Klub Przyrodników

Szczegóły

Kategoria: Węże

• Kingsnake - angielski portal herpetologiczny

Szczegóły

Kategoria: Węże

• Doprowadzić do objęcia ochroną prawną w formie użytków ekologicznych lub ochroną w formie społecznych ostoi przyrody najcenniejszych biotopów węży na Ziemi Lubuskiej, szczególnie stanowisk najsilniej zagrożonego i ginącego gniewosza plamistego. Konieczne jest także zapewnienie "niezmienialnego" charakteru biotopu; może to wymagać np. powstrzymywania sukcesji.
• Realizować czynną ochrona biotopów na stanowiskach tego wymagających, polegającą między innymi na powstrzymaniu sukcesji roślinności, tworzeniu sztucznych kryjówek itp. W ramach naszego projektu ochrony węży rozpoznane i zabezpieczone zostaną także stanowiska zastępcze, sąsiadujące z istniejącymi stanowiskami, umożliwiające migrację lub przeniesienie osobników (oczywiście tylko w przypadku uzyskania odpowiedniego zezwolenia Ministerstwa Środowiska) w przypadku zagrożenia. Wypracowane i sprawdzone zostaną metody skutecznej ochrony węży, możliwe do rozpropagowania w skali kraju. Zostaną one upowszechnione w formie publikacji "Węże - zwierzęta ginące".
• Prowadzić akcję uświadamiającą w szerokich kręgach społeczeństwa, ale także wśród odpowiedzialnych decydentów, przełamanie stereotypów w myśleniu o wężach, wskazanie roli jaką pełnią w przyrodzie oraz zagrożenia ich populacji w skali regionu, kraju i Europy. Bezpośredni udział w projekcie przedstawicieli administracji pozwoli wypracować kompromisy pomiędzy działalnością gospodarczą a potrzebami wynikającymi z konieczności ochrony tej ginącej grupy zwierząt.

Wszystkich którzy znają stanowiska ginących gatunków węży lub chciałyby pomoc w ich czynnej ochronie - zapraszamy do współpracy. Będziemy wdzięczni za wszelkie dane dotyczące nawet pojedynczych obserwacji gniewosza lub żmii. O pracach podejmowanych w projekcie, a także możliwości udziału członków Klubu w czynnej ochronie stanowisk informować będziemy na bieżąco na łamach "Boćka".

Szczegóły

Kategoria: Węże

Krótka charakterystyka ŻMII ZYGZAKOWATEJ:

1. Przeciętna długość około 40-70 cm, rzadziej do 75-80 cm, noworodki mierzą około 14-23 cm.
2. Oko zaopatrzone jest w pionową, soczewkowatą źrenicę.
3. Znane są trzy podstawowe odmiany barwne żmii zygzakowatej. Pierwsza z nich, to odmiana srebrna bądź popielata, którą charakteryzują się na ogół dorosłe samce. Na ich jasnym grzbiecie jest wówczas wyraźnie zaznaczony ciemniejszy, często czarny zygzak. Samice i młodociane okazy są na ogół brunatne, brązowe, rdzawe w bardzo różnych odcieniach, i w takich przypadkach zygzak na ogół jest nieco słabiej zaznaczony. Trzecią i zarazem najrzadszą jest odmiana czarna, u której zygzak w ogóle nie jest zaznaczony. W naszym województwie ostatnia z odmian jest wyjątkową rzadkością.
4. Wrodzona ostrożność tego węża oraz paniczny strach przed człowiekiem powoduje, że o ile ma taką możliwość, zawsze schodzi" mu z drogi. Ponieważ jest to zwierzę ociężałe, a tym samym stosunkowo powolne - w przypadku zaskoczenia - jad pozostaje jej jedyną bronią. Dla człowieka jad żmii może być również niebezpieczny, ale tragiczne wypadki zdarzają zupełnie wyjątkowo. Przypadki pokąsania są spowodowane na ogół nieostrożnością lub brawurą człowieka.
5. Żmija zygzakowata zamieszkuje różnorodne, zarówno suche, jak i wilgotne środowiska, czasem także w pobliżu domostw ludzkich, gdzie znajduje obfitą bazę pokarmową, m.in. w postaci myszy, norników, nornic i szczurów.

Szczegóły

Kategoria: Węże

Krótka charakterystyka ZASKROŃCA ZWYCZAJNEGO:

1) Maksymalna długość wyjątkowo wyrośniętych osobników to około 130-140 cm, przeciętnie 50-90 cm, świeżo wyklute mierzą około 17-20 cm.

2) Po obu stronach tylnej części głowy występują jaskrawo-żółte, pomarańczowo-żółte bądź zielonkawo-żółte plamy, z tyłu odgraniczone ciemniejszą obwódką; u młodych osobników plamy są jaskrawe, z wiekiem tracą na wyrazistości, jednakże są zawsze obecne.

3) Ubarwienie tułowia i ogona jest na ogół zielonkawe (w różnych odcieniach), rzadziej zielonkawo-szare, brzuszna część ciała jest zazwyczaj ciemna z dużymi, jaśniejszymi plamami, ciągnącymi się przez całą powierzchnię tej części ciała. Ubarwienie młodocianych osobników w zasadzie nie odbiega od ubarwienia okazów dorosłych.

4) Zaskroniec jest pospolity w całej Polsce. Natomiast głównie w południowo-wschodniej części kraju (być może i w zachodniej części Polski, jednak dotychczas tego nie stwierdzono) niekiedy spotyka się unikalną, ciemną odmianę tego gatunku węża. Takie okazy nie mają ani żółtych plam, ani zielonkawego tułowia i niektóre z nich są bardzo ciemno ubarwione, niemalże czarne.

5) Zaskroniec zasiedla różnorodne środowiska, jednak najchętniej przebywa w bezpośrednim otoczeniu środowiska wodnego, wilgotnego, na torfowiskach, bagnach, moczarach rzadziej spotykany jest z dala od wody (w tym wyjątkowo również w suchych borach sosnowych).

6) Poza ucieczką, jego jedyną bronią jest wyrzucanie z kloaki cuchnącej cieczy, którą uwalnia na ogół podczas chwytania węża. Jest gatunkiem o bardzo spokojnym usposobieniu.

Szczegóły

Kategoria: Węże

Krótka charakterystyka GNIEWOSZA PLAMISTEGO:

1. Przeciętna długość wyrośniętych osobników 45-65 cm, maksymalnie do około 75 cm, w zupełnie wyjątkowych przypadkach jeszcze nieco większe. Młode po urodzeniu mierzą od około 15 cm do około 22 cm.
2. Ubarwienie zmienne, samic szare, stalowe, szarobrunatne z dodatkowymi nieregularnymi plamkami, wzorkami. Ubarwienie samców brązowe, brązowo-pomarańczowe, miedziane, również z dodatkowymi nakrapianiami. Niekiedy układ plam u poszczególnych osobników tworzy deseń upodabniający je do zygzaka żmii. Brzuszna powierzchnia ciała u samic ciemno-szara, nakrapiana czarnymi kropkami i plamkami, u samców pomarańczowa, ceglasto-czerwona również z ciemnymi nakrapianiami. Ubarwienie młodych osobników: górna i boczne części ciała szare w różnych odcieniach, brzuszna powierzchnia jaskrawo czerwona lub ciemno ceglasta ze słabo widocznym nakrapianiem.
3. Okrągła źrenica, przez którą przechodzi (od szczytu głowy przez oko na początkowy odcinek tułowia) ciemna linia (jakby opaska na oczach).
4. Zamieszkuje przede wszystkim suche, otwarte, dobrze nasłonecznione, trawiaste i zakrzaczone tereny. Na ogół nigdy nie wygrzewa się bezpośrednio w promieniach słońca, a jedynie w ukryciu (wśród roślinności, pod powalonymi drzewami, kamieniami i wszelkimi innymi przedmiotami leżącymi na ziemi. Chętnie wnika do środowiska synantropijnego (pobliże zabudowań, sterty kamieni polnych, kamieniołomy, składy drewna, hałdy, zarastające linie kolejowe, a nawet wiejskie wysypiska śmieci, dzikie śmietniska itp.
5. Jest gatunkiem bezbronnym, w spotkaniu z potencjalnym wrogiem zwija się i próbuje atakować wyrzucając przedni odcinek tułowia, chętnie gryzie. Jest nerwowy, "gniewny", stąd jego nazwa gniewosz.

Szczegóły

Kategoria: Węże

Chrońmy węże!

Na świecie znanych jest ponad 2500 gatunków węży, w Polsce występują 4 z nich, natomiast na Ziemi Lubuskiej (w województwie lubuskim) zaledwie 3. Są nimi: zaskroniec zwyczajny Natrix natrix, gniewosz plamisty Coronella austriaca oraz jedyny rodzimy jadowity gatunek, tj. żmija zygzakowata Vipera berus.

Najczęściej spotykanym wężem jest bez wątpienia zaskroniec zwyczajny, pozostałe dwa gatunki należą do bardzo rzadkich elementów naszej rodzimej herpetofauny.

Mimo tego, że wszystkie z wymienionych gatunków podlegają u nas całkowitej ochronie prawnej, w ostatnich dziesięcioleciach zaznaczył się wyraźny spadek ich liczebności. Spadek ten pogłębia się z roku na rok i obecnie w skali całego kraju tylko lokalnie spotyka się węże nieco licznej, na pozostałych obszarach występują ich niedobitki, bądź brak ich zupełnie. Na terenie województwa lubuskiego, podobnie jak i na innych obszarach Polski, wiele znanych wcześniej stanowisk poszczególnych gatunków przestało istnieć, a na innych natknąć się można wyłącznie na pojedyncze osobniki. Aby przeciwdziałać dalszemu spadkowi ich liczebności należy rozpoznać główne (lokalne) zagrożenia poszczególnych populacji węży i podjąć skuteczne działania mogące przyczyniać się do zwiększenia liczebności w ich naturalnych środowiskach.

Za główne przyczyny ginięcia węży uważa się:

• niszczenie i przekształcanie ich pierwotnych, naturalnych środowisk,
• chemizację środowiska,
• toksyczne działanie metali ciężkich,
• rozwój motoryzacji,
• bezpośrednie zabijanie,
• nielegalne wyłapywanie do hodowli prywatnych i ogrodów zoologicznych.

W projekcie realizowanym w ramach działalności Klubu, finansowanym przez Program Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ONZ, zamierzamy podjąć czynną ochronę stanowisk węży w naszym regionie.