jak: pięciornik biały Potentilla alba, dzwonek brzoskwiniolistny Campanula persicifolia, bodziszek czerwony Geranium sanguineum, malina kamionka Rubus saxatilis i pajęcznica gałęzista Anthericum ramosum, bukwica lekarska Stachys officinalis, wiązówka bulwkowata Filipendula vulgaris, pięciornik wiosenny Potentilla neumanniana, pięciornik siedmiolistkowy Potentilla heptaphylla, dąbrówka kosmata Ajuga genevensis, przytulia północna Galium boreale.
Obiekt wymagający pilnego zabezpieczenia w formie rezerwatu przyrody, monitorowania stanu zbiorowisk roślinnych i ewentualnej czynnej ochrony.

Położenie: 1 km na południe i południowy zachód od Krzesina (gm. Cybinka), w granicach Krzesińskiego Parku Krajobrazowego
Dane ewidencyjne: Nadl. Cybinka, obręb 1, wydz.: 307a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, 312a, b, c, d, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, 313a, b, c, d, f, 314a, b, c, d, f, g, h, i, 315a, b, c, d, f, g, h, gm. Cybinka, obręb Krzesin, dz.: 159/1, 159/2, 161, 166/1, 168/2, 170/1, 174/1, 175, 181/1, 185/3, 186/3, 187, 188, 189/1, 189/2, 189/3, 190/1, 190/3, 192/1, 193/1, 197/1, 197/2, 197/3, 197/4, 197/5, 197/6, 216, 218, 219, 220, 221, 222, 238, 239, 243, 244, 648/1, 707, 754, 756
Proponowana powierzchnia: 245,62 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: 6440 (10%), 91F0 (50%), 91E0 (20%), 3150 (10%)

Projekt rezerwatu powstał z połączenia kilku proponowanych rezerwatów opisanych w dokumentacji planu ochrony Krzesińskiego Parku Krajobrazowego (Gucałło i Gucałło 2006). Obejmuje tereny rozciągające się wzdłuż zakoli Odry, naprzeciw ujścia Nysy Łużyckiej, w rejonie nieistniejącej już, dawnej wsi Szydłów - lasy łęgowe, tereny zalewowe z fragmentami łąk selernicowych oraz rozległe, połączone z Odrą starorzecze zwane Jeziorem Krzesińskim. Cały obszar leży w granicach tzw. Krzesińskiego Zbiornika Retencyjnego, stosunkowo szerokiego fragmentu doliny Odry zalewanego co kilka lat przy wyższych stanach wody.
Obszar obejmuje mozaikę łęgów wierzbowo-topolowych i wiązowych oraz różnego rodzaju zbiorowisk terenów zalewowych - starorzeczy, szuwarów mozgi i turzyc, ziołorośli nadrzecznych oraz różnych stadiów sukcesji zarośli wierzbowych na użytkowanych niegdyś rolniczo gruntach.
Elementem godnym ochrony jest awifauna lęgowa obfitująca w gatunki charakterystyczne dla dolin rzecznych. W granicach obiektu gniazdują między innymi: kania ruda Milvus milvus, kania czarna Milvus migrans, błotniak stawowy Circus aeruginosus, żuraw Grus grus, dzięcioł średni endrocopos medius, dzięcioł czarny Drycopus martius, dzięcioł zielonosiwy Picus canus, gąsiorek Lanius collurio i kilkadziesiąt innych gatunków.
Ważny element strefowania ochrony obszarów Natura 2000, szczególnie OSO Dolina Środkowej Odry.

Położenie: 1 km na zachód od miejscowości Łazy (gm. Tuplice)
Dane ewidencyjne: Nadl. Lubsko, obręb 1, wydz.: 396j, k, 422a, l, gm. Tuplice, obręb Tuplice, dz.: 653/1 (część), 654 (część)
Proponowana powierzchnia: 37,65 ha
Kluczowe przedmioty ochrony, siedliska i gatunki: zbiorowiska ramienic, roślinność namuliskowa

Niewielki kompleks stawów rybnych cechuje występowanie rzadkich zbiorowisk roślinności, w tym aż 8. gatunków ramienic: Chara braunii, C. globularis, C. vulgaris, Nitella capilaris (najmniejsza ramienica i jedna z najrzadszych w świecie), N. confervacea, N. flexilis, N. gracilis, N. syncarpa. Warto przy tym podkreślić, że występowanie Chara braunii ograniczone jest w naszym kraju jedynie do stawów hodowlanych. Ponadto występują tu zbiorowiska z klasy Isoëto-Nanojuncetea bufonii, na mulistym, okresowo wynurzanym podłożu rozwijają się tam fitocenozy takich zespołów, jak: Eleocharito-Caricetum bohemicae, Cypero fusci-Limoselletum oraz zbiorowisko z Elatine hexandra i zbiorowisko z Eleocharis acicularis f. annua.
Obiekt jest również interesujący pod względem faunistycznym, jako ostoja, płazów (m.in. rzekotka drzewna Hyla arborea, kumak nizinny Bombina bombina, traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris), gadów (m.in. gniewosz plamisty Coronella austriaca), a także rzadkich gatunków ptaków, między innymi: gągoła Bucephala clangula, perkoza rdzawoszyjego Podiceps grisegena i bąka Botaurus stellaris.
Bogata fauna ważek, około 30 gatunków, w tym ciekawe i rzadsze jak: lecicha mała Orthetrum coerulescens, lecicha białoznaczna Orthetrum albistylum, szablak przepasany Sympetrum pedemontanum i inne.