Przedsięwzięcia trwające

Klub Przyrodników wraz z Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków (OTOP) realizuje międzynarodowy projekt LIFE20 CCM/DE/001802 pn. Multi-stakeholder Landscape and Technical Innovation leading to Peatland Ecosystem Restoration/ Wielopodmiotowe innowacje krajobrazowe i techniczne prowadzące do odtworzenia ekosystemów torfowiskowych w skrócie LIFE Multi-Peat. 

Głównym celem projektu jest wypracowaniem optymalnego sposobu odtwarzania systemów hydrologicznych zdegradowanych torfowisk w kontekście przeciwdziałania zmianom klimatycznym.

Działania projektowe zakładają m.in.:

  • wykup gruntów (działanie po stronie zagranicznym Partnerów),
  • renaturyzację zdegradowanych torfowisk,
  • pomiary emisji gazów cieplarnianych,
  • stworzenie europejskiej platformy do wymiany informacji o torfowiskach,
  • rozwój koncepcji paludikultury,
  • monitoring kluczowych wskaźników,
  • opracowanie krajowych analiz i zaleceń dotyczących uwzględnienia ochrony torfowisk we Wspólnej Polityce Rolnej i wdrażaniu Ramowej Dyrektywy Wodnej,
  • działania komunikacyjne i edukacyjne.

Lokalizacja:

Na terenie Polski projekt realizowany jest na terenie obszaru Natura 2000 PLC120003 Torfowiska Orawsko – Nowatorskie, a głównie działania w tym obszarze skupiają się na poprawie warunków hydrologicznych w obrębie torfowisk. W związku z tym zaplanowano m.in. takie działania jak przebudowę rowów melioracyjnych przez zaopatrzenie ich w różnego rodzaju  ograniczniki odpływu, czy wypłaszczenie stromych skarp wyrobisk torfowych. Planowane są również działania monitoringowe tj. monitoring roślinności przez interpretację powtarzalnie wykonywanych ortofotromap ze zdjęć wielospektralnych z drona, monitoring roślinności na stałych powierzchniach badawczych, monitoring poziomy wody, pomiar bilansu gazów cieplarnianych oraz szereg działań edukacyjnych i z zakresu komunikacji społecznej.

 

Torfowisko Baligówka – obszar działania (fot. D. Horabik)

 

Najważniejsze informacje:

Tytuł projektu: Multi-stakeholder Landscape and Technical Innovation leading to Peatland Ecosystem Restoration/ Wielopodmiotowe innowacje krajobrazowe i techniczne prowadzące do odtworzenia ekosystemów torfowiskowych (LIFE MultiPeat)

Okres realizacji: 10.2021 r. – 09.2026

Lider projektu: Naturschutzbund Deutschland (NABU; Niemcy)

Partnerzy projektu: Klub Przyrodników, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony PtakówEurosite, Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten in Nederland, Natuurpunt Beheer (Belgia), National University of Ireland, Galway (Irlandia)

Finansowanie: projekt realizowany jest w ramach unijnego instrumentu finansowego LIFE Climate Change Mitigation. Klub Przyrodników uzyskały krajowe współfinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Całkowity budżet projektu to 7 763 615 euro. Wsparcie LIFE wynosi 4 269 983 euro. Budżet Klub Przyrodników to 1 953 204 PLN, w tym wsparcie NFOŚiGW – 781 282 PLN.

Zachęcamy do odwiedzenia strony projektu Multi - Peat.

 

Torfowiska Orawsko – Nowotarskie (fot. T. Wilk)

 

 

 

Przyroda na zboczu doliny

 

Okres realizacji: 01.06.2021r. – 30.11.2023r.

 

 

Cel projektu

Projekt ma charakter edukacyjny, a jego celem jest zwiększenie zaangażowania obywatelskiego w ochronę przyrody gminy Górzyca.

 

Główne działania projektowe

 

•Festiwal Przyrodniczy Szumiące Trawy – częścią kilkudniowej imprezy jest  MiniFestiwal Książki Przyrodniczej, który ma promować czytanie o przyrodzie i pogłębianie wiedzy o niej, a także dać okazję do spotkania poczytnych autorów piszących o przyrodzie. Nazwa Festiwalu nawiązuje do łąk i muraw kserotermicznych

 

•Pikniki przyrodnicze na wsiach - forma rodzinnego spędzania wolnego czasu na szczególnie dotkniętych deficytem takich ofert obszarach wiejskich.

 

•Spotkania z łąką i sadem -  plenerowe imprezy organizowane w Stacji w Owczarach, nakierowane na poznawanie przyrody okolic Owczar i  doliny rzeki.

 

•Wycieczki rowerowe – których celem poza poznawaniem przyrody lokalnej jest poszukiwanie drzew- kandydatów na pomniki przyrody, a następnie wspólne, obywatelskie zaangażowanie na rzecz utworzenia pierwszej (!) tego typu formy ochrony przyrody w gminie.

 

•Zajęcia przyrodnicze w szkołach i zerówkach oraz Środowiskowym Domu i Domu Seniora. Będzie to łącznie

 

•Plenery artystyczne – inspirowane lokalną przyrodą pod kierunkiem artystów.

 

•Odtwarzanie tradycyjnych sadów i alei drzew owocowych – ochrona lokalnych starych odmian, pobieranie na terenie gminy materiału do rozmnażania, nowe nasadzenia drzew owocowych.

 

•Czynna ochrona muraw kserotermicznych – akcje odkrzaczania muraw z udziałem wolontariuszy

 

Miejsce realizacji zadania

Projekt realizowany będzie na terenie gminy Górzyca w województwie lubuskim, w powiecie słubickim.

 

 

Finasowanie projektu

Projekt dofinansowany jest przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu NOWEFIO na lata 2021-2030.

 

Priorytet 2. Organizacje obywatelskie na rzecz dobra wspólnego.

Projekt realizujemy wspólnie z Fundacją Dziupla Inicjatyw Ekologicznych z Górzyc  

 

 

 

Partnerzy projektu:

 

 

Kontakt z organizacjami partnerskimi projektu:

 

Stacja Terenowa Klubu Przyrodników - Muzeum Łąki,

Owczary 17, 69-113 Górzyca, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,  tel. 694 206 397

 

Fundacja Dziupla Inicjatyw Przyrodniczych

ul. Lipowa 15, 69-113 Górzyca, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.,  tel.  796 131 490

Klub Przyrodników niemal od początku swojego istnienia starał się wykupywać tereny cenne przyrodniczo. Pierwszymi z nich były fragmenty muraw kserotermicznych w Owczarach. Potem grunty w dolinie Obry i Leniwej Obry. W ostatnich kilku latach, w ramach różnych projektów, wykupowaliśmy głównie murawy kserotermiczne i torfowiska rozproszone na terenie całej Polski, od Doliny Odry po dolinę Rospudy. Łączny areał naszych gruntów w roku 2020 wynosił nieco ponad 130 ha.

W roku 2021 podjęliśmy współpracę z Fundacją WWF Polska w celu realizacji projektu „Obszary chronione prywatnie”. Otrzymane w ramach współpracy fundusze pozwoliły nam do końca roku 2022 wykupić następujące grunty:

- torfowiska nad Rospudą (Fot. 1) o pow. ok. 2,5 ha. Teren obejmuje płat torfowiska alkalicznego w dużym kompleksie jednych  z najlepiej zachowanych torfowisk tego typu w Polsce i Środkowej Europie. Łącznie w dolinie Rospudy, wraz z terenami wykupionymi w ramach projektu ochrony torfowisk alkalicznych w latach 2012-2018, posiadamy areał ponad 20 ha,

Fot. 1. Fragment torfowiska w Dolinie Rospudy.

- fragment muraw kserotermicznych nad Bobrem (Fot. 2) o pow. ok. 0,9 ha przylegający do wcześniej zakupionych gruntów w ramach akcji „Kupujemy murawy nad Bobrem”,

Fot. 2. Fragment wykupionych muraw nad Bobrem.

- fragment torfowisk alkalicznych w obrębie kompleksu torfowiskowego i obszaru Natura 2000 Mechowiska Sulęczyńskie (Fot. 3) o pow. 1,26 ha. W granicach torfowiska posiadamy już kilka działek, które zakupiliśmy w ramach projektu ochrony torfowisk alkalicznych w latach 2012-2018. Zakupione poprzednio tereny, na wniosek Klubu Przyrodników, zostały objęte ochroną rezerwatową.

Fot. 3. Widok na Mechowiska Sulęczyńskie.

              Jeżeli uzyskamy zgodę KOWR, to na początku 2023 r. wspólnie z Fundacją WWF zakupimy nieco ponad 8 ha torfowisk i łąk w dolinie Konotopu (dopływ rzeki Pliszki; Fot. 4). W ten sposób w obszarze Natura 2000 Dolina Pliszki posiadać będziemy ok. 20 ha torfowisk, łąk i lasów łęgowych.

Łączna powierzchnia gruntów, których będziemy właścicielami bądź współwłaścicielami osiągnie wartość ponad 150 ha!

 

Fot. 4. Widok na torfowiska nad Konotopem.

We wrześniu 2021 r. Klub Przyrodników rozpoczął realizację międzynarodowego projektu ochrony motyla – niepylaka apollo Parnassius apollo we współpracy z Karkonoski Park Narodowy, Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk w Krakowie oraz organizacjami z Czech Vzdělávací a informační středisko Bílé Karpaty, Český svaz ochránců přírody (Pomáhám přírodě, JARO - ochranářská skupina i Austrii European Wilderness Society.

Głównym celem projektu jest odtworzenie populacji Parnassius apollo w 3 obszarach funkcjonalnych: Sudety i Białe Karpaty w bioregionie kontynentalnym oraz wzmocnienie Alp austriackich w bioregionie alpejskim.

Zachęcamy do odwiedzenia strony projektu po więcej informacji.

 

HODOWLA EX-SITU

ODTWARZANIE I OCHRONA SIEDLISK

SPÓJNE PODEJŚCIE DO OCHRONY GATUNKU

OCHRONA POPRZEZ EDUKACJĘ

W ramach projektu będziemy kontynuować hodowlę niepylaka w Karkonoskim Parku Narodowym i w Austrii oraz utworzymy trzy nowe punkty hodowlane: dwa w Sudetach (po jednym w PL i CZ) oraz jeden w Białych Karpatach (CZ). Będziemy również badać osobniki z hodowli pod kątem genetycznym w celu identyfikacji różnorodności genetycznej populacji, określenia minimalnej wielkości populacji zdolnej do przetrwania w środowisku naturalnym oraz strukturę metapopulacji w procesie reintrodukcji. Są to półnaturalne tereny otwarte, w tym murawy, ściany skalne (żerowiska gąsienic) i ekstensywnie użytkowane łąki dla imago (siedliska rozrodcze). W ramach projektu zostanie przygotowanych 252 ha siedlisk poprzez prowadzenie ekstensywnego wypasu, usuwanie krzewów oraz koszenie. Powstanie także sieć siedlisk pomostowych, będących korytarzami migracyjnymi łączącymi poszczególne siedliska lęgowe i żerowiska. Na odtworzone siedliska gatunek zostanie reintrodukowany. Motyle wypuszczane do środowiska naturalnego będą pochodziły głównie z hodowli ex-situ wspieranych projektem W oparciu o doświadczenie i wiedzę nabytą w ramach realizacji projektu wypracujemy spójną, międzynarodową strategię ochrony niepylaka apollo.  Zostanie opracowany „Podręcznik hodowli i ochrony”, propozycje dobrych praktyk w ramach wspólnej polityki rolnej UE oraz metodyka ochrony gatunku w bioregionie kontynentalnym. Zainicjowana zostanie także platforma wymiany danych o P. apollo w formie społecznego monitoringu oparta na działaniach wolontariuszy. Poprzez zaplanowane działania edukacyjne chcemy zwiększyć świadomość potrzeby ochrony niepylaka apollo i innych gatunków związanych z siedliskami łąk i muraw. W Stacji Terenowej w Uniemyślu powstanie Ekocentrum Apollo, wpisane w tą ideę, przeprowadzimy cykl warsztatów, spotkań i seminariów adresowanych do rozmaitych grup odbiorców, a także konferencje, wystawy i filmy. Będziemy zakładać ogrody dla motyli w „Krainie Apollo”

 

 

Obszar projektu po stronie polskiej obejmuje południowo zachodnią część Gór Kamiennych – pasmo Gór Kruczych, następnie przez Bramę Lubawską przechodzi w Karkonosze, będące najwyższym i największym pasmem Sudetów. Jest to obszar o długości około 32 km rozciągający się od Chełmska Śląskiego przez Lubawkę i Kowary do Jeleniej Góry.

Projekt realizowany jest na obszarze Karkonoskiego Parku Narodowego (Góra Chojnik z kompleksem łąk u jej podnóża) oraz w Rezerwacie Kruczy Kamień. Projekt realizowany jest w obszarach Natura 2000: PLC020001 Karkonosze, PLH020038 Góry Kamienne, PLH020044 Stawy Sobieszowskie.

 

 

Typy siedlisk:

Skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską (Alysso-Sedion) - 6110*

Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - 6210

Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion) - 6230

Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) - 6510

Górskie łąki konietlicowe i mietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion i. Arrhenatherion) - 6520

Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe - 8150

Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne - 8160*

Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis - 8210

Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii – 8220;

 Pionierskie murawy na skałach krzemianowych (Arabidopsidion thalianae) - 8230

 

 

Po polskiej stronie będzie kontynuowana hodowla P. apollo w Karkonoskim Banku Genów w Jagniątkowie przez najbliższe 7 lat trwania projektu. Dodatkowo dla wzmocnienia populacji i zmniejszenia ryzyka załamania się hodowli, zostanie utworzona druga w Stacji Terenowej Klubu Przyrodników w Uniemyślu. Ich zadaniem będzie wyhodowanie osobników zdolnych do przetrwania w środowisku naturalnym. W pierwszej kolejności motyle będą wypuszczane na terenie dwóch obecnie istniejących ostoi P. apollo w Sudetach: na Chojniku w Karkonoszach oraz w rezerwacie Kruczy Kamień k. Lubawki. W ramach działań projektowych z zakresu ochrony czynnej przewiduje się przygotowanie tych siedlisk do reintrodukcji poprzez poprawę ich stanu w obrębie powyższych ostoi pod względem struktury i bioróżnorodności. Działania będą realizowane poprzez wypas, usuwanie krzewów i drzew na zarośniętych łąkach, koszenie, a także sadzenie roślin żywicielskich na łącznej powierzchni ok. 17 ha.

Podobnymi działaniami z zakresu ochrony czynnej zmierzającej do poprawy miejsc bytowania  niepylaka zostaną objęte wybrane siedliska pomostowe w Sudetach, które mają stanowić korytarze ekologiczne dla migracji motyli pomiędzy dwoma wspomnianymi ostojami i kotwiczyć część populacji. Składają się one  z fragmentów siedlisk kserotermicznych, wychodni skalnych, łąk z dużym udziałem Sedum maximum oraz siedlisk wtórnych – antropogenicznych takich jak np. wały przeciwpowodziowe, fragmenty nasypów kolejowych, stare groble po nieczynnych stawach. Drugi typ siedlisk związany jest z imago niepylaka apollo i są to siedliska z roślinami nektarodajnym, głównie ekstensywne łąki świeże i wilgotne.

Hodowla niepylaka apollo w Stacji Terenowej w Uniemyślu skomponuje się z tworzonym tu multimedialnym Centrum Edukacji Ekologicznej – EkoCentrum Apollo, którego zadaniem będzie edukacja przyrodnicza skupiona w obszarze Sudetów Środkowych, głównie Gór Kamiennych i Wałbrzyskich i kładąca akcent na gatunki związane z półnaturalnymi terenami otwartymi z niepylakiem apollo jako gatunkiem parasolowym.

 

FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIECIA

Łączny budżet projektu wynosi 5 037 225,00 Euro. Wartość projektu w części Polskiej: 11 122 623 zł.

Projekt jest finansowany z wielu źródeł. W Polsce podmiotami dofinansowującymi są:

  • Program LIFE – 60%.
  • Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – 35%.
  • Data rozpoczęcia: 01.09.2021
  • Data zakończenia: 31.03.2028

 

Podkategorie