Jak wiadomo, trwają prace sejmowe nad zmianą tzw. ustawy wiatrakowej, w kierunku redukcji ograniczeń w lokalizacji elektrowni wiatrowych. Generalną intencją posłów jest odblokowanie możliwości rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce, co jest jednym z kamieni milowych KPO. W przekazie medialnym na temat prac dokonuje dyskusja nad kryteriami lokalizacji wiatraków od zabudowań. Zmieniana ustawa zawiera jednak także ograniczenia lokalizacji wiatraków względem form ochrony przyrody. Co w tej sprawie proponują projekty zmiany?

Do Sejmu wpłynęło łącznie osiem projektów zmiany ustawy, w tym: projekt rządowy, dwa projekty senackie i pięć projektów poselskich. Są dostępne na: https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/proces.xsp  Jeden z projektów Senatu tu pomijamy bo dotyczy innego zagadnienia. Przedmiotem obecnych prac jest projekt rządowy, choć deklarowane jest włączenie do niego niektórych elementów innych projektów. Poniżej zestawiliśmy, jak brzmiałby przepis dotyczący form ochrony przyrody wg każdego z projektów:

 

Stan obecny – ustawa z 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 724.)

Art. 4.2. Odległość 10H wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000, oraz od leśnych kompleksów promocyjnych.

 

Projekt rządowy – druk 2938

Art. 4c. 1. Zakazuje się lokalizacji elektrowni wiatrowych na terenach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000.  2. W przypadku lokalizacji elektrowni wiatrowej odległość elektrowni od: 1) parku narodowego – jest równa lub większa od 10H; 2) rezerwatu przyrody – wynosi nie mniej niż 500 metrów.

 

Projekt senacki – druk 2939

W przypadku lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowej w sąsiedztwie parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000 oraz leśnych kompleksów promocyjnych, odległość elektrowni wiatrowej od tych form ochrony przyrody lub kompleksów, nie może być mniejsza niż określona w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także mniejsza niż 500 m.

 

Projekt poselski Malgorzata Chmiel (PO) i inni – druk 2940

Zniesienie ustawowych ograniczeń dot. form ochrony przyrody

 

Projekt poselski Paulinę Hennig-Kloska (Polska 2050) i inni – druk 2941

Zniesienie ustawowych ograniczeń dot. form ochrony przyrody

 

Projekt poselski Mieczysław Kasprzak (PSL) i inni – druk 2942

Odległość [500 m] wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000, oraz od leśnych kompleksów promocyjnych.

 

Projekt poselski Małgorzata Tracz (Zieloni) i inni – druk 2324

Zniesienie ustawowych ograniczeń dot. form ochrony przyrody

 

Projekt poselski Beata Maciejewska (Lewica) i inni – druk 1230

Odległość [500 m] wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000, oraz od leśnych kompleksów promocyjnych.

Jak wiadomo, trwają prace sejmowe nad zmianą tzw. ustawy wiatrakowej, w kierunku redukcji ograniczeń w lokalizacji elektrowni wiatrowych. Generalną intencją posłów jest odblokowanie możliwości rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce, co jest jednym z kamieni milowych KPO. W przekazie medialnym na temat prac dokonuje dyskusja nad kryteriami lokalizacji wiatraków od zabudowań. Zmieniana ustawa zawiera jednak także ograniczenia lokalizacji wiatraków względem form ochrony przyrody. Co w tej sprawie proponują projekty zmiany?

Do Sejmu wpłynęło łącznie osiem projektów zmiany ustawy, w tym: projekt rządowy, dwa projekty senackie i pięć projektów poselskich. Są dostępne na: https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/proces.xsp  Jeden z projektów Senatu tu pomijamy bo dotyczy innego zagadnienia. Przedmiotem obecnych prac jest projekt rządowy, choć deklarowane jest włączenie do niego niektórych elementów innych projektów. Poniżej zestawiliśmy, jak brzmiałby przepis dotyczący form ochrony przyrody wg każdego z projektów:

 

Stan obecny – ustawa z 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 724.)

Art. 4.2. Odległość 10H wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000, oraz od leśnych kompleksów promocyjnych.

 

Projekt rządowy – druk 2938

Art. 4c. 1. Zakazuje się lokalizacji elektrowni wiatrowych na terenach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000.  2. W przypadku lokalizacji elektrowni wiatrowej odległość elektrowni od: 1) parku narodowego – jest równa lub większa od 10H; 2) rezerwatu przyrody – wynosi nie mniej niż 500 metrów.

 

Projekt senacki – druk 2939

W przypadku lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowej w sąsiedztwie parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000 oraz leśnych kompleksów promocyjnych, odległość elektrowni wiatrowej od tych form ochrony przyrody lub kompleksów, nie może być mniejsza niż określona w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także mniejsza niż 500 m.

 

Projekt poselski Malgorzata Chmiel (PO) i inni – druk 2940

Zniesienie ustawowych ograniczeń dot. form ochrony przyrody

 

Projekt poselski Paulinę Hennig-Kloska (Polska 2050) i inni – druk 2941

Zniesienie ustawowych ograniczeń dot. form ochrony przyrody

 

Projekt poselski Mieczysław Kasprzak (PSL) i inni – druk 2942

Odległość [500 m] wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000, oraz od leśnych kompleksów promocyjnych.

 

Projekt poselski Małgorzata Tracz (Zieloni) i inni – druk 2324

Zniesienie ustawowych ograniczeń dot. form ochrony przyrody

 

Projekt poselski Beata Maciejewska (Lewica) i inni – druk 1230

Odległość [500 m] wymagana jest również przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej od parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000, oraz od leśnych kompleksów promocyjnych.

 

26 stycznia 2023 r.

 

ZAPYTANIE ofertowe | plik PDF

Zestawienie ofert | plik PDF

Zawiadomienie o wyborze | plik PDF

 

Termin składania ofert: 3 lutego 2023 r.

 

 

---

Komisja Europejska ogłosiła rewizję treści tzw. „Pollinators Initiative”, czyli strategii ochrony dzikich owadów zapylających w UE (istniejącej od 2018 r.). Zmieniona wersja nosi tytuł „Nowy Ład dla Zapylaczy”. Chodzi o ochronę dzikich zapylaczy (tj. nie dotyczy to pszczoły miodnej). Dokument określa priorytety, cele (do osiągnięcia w 2030 r.) i działania (głównie plan działań Komisji Europejskiej, z terminami realizacji). Obecna rewizja istotnie wzmacnia i rozszerza jego treść.

Treść dokumentu, także po polsku.

Uzupełniające informacje zebrano w towarzyszącym „Dokumencie Służb Komisji” (tylko po ang.)

Informacje na temat Pollinators Initiative zebrane są na stronie internetowej.

Pollinators Initiative jest dla państw członkowskim dokumentem politycznym i „zaproszeniem do działania”, nie pociągającym za sobą twardych zobowiązań, ale Komisja ustala w nim dla siebie konkretny plan działań. W wyniku tych zaplanowanych działań Komisji można spodziewać się bardziej szczegółowych wytycznych i działań standaryzujących, np.:

- wspólnej unijnej metodyki monitorowani dzikich owadów zapylających (2026);

- wspólnych wskaźników oceny stanu populacji owadów zapylających i presji na jakie są narażone;  

- Europejskiej Czerwonej Księgi kluczowych grup owadów zapylających – pszczół, bzygów, motyli i ciem (2024);

- określenia, we współpracy z państwami członkowskimi, kluczowych obszarów dla dzikich zapylaczy w UE (2025);

- europejskich planów ochrony owadów zapylających (dla krajobrazów rolniczych, dla krajobrazów leśnych i dla Wysp Kanaryjskich);

- identyfikacji dzikich zapylaczy typowych dla poszczególnych typów siedlisk przyrodniczych i zapewnienia, by cele i działania ochronne dla siedlisk przyrodniczych zapewniały ochronę związanych z nimi zapylaczy;

- sieci korytarzy ekologicznych dla owadów zapylających – „Buzz Lines” – wymagającej włączenia do polityki planowania przestrzennego;

rozporządzenia wykonawczego określającego procedurę i kryteria identyfikacji niedopuszczalnych składników obojętnych w środkach ochrony roślin, w tym kryteria ochrony środowiska obejmujące owady zapylające (2024);

- wezwania państw członkowskich do opracowania krajowych strategii ochrony dzikich zapylaczy (2025).

Oprócz niewiążącej strategii, zagadnienie ochrony dzikich zapylaczy jest ujęte w projekcie Rozporządzenia UE w sprawie odtwarzania zasobów przyrody. Zgodnie z projektem tego rozporządzenia, podlegającym obecnie unijnej procedurze legislacyjnej, państwa członkowskie byłyby zobowiązane do zahamowania, do 2030 r., spadkowego trendu dzikich zapylaczy i osiągnięcia pozytywnego trendu ich odtworzenia. To zobowiązanie miałoby już charakter wiążący.

W Polsce nie odnotowaliśmy dotychczas specyficznych działań administracji państwowej na rzecz ochrony dzikich zapylaczy. Pozarządowa organizacja Greenpeace zorganizowała Radę Naukową i opracowała Narodową Strategię Ochrony Owadów Zapylających https://www.greenpeace.org/poland/narodowa-strategia-ochrony-owadow-zapylajacych/ (obejmującą także pszczołę miodną i nie odwołującą się wprost do europejskiej Pollinators Initiative).

Komisja Europejska ogłosiła rewizję treści tzw. „Pollinators Initiative”, czyli strategii ochrony dzikich owadów zapylających w UE (istniejącej od 2018 r.). Zmieniona wersja nosi tytuł „Nowy Ład dla Zapylaczy”. Chodzi o ochronę dzikich zapylaczy (tj. nie dotyczy to pszczoły miodnej). Dokument określa priorytety, cele (do osiągnięcia w 2030 r.) i działania (głównie plan działań Komisji Europejskiej, z terminami realizacji). Obecna rewizja istotnie wzmacnia i rozszerza jego treść.

Treść dokumentu, także po polsku.

Uzupełniające informacje zebrano w towarzyszącym „Dokumencie Służb Komisji” (tylko po ang.)

Informacje na temat Pollinators Initiative zebrane są na stronie internetowej.

Pollinators Initiative jest dla państw członkowskim dokumentem politycznym i „zaproszeniem do działania”, nie pociągającym za sobą twardych zobowiązań, ale Komisja ustala w nim dla siebie konkretny plan działań. W wyniku tych zaplanowanych działań Komisji można spodziewać się bardziej szczegółowych wytycznych i działań standaryzujących, np.:

- wspólnej unijnej metodyki monitorowani dzikich owadów zapylających (2026);

- wspólnych wskaźników oceny stanu populacji owadów zapylających i presji na jakie są narażone;  

- Europejskiej Czerwonej Księgi kluczowych grup owadów zapylających – pszczół, bzygów, motyli i ciem (2024);

- określenia, we współpracy z państwami członkowskimi, kluczowych obszarów dla dzikich zapylaczy w UE (2025);

- europejskich planów ochrony owadów zapylających (dla krajobrazów rolniczych, dla krajobrazów leśnych i dla Wysp Kanaryjskich);

- identyfikacji dzikich zapylaczy typowych dla poszczególnych typów siedlisk przyrodniczych i zapewnienia, by cele i działania ochronne dla siedlisk przyrodniczych zapewniały ochronę związanych z nimi zapylaczy;

- sieci korytarzy ekologicznych dla owadów zapylających – „Buzz Lines” – wymagającej włączenia do polityki planowania przestrzennego;

rozporządzenia wykonawczego określającego procedurę i kryteria identyfikacji niedopuszczalnych składników obojętnych w środkach ochrony roślin, w tym kryteria ochrony środowiska obejmujące owady zapylające (2024);

- wezwania państw członkowskich do opracowania krajowych strategii ochrony dzikich zapylaczy (2025).

Oprócz niewiążącej strategii, zagadnienie ochrony dzikich zapylaczy jest ujęte w projekcie Rozporządzenia UE w sprawie odtwarzania zasobów przyrody. Zgodnie z projektem tego rozporządzenia, podlegającym obecnie unijnej procedurze legislacyjnej, państwa członkowskie byłyby zobowiązane do zahamowania, do 2030 r., spadkowego trendu dzikich zapylaczy i osiągnięcia pozytywnego trendu ich odtworzenia. To zobowiązanie miałoby już charakter wiążący.

W Polsce nie odnotowaliśmy dotychczas specyficznych działań administracji państwowej na rzecz ochrony dzikich zapylaczy. Pozarządowa organizacja Greenpeace zorganizowała Radę Naukową i opracowała Narodową Strategię Ochrony Owadów Zapylających https://www.greenpeace.org/poland/narodowa-strategia-ochrony-owadow-zapylajacych/ (obejmującą także pszczołę miodną i nie odwołującą się wprost do europejskiej Pollinators Initiative).

30 grudnia 2022 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu wydał zarządzenia w sprawie rezerwatów przyrody Śnieżnik Kłodzki i Jaskinia Niedźwiedzia”, powiększając je łącznie o 164 ha. Rezerwat Śnieżnik Kłodzki został powiększony o ok. 20 ha w kierunku wschodnim, do 213 ha, obejmując stare bory świerkowe pod grzbietem granicznym i cenne mszarne torfowisko Sadzonki z populacją listery sercowatej Listera cordata. Rezerwat Jaskinia Niedźwiedzia został powiększony  aż o 144 ha, do 234 ha; włączone zostały głównie lasy różnych typów, ale także dawny kamieniołom Kletno I z jeziorkiem, procesami sukcesji, murawami kserotermicznymi na zboczach, inicjalnymi torfowiskami alkalicznymi i cenną florą (m. in. kukułka Fuchsa Dactylorhiza fuchsii, kukawka Orchis militaris, skrzyp pstry Equisetum variegatum).

 

Po powiększeniach oba rezerwaty graniczą ze sobą, tworząc ciągły, 450-ha obszar chroniony, od Kletna po szczyt Śnieżnika. Tym samym, po prawie 80 latach, udało się dorównać do przestrzennej skali ochrony sprzed 80 lat: 450-hektarowy rezerwat na Śnieżniku istniał już w latach 1938-1945. Do konsekwentnej i kompleksowej ochrony rezerwatowej Śnieżnika należałoby jeszcze objąć ochroną rezerwatową kompleks Mały Śnieżnik-Goworek (bory górnoreglowe, świerczyny na torfie, wysokogórskie borówczyska bażynowe i gołoborza gnejsowe, ziołorośla górskie, tj. kolejne 237 ha ku zachodowi, które były chronione już przed II wojną światową). Warto byłoby też skuteczniej chronić istniejący rezerwat (w 2022 r., mimo statusu rezerwatu, gmina Stronie Śląskie zbudowała za zgodą RDOŚ na szczycie Śnieżnika dysharmonijną krajobrazowo wieżę widokową).

 

Zarządzenia powiększające wejdą w życie 16 stycznia. Ich teksty są dostępne w Dzienniku Urzędowym: https://edzienniki.duw.pl/legalact/2023/31/ oraz https://edzienniki.duw.pl/legalact/2023/32/   Szersze informacje o walorach przyrodniczych najlepiej przedstawiono w serwisie przyrodnicze.pl: Torfowisko Sadzonki, Śnieżnik Kłodzki, Jaskinia Niedźwiedzia, Kamieniołom Kletno I

30 grudnia 2022 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu wydał zarządzenia w sprawie rezerwatów przyrody Śnieżnik Kłodzki i Jaskinia Niedźwiedzia”, powiększając je łącznie o 164 ha. Rezerwat Śnieżnik Kłodzki został powiększony o ok. 20 ha w kierunku wschodnim, do 213 ha, obejmując stare bory świerkowe pod grzbietem granicznym i cenne mszarne torfowisko Sadzonki z populacją listery sercowatej Listera cordata. Rezerwat Jaskinia Niedźwiedzia został powiększony  aż o 144 ha, do 234 ha; włączone zostały głównie lasy różnych typów, ale także dawny kamieniołom Kletno I z jeziorkiem, procesami sukcesji, murawami kserotermicznymi na zboczach, inicjalnymi torfowiskami alkalicznymi i cenną florą (m. in. kukułka Fuchsa Dactylorhiza fuchsii, kukawka Orchis militaris, skrzyp pstry Equisetum variegatum).

 

Po powiększeniach oba rezerwaty graniczą ze sobą, tworząc ciągły, 450-ha obszar chroniony, od Kletna po szczyt Śnieżnika. Tym samym, po prawie 80 latach, udało się dorównać do przestrzennej skali ochrony sprzed 80 lat: 450-hektarowy rezerwat na Śnieżniku istniał już w latach 1938-1945. Do konsekwentnej i kompleksowej ochrony rezerwatowej Śnieżnika należałoby jeszcze objąć ochroną rezerwatową kompleks Mały Śnieżnik-Goworek (bory górnoreglowe, świerczyny na torfie, wysokogórskie borówczyska bażynowe i gołoborza gnejsowe, ziołorośla górskie, tj. kolejne 237 ha ku zachodowi, które były chronione już przed II wojną światową). Warto byłoby też skuteczniej chronić istniejący rezerwat (w 2022 r., mimo statusu rezerwatu, gmina Stronie Śląskie zbudowała za zgodą RDOŚ na szczycie Śnieżnika dysharmonijną krajobrazowo wieżę widokową).

 

Zarządzenia powiększające wejdą w życie 16 stycznia. Ich teksty są dostępne w Dzienniku Urzędowym: https://edzienniki.duw.pl/legalact/2023/31/ oraz https://edzienniki.duw.pl/legalact/2023/32/   Szersze informacje o walorach przyrodniczych najlepiej przedstawiono w serwisie przyrodnicze.pl: Torfowisko Sadzonki, Śnieżnik Kłodzki, Jaskinia Niedźwiedzia, Kamieniołom Kletno I

Komisja Europejska opublikowała ostateczną wersję dokumentu „Criteria and guidance for protected areas designations” (w języku angielskim):

Wytyczne odnoszą się do przyjętych w 2020 r. przez Radę Ministrów UE celów Europejskiej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej do 2030 „przywracanie przyrody do naszego życia”, jakimi są:  

• objęcie ochroną prawną, do 2030 r., 30% powierzchni lądowej (wraz  wodami śródlądowymi) i 30% mórz w UE;
• z czego 1/3 czyli co najmniej 10% lądu i 10% mórz, ma być objęte ochroną ścisłą.

Od dawna oczekiwany dokument Komisji interpretuje w szczególności, jakie warunki powinny spełniać „obszary chronione” by można je zaliczyć na cel 30%, i jak należy rozumieć „ochronę ścisłą”, której dotyczy „cel 10%”.

Cele procentowe mają się odnosić do całych regionów biogeograficznych (np. Alpejskiego, Kontynentalnego) i całych mórz (np. Bałtyku), nie do terytorium i wód każdego państwa. Oczekuje się, że wszystkie państwa członkowskie UE  przyczynią się do osiągnięcia tych celów w stopniu proporcjonalnym do swoich wartości przyrodniczych i do swojego potencjału odbudowy przyrody. Każde państwo członkowskie przedłoży Komisji wykaz istniejących obszarów chronionych które spełniają kryteria oraz deklarację wyznaczenia nowych obszarów (w tym w zakresie ochrony ścisłej). Te przedłożenia będą przedmiotem dyskusji (w I połowie 2023 r.) w formule zbliżonej do tzw. seminarium biogeograficznego. W wyniku takiej dyskusji, państwa członkowskie mogą zostać poproszone o zrewidowanie swoich zobowiązań, tak aby wszyscy przyczyniali się w proporcjonalny sposób do osiągnięcia celów.

 

„Obszary chronione” to sieć Natura 2000 i te krajowe obszary chronione, które spełniają minimalne wymogi. Oczekuje się, że będą one wyznaczone wg kryteriów ekologicznych, jako obszary kluczowe dla ochrony różnorodności biologicznej, w tym siedlisk przyrodniczych i gatunków (ale nie tylko tych objętych dyrektywą siedliskową, lecz także tych, których ochrona jest ważna na szczeblu krajowym).  Państwa członkowskie powinny najpierw dokończyć wyznaczane sieci Natura 2000 likwidując pozostające jeszcze luki; następnie wskazać obszary które nie są i nie będą musiały być włączone do sieci Natura 2000, ale są ważne dla zwiększenia spójności sieci Natura 2000 i poprawy łączności między obszarami Natura 2000, w tym transgranicznie; następnie wskazać gatunki i siedliska wymagające ochrony krajowej, w tym ujęte na Czerwonych Listach; a następnie sprawdzić czy są wystarczająco ujęte w istniejących obszarach chronionych i w razie potrzeby utworzyć nowe. Mogą to być obszary renaturyzacji. Priorytet należy przyznać ochronie ekosystemów wychwytujących i magazynujących węgiel, np. torfowiskom, obszarom przybrzeżnym, morskim; starym lasom itp.

Każdy obszar chroniony zaliczany na  „cel 30%” musi mieć zidentyfikowane wartości przyrodnicze dla których jest chroniony, określone indywidualne cele i środki ochrony, a skuteczność ochrony musi  być regularnie weryfikowana, tj. musi być prowadzony monitoring realizacji celów ochrony obszaru.

Dopuszcza się zaliczenie na cel 30% także obszarów wyznaczanych prawnie w innych celach niż ochrona przyrody (np. obszary wodochronne, obszary ograniczonego rybołówstwa, tereny wojskowe z ograniczonym dostępem), jeżeli konsekwencją ich wyznaczenia jest stosowanie środków chroniących skutecznie i długoterminowo różnorodność biologiczną. Są to tzw. OECMs (skrót od „other effective area-based conservation measures”). Także w tym przypadku warunkiem jest istnienie celu ochrony, stosowanie środków ochronnych I monitoring.

„Obszary ściśle chronione” mają być podzbiorem w/w „obszarów chronionych”. Można je wyznaczyć za pomocą określonych krajowych instrumentów prawnych, takich jak rezerwaty przyrody, poprzez określone długoterminowe umowy, albo jako prawnie zdefiniowane strefy w większym obszarze chronionym ogólnie (np. za pomocą strefowania w planie ochrony).

Celem „ochrony ścisłej” ma być „zachowanie ochrona lub odtworzenie integralności  obszaru przyrodniczego o wysokiej różnorodności biologicznej z jego podstawową struktura ekologiczną i wpieranie procesów naturalnych. Procesy naturalne powinny pozostać w zasadzie niezakłócone presją człowieka i zagrożeniami, tak wewnętrznymi jak i zewnętrznymi”. Ścisła ochrona nie jest jednak celem samym w sobie, ale ma służyć ochronie ekosystemów które mogą rozwijać się dzięki naturalnym procesom, takim jak naturalne lasy, torfowiska wysokie, morskie łąki trawy morskiej.

Warunek pozostawienia procesów naturalnych w zasadzie niezakłóconych przez człowieka sprawia, że często tak rozumiana ochrona ścisła będzie ochroną bierną, z dopuszczeniem tylko ściśle ograniczonych interwencji zapobiegających zagrożeniom (zapobieganie pożarom, kontrola gatunków obcych), badan naukowych i nieszkodliwych dla przyrody form rekreacji.

Jednak, na poczet „obszarów ściśle chronionych” będzie można zaliczyć także obszary, na których stosuje się ochronę czynną podtrzymującą lub wzmacniającą naturalne procesy. Ingerencja musi wówczas jednak być ograniczona tylko do działań niezbędnych do odtworzenia lub zachowania siedlisk i gatunków, dla których obszar został wyznaczony (np. koszenie łąki w sposób optymlizujący jej walory przyrodnicze;  kontrola dzikich zwierząt kopytnych w celu zapewnienia dobrego stanu siedlisk i gatunków będących celem obszary chronione, gdy naturalne drapieżnictwo jest niewystarczające). Jednak, działania interferujące z naturalnymi procesami, ale nie podtrzymujące ani nie wzmacniające ich, nie są dozwolone.

Przykładowo, „obszarami ściśle chronionymi” są obszary kategorii I IUCN (rezerwaty ścisłe i obszary Wilderness) i niektóre strefy obszarów kategorii II IUCN (parków narodowych).

Obszary objęte ochroną ścisłą muszą mieć sens funkcjonalny, np. muszą być wystarczająco duże, aby kluczowe procesy naturalne przebiegały w sposób niezakłócony. Mogą być potrzebne strefy buforowe, otaczające takie obszaru, ale niezaliczone na ich powierzchnię. Takie obszary chronione mogą być ważnym elementem renaturyzacji, zwłaszcza tam gdzie wartości przyrodnicze mogą być przywrócone przez samo  zatrzymanie lub ograniczenie niektórych presji ze strony człowieka

Ochronie ścisłej powinny zostać podane wszystkie lasy naturalne i tzw. starolasy (old-growth forests). Państwa członkowskie powinny pilnie zaangażować się w identyfikację i monitorowanie takich lasów i zapewnienie braku pogorszenia ich stanu do czasu objęcia ochroną. Ścisłej ochronie powinny być podane także znaczące obszary (ale niekoniecznie całość) innych ekosystemów bogatych w węgiel, jak: torfowiska, łąki, tereny podmokłe, namorzyny i łąki trawy morskiej.

Obszary objęte ścisłą ochroną muszą mieć jasne cele ochrony, specyficzne dla danego obszaru. Ścisła ochrona oznacza, zgodnie ze strategią, pozostawienie naturalnych procesów w stanie zasadniczo niezakłóconym. Oczekuje się zatem, że środki zarządzania będą ograniczone do czynności absolutnie niezbędne do wspomagania lub wzmacniania naturalnych procesów, takich jak zapobieganie pożarom i ich gaszenie, zarządzanie wypalaniem w celu ochrony przyrody, kontrola gatunków inwazyjnych itp., proporcjonalnie do zidentyfikowanych zagrożeń.  Plany zarządzania specyficzne dla obszaru lub równoważne narzędzia zbędą musiały określić, w zależności od wymagań ekologicznych obszaru i przewidywanych scenariuszy klimatycznych, jakie działania są zgodne ze ścisłą ochroną terenu i pod jakimi warunki. Wszystkie takie działania muszą być regulowane, kontrolowane i monitorowane.

Komisja Europejska opublikowała ostateczną wersję dokumentu „Criteria and guidance for protected areas designations” (w języku angielskim):

Wytyczne odnoszą się do przyjętych w 2020 r. przez Radę Ministrów UE celów Europejskiej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej do 2030 „przywracanie przyrody do naszego życia”, jakimi są:  

• objęcie ochroną prawną, do 2030 r., 30% powierzchni lądowej (wraz  wodami śródlądowymi) i 30% mórz w UE;
• z czego 1/3 czyli co najmniej 10% lądu i 10% mórz, ma być objęte ochroną ścisłą.

Od dawna oczekiwany dokument Komisji interpretuje w szczególności, jakie warunki powinny spełniać „obszary chronione” by można je zaliczyć na cel 30%, i jak należy rozumieć „ochronę ścisłą”, której dotyczy „cel 10%”.

Cele procentowe mają się odnosić do całych regionów biogeograficznych (np. Alpejskiego, Kontynentalnego) i całych mórz (np. Bałtyku), nie do terytorium i wód każdego państwa. Oczekuje się, że wszystkie państwa członkowskie UE  przyczynią się do osiągnięcia tych celów w stopniu proporcjonalnym do swoich wartości przyrodniczych i do swojego potencjału odbudowy przyrody. Każde państwo członkowskie przedłoży Komisji wykaz istniejących obszarów chronionych które spełniają kryteria oraz deklarację wyznaczenia nowych obszarów (w tym w zakresie ochrony ścisłej). Te przedłożenia będą przedmiotem dyskusji (w I połowie 2023 r.) w formule zbliżonej do tzw. seminarium biogeograficznego. W wyniku takiej dyskusji, państwa członkowskie mogą zostać poproszone o zrewidowanie swoich zobowiązań, tak aby wszyscy przyczyniali się w proporcjonalny sposób do osiągnięcia celów.

 

„Obszary chronione” to sieć Natura 2000 i te krajowe obszary chronione, które spełniają minimalne wymogi. Oczekuje się, że będą one wyznaczone wg kryteriów ekologicznych, jako obszary kluczowe dla ochrony różnorodności biologicznej, w tym siedlisk przyrodniczych i gatunków (ale nie tylko tych objętych dyrektywą siedliskową, lecz także tych, których ochrona jest ważna na szczeblu krajowym).  Państwa członkowskie powinny najpierw dokończyć wyznaczane sieci Natura 2000 likwidując pozostające jeszcze luki; następnie wskazać obszary które nie są i nie będą musiały być włączone do sieci Natura 2000, ale są ważne dla zwiększenia spójności sieci Natura 2000 i poprawy łączności między obszarami Natura 2000, w tym transgranicznie; następnie wskazać gatunki i siedliska wymagające ochrony krajowej, w tym ujęte na Czerwonych Listach; a następnie sprawdzić czy są wystarczająco ujęte w istniejących obszarach chronionych i w razie potrzeby utworzyć nowe. Mogą to być obszary renaturyzacji. Priorytet należy przyznać ochronie ekosystemów wychwytujących i magazynujących węgiel, np. torfowiskom, obszarom przybrzeżnym, morskim; starym lasom itp.

Każdy obszar chroniony zaliczany na  „cel 30%” musi mieć zidentyfikowane wartości przyrodnicze dla których jest chroniony, określone indywidualne cele i środki ochrony, a skuteczność ochrony musi  być regularnie weryfikowana, tj. musi być prowadzony monitoring realizacji celów ochrony obszaru.

Dopuszcza się zaliczenie na cel 30% także obszarów wyznaczanych prawnie w innych celach niż ochrona przyrody (np. obszary wodochronne, obszary ograniczonego rybołówstwa, tereny wojskowe z ograniczonym dostępem), jeżeli konsekwencją ich wyznaczenia jest stosowanie środków chroniących skutecznie i długoterminowo różnorodność biologiczną. Są to tzw. OECMs (skrót od „other effective area-based conservation measures”). Także w tym przypadku warunkiem jest istnienie celu ochrony, stosowanie środków ochronnych I monitoring.

„Obszary ściśle chronione” mają być podzbiorem w/w „obszarów chronionych”. Można je wyznaczyć za pomocą określonych krajowych instrumentów prawnych, takich jak rezerwaty przyrody, poprzez określone długoterminowe umowy, albo jako prawnie zdefiniowane strefy w większym obszarze chronionym ogólnie (np. za pomocą strefowania w planie ochrony).

Celem „ochrony ścisłej” ma być „zachowanie ochrona lub odtworzenie integralności  obszaru przyrodniczego o wysokiej różnorodności biologicznej z jego podstawową struktura ekologiczną i wpieranie procesów naturalnych. Procesy naturalne powinny pozostać w zasadzie niezakłócone presją człowieka i zagrożeniami, tak wewnętrznymi jak i zewnętrznymi”. Ścisła ochrona nie jest jednak celem samym w sobie, ale ma służyć ochronie ekosystemów które mogą rozwijać się dzięki naturalnym procesom, takim jak naturalne lasy, torfowiska wysokie, morskie łąki trawy morskiej.

Warunek pozostawienia procesów naturalnych w zasadzie niezakłóconych przez człowieka sprawia, że często tak rozumiana ochrona ścisła będzie ochroną bierną, z dopuszczeniem tylko ściśle ograniczonych interwencji zapobiegających zagrożeniom (zapobieganie pożarom, kontrola gatunków obcych), badan naukowych i nieszkodliwych dla przyrody form rekreacji.

Jednak, na poczet „obszarów ściśle chronionych” będzie można zaliczyć także obszary, na których stosuje się ochronę czynną podtrzymującą lub wzmacniającą naturalne procesy. Ingerencja musi wówczas jednak być ograniczona tylko do działań niezbędnych do odtworzenia lub zachowania siedlisk i gatunków, dla których obszar został wyznaczony (np. koszenie łąki w sposób optymlizujący jej walory przyrodnicze;  kontrola dzikich zwierząt kopytnych w celu zapewnienia dobrego stanu siedlisk i gatunków będących celem obszary chronione, gdy naturalne drapieżnictwo jest niewystarczające). Jednak, działania interferujące z naturalnymi procesami, ale nie podtrzymujące ani nie wzmacniające ich, nie są dozwolone.

Przykładowo, „obszarami ściśle chronionymi” są obszary kategorii I IUCN (rezerwaty ścisłe i obszary Wilderness) i niektóre strefy obszarów kategorii II IUCN (parków narodowych).

Obszary objęte ochroną ścisłą muszą mieć sens funkcjonalny, np. muszą być wystarczająco duże, aby kluczowe procesy naturalne przebiegały w sposób niezakłócony. Mogą być potrzebne strefy buforowe, otaczające takie obszaru, ale niezaliczone na ich powierzchnię. Takie obszary chronione mogą być ważnym elementem renaturyzacji, zwłaszcza tam gdzie wartości przyrodnicze mogą być przywrócone przez samo  zatrzymanie lub ograniczenie niektórych presji ze strony człowieka

Ochronie ścisłej powinny zostać podane wszystkie lasy naturalne i tzw. starolasy (old-growth forests). Państwa członkowskie powinny pilnie zaangażować się w identyfikację i monitorowanie takich lasów i zapewnienie braku pogorszenia ich stanu do czasu objęcia ochroną. Ścisłej ochronie powinny być podane także znaczące obszary (ale niekoniecznie całość) innych ekosystemów bogatych w węgiel, jak: torfowiska, łąki, tereny podmokłe, namorzyny i łąki trawy morskiej.

Obszary objęte ścisłą ochroną muszą mieć jasne cele ochrony, specyficzne dla danego obszaru. Ścisła ochrona oznacza, zgodnie ze strategią, pozostawienie naturalnych procesów w stanie zasadniczo niezakłóconym. Oczekuje się zatem, że środki zarządzania będą ograniczone do czynności absolutnie niezbędne do wspomagania lub wzmacniania naturalnych procesów, takich jak zapobieganie pożarom i ich gaszenie, zarządzanie wypalaniem w celu ochrony przyrody, kontrola gatunków inwazyjnych itp., proporcjonalnie do zidentyfikowanych zagrożeń.  Plany zarządzania specyficzne dla obszaru lub równoważne narzędzia zbędą musiały określić, w zależności od wymagań ekologicznych obszaru i przewidywanych scenariuszy klimatycznych, jakie działania są zgodne ze ścisłą ochroną terenu i pod jakimi warunki. Wszystkie takie działania muszą być regulowane, kontrolowane i monitorowane.

1 lutego 2022, po ponad roku od rytualnych konsultacji społecznych projektu, wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków.

 

Treścią zmiany jest korekta granic 19 ptasich obrazów Natura 2000.

26 listopada 2020 r. informowaliśmy o projekcie tego rozporządzenia: "...Niektóre z tych zmian są rozważane już od ponad 5 lat.

• Najważniejszą  zmianą jest powiększenie obszaru Gorce o ok. 830 ha, w celu włączenia do obszaru kompletu gorczańskich tokowisk głuszca – obecnie największe tokowisko pozostaje poza granicami obszaru, co wielokrotnie bywało słusznie krytykowane;
• Obszar Bagno Całowanie ma być powiększony o ok. 680 ha, przez włączenie kompleksu łąk i zarośli w dolinie rzeki Jagodzianki stanowiących siedliska derkacza;
• Obszar Jeziorsko ma być powiększony o ok. 160 ha (dopasowanie granic do działek, włączenie dodatkowych siedlisk krakwy i brzegówki);
• Obszar Puszcza Sandomierska ma być powiększony o ok. 120 ha u fragmentów lasów i łąk ze stanowiskami bociana czarnego, orlika krzykliwego, błotniaka stawowego, trzmielojada oraz derkacza;
• Obszar Zbiornik Otmuchowski ma być skorygowany przez dociągniecie granicy do działek i włączenie pozostawionej obecnie poza granica kolonii lęgowej czapli;
• Obszary Karkonosze, Łęgi Odrzańskie, Torfowiska Orawsko-Nowotarskie maja zostać zintegrowane do wspólnych granic z odpowiadającymi im obszarami siedliskowymi i stać się obszarami typu PLC (ptasio-siedliskowe obszary o wspólnych granicach), co będzie oznaczać także zmianę ich kodu. Wymaga to niewielkich powiększeń obszarów ptasich;
• Obszar zintegrowany Ujście Warty PLC080001 ma być skorygowany przez włączenie Fortu Sarbinowo (zimowisko nietoperzy) ale wyłączenie miejscowości Czarnów, co oznacza zmniejszenie o ok. 80 ha;
• Obszar Ostoja Warmińska ma być skorygowany przez dociągniecie granicy do działek i włączenie ok. 80 ha siedlisk żurawia, dzięcioła średniego, dzięcioła białogrzbietego i błotniaka stawowego;
• Obszary: Zbiornik Turawa, Pogórze Przemyskie, Góry Słonne, Jezioro Oświn i Okolice, Lasy Skaliskie, Dolna Odra mają być skorygowane przez dociągniecie granicy do działek, co zmienia ich powierzchnię o kilka-do kilkudziesięciu hektarów;
• Obszar Zbiornik Nyski ma być skorygowany przez dociągniecie granicy do działek i wyłączenie (zdaniem GDOŚ, bez wpływu na przedmioty ochrony) osadników  przy kopalni surowców mineralnych Wójcice;
• Obszar Bagienna Dolina Narwi ma być zmniejszony o ok. 300 ha przez wyłączenie drogi krajowej nr 8 oraz „terenów przemysłowych i zurbanizowanych w gminie Choroszcz” (zdaniem GDOŚ, bez wpływu na przedmioty ochrony);
• Obszar Przełomowa Dolina Narwi ma być zmniejszony o ok. 250 ha terenów rolniczych, wykraczających poza granice Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi.
• W efekcie wprowadzonych zmian łączna powierzchnia obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 w Polsce ma się zwiększyć się o ok. 4 830 ha, tj. o ok. 0,1%.

Ogłoszone obecnie konsultacje publiczne są tylko rytualne: zmiany te zostały już zatwierdzone przez Radę Ministrów uchwałą nr 16 z dnia 8 lutego 2019 r. i uchwałą nr 155 z dnia 10 grudnia 2019 r. i zostały już przekazane Komisji Europejskiej – co w OSR podnoszone jest jako główna przesłanka zobowiązująca do wydania rozporządzenia.”

 

1 lutego 2022 wejdzie w życie rozporządzenie Rady Ministrów „w sprawie Świętokrzyskiego Parku Narodowego”, zmieniające granice Parku i otuliny. Włączono do parku ok 63-hektarową enklawę lasów w gminie Waśniów, położoną daleko od głównego kompleksu. Z granic Parku wyłączono, mimo braku spełnienia ustawowej przesłanki „bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych” , ok. 1.3 ha terenu na Świętym Krzyżu. Dokonano wielu innych zmian porządkujących granicę. Zmieniono granice otuliny Parku.

Wydanie tego rozporządzenia poprzedzone było protestami społecznymi i licznymi opiniami, w tym Rady Naukowej SPN, wskazującymi na bezprawność wyłączania gruntów z granic parku narodowego, bez zaistnienia bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych na terenie wyłączanym spod ochrony (art. 10 ust 1a ustawy o ochronie przyrody). Wątpliwości w tym zakresie wyrażała także Komisja Prawnicza Rządowego Centrum Legislacji. Mimo to, Rada Ministrów zrobiła, o co wnioskował Minister Środowiska.

Minister Środowiska, skupiony na uzasadnianiu naruszenia art. 10 ust 1a ustawy, w  procesie konsultacji zupełnie zignorował (nie zamieścił nawet w podsumowaniu konsultacji i nie odniósł się do nich w żaden sposób!) inne uwagi, dotyczące  m. in.:

• wadliwego merytorycznie kształtu powiększenia w gminie Waśniów (objęło tereny o przeciętnej wartości przyrodniczej, a pominęło przylegle tereny cenniejsze);
• sygnalizowanej od dawna potrzeby powiększenia Parku w kierunku zachodnim, w rej. uroczyska Psarski Dół (obecna granica dzieli kompleks cennych świerkowo-jodłowych borów torfowcowych);
• wadliwego zaprojektowania otuliny (dodając kompleks w gminie Waśniów, Minister zapomniał odpowiednio powiększyć otulinę, tak by otuliła także ten kompleks)

Minister w procesie prac nad tym rozporządzeniem kilkukrotnie dopuścił się także nieudostępnienia informacji publicznej, najpierw ukrywając sam fakt prac, a później ignorując wnioski o udostępnienie formy kartograficznej proponowanych zmian.

1 lutego 2022, po ponad roku od rytualnych konsultacji społecznych projektu, wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków.

 

Treścią zmiany jest korekta granic 19 ptasich obrazów Natura 2000.

26 listopada 2020 r. informowaliśmy o projekcie tego rozporządzenia: "...Niektóre z tych zmian są rozważane już od ponad 5 lat.

• Najważniejszą  zmianą jest powiększenie obszaru Gorce o ok. 830 ha, w celu włączenia do obszaru kompletu gorczańskich tokowisk głuszca – obecnie największe tokowisko pozostaje poza granicami obszaru, co wielokrotnie bywało słusznie krytykowane;
• Obszar Bagno Całowanie ma być powiększony o ok. 680 ha, przez włączenie kompleksu łąk i zarośli w dolinie rzeki Jagodzianki stanowiących siedliska derkacza;
• Obszar Jeziorsko ma być powiększony o ok. 160 ha (dopasowanie granic do działek, włączenie dodatkowych siedlisk krakwy i brzegówki);
• Obszar Puszcza Sandomierska ma być powiększony o ok. 120 ha u fragmentów lasów i łąk ze stanowiskami bociana czarnego, orlika krzykliwego, błotniaka stawowego, trzmielojada oraz derkacza;
• Obszar Zbiornik Otmuchowski ma być skorygowany przez dociągniecie granicy do działek i włączenie pozostawionej obecnie poza granica kolonii lęgowej czapli;
• Obszary Karkonosze, Łęgi Odrzańskie, Torfowiska Orawsko-Nowotarskie maja zostać zintegrowane do wspólnych granic z odpowiadającymi im obszarami siedliskowymi i stać się obszarami typu PLC (ptasio-siedliskowe obszary o wspólnych granicach), co będzie oznaczać także zmianę ich kodu. Wymaga to niewielkich powiększeń obszarów ptasich;
• Obszar zintegrowany Ujście Warty PLC080001 ma być skorygowany przez włączenie Fortu Sarbinowo (zimowisko nietoperzy) ale wyłączenie miejscowości Czarnów, co oznacza zmniejszenie o ok. 80 ha;
• Obszar Ostoja Warmińska ma być skorygowany przez dociągniecie granicy do działek i włączenie ok. 80 ha siedlisk żurawia, dzięcioła średniego, dzięcioła białogrzbietego i błotniaka stawowego;
• Obszary: Zbiornik Turawa, Pogórze Przemyskie, Góry Słonne, Jezioro Oświn i Okolice, Lasy Skaliskie, Dolna Odra mają być skorygowane przez dociągniecie granicy do działek, co zmienia ich powierzchnię o kilka-do kilkudziesięciu hektarów;
• Obszar Zbiornik Nyski ma być skorygowany przez dociągniecie granicy do działek i wyłączenie (zdaniem GDOŚ, bez wpływu na przedmioty ochrony) osadników  przy kopalni surowców mineralnych Wójcice;
• Obszar Bagienna Dolina Narwi ma być zmniejszony o ok. 300 ha przez wyłączenie drogi krajowej nr 8 oraz „terenów przemysłowych i zurbanizowanych w gminie Choroszcz” (zdaniem GDOŚ, bez wpływu na przedmioty ochrony);
• Obszar Przełomowa Dolina Narwi ma być zmniejszony o ok. 250 ha terenów rolniczych, wykraczających poza granice Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi.
• W efekcie wprowadzonych zmian łączna powierzchnia obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 w Polsce ma się zwiększyć się o ok. 4 830 ha, tj. o ok. 0,1%.

Ogłoszone obecnie konsultacje publiczne są tylko rytualne: zmiany te zostały już zatwierdzone przez Radę Ministrów uchwałą nr 16 z dnia 8 lutego 2019 r. i uchwałą nr 155 z dnia 10 grudnia 2019 r. i zostały już przekazane Komisji Europejskiej – co w OSR podnoszone jest jako główna przesłanka zobowiązująca do wydania rozporządzenia.”

 

1 lutego 2022 wejdzie w życie rozporządzenie Rady Ministrów „w sprawie Świętokrzyskiego Parku Narodowego”, zmieniające granice Parku i otuliny. Włączono do parku ok 63-hektarową enklawę lasów w gminie Waśniów, położoną daleko od głównego kompleksu. Z granic Parku wyłączono, mimo braku spełnienia ustawowej przesłanki „bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych” , ok. 1.3 ha terenu na Świętym Krzyżu. Dokonano wielu innych zmian porządkujących granicę. Zmieniono granice otuliny Parku.

Wydanie tego rozporządzenia poprzedzone było protestami społecznymi i licznymi opiniami, w tym Rady Naukowej SPN, wskazującymi na bezprawność wyłączania gruntów z granic parku narodowego, bez zaistnienia bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych na terenie wyłączanym spod ochrony (art. 10 ust 1a ustawy o ochronie przyrody). Wątpliwości w tym zakresie wyrażała także Komisja Prawnicza Rządowego Centrum Legislacji. Mimo to, Rada Ministrów zrobiła, o co wnioskował Minister Środowiska.

Minister Środowiska, skupiony na uzasadnianiu naruszenia art. 10 ust 1a ustawy, w  procesie konsultacji zupełnie zignorował (nie zamieścił nawet w podsumowaniu konsultacji i nie odniósł się do nich w żaden sposób!) inne uwagi, dotyczące  m. in.:

• wadliwego merytorycznie kształtu powiększenia w gminie Waśniów (objęło tereny o przeciętnej wartości przyrodniczej, a pominęło przylegle tereny cenniejsze);
• sygnalizowanej od dawna potrzeby powiększenia Parku w kierunku zachodnim, w rej. uroczyska Psarski Dół (obecna granica dzieli kompleks cennych świerkowo-jodłowych borów torfowcowych);
• wadliwego zaprojektowania otuliny (dodając kompleks w gminie Waśniów, Minister zapomniał odpowiednio powiększyć otulinę, tak by otuliła także ten kompleks)

Minister w procesie prac nad tym rozporządzeniem kilkukrotnie dopuścił się także nieudostępnienia informacji publicznej, najpierw ukrywając sam fakt prac, a później ignorując wnioski o udostępnienie formy kartograficznej proponowanych zmian.

30 grudnia 2021 r. opublikowane zostało zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie w sprawie rezerwatu przyrody Łazy.

 

Zarządzenie, które wejdzie w życie 13 stycznia 2022 r., powiększa rezerwat o ok. 45 ha bagiennych lasów, na pn-zach. od dotychczasowych granic rezerwatu. W obszarze powiększenia znaleziono różne stadia rozwojowe bagiennych olsów, brzeziny bagienne, łęgi olszowe i natorfowe postaci lasów brzozowo-dębowych; zarośnięte chronionym wiciokrzewem pomorskim „tworzącym miejscami trudny do przebycia gąszcz”; z cenną florą roślin zarodnikowych m. in. Odonotoschisma denudatum, Nowelia curvifolia, Cephalozia catenulata, Sphagnum girgensohni, Sphagnum riparium. Rezerwat (uznany pierwotnie w 2007 r.) po powiększeniu będzie miał 265,33 ha powierzchni.   

Do 22 grudnia 2021 r. Polska, jak wszystkie inne państwa UE, miała obowiązek – zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną UE - przyjąć zaktualizowane plany gospodarowania wodami w dorzeczach (tzw. 2aPGW) , zawierające m. in. program środków doprowadzających do osiągnięcia, najpóźniej w 2027 r., celów środowiskowych (w większości przypadków tzw. dobrego stanu wód) dla wszystkich wód i dla obszarów chronionych zależnych od wód.

 

Jednak, 17 listopada 2021 r. Sejm uchwalił ustawę „o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw”, w której przemycono przepis zmieniający ustawę Prawo Wodne, tak że „plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy – (…) podlegają przeglądowi i aktualizacji do dnia 22 grudnia 2022 r.”. Tym samym uchwalono, że termin realizacji obowiązku Dyrektywy Polska przedłuża sama sobie o rok…  W poprawkach Senatu, i tak zresztą odrzuconych przez Sejm 17 grudnia, nie odniesiono się do tego aspektu. 20 grudnia prezydent podpisał ustawę, a 21 grudnia została ona opublikowana w Dzienniku Ustaw.

 

Podobnie, do 22 grudnia 2022, przedłużono termin aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (aPZRP).

 

Uchwalenie w/w przepisu w Sejmie 17 listopada nastąpiło niemal jednogłośnie, przy pełnej współpracy rządu i opozycji: 418 głosami na 424 głosujących, przy braku głosów przeciwnych i tylko 6 głosach wstrzymujących się  - 5 z Konfederacji i 1 z KO: wyniki głosowania.  Tym samym, Sejm niemal jednogłośnie postanowił o świadomym naruszeniu przez Polskę Ramowej Dyrektywy Wodnej.

 

Nie wiemy, jakie i czyje zamiary stały za w/w zmianą ustawową; na pewno jednak nie ma ona nic wspólnego z epidemią COVID-19. Prace nad tymi planami postępowały dotychczas bez żadnych zakłóceń „epidemicznych” a powodem opóźnień było tylko udzielanie zamówień publicznych.  W październiku skończyły się półroczne konsultacje publiczne projektów tych planów. Przedkladane wówczas projekty nie były dobrej jakości (dotyczy szczególnie aPZRP – por. komentarze Greenmind i R. Koniecznego), ale dotychczas nikt się takimi drobiazgami nie przejmował; trudno więc przypuszczać że przyczyną jest chęć poprawienia planów.

30 grudnia 2021 r. opublikowane zostało zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie w sprawie rezerwatu przyrody Łazy.

 

Zarządzenie, które wejdzie w życie 13 stycznia 2022 r., powiększa rezerwat o ok. 45 ha bagiennych lasów, na pn-zach. od dotychczasowych granic rezerwatu. W obszarze powiększenia znaleziono różne stadia rozwojowe bagiennych olsów, brzeziny bagienne, łęgi olszowe i natorfowe postaci lasów brzozowo-dębowych; zarośnięte chronionym wiciokrzewem pomorskim „tworzącym miejscami trudny do przebycia gąszcz”; z cenną florą roślin zarodnikowych m. in. Odonotoschisma denudatum, Nowelia curvifolia, Cephalozia catenulata, Sphagnum girgensohni, Sphagnum riparium. Rezerwat (uznany pierwotnie w 2007 r.) po powiększeniu będzie miał 265,33 ha powierzchni.   

Do 22 grudnia 2021 r. Polska, jak wszystkie inne państwa UE, miała obowiązek – zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną UE - przyjąć zaktualizowane plany gospodarowania wodami w dorzeczach (tzw. 2aPGW) , zawierające m. in. program środków doprowadzających do osiągnięcia, najpóźniej w 2027 r., celów środowiskowych (w większości przypadków tzw. dobrego stanu wód) dla wszystkich wód i dla obszarów chronionych zależnych od wód.

 

Jednak, 17 listopada 2021 r. Sejm uchwalił ustawę „o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw”, w której przemycono przepis zmieniający ustawę Prawo Wodne, tak że „plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy – (…) podlegają przeglądowi i aktualizacji do dnia 22 grudnia 2022 r.”. Tym samym uchwalono, że termin realizacji obowiązku Dyrektywy Polska przedłuża sama sobie o rok…  W poprawkach Senatu, i tak zresztą odrzuconych przez Sejm 17 grudnia, nie odniesiono się do tego aspektu. 20 grudnia prezydent podpisał ustawę, a 21 grudnia została ona opublikowana w Dzienniku Ustaw.

 

Podobnie, do 22 grudnia 2022, przedłużono termin aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (aPZRP).

 

Uchwalenie w/w przepisu w Sejmie 17 listopada nastąpiło niemal jednogłośnie, przy pełnej współpracy rządu i opozycji: 418 głosami na 424 głosujących, przy braku głosów przeciwnych i tylko 6 głosach wstrzymujących się  - 5 z Konfederacji i 1 z KO: wyniki głosowania.  Tym samym, Sejm niemal jednogłośnie postanowił o świadomym naruszeniu przez Polskę Ramowej Dyrektywy Wodnej.

 

Nie wiemy, jakie i czyje zamiary stały za w/w zmianą ustawową; na pewno jednak nie ma ona nic wspólnego z epidemią COVID-19. Prace nad tymi planami postępowały dotychczas bez żadnych zakłóceń „epidemicznych” a powodem opóźnień było tylko udzielanie zamówień publicznych.  W październiku skończyły się półroczne konsultacje publiczne projektów tych planów. Przedkladane wówczas projekty nie były dobrej jakości (dotyczy szczególnie aPZRP – por. komentarze Greenmind i R. Koniecznego), ale dotychczas nikt się takimi drobiazgami nie przejmował; trudno więc przypuszczać że przyczyną jest chęć poprawienia planów.

2022.01.31 Zawadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty | PDF

2022.01.14 Protokół z otwarcia ofert | PDF

2022.01.11 Odpowiedź na złożone zapytania | PDF

 

---

OGŁOSZENIE

Świebodzin, dnia 07.01.2022 r.

 

 

Klub Przyrodników,

 

ul. 1 Maja 22,

66-200 Świebodzin;

Tel/fax: 68 38 282 36

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Przetarg jest realizowany w trybie przepisów Kodeksu Cywilnego art. 70¹ – 70⁵.

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia została zamieszczona poniżej Ogłoszenia.

 

Zamówienie jest współfinansowane ze środków LIFE oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska w ramach projektu pt.:

„LIFE Zielone Doliny: łączenie ochrony siedlisk przyrodniczych z długoterminowym zarządzaniem biomasą i współpracą wielu interesariuszy”,

o numerze LIFE17 NAT/BE/445.

 

Przedmiotem zamówienia jest dostawa fabrycznie nowych: ciągnika rolniczego typu sadowniczo-ogrodniczego z ładowaczem przednim oraz samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie do 3,5 tony do Stacji Terenowej Klubu Przyrodników w Owczarach, gm. Górzyca.

Podstawowe kody CPV: 34136000      Samochody półciężarowe

To zamówienie nie  jest podzielone na części.

Zamawiający dopuszcza składanie ofert wariantowych.

Zamawiający oczekuje wykonania zamówienia w ciągu 360 dni od dnia podpisania umowy.

Zamawiający nie wymaga wniesienia wadium.

O udzielenie zamówienia mogą się ubiegać Wykonawcy, którzy spełniają łącznie warunki, dotyczące:

• posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania.
• posiadania wiedzy i doświadczenia
• dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia
• sytuacji ekonomicznej i finansowej
• braku podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia.

 

Przetarg jest prowadzony na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego, w związku z czym z obowiązującego prawa nie wynikają środki ochrony prawnej inne niż skarga do sądu na zasadach ogólnych. Jednak, ustaleniem Zamawiającego, oferentom będzie przysługiwało wniesienie wniosku do Zamawiającego o ponowne rozpatrzenie zagadnienia.

Do przetargu stosują się przepisy Kodeksu Cywilnego. Ustawy o Zamówieniach Publicznych nie stosuje się. W sprawach nieuregulowanych przepisami Kodeksu Cywilnego, ani zapisami niniejszej specyfikacji, Zamawiający, prowadząc postępowanie i oceniając oferty, ma prawo postępować w każdy sposób niedyskryminujący, gwarantujący jawność, przejrzystość, obiektywizm i efektywność udzielenia zamówienia oraz równy dostęp dla podmiotów gospodarczych ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, przy czym w szczególności za sposób spełniający te warunki będzie uważane postępowanieanalogiczne jak przewidziane w ustawie Prawo zamówień publicznych z dn. 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późniejszymi zmianami), dla trybu przetargu nieograniczonego.

Wszelkie zobowiązania wynikające z realizacji przedmiotu zamówienia spoczywające na wykonawcy oraz na zamawiającym zawiera wzór umowy – załącznik nr 3  do SIWZ.

Zamawiający przewiduje możliwość zmiany umowy na warunkach określonych w SIWZ.

Kryteria wyboru oferty i ich znaczenie :

• Cena ofertowa - znaczenie kryterium – 80 %
• Termin dostawy - znaczenie kryterium - 20%

                     Punkty zostaną obliczone wg. wzorów określonych w SIWZ.

Zamawiający zapewnia sobie prawo do unieważnienia przetargu na każdym etapie postępowania, gdy zachodzi któraś z poniższych przesłanek:

• postępowanie obarczone jest wadą niemożliwą do skorygowania;
• gdy wszystkie złożone w postępowaniu i nie podlegające odrzuceniu oferty zawierają cenę przewyższającą kwotę jaką zamawiający może przeznaczyć na sfinansowanie przedmiotu zamówienia;
• w przypadku nie złożenia co najmniej jednej oferty spełniającej wymagania przetargu;

Zamawiający zastrzega sobie prawo do:

• zamknięcia przetargu bez dokonania wyboru ofert;
• zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i zmiany treści ogłoszenia do terminu składania ofert;
• żądania szczegółowych informacji i wyjaśnień od wykonawców na etapie badania ofert; wyznacza się termin na złożenie wyjaśnień oraz uzupełnienie dokumentacji w terminie od 1 do 7 dni – w zależności od sytuacji;
• odwołania przetargu przed terminem składania ofert.

Termin składania ofert: do dnia 14 stycznia 2022 r.  do godz. 12:30.

Termin otwarcia ofert:  14 stycznia 2022 r.  godz. 13:00

---

DOKUMENTY DO OGŁOSZENIA Z DNIA 07.01.2022 r.

OGŁOSZENIE w Dzienniku Urzędowym UE  TED

1. SIWZ (DOCX)

2. ZAŁACZNIK NR 1, 2 - Formularz ofertowy, oświadczenia (DOCX)

3. ZAŁĄCZNIK NR 3 - WZÓR UMOWY (DOC)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ZAWIADOMIENIE o wyborze wykonawców - 19.01.2021 r.

---

PROTOKÓŁ OTWARCIA OFERT - 14.01.2021 r.

---

ZAPYTANIA z dnia 6.01.2021 r i ODPOWIEDZI ZAMAWIAJĄCEGO z dnia 7.01.2021 r. - PDF

---

ZMIANA OGŁOSZENIA  - 7.01.2021 r.

1. OGŁOSZENIE - PDF

2. SIWZ zmiana - PDF

3. ZAŁĄCZNIK 1,2,3 - Oferta i Oświadczenia - PLIK DOC

4. ZAŁĄCZNIK 5b - opis zamównia - PDF

 

W związku ze zmianą w dokumentacji przetargu Zamawiający zmienia termin składania i otwarcia ofert

Termin składania ofert: do dnia 14 stycznia 2021 r.  do godz. 12:30.

Termin otwarcia ofert: 14 stycznia 2021 r. godz. 13:00

 

---

OGŁOSZENIE

Świebodzin, dnia 4.01.2021 r.

ZMIANA z dnia 7.01.2021 r.

 

Klub Przyrodników,

ul. 1 Maja 22,

66-200 Świebodzin;

Tel/fax: 68 38 282 36

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

Przetarg jest realizowany w trybie przepisów Kodeksu Cywilnego art. 70¹ – 70⁵.

Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia została zamieszczona poniżej Ogłoszenia.

 

Zamówienie jest współfinansowane ze środków LIFE w ramach projektu pt.:

„LIFE PeatRestore. Ograniczenie emisji CO₂ poprzez renaturyzację torfowisk na Nizinie Wschodnio- i Środkowoeuropejskiej”,

LIFE15 CCM/DE/138.

 

Przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na wykonaniu prostych przetamowań ziemnych lub drewniano-ziemnych, których funkcją będzie likwidacja lub punktowe tamowanie odpływu wody z ww. torfowisk. Dodatkowo w trzech przypadkach zaprojektowano zaślepienie istniejących przepustów

 

Podstawowe kody CPV:

50800000-3 – Różne usługi w zakresie napraw i konserwacji

44210000-5 – Konstrukcje i części konstrukcji

To zamówienie jest podzielone na części - szczegóły w SIWZ

Zamawiający nie dopuszcza składania ofert wariantowych.

Zamawiający oczekuje wykonania zamówienia w terminie do 15.06.2021 r.

Zamawiający nie wymaga wniesienia wadium.

O udzielenie zamówienia mogą się ubiegać Wykonawcy, którzy spełniają łącznie warunki, dotyczące:

• posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania.
• posiadania wiedzy i doświadczenia – w celu potwierdzenia spełnienia warunku wykonawca winien wykazać się zrealizowaniem w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie – należycie:
  • co najmniej 1 pracy o polegającej na wielopunktowym tamowaniu odpływu wody z torfowisk w celu ochrony przyrody oraz
  • co najmniej 4 prac (praca z punktu (i) może ale nie musi być jedną z nich) polegających na wykonywaniu działań ochronnych w rezerwacie lub parku narodowym.

• dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia – w celu potwierdzenia spełnienia tego warunku wykonawca winien wykazać się zapewnieniem nadzoru przyrodniczego, sprawowanego przez będącą do dyspozycji Wykonawcy w każdej chwili realizacji zamówienia, osobę o doświadczeniu:
  • współudział merytoryczny w wykonywaniu co najmniej jednej terenowej, prawidłowej metodycznie, inwentaryzacji przyrodniczej lub
  • zatrudnienie w instytucji ochrony przyrody na stanowisku wymagającym rozpoznawania elementów przyrody w terenie
• sytuacji ekonomicznej i finansowej.
• braku podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia.

 

Przetarg jest prowadzony na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego, w związku z czym z obowiązującego prawa nie wynikają środki ochrony prawnej inne niż skarga do sądu na zasadach ogólnych. Jednak, ustaleniem Zamawiającego, oferentom będzie przysługiwało wniesienie wniosku do Zamawiającego o ponowne rozpatrzenie zagadnienia.

Do przetargu stosują się przepisy Kodeksu Cywilnego. Ustawy o Zamówieniach Publicznych nie stosuje się. W sprawach nieuregulowanych przepisami Kodeksu Cywilnego, ani zapisami niniejszej specyfikacji, Zamawiający, prowadząc postępowanie i oceniając oferty, ma prawo postępować w każdy sposób niedyskryminujący, gwarantujący jawność, przejrzystość, obiektywizm i efektywność udzielenia zamówienia oraz równy dostęp dla podmiotów gospodarczych ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, przy czym w szczególności za sposób spełniający te warunki będzie uważane postępowanieanalogiczne jak przewidziane w ustawie Prawo zamówień publicznych z dn. 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późniejszymi zmianami), dla trybu przetargu nieograniczonego.

Wszelkie zobowiązania wynikające z realizacji przedmiotu zamówienia spoczywające na wykonawcy oraz na zamawiającym zawiera wzór umowy – załącznik nr 4  do SIWZ.

Zamawiający przewiduje możliwość zmiany umowy, udzielenia zamówień uzupełniających i/lub zamiennych na warunkach określonych we wzorze umowy stanowiącym załącznik nr 4 do SIWZ.

Kryteria wyboru oferty i ich znaczenie :

• Cena ofertowa - znaczenie kryterium – 70 %
• Długość gwarancji – znaczenie kryterium – 30 %

                     Punkty zostaną obliczone wg. wzorów określonych w SIWZ.

Zamawiający zapewnia sobie prawo do unieważnienia przetargu na każdym etapie postępowania, gdy zachodzi któraś z poniższych przesłanek:

• postępowanie obarczone jest wadą niemożliwą do skorygowania;
• gdy wszystkie złożone w postępowaniu i nie podlegające odrzuceniu oferty zawierają cenę przewyższającą kwotę jaką zamawiający może przeznaczyć na sfinansowanie przedmiotu zamówienia;
• w przypadku nie złożenia co najmniej jednej oferty spełniającej wymagania przetargu;

Zamawiający zastrzega sobie prawo do:

• zamknięcia przetargu bez dokonania wyboru ofert;
• zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i zmiany treści ogłoszenia do terminu składania ofert;
• żądania szczegółowych informacji i wyjaśnień od wykonawców na etapie badania ofert; wyznacza się termin na złożenie wyjaśnień oraz uzupełnienie dokumentacji w terminie od 1 do 7 dni – w zależności od sytuacji;
• odwołania przetargu przed terminem składania ofert.

Termin składania ofert: do dnia 14 stycznia 2021 r.  do godz. 12:30.

Termin otwarcia ofert: 14 stycznia 2021 r. godz. 13:00

---

DOKUMENTY DO ORYGINALNEGO OGŁOSZENIA Z DNIA 4.01.2021 r.

OGŁOSZENIE w Dzienniku Urzędowym UE  TED

1. SIWZ (PDF)

2. ZAŁACZNIK NR 1, 2, 3 - Formularz ofertowy, oświadczenia (DOCX)

3. ZAŁĄCZNIK NR 4 - WZÓR UMOWY (PDF)

4. ZAŁĄCZNIK NR 5a - Zestawienie przetamowań (XLSX) (25MB)

5. ZAŁĄCZNIK NR 5b - Opis zamówienia (PDF)

6. ZAŁĄCZNIK NR 5c - Dokumentacja techniczna (ZIP) (200MB)

 

DOKUMENTY DO OGŁOSZENIA ZMIENIONEGO DNIA 7.01.2021 r.

Ujęto tylko dokumenty zmienione.

1. OGŁOSZENIE - PDF

2. SIWZ zmiana - PDF

3. ZAŁĄCZNIK 1,2,3 - Oferta i Oświadczenia - PLIK DOC

4. ZAŁĄCZNIK 5b - opis zamównia - PDF

 

Szanowni Państwo,

zapraszamy wszystkich członków i sympatyków Klubu do udziału w XXXVIII Zjeździe  i Walnym Zgromadzeniu Członków Klubu Przyrodników, które odbędą się w Torzymiu (Motel „u Sosny”), w dniach 28.02.-01.03.2020. Mamy nadzieje, że zaproponowany program spotka się z szerokim zainteresowaniem i przełoży się na wysoką frekwencję. Zgłoszeń prosimy dokonywac na Karcie Zgłoszenia wysłanej na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

 
Program:

Piątek, 28 lutego

17.00 Przyjmowanie uczestników

18.00 Kolacja

19.00

 

Sobota, 29 lutego

8.00 Przyjmowanie uczestników, śniadanie

9.00 Walne Zgromadzenie Członków Klubu Przyrodników (w przypadku braku quorum Walne Zgromadzenie rozpocznie się w drugim terminie o godz. 10.00, natomiast o godz. 9.00 rozpoczniemy prezentację programu z godz. 11.30).

Program Walnego Zgromadzenia:

wybór przewodniczącego i sekretarza obrad i komisji skrutacyjnej,

sprawozdanie Zarządu z działalności Klubu w roku 2019,

sprawozdanie Komisji Rewizyjnej, dyskusja nad sprawozdaniami i podjęcie uchwał,

dyskusja i zatwierdzenie planu pracy na rok 2020,

wybory do Zarządu,

wręczenie dorocznych nagród „Orle Pióro”,

wolne wnioski.

11.00 Przerwa

11.30

13.30 Obiad

14.30

16.30 Przerwa

16.45

18.45 Kolacja

19.15

20.30 Spotkanie towarzyskie

 

Niedziela 1 marca

6.30

Tomasz Krzyśków – Rozpoznawanie głosów ptaków – krótki spacer doliną Ilanki do jej źródeł – Jeziora „Kacze Doły”

7.30 Śniadanie

8.30 Wycieczka do rezerwatu „Dolina Ilanki” (w programie: niezwykły kompleks źródlisk, warsztat na temat zróżnicowania torfowisk oraz rozpoznawania osadów torfowiskowych i pojeziornych)

Ukazał się zeszyt 3/2019 Przeglądu Przyrodniczego, a w nim artykuły o grzybach wielkoowocnikowych Babiogórskiego Parku Narodowego, dwóch gatunkach prostoskrzydłych – odkrytej po 30 latach nieobecności trajkotce czerwonej i rozprzestrzeniającym się w Polsce nadrzewku południowym, modliszce zwyczajnej na Nizinie Mazowieckiej i znaczeniu jaskini Szachownica dla nietoperzy. Ponadto notatki o trzech rzadkich gatunkach grzybów – pajęczynowcu złotawym, wodnisze marcowej i lipniku lepkim, inwazyjnym małżu – szczeżui chińskiej, motylach – dostojce eunomii i niedźwiedziówce włodarce, pająku – poskoczu krasnym oraz nowym stanowisku żołny.

Zeszyt w wersji drukowanej można zakupić  w Sklepie.
Kolejny zeszyt Przeglądu - 4/2019, zawierający materiały z zeszłorocznej sesji Klubu Przyrodników “Natura 2000 – czy to działa?” ukaże się w marcu. Ewentualni spóźnieni autorzy wystąpień mogą jeszcze, rzutem na taśmę, w ciągu kilku dni, przysłać artykuł do druku.

Zachęcamy także do lektury naszego Biuletynu “Bociek”, najnowszy zeszyt 3/2019 znaleźć można także na stronie Wydawnictwa poświęconej temu builetynowi.

Ukazał się zeszyt 3/2019 Przeglądu Przyrodniczego, a w nim artykuły o grzybach wielkoowocnikowych Babiogórskiego Parku Narodowego, dwóch gatunkach prostoskrzydłych – odkrytej po 30 latach nieobecności trajkotce czerwonej i rozprzestrzeniającym się w Polsce nadrzewku południowym, modliszce zwyczajnej na Nizinie Mazowieckiej i znaczeniu jaskini Szachownica dla nietoperzy. Ponadto notatki o trzech rzadkich gatunkach grzybów – pajęczynowcu złotawym, wodnisze marcowej i lipniku lepkim, inwazyjnym małżu – szczeżui chińskiej, motylach – dostojce eunomii i niedźwiedziówce włodarce, pająku – poskoczu krasnym oraz nowym stanowisku żołny.

Zeszyt w wersji drukowanej można zakupić  w Sklepie.
Kolejny zeszyt Przeglądu - 4/2019, zawierający materiały z zeszłorocznej sesji Klubu Przyrodników “Natura 2000 – czy to działa?” ukaże się w marcu. Ewentualni spóźnieni autorzy wystąpień mogą jeszcze, rzutem na taśmę, w ciągu kilku dni, przysłać artykuł do druku.

Zachęcamy także do lektury naszego Biuletynu “Bociek”, najnowszy zeszyt 3/2019 znaleźć można także na stronie Wydawnictwa poświęconej temu builetynowi.

 

Z końcem tygodnia (24 stycznia) wejdzie w życie zmiana rozporządzenia o ochronie gatunkowej zwierząt. Dotychczasowe rozporządzenie mówiło, że zakazy ochrony gatunkowej zwierząt „nie dotyczą wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej, jeżeli technologia prac uniemożliwia ich przestrzeganie”. Dodany zostanie fragment mówiący, że wyłączenie to nie dotyczy ptaków oraz gatunków z załączników dyrektywy ptasiej i siedliskowej. Jednak, jest to tylko powielenie obowiązującego i dziś przepisu art. 52 ust 5 ustawy, nie zmieni się więc nic w realnej sytuacji prawnej.

Rozporządzenie zmieniające


Nadal obowiązuje przepis art. 14b ust 3 ustawy o lasach ustanawiający fikcję prawną „Gospodarka leśna wykonywana zgodnie z wymaganiami dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej nie narusza przepisów o ochronie poszczególnych zasobów, tworów i składników przyrody”. Przepis ten, ze względu na jego wieloaspektową niezgodność z prawem UE, jest przedmiotem wciąż trwającego postępowania naruszeniowego Komisji Europejskiej.

Z końcem tygodnia (24 stycznia) wejdzie w życie zmiana rozporządzenia o ochronie gatunkowej zwierząt. Dotychczasowe rozporządzenie mówiło, że zakazy ochrony gatunkowej zwierząt „nie dotyczą wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej, jeżeli technologia prac uniemożliwia ich przestrzeganie”. Dodany zostanie fragment mówiący, że wyłączenie to nie dotyczy ptaków oraz gatunków z załączników dyrektywy ptasiej i siedliskowej. Jednak, jest to tylko powielenie obowiązującego i dziś przepisu art. 52 ust 5 ustawy, nie zmieni się więc nic w realnej sytuacji prawnej.

Rozporządzenie zmieniające


Nadal obowiązuje przepis art. 14b ust 3 ustawy o lasach ustanawiający fikcję prawną „Gospodarka leśna wykonywana zgodnie z wymaganiami dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej nie narusza przepisów o ochronie poszczególnych zasobów, tworów i składników przyrody”. Przepis ten, ze względu na jego wieloaspektową niezgodność z prawem UE, jest przedmiotem wciąż trwającego postępowania naruszeniowego Komisji Europejskiej.

Szanowni Państwo!

Jak co roku, zapraszamy Państwa do czynnego udziału w wiosennej sesji Klubu Przyrodników. W tym roku, odbędzie się ona w Pułtusku, w dniach 17-19 kwietnia 2020 (piątek – niedziela), a temat spotkania brzmi:

Obywatelska i samorządowa ochrona przyrody

Rządowej administracji ochrony przyrody w roku 2019 znów nie udało się osiągnąć celu jakim jest nie utworzenie żadnego obiektu chronionego – w woj. opolskim powstał rezerwat „Śnieżyca” o pow. 2,38 ha. Mimo to ochrona przyrody ciągle jeszcze postrzegana jest jako obowiązek administracji państwowej i coś narzucanego społeczeństwu przez „władzę w Warszawie”. Tymczasem coraz więcej kompetencji w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu mają dziś wspólnoty samorządowe województw i gmin. Naturalne kompetencje do chronienia przyrody ma też przecież każdy właściciel na swoim gruncie, jeśli tylko tego chce. Czy inicjatywy samorządowe, społeczne i prywatne mogą zastąpić coraz bardziej kulejącą państwową ochronę przyrody? Proponujemy dyskusję w szczególności na tematy:

·         Czy lokalna ochrona przyrody wciąż żyje? Czy i po co potrzebna jest inwentaryzacja przyrodnicza gminy? Kto i po co tworzy jeszcze użytki ekologiczne, pomniki przyrody, zespoły przyrodniczo – krajobrazowe?

·         Czy koncepcje „lokalnej sieci ekologicznej” (ruszt ekologiczny gminy, zielona infrastruktura, gmina sieć zadrzewień, sieć ekosystemów kluczowych dla funkcjonowania krajobrazu, lokalne korytarze ekologiczne...) mają sens? Czy mają jakieś szanse na wdrażanie?

·         Czy i jak można skutecznie wpleść ochronę przyrody do samorządowych dokumentów planistycznych? Jak sprawić, żeby chroniące przyrodę zapisy w takich dokumentach rzeczywiście działały?

·         Czy parki krajobrazowe w strukturze samorządów to klęska czy sukces? Czy obszary chronionego krajobrazu działają? Czy potrzebne są nowe obszary chronione samorządowych województw? A jeśli są, dlaczego nie powstają? Co przeszkadza, żeby parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu działały bardziej efektywnie? Jak zapewnić skuteczność planom ochrony parków krajobrazowych? 

·         Czy audyty krajobrazowe i zależne od nich narzędzia ochrony krajobrazu są szansą żeby coś istotnego ochronić, czy też będą tylko kolejnymi szufladowymi opracowaniami? 

·         Czy ochrona przyrody może sprawić, by ludziom żyło się lepiej? Jakie są optymalne dla przyrody i ludzi sposoby zagospodarowania i utrzymania terenów zieleni, zadrzewień? Jakie są inicjatywy w zakresie poszukiwania takich rozwiązań?

·         Co wspólnota lokalna ma – a co powinna mieć – do powiedzenia wobec gospodarki w Lasach Państwowych oraz wobec gospodarki łowieckiej? Jak wyglądają podejmowane próby uzyskania takiego wpływu, czy bywają skuteczne i co decyduje o ich skuteczności lub nieskuteczności?

·         Co społeczeństwo i samorządy mają – a co powinny mieć – do powiedzenia w zakresie kształtowania i utrzymania wód? Czy jesteśmy skazani na konflikt między potrzebami ludzi, a potrzebami środowiska i przyrody?

·         Czy ochrona przyrody na gruntach prywatnych ma szanse powodzenia? Dlaczego do tej pory postępuje tak opornie? Co można i powinno się zrobić, żeby prywatni właściciele zainteresowali się ochroną przyrody lub zaczęli jej sprzyjać?

·         Czy organizacje społeczne i inne formy stowarzyszania się obywateli na rzecz ochrony przyrody mają szanse skutecznie przeciwstawić się rosnącym presjom i zagrożeniom? Czy na pewno wrażliwi mieszkańcy miast będą skuteczniej bronić przyrody niż eksploatujący ją myśliwi i leśnicy?

·         Jakie społeczne schematy myślenia, tradycje i zabobony utrudniają skuteczną ochronę przyrody? A może to właśnie resztki tradycji i zacofania są dla przyrody lepsze niż ich brak lub ich współczesne protezy?

Jak zawsze zachęcamy do czynnego udziału w spotkaniu i przygotowaniu choćby krótkiej prezentacji. Szczególnie do aktywnego uczestnictwa zachęcamy wszystkich myślących pragmatycznie optymistów, potrafiących przeciwstawić się dominującym ostatnio w dyskursie defetystyczno – katastroficznym perspektywom. Jak co roku przewidujemy trzy formy – referaty (20 minut), komunikaty (10 minut) i postery. W programie będzie także czas na dyskusję. Na zgłoszenia zawierające formę prezentacji, nazwiska i imiona autorów, tytuł oraz 3-4 zdaniowy abstrakt, czekamy do 20 lutego. Proszę je przesyłać na adres: andjerma[at]wp.pl. W końcu lutego upublicznimy program i szczegółowe zasady uczestnictwa. Orientacyjny koszt udziału w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od ok. 100 do ok. 800 zł.      Andrzej Jermaczek, Paweł Pawlaczyk

Szanowni Państwo!

Jak co roku, zapraszamy Państwa do czynnego udziału w wiosennej sesji Klubu Przyrodników. W tym roku, odbędzie się ona w Pułtusku, w dniach 17-19 kwietnia 2020 (piątek – niedziela), a temat spotkania brzmi:

Obywatelska i samorządowa ochrona przyrody

Rządowej administracji ochrony przyrody w roku 2019 znów nie udało się osiągnąć celu jakim jest nie utworzenie żadnego obiektu chronionego – w woj. opolskim powstał rezerwat „Śnieżyca” o pow. 2,38 ha. Mimo to ochrona przyrody ciągle jeszcze postrzegana jest jako obowiązek administracji państwowej i coś narzucanego społeczeństwu przez „władzę w Warszawie”. Tymczasem coraz więcej kompetencji w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu mają dziś wspólnoty samorządowe województw i gmin. Naturalne kompetencje do chronienia przyrody ma też przecież każdy właściciel na swoim gruncie, jeśli tylko tego chce. Czy inicjatywy samorządowe, społeczne i prywatne mogą zastąpić coraz bardziej kulejącą państwową ochronę przyrody? Proponujemy dyskusję w szczególności na tematy:

·         Czy lokalna ochrona przyrody wciąż żyje? Czy i po co potrzebna jest inwentaryzacja przyrodnicza gminy? Kto i po co tworzy jeszcze użytki ekologiczne, pomniki przyrody, zespoły przyrodniczo – krajobrazowe?

·         Czy koncepcje „lokalnej sieci ekologicznej” (ruszt ekologiczny gminy, zielona infrastruktura, gmina sieć zadrzewień, sieć ekosystemów kluczowych dla funkcjonowania krajobrazu, lokalne korytarze ekologiczne...) mają sens? Czy mają jakieś szanse na wdrażanie?

·         Czy i jak można skutecznie wpleść ochronę przyrody do samorządowych dokumentów planistycznych? Jak sprawić, żeby chroniące przyrodę zapisy w takich dokumentach rzeczywiście działały?

·         Czy parki krajobrazowe w strukturze samorządów to klęska czy sukces? Czy obszary chronionego krajobrazu działają? Czy potrzebne są nowe obszary chronione samorządowych województw? A jeśli są, dlaczego nie powstają? Co przeszkadza, żeby parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu działały bardziej efektywnie? Jak zapewnić skuteczność planom ochrony parków krajobrazowych? 

·         Czy audyty krajobrazowe i zależne od nich narzędzia ochrony krajobrazu są szansą żeby coś istotnego ochronić, czy też będą tylko kolejnymi szufladowymi opracowaniami? 

·         Czy ochrona przyrody może sprawić, by ludziom żyło się lepiej? Jakie są optymalne dla przyrody i ludzi sposoby zagospodarowania i utrzymania terenów zieleni, zadrzewień? Jakie są inicjatywy w zakresie poszukiwania takich rozwiązań?

·         Co wspólnota lokalna ma – a co powinna mieć – do powiedzenia wobec gospodarki w Lasach Państwowych oraz wobec gospodarki łowieckiej? Jak wyglądają podejmowane próby uzyskania takiego wpływu, czy bywają skuteczne i co decyduje o ich skuteczności lub nieskuteczności?

·         Co społeczeństwo i samorządy mają – a co powinny mieć – do powiedzenia w zakresie kształtowania i utrzymania wód? Czy jesteśmy skazani na konflikt między potrzebami ludzi, a potrzebami środowiska i przyrody?

·         Czy ochrona przyrody na gruntach prywatnych ma szanse powodzenia? Dlaczego do tej pory postępuje tak opornie? Co można i powinno się zrobić, żeby prywatni właściciele zainteresowali się ochroną przyrody lub zaczęli jej sprzyjać?

·         Czy organizacje społeczne i inne formy stowarzyszania się obywateli na rzecz ochrony przyrody mają szanse skutecznie przeciwstawić się rosnącym presjom i zagrożeniom? Czy na pewno wrażliwi mieszkańcy miast będą skuteczniej bronić przyrody niż eksploatujący ją myśliwi i leśnicy?

·         Jakie społeczne schematy myślenia, tradycje i zabobony utrudniają skuteczną ochronę przyrody? A może to właśnie resztki tradycji i zacofania są dla przyrody lepsze niż ich brak lub ich współczesne protezy?

Jak zawsze zachęcamy do czynnego udziału w spotkaniu i przygotowaniu choćby krótkiej prezentacji. Szczególnie do aktywnego uczestnictwa zachęcamy wszystkich myślących pragmatycznie optymistów, potrafiących przeciwstawić się dominującym ostatnio w dyskursie defetystyczno – katastroficznym perspektywom. Jak co roku przewidujemy trzy formy – referaty (20 minut), komunikaty (10 minut) i postery. W programie będzie także czas na dyskusję. Na zgłoszenia zawierające formę prezentacji, nazwiska i imiona autorów, tytuł oraz 3-4 zdaniowy abstrakt, czekamy do 20 lutego. Proszę je przesyłać na adres: andjerma[at]wp.pl. W końcu lutego upublicznimy program i szczegółowe zasady uczestnictwa. Orientacyjny koszt udziału w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od ok. 100 do ok. 800 zł.      Andrzej Jermaczek, Paweł Pawlaczyk

Bociek nr 136 (4/2018) - plik PDF



W numerze m. in.:

Wołanie na Puszczy - str. 1-12
Spojrzeć z góry - str. 13-19
Jolanta Kujawa-Pawlaczyk (1964-2018) – str. 20-22
Zakończenie projektu „Ochrona torfowisk alkalicznych południowej Polski” – str. 23-25
Wolontariusze znowu pomogli nam chronić murawy! – str. 26-28
Prace remontowo adaptacyjne w Sudeckiej Stacji Terenowej w Uniemyślu w 2018 r. – str. 29
Z BOĆKIEM W PLECAKU - Alutaguse - nowy park narodowy na stulecie niepodległości Estonii – str. 30-37
Natura 2000 – czy to działa? – str. 38-39
Bociek w obrazkach – str. 40

Wcześniejsze numery do pobrania w dziale Bociek OnLine

Zapraszamy do udziału w XXXVII Konkursie Przyrodniczym dla uczniów szkół podstawowych i III klas gimnazjów

XXXVII Konkurs Przyrodniczy organizowany jest jak co roku dla uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz dla uczniów III klas gimnazjów. Tematem wiodącym konkursu są „Ssaki Polski” (w tym nietoperze). Połowa pytań etapu wojewódzkiego będzie dotyczyła tematu wiodącego, druga połowa będzie dotyczyła wiedzy z zakresu ochrony przyrody, ekologii, biogeografii, rozpoznawania i biologii krajowych gatunków grzybów, roślin i zwierząt. Konkurs będzie składał się z części pisemnej (test) i ustnej. Do części ustnej zakwalifikuje się dziesięć osób, które osiągną najlepsze wyniki w teście.
Oprócz turnieju indywidualnego prowadzona będzie klasyfikacja zespołowa (suma punktów zdobyta przez trzech najlepszych uczniów w zespole). Zespół, pod opieką jednego nauczyciela, może liczyć od 3 do 6 osób. Mogą przyjechać również 1–2 osoby – jednak wówczas wyniki z ich testu nie są liczone w punktacji zespołowej. Na zwycięzców czekają atrakcyjne nagrody.

Termin i miejsce konkursu: 9 marca 2019 r., Hotel "Sen", ul. Zachodnia 1, Świebodzin

Zgłoszenia prosimy przesyłać do 4 marca drogą mailową na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Uwaga! Od tego roku będzie organizowany tylko jeden etap konkursu - dla woj. lubuskiego.

Rodzinny obóz przyrodniczy - 8-12 lipca 2019r.

Stacja Terenowa Klubu Przyrodników w Owczarach
Owczary 17, 69-113 Górzyca (woj. lubuskie)
e-mail : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. tel. 95 759 12 20.

Zapraszamy rodziny z dziećmi na kolejny wakacyjny obóz przyrodniczy do Stacji Terenowej Klubu Przyrodników w Owczarach.

Co będzie się działo?
- codziennie wycieczka - wędrowanie po chronionych murawach w Owczarach i okolicy, wyjazd do Parku Narodowego Ujście Warty,
- poznawanie różnych ekosystemów i ich funkcjonowania - łąk, lasów, wód, ich zagrożeń oraz sposobów ochrony,
- nauka rozpoznawania zwierząt i roślin,
- obserwacje przyrody przez lornetkę, binokular, lupę, lunetę,
- zastosowanie dzikich roślin w kuchni, kosmetyce, medycynie - warsztaty dzikiej kuchni oraz sporządzania leczniczych olejów i innych specyfików,
- pomoc przy pracach gospodarskich - np. pasienie i karmienie owiec i kóz, dojenie kóz,
- warsztaty filcowania wełny i inne zajęcia plastyczne inspirowane przyrodą.
Poza tym będziemy się bawić, siedzieć przy ognisku, rozmawiać, pogłębiać więzi z przyrodą i ze sobą nawzajem...

Zajęcia prowadzą:
dr Marta Jermaczek-Sitak - ekolożka, edukatorka przyrodnicza, mentorka w Wolnej Szkole w Zielonej Górze, entuzjastka edukacji przez doświadczanie.
Ewa Drewniak – ekolożka, edukatorka przyrodnicza, w Stacji Terenowej w Owczarach prowadzi zającia przyrodnicze, zielone szkoły, wycieczki terenowe.

Koszty udziału:
Cena: 700 zł/za osobę (czyli 1.400 zł za rodzica i dziecko razem), trzecia i każda kolejna osoba z jednej rodziny: 500zł/za osobę, dzieci do 3 lat za darmo.
W cenie noclegi w Stacji Terenowej i wyżywienie - wspólnie przygotowywane kolacje i śniadania, domowy obiad w lokalnym barze).

Dla rodzin, które chciałyby mieszkać bardziej komfortowo, w pokojach z łazienkami, możliwy nocleg w ośrodku w Górzycy (1,5 km od Owczar) za dodatkową opłatą.

Możliwe jest przyjęcie kilkorga dzieci "lokalnych" bez rodziców na zasadzie warsztatów dziennych w godz. 8-17. Cena za warsztaty dzienne 100 zł/dzień (w cenie śniadanie i obiad).

Zgłoszenia i wpłaty
Zgłoszenia (wypełniona KARTA ZGŁOSZENIA (Plik ODT)) przyjmujemy do 30 maja 2019r., mailowo: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Bezzwrotne zaliczki 200 zł/za osobę przyjmujemy do 30 maja 2019r.

Wpłat zaliczek lub całkowitych kwot można dokonywać przelewem na konto Klubu Przyrodników (koniecznie z dopiskiem „obóz przyrodniczy”): BZ WBK 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645.

Serdecznie zapraszamy!

Uwaga!

Są trzy wolne miejsca, zapraszamy na najpiękniejsze łąki Ziemi Lubuskiej, na storczyki, mieczyki, nasięźrzały, ostnice i wężymordy. Na gatunki, których "ot tak sobie" nigdzie nie zobaczysz. Już w ten weekend.

Warsztaty łąkowe w Owczarach (i okolicach)

Stacja Terenowa Klubu Przyrodników w Owczarach (Muzeum Łąki)

Owczary 17, 69-113 Górzyca (woj. lubuskie)

e-mail : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. tel. 95 759 12 20.

Po raz kolejny zapraszamy na warsztaty rozpoznawania roślin łąkowych i murawowych, zarówno tych pospolitych, rosnących na każdej łące, a także rzadkich i bardzo rzadkich, ale wciąż obecnych nad Odrą i Wartą. Warsztat przeznaczony jest zarówno dla amatorów, dopiero zaczynających przygodę z roślinami, studentów, hobbystów, ale także bardziej doświadczonych roślinoznawców. Może nauczymy się czegoś od siebie nawzajem?

Zapoznamy się z różnymi typami łąk, będziemy przemierzać skrajnie suche murawy kserotermiczne na nasłonecznionych zboczach doliny Odry, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe w dolinie Leniwej Obry, a w dolinie Warty łąki wilgotne i namuliska, ale też wydmy śródlądowe i murawy napiaskowe.
Większość zajęć będzie się odbywała w terenie, ale przewidujemy również krótką część wykładową i oznaczanie roślin w sali edukacyjnej przy użyciu atlasów, kluczy i binokularów.

Początek czerwca to szczyt kwitnienia większości gatunków na łąkach wilgotnych i murawach kserotermicznych, w tym storczyków, wielu traw, turzyc i nie tylko. To również czas, kiedy jest najwięcej roślin jadalnych do wykorzystania, z którymi też się zapoznamy, nazbieramy, a wieczorem przyrządzimy z nich coś smacznego.

Warsztat zaczyna się w sobotę 9 czerwca godz. 9.00 przy dworcu w Zbąszynku, skąd samochodami pojedziemy na łąkę w dolinie Leniwej Obry. Ok. godz. 13-14 przejedziemy (także samochodami) do Owczar, a po przerwie na obiad całe popołudnie będziemy wędrować po murawach kserotermicznych. Drugi dzień przeznaczymy na wędrówki po łąkach w Ujściu Warty. Kończymy w obiadem ok. godz. 14-15.00.

Koszt udziału: 350,00 zł od osoby.
Cena obejmuje także:
- nocleg w Stacji Terenowej w Owczarach (z soboty na niedzielę, ale jeżeli ktoś potrzebuje, to także z piątku na sobotę)
- posiłki - w sobotę obiad i kolacja, w niedzielę śniadanie i obiad (w barze u Pani Marysi w Owczarach) – także wegetariańskie i wegańskie (prosimy zaznaczyć w zgłoszeniu).

Warsztat prowadzą:
dr Marta Jermaczek-Sitak - botaniczka, ekolożka, zajmuje się ekologią, ochroną oraz restytucją zbiorowisk łąkowych, wykorzystuje dzikie rośliny w kuchni i kosmetyce.
Ewa Drewniak – przyrodniczka, zajmuje się czynną ochroną muraw i chwastów polnych, prowadzi Stację Terenową w Owczarach, wykorzystuje dzikie rośliny w kuchni i kosmetyce.

Zgłoszenia i wpłaty
Zgłoszenia przyjmujemy do 15 maja 2019r., mailowo: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. (prosimy wypełnić FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY (Plik DOC)).
Wpłat można dokonywać do 16 maja 2019r. przelewem na konto Klubu Przyrodników: BZ WBK 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 (koniecznie z dopiskiem „warsztaty łąkowe”).

Serdecznie zapraszamy!

Zaplanowana przez Ministrów Rolnictwa i Środowiska eksterminacja dzików, przypominająca „ostateczne rozwiązania” z niedalekiej przeszłości, stała się niewątpliwie tematem tygodnia. Zaplanowany w styczniu i lutym skoordynowany odstrzał dzików, w tym ciężarnych w tym okresie loch, ma doprowadzić praktycznie do likwidacji gatunku w granicach Polski w sposób urągający podstawowym zasadom cywilizowanego świata. Eksperci nie pozostawiają na pomyśle suchej nitki – masakra dzików nie powstrzyma ASF, problemem nie są bowiem dziki, ale człowiek – brak kontroli nad wdrażaniem programu bioasekuracji w Polsce oraz intensywne polowania zwiększające migrację zarażonych dzików i ryzyko roznoszenia wirusa przez myśliwych i rozwlekające pozostałości po polowaniach psy. Stosunek do tego szaleństwa połączył „ekologów” pracownia.org.pl/pracownia-aktualnosci/460-stop-rzezi-dzikow-stanowisko-koalicji-niech-zyja-w-sprawie-planow-masowego-odstrzalu-dzikow i co światlejszych, wcale nie tak nielicznych, myśliwych wyborcza.pl/7,95891,24335195,apel-mysliwego-przeciwko-strzelaniu-do-dzikow.html. Jakoś ciągle brakuje nam jednak jednego głosu – Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Przed każdą prawie leśniczówką stoi tablica na której dzik prezentowany jest jako nieodłączny i niezbędny składnik leśnego ekosystemu. Czy dziś nie jest już tak niezbędny? Czy, jeśli go zabraknie, las będzie dalej lasem? To naprawdę ważna sprawa, dostrzegają to zresztą prawie wszyscy leśnicy, ale zawodowa pragmatyka zabrania im zabierania głosu, Może warto, a nawet trzeba, żeby zabrał go Pan Dyrektor?

Zaplanowana przez Ministrów Rolnictwa i Środowiska eksterminacja dzików, przypominająca „ostateczne rozwiązania” z niedalekiej przeszłości, stała się niewątpliwie tematem tygodnia. Zaplanowany w styczniu i lutym skoordynowany odstrzał dzików, w tym ciężarnych w tym okresie loch, ma doprowadzić praktycznie do likwidacji gatunku w granicach Polski w sposób urągający podstawowym zasadom cywilizowanego świata. Eksperci nie pozostawiają na pomyśle suchej nitki – masakra dzików nie powstrzyma ASF, problemem nie są bowiem dziki, ale człowiek – brak kontroli nad wdrażaniem programu bioasekuracji w Polsce oraz intensywne polowania zwiększające migrację zarażonych dzików i ryzyko roznoszenia wirusa przez myśliwych i rozwlekające pozostałości po polowaniach psy. Stosunek do tego szaleństwa połączył „ekologów” pracownia.org.pl/pracownia-aktualnosci/460-stop-rzezi-dzikow-stanowisko-koalicji-niech-zyja-w-sprawie-planow-masowego-odstrzalu-dzikow i co światlejszych, wcale nie tak nielicznych, myśliwych wyborcza.pl/7,95891,24335195,apel-mysliwego-przeciwko-strzelaniu-do-dzikow.html. Jakoś ciągle brakuje nam jednak jednego głosu – Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Przed każdą prawie leśniczówką stoi tablica na której dzik prezentowany jest jako nieodłączny i niezbędny składnik leśnego ekosystemu. Czy dziś nie jest już tak niezbędny? Czy, jeśli go zabraknie, las będzie dalej lasem? To naprawdę ważna sprawa, dostrzegają to zresztą prawie wszyscy leśnicy, ale zawodowa pragmatyka zabrania im zabierania głosu, Może warto, a nawet trzeba, żeby zabrał go Pan Dyrektor?

Szczepienie to stara metoda rozmnażania, dzięki której zachowuje się wszystkie pożądane cechy odmiany rozmnażanej. Dlaczego warto nauczyć się samodzielnie szczepić?
Na świecie od stuleci uprawianych było wiele odmian, np. w przypadku jabłoni znanych jest około 10 tys. odmian. Niektóre z nich są niezwykle rzadkie i występują tylko lokalnie. Przemiany gospodarcze ostatnich dziesięcioleci, a także zmieniające się gusta konsumentów, sposoby produkcji i dystrybucji żywności spowodowały niestety, że obecnie na rynku ogólnie dostępnych jest zaledwie kilkanaście odmian jabłek niewiele różniących się między sobą wyglądem i smakiem, za to dobrze znoszących przechowywanie i transport. Od kilkudziesięciu lat obserwujemy w Polsce i na świecie utratę różnorodności genetycznej uprawianych odmian. Przeprowadzone w USA badania wykazały, że spośród odmian jabłoni uprawianych tam w XIX wieku do naszych czasów wyginęło 86%. Także w szkółkach i sklepach dostępnych jest stosunkowo niewiele odmian sadzonek (nasza szkółka drzew owocowych w Owczarach jest jedną z nielicznych rozmnażających każdego roku kilkadziesiąt różnych starych odmian). W Polsce są oczywiście jeszcze stare przydomowe sady, przydrożne aleje i pojedyncze drzewa albo skupienia drzew w krajobrazie rolniczym z bardzo starymi, nawet ponad 100 letnimi drzewami rodzącymi owoce. Z tych drzew warto pobierać zrazy i przeszczepiać je na nowe podkładki, nawet jeżeli sami nie potrafimy określić odmiany.

Podczas warsztatów poznacie teorię i praktykę szczepienia, dowiecie się m.in. co to jest zraz, podkładka, i skąd je wziąć. Poznacie różne metody rozmnażania – szczepienie zimowe, szczepienie wiosenne i letnią okulizację. Dowiecie się o zaletach i wadach tych metod, dzięki czemu wybierzecie najwygodniejszy dla siebie sposób rozmnażania drzew.

Każdy uczestnik będzie mógł zabrać swoje zaszczepione drzewko lub drzewka i posadzić je we własnym sadzie. Zachęcamy także do przywiezienia zrazów ze swoich drzew – będzie je można zaszczepić podczas warsztatów.

Zapewniamy sprzęt i materiał do szczepienia. Warto zabrać ze sobą ubranie ochronne (np. fartuch), albo takie, którego nie będzie szkoda zniszczyć nożykiem do szczepienia lub pochlapać woskiem. Warsztaty będą odbywać się w ciepłym pomieszczeniu. W programie przewidziane jest krótkie wyjście do szkółki drzewek w Stacji Terenowej.

Termin warsztatów : 03.03.2018r. (sobota) w godz. 10.00-16.00 (z przerwami na kawę)

Miejsce warsztatów : Stacja Terenowa Klubu Przyrodników w Owczarach

Koszt uczestnictwa : 150,00 zł (druga i kolejne osoby z rodziny : 100,00 zł).
Cena obejmuje : materiały do szczepienia, samodzielnie zaszczepione drzewka do zabrania do domu, kawę, herbatę i drobną przekąskę.

Zgłoszenia przyjmujemy: mailem na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. przyjmujemy do 15.02.2018r.

Osoby przyjeżdżające z daleka mogą skorzystać z noclegu w naszej Stacji (koszt 25,00 zł).

Kontakt, zgłoszenia i wszelkie informacje:
Stacja Terenowa Klubu Przyrodników, Owczary 17, 69-113 Górzyca
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. (95) 759 12 20, 515 184 508.

Program XXXVI Zjazdu KP w Owczarach (Plik PDF)

KARTA ZGŁOSZENIA UCZESTNICTWA (Plik DOC)

Pięć nowych parków narodowych powstało w Patagonii w Chile. Nowe parki Pumalin, Melimoyu i Patagonia były wcześniej prywatnymi terenami chronionymi, zakupionymi i zarządzanymi przez fundacje amerykańskich przedsiębiorców-filantropów: Douga Tompkinsa (zginął tragicznie w 2015 r.) i Kristine McDivitt-Tompkins. Kolejne dwa nowe parki powstały w wyniku przekwalifikowania i powiększenia dwóch dużych rezerwatów (Rezerwat Narodowy Alacalufes i Narodowy Rezerwat Cerro Castillo). Powiększone zostaną także trzy istniejące parki: Hornopirén, Corcovado i Isla Magdalena. Powierzchnia chilijskich parków narodowych wzrasta o 1,3 mln ha. Dotąd w lądowej części Chile było 36 parków narodowych o łącznej powierzchni 9,1 mln ha, co stanowiło ok. 12% powierzchni kraju:

Więcej:
www.conaf.cl
www.theguardian.com/environment/2018/jan/29/chile-creates-five-national-parks-in-patagonia

To powiększenie sieci parków narodowych jest wynikiem umowy między rządem Chile a prywatnymi fundacjami rodziny Tompkinsów, które kupiły łącznie 407 tys. ha gruntów i podarowały ją Chile z przeznaczeniem na parki narodowe. Rząd włączył dodatkowo do parków 950 tys. ha gruntów państwowych. Akt utworzenia parków, wieńczący ponad 20-letnią pracę fundacji Tompkinsów, podpisała odchodząca socjalistyczna prezydent Chile Michelle Bachelet, ale jej następca - popierany przez prawicę zwycięzca wyborów prezydenckich Sebastian Piñera - także jest znany jako zwolennik tego modelu ochrony przyrody: w 2004 r., zainspirowany przykładem Tompkinsów, kupił 118 tys. ha na wyspie Chiloé i przeznaczył je na ochronę przyrody jako prywatny park Tantauco.

Pięć nowych parków narodowych powstało w Patagonii w Chile. Nowe parki Pumalin, Melimoyu i Patagonia były wcześniej prywatnymi terenami chronionymi, zakupionymi i zarządzanymi przez fundacje amerykańskich przedsiębiorców-filantropów: Douga Tompkinsa (zginął tragicznie w 2015 r.) i Kristine McDivitt-Tompkins. Kolejne dwa nowe parki powstały w wyniku przekwalifikowania i powiększenia dwóch dużych rezerwatów (Rezerwat Narodowy Alacalufes i Narodowy Rezerwat Cerro Castillo). Powiększone zostaną także trzy istniejące parki: Hornopirén, Corcovado i Isla Magdalena. Powierzchnia chilijskich parków narodowych wzrasta o 1,3 mln ha. Dotąd w lądowej części Chile było 36 parków narodowych o łącznej powierzchni 9,1 mln ha, co stanowiło ok. 12% powierzchni kraju:

Więcej:
www.conaf.cl
www.theguardian.com/environment/2018/jan/29/chile-creates-five-national-parks-in-patagonia

To powiększenie sieci parków narodowych jest wynikiem umowy między rządem Chile a prywatnymi fundacjami rodziny Tompkinsów, które kupiły łącznie 407 tys. ha gruntów i podarowały ją Chile z przeznaczeniem na parki narodowe. Rząd włączył dodatkowo do parków 950 tys. ha gruntów państwowych. Akt utworzenia parków, wieńczący ponad 20-letnią pracę fundacji Tompkinsów, podpisała odchodząca socjalistyczna prezydent Chile Michelle Bachelet, ale jej następca - popierany przez prawicę zwycięzca wyborów prezydenckich Sebastian Piñera - także jest znany jako zwolennik tego modelu ochrony przyrody: w 2004 r., zainspirowany przykładem Tompkinsów, kupił 118 tys. ha na wyspie Chiloé i przeznaczył je na ochronę przyrody jako prywatny park Tantauco.

Szanowni Państwo,

zapraszamy wszystkich członków i sympatyków Klubu na XXXVI Zjazd, który odbędzie się w ostatni weekend lutego (23-25.02.2018r.) tradycyjnie w Owczarach. Informacja szczegółowa wraz z programem rozesłana zostanie z Bockiem oraz podana w przyszłym tygodniu na stronie internetowej Klubu.

Bociek nr 132 (4/2017) - plik PDF



W numerze m. in.:

Gadżety w służbie ochrony przyrody - str. 1-7
Nie widać, więc nie ma? – str. 8-11
Dolina Baryczy – w królestwie bobra i wydry – str. 12-17
Rezerwaty przyrody utworzone w roku 2017 – str. 18-21
Krótkie podsumowanie działań z zakresu czynnej ochrony na torfowiskach alkalicznych południowej Polski – str. 22-25
Sudecka Stacja Terenowa w Uniemyślu - coraz bliżej otwarcia – str. 26-29
Przyroda na szali – str. 30-34
XXXVI Konkurs Przyrodniczy dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów – str. 35
Sesja: Społeczne uwarunkowania ochrony przyrody – str. 36-37
Warsztat szczepienia drzewek owocowych – str. 38-39
NOWE KSIĄŻKI – str. 40

Wcześniejsze numery do pobrania w dziale Bociek OnLine

Zarządzeniem nr 51 z dnia 21 grudnia 2017 Dyrektor Generalny Lasów Państwowych nałożył na Dyrekcję oraz wymienione w zarządzeniu podległe jej jednostki obowiązek realizacji w okresie od 1 styczna 2018 do 31 grudnia 2026 wspólnego przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych LP (przy współdziałaniu z Parkiem Narodowym Ujście Warty, a także przy korzystaniu z usług Uniwersytetu Zielonogórskiego, jednego z wielkomiejskich ogrodów zoologicznych oraz wybranej organizacji pozarządowej) projektu rozwojowego pn. “Reintrodukcja dropia zwyczajnego Otis tarda na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej”.

Jak głosi wstęp do zarządzenia, wydano je w oparciu o obowiązującą Ustawę o Lasach oraz Statut Lasów Państwowych, a konkretnie nałożony na Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych obowiązek inicjowania, organizowania oraz koordynowania przedsięwzięć na rzecz rozwoju leśnictwa (art. 33 ust. 3 pkt 3) jak również inicjowania, popierania i finansowania badań w zakresie leśnictwa a także nadzoru nad wykorzystaniem wyników tych badań (art. 33 ust. 3 pkt 6).

Pełny tekst zarządzenia znaleźć można tutaj: Zarzadzenie nr 51 DGLP z dnia 21 grudnia 2017 r.

A jak wygląda drop i jego biotop tutaj: pl.wikipedia.org/wiki/Drop_zwyczajny

Do Spisu Obszarów Wodno-Błotnych o Znaczeniu Międzynarodowym (tzw. Spis Ramsar), prowadzonego na podstawie Konwencji o Obszarach Wodno-Błotnych (tzw. Konwencja Ramsar), na wniosek Polski dodano 10 stycznia 2018 r. trzy obszary: Torfowiska Doliny Izery, Stawy Przemkowskie, Ujście Wisły:
www.ramsar.org/news/poland-adds-three-new-sites-to-the-ramsar-list

Ujęcie w spisie nie przekłada się bezpośrednio na wymogi ochrony, ale oznacza międzynarodowy prestiż tych obiektów, międzynarodowe zobowiązanie do skutecznej ochrony, obowiązek raportowania i – w razie zagrożeń lub problemów – zainteresowanie i wsparcie międzynarodowych organów Konwencji. Obszar może być wpisany, jeśli spełnia co najmniej jedno z kryteriów przyjętych w ramach Konwencji.

Jako obszar Ramsar „Torfowiska Doliny Izery” (Obszar Nr 2319) desygnowano rezerwat przyrody (529,4 ha) o tej samej nazwie, obejmujący górskie torfowisko przejściowe i wysokie w dolinie Izery w Górach Izerskich, na granicy z Czechami. Niestety, nie zdecydowano się na włączenie do spisu całego kompleksu różnych torfowisk górskich w rozmaitych położeniach topograficznych (także zboczowych, grzbietowych itp.) w Górach Izerskich, tworzących jeden z ciekawszych takich kompleksów w Europie i chronionych w siedliskowym obszarze Natura 2000 Torfowiska Gór Izerskich.

Obszar Ramsar „Stawy Przemkowskie” (Obszar Nr 2320) jest tożsamy z ptasim obszarem Natura 2000 (4605 ha, w tym rezerwat przyrody o powierzchni 1077 ha) o tej samej nazwie, położony na granicy w i obejmuje kompleks 35 stawów oraz przylegle szuwary i łąki – ważny dla ptaków wodno-błotnych.

Obszar Ramsar „Ujście Wisły” (Obszar Nr 2321) jest tożsamy z ptasim obszarem Natura 2000 o tej samej nazwie (1748 ha, nakłada się także z siedliskowym obszarem Natura 2000 Ostoja w Ujściu Wisły o nieco innych jednak granicach, zawiera rezerwaty przyrody Mewia Łacha i Ptasi Raj). Chroni unikatowe siedliska rozlewisk i piaszczystych lach w dwóch ujściach Wisły, ważne dla ptaków (m. in. lęgowiska rybitw), stanowiące także miejsce stałego bytowania fok szarych i okazjonalnego rozrodu foki pospolitej.

Obecnie w Polsce jest 16 obszarów Ramsar (dla porównania – w Albanii 4, w Andorze 3, w Austrii 23, w Estonii 17, w Niemczech 34, w Holandii 54, w Hiszpanii 74). Status ten mają (w kolejności zgłaszania):

1. Jezioro Łuknajno
2. Jezioro Karaś
3. Ujście Warty
4. Jezioro Siedmiu Wysp (Oświn)
5. Jezioro Świdwie
6. Biebrzański Park Narodowy
7. Słowiński Park Narodowy
8. Stawy Milickie
9. Torfowiska Subalpejskie Karkonoszy
10. Narwiański Park Narodowy
11. Jezioro Druzno
12. Poleski Park Narodowy
13. Wigierski Park Narodowy
14. Torfowiska Doliny Izery
15. Stawy Przemkowskie
16. Ujście Wisły

Nie wyczerpuje to potrzeb. W 2009 r. na zamówienie Ministra Środowiska opracowana została „Czerwona lista obszarów wodno-błotnych w Polsce”, będąca próbą zastosowania aktualnych kryteriów Ramsar do mokradeł Polski, wskazująca 43 obiekty, które spełniają kryteria ich wpisania na listę. W 2011 r. Klub Przyrodników wnioskował o pilne dodanie do spisu przynajmniej dziesięciu obiektów: Torfowisk Orawsko-Nowotarskich (całych!), Doliny Rospudy, Torfowisk Gór Izerskich (nie tylko Doliny Izery!), Systemu rzeczno-jeziornego Zlewni Drawy, Doliny Środkowej Wisły, Mokradeł Borów Dolnośląskich, Bytowskich Torfowisk Kotłowych, Zachodniopomorskich Torfowisk Bałtyckich, Doliny Dolnej Odry i Zalewu Szczecińskiego, Kompleksu Jeziora Mamry.

Do Spisu Obszarów Wodno-Błotnych o Znaczeniu Międzynarodowym (tzw. Spis Ramsar), prowadzonego na podstawie Konwencji o Obszarach Wodno-Błotnych (tzw. Konwencja Ramsar), na wniosek Polski dodano 10 stycznia 2018 r. trzy obszary: Torfowiska Doliny Izery, Stawy Przemkowskie, Ujście Wisły:
www.ramsar.org/news/poland-adds-three-new-sites-to-the-ramsar-list

Ujęcie w spisie nie przekłada się bezpośrednio na wymogi ochrony, ale oznacza międzynarodowy prestiż tych obiektów, międzynarodowe zobowiązanie do skutecznej ochrony, obowiązek raportowania i – w razie zagrożeń lub problemów – zainteresowanie i wsparcie międzynarodowych organów Konwencji. Obszar może być wpisany, jeśli spełnia co najmniej jedno z kryteriów przyjętych w ramach Konwencji.

Jako obszar Ramsar „Torfowiska Doliny Izery” (Obszar Nr 2319) desygnowano rezerwat przyrody (529,4 ha) o tej samej nazwie, obejmujący górskie torfowisko przejściowe i wysokie w dolinie Izery w Górach Izerskich, na granicy z Czechami. Niestety, nie zdecydowano się na włączenie do spisu całego kompleksu różnych torfowisk górskich w rozmaitych położeniach topograficznych (także zboczowych, grzbietowych itp.) w Górach Izerskich, tworzących jeden z ciekawszych takich kompleksów w Europie i chronionych w siedliskowym obszarze Natura 2000 Torfowiska Gór Izerskich.

Obszar Ramsar „Stawy Przemkowskie” (Obszar Nr 2320) jest tożsamy z ptasim obszarem Natura 2000 (4605 ha, w tym rezerwat przyrody o powierzchni 1077 ha) o tej samej nazwie, położony na granicy w i obejmuje kompleks 35 stawów oraz przylegle szuwary i łąki – ważny dla ptaków wodno-błotnych.

Obszar Ramsar „Ujście Wisły” (Obszar Nr 2321) jest tożsamy z ptasim obszarem Natura 2000 o tej samej nazwie (1748 ha, nakłada się także z siedliskowym obszarem Natura 2000 Ostoja w Ujściu Wisły o nieco innych jednak granicach, zawiera rezerwaty przyrody Mewia Łacha i Ptasi Raj). Chroni unikatowe siedliska rozlewisk i piaszczystych lach w dwóch ujściach Wisły, ważne dla ptaków (m. in. lęgowiska rybitw), stanowiące także miejsce stałego bytowania fok szarych i okazjonalnego rozrodu foki pospolitej.

Obecnie w Polsce jest 16 obszarów Ramsar (dla porównania – w Albanii 4, w Andorze 3, w Austrii 23, w Estonii 17, w Niemczech 34, w Holandii 54, w Hiszpanii 74). Status ten mają (w kolejności zgłaszania):

1. Jezioro Łuknajno
2. Jezioro Karaś
3. Ujście Warty
4. Jezioro Siedmiu Wysp (Oświn)
5. Jezioro Świdwie
6. Biebrzański Park Narodowy
7. Słowiński Park Narodowy
8. Stawy Milickie
9. Torfowiska Subalpejskie Karkonoszy
10. Narwiański Park Narodowy
11. Jezioro Druzno
12. Poleski Park Narodowy
13. Wigierski Park Narodowy
14. Torfowiska Doliny Izery
15. Stawy Przemkowskie
16. Ujście Wisły

Nie wyczerpuje to potrzeb. W 2009 r. na zamówienie Ministra Środowiska opracowana została „Czerwona lista obszarów wodno-błotnych w Polsce”, będąca próbą zastosowania aktualnych kryteriów Ramsar do mokradeł Polski, wskazująca 43 obiekty, które spełniają kryteria ich wpisania na listę. W 2011 r. Klub Przyrodników wnioskował o pilne dodanie do spisu przynajmniej dziesięciu obiektów: Torfowisk Orawsko-Nowotarskich (całych!), Doliny Rospudy, Torfowisk Gór Izerskich (nie tylko Doliny Izery!), Systemu rzeczno-jeziornego Zlewni Drawy, Doliny Środkowej Wisły, Mokradeł Borów Dolnośląskich, Bytowskich Torfowisk Kotłowych, Zachodniopomorskich Torfowisk Bałtyckich, Doliny Dolnej Odry i Zalewu Szczecińskiego, Kompleksu Jeziora Mamry.

Szanowni Państwo, jak co roku o tej porze zapraszamy Państwa do udziału w tradycyjnej wiosennej sesji Klubu. W tym roku, wsłuchując się w głosy uczestników poprzednich spotkań, a także zrywając z rutyną, organizujemy ją w centrum Polski, a ściślej w centrum Łodzi. Sesja odbędzie się w dniach 6-8 kwietnia 2018 (piątek – niedziela), a tematem spotkania będą:

Społeczne uwarunkowania ochrony przyrody

Myśląc o ochronie przyrody skupiamy się zwykle na jej biologicznych podstawach – funkcjonowaniu populacji i ekosystemów, zależnościach między gatunkami, przyczynach wymierania jednych populacji i ekspansji innych. Wiemy dość dobrze jak odtworzyć murawę kserotermiczną, przywrócić warunki wodne na torfowisku, użytkować łąkę trzęślicową, czego trzeba ksylobiontom, poczwarówkom, łososiom i niedźwiedziom. Bardzo rzadko natomiast zastanawiamy się nad drugim, nie mniej ważnym aspektem ochrony przyrody – jej uwarunkowaniami społecznymi. Tymczasem coraz częściej właśnie brak społecznej akceptacji dla działań ochronnych, wzrost konsumpcyjnych i roszczeniowych postaw, niska świadomość decydentów i zarządców terenu, a także ogółu społeczeństwa, decydują o porażkach i klęskach podejmowanych działań ochronnych. Wydaje się, że ten właśnie aspekt ochrony przyrody zaniedbaliśmy i nadal zaniedbujemy, a od niego zależy czy w bliższej i dalszej przyszłości uda się skutecznie przyrodę chronić. Dlatego tegoroczną wiosenną sesję Klubu Przyrodników poświęcamy społecznym uwarunkowaniom ochrony przyrody. Zapraszamy do prezentacji wyników badań, materiałów, ale także praktycznych doświadczeń, refleksji i przemyśleń obejmujących między innymi poniższe zagadnienia:

• W jakiej przestrzeni społecznej funkcjonują parki narodowe? W jakim stopniu jej ulegają, jakie są przykłady osłabiania ochrony pod wpływem tej presji? W jakim stopniu wzrost antropopresji powoduje osłabienie funkcji ochronnych? Czy da się skutecznie przeciwstawiać presji społeczności lokalnych inwestorów i interesariuszy na tereny chronione? Jeśli tak to jak to robić?


• Czy możliwa jest skuteczna ochrona przyrody w parku krajobrazowym? Jak godzić ze sobą rosnące aspiracje samorządów i społeczności lokalnych, kiedy się to udaje, a kiedy nie?


• Jaka będzie rola parków narodowych, rezerwatów i parków krajobrazowych w społeczeństwach przyszłości? Czy obecny system ochrony przyrody jest w stanie przeciwstawić się rosnącej presji konsumpcjonizmu? Jak planować ochronę przyrody pod presją społeczności lokalnych i grup interesów?


• Jaka jest skuteczność ochrony w sieci Natura 2000? Czy społeczne uwarunkowania ochrony odgrywają znacząca rolę w planowaniu i realizacji ochrony?


• Dlaczego tak rzadko próbujemy chronić przyrodę na gruntach prywatnych? Kiedy się to udaje, a kiedy nie? Czym kierują się właściciele cennych przyrodniczo gruntów? Jak z nimi rozmawiać? Czy potrzebna jest prywatyzacja czy reprywatyzacja przyrody?


• Jakie grupy interesu mają największy wpływ na stan przyrody i jej ochronę? Jak na ochronę przyrody wpływają obecne przemiany społeczne i ekonomiczne? Czy zagrożone elementy przyrody mają szansę przetrwać jako dobro wspólne?


• Co wiemy o uwarunkowaniach społecznych i oddziaływaniach na stan ochrony przyrody jej administratorów – leśników, pracowników parków narodowych, administracji różnych szczebli, samorządów?


• Czy psychologia i socjologia mają zastosowania w ochronie przyrody? Czy ktoś bada relacje między człowiekiem a przyrodą, stosunek człowieka do przyrody i jego zmiany? Czy społeczeństwu o ochronie przyrody należy zawsze mówić prawdę, nawet z góry wiedząc, że przegramy z populistami?


• Jakie są społeczne uwarunkowania ochrony gatunków konkurującym z człowiekiem, potencjalnie groźnych, nie lubianych? Jakie są społeczne uwarunkowania zachowania negatywnie postrzeganych społecznie elementów ekosystemów (np. martwe drewno w lesie, w ciekach)?


• Jak godzić ochronę przyrody z potrzebami turystyki i rekreacji? Co oznacza hasło „turystyka przyjazna przyrodzie”? Czy można określić „pojemność turystyczną” obszarów chronionych?


• Czy mamy kryzys działalności społecznej w ochronie przyrody? Czy organizacje pozarządowe, wolontariusze, akcje społeczne, to przeżytek czy przyszłość ochrony przyrody? Czy można wskazać przedsięwzięcia, organizacje, ruchy społeczne, które działają sprawnie – z czego to wynika?


• Jaka jest rola mediów jako narzędzia propagowania ochrony przyrody? Czy opiniotwórcza rola mediów społecznościowych, prasy, ma wpływ na ochronę przyrody?


• Jakie są społeczne uwarunkowania realizacji konkretnych projektów lub działań ochroniarskich – doświadczenia i refleksje współpracy ze społeczeństwem, z administracją, z grupami interesu? Na ile trwały sukces projektu jest zależny od społecznych uwarunkowań jego realizacji?

Zdajemy sobie sprawę, że niewiele jest gotowych odpowiedzi na te i podobne pytania. Świadczy to jednak o tym, że za rzadko je zadajemy. Tym bardziej zachęcamy do czynnego udziału w spotkaniu i przygotowania choćby krótkiej prezentacji. Jak co roku przewidujemy trzy formy – referaty (20 minut), komunikaty (10 minut) i postery. W programie będzie także czas na dyskusję. Na zgłoszenia zawierające formę prezentacji, nazwiska i imiona autorów, tytuł oraz 3-4 zdaniowy abstrakt, czekamy do 20 lutego. Proszę je przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy program i szczegółowe zasady uczestnictwa. Orientacyjny koszt udziału w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od ok. 100 do ok. 700 zł.

Szanowni Państwo, jak co roku o tej porze zapraszamy Państwa do udziału w tradycyjnej wiosennej sesji Klubu. W tym roku, wsłuchując się w głosy uczestników poprzednich spotkań, a także zrywając z rutyną, organizujemy ją w centrum Polski, a ściślej w centrum Łodzi. Sesja odbędzie się w dniach 6-8 kwietnia 2018 (piątek – niedziela), a tematem spotkania będą:

Społeczne uwarunkowania ochrony przyrody

Myśląc o ochronie przyrody skupiamy się zwykle na jej biologicznych podstawach – funkcjonowaniu populacji i ekosystemów, zależnościach między gatunkami, przyczynach wymierania jednych populacji i ekspansji innych. Wiemy dość dobrze jak odtworzyć murawę kserotermiczną, przywrócić warunki wodne na torfowisku, użytkować łąkę trzęślicową, czego trzeba ksylobiontom, poczwarówkom, łososiom i niedźwiedziom. Bardzo rzadko natomiast zastanawiamy się nad drugim, nie mniej ważnym aspektem ochrony przyrody – jej uwarunkowaniami społecznymi. Tymczasem coraz częściej właśnie brak społecznej akceptacji dla działań ochronnych, wzrost konsumpcyjnych i roszczeniowych postaw, niska świadomość decydentów i zarządców terenu, a także ogółu społeczeństwa, decydują o porażkach i klęskach podejmowanych działań ochronnych. Wydaje się, że ten właśnie aspekt ochrony przyrody zaniedbaliśmy i nadal zaniedbujemy, a od niego zależy czy w bliższej i dalszej przyszłości uda się skutecznie przyrodę chronić. Dlatego tegoroczną wiosenną sesję Klubu Przyrodników poświęcamy społecznym uwarunkowaniom ochrony przyrody. Zapraszamy do prezentacji wyników badań, materiałów, ale także praktycznych doświadczeń, refleksji i przemyśleń obejmujących między innymi poniższe zagadnienia:

• W jakiej przestrzeni społecznej funkcjonują parki narodowe? W jakim stopniu jej ulegają, jakie są przykłady osłabiania ochrony pod wpływem tej presji? W jakim stopniu wzrost antropopresji powoduje osłabienie funkcji ochronnych? Czy da się skutecznie przeciwstawiać presji społeczności lokalnych inwestorów i interesariuszy na tereny chronione? Jeśli tak to jak to robić?


• Czy możliwa jest skuteczna ochrona przyrody w parku krajobrazowym? Jak godzić ze sobą rosnące aspiracje samorządów i społeczności lokalnych, kiedy się to udaje, a kiedy nie?


• Jaka będzie rola parków narodowych, rezerwatów i parków krajobrazowych w społeczeństwach przyszłości? Czy obecny system ochrony przyrody jest w stanie przeciwstawić się rosnącej presji konsumpcjonizmu? Jak planować ochronę przyrody pod presją społeczności lokalnych i grup interesów?


• Jaka jest skuteczność ochrony w sieci Natura 2000? Czy społeczne uwarunkowania ochrony odgrywają znacząca rolę w planowaniu i realizacji ochrony?


• Dlaczego tak rzadko próbujemy chronić przyrodę na gruntach prywatnych? Kiedy się to udaje, a kiedy nie? Czym kierują się właściciele cennych przyrodniczo gruntów? Jak z nimi rozmawiać? Czy potrzebna jest prywatyzacja czy reprywatyzacja przyrody?


• Jakie grupy interesu mają największy wpływ na stan przyrody i jej ochronę? Jak na ochronę przyrody wpływają obecne przemiany społeczne i ekonomiczne? Czy zagrożone elementy przyrody mają szansę przetrwać jako dobro wspólne?


• Co wiemy o uwarunkowaniach społecznych i oddziaływaniach na stan ochrony przyrody jej administratorów – leśników, pracowników parków narodowych, administracji różnych szczebli, samorządów?


• Czy psychologia i socjologia mają zastosowania w ochronie przyrody? Czy ktoś bada relacje między człowiekiem a przyrodą, stosunek człowieka do przyrody i jego zmiany? Czy społeczeństwu o ochronie przyrody należy zawsze mówić prawdę, nawet z góry wiedząc, że przegramy z populistami?


• Jakie są społeczne uwarunkowania ochrony gatunków konkurującym z człowiekiem, potencjalnie groźnych, nie lubianych? Jakie są społeczne uwarunkowania zachowania negatywnie postrzeganych społecznie elementów ekosystemów (np. martwe drewno w lesie, w ciekach)?


• Jak godzić ochronę przyrody z potrzebami turystyki i rekreacji? Co oznacza hasło „turystyka przyjazna przyrodzie”? Czy można określić „pojemność turystyczną” obszarów chronionych?


• Czy mamy kryzys działalności społecznej w ochronie przyrody? Czy organizacje pozarządowe, wolontariusze, akcje społeczne, to przeżytek czy przyszłość ochrony przyrody? Czy można wskazać przedsięwzięcia, organizacje, ruchy społeczne, które działają sprawnie – z czego to wynika?


• Jaka jest rola mediów jako narzędzia propagowania ochrony przyrody? Czy opiniotwórcza rola mediów społecznościowych, prasy, ma wpływ na ochronę przyrody?


• Jakie są społeczne uwarunkowania realizacji konkretnych projektów lub działań ochroniarskich – doświadczenia i refleksje współpracy ze społeczeństwem, z administracją, z grupami interesu? Na ile trwały sukces projektu jest zależny od społecznych uwarunkowań jego realizacji?

Zdajemy sobie sprawę, że niewiele jest gotowych odpowiedzi na te i podobne pytania. Świadczy to jednak o tym, że za rzadko je zadajemy. Tym bardziej zachęcamy do czynnego udziału w spotkaniu i przygotowania choćby krótkiej prezentacji. Jak co roku przewidujemy trzy formy – referaty (20 minut), komunikaty (10 minut) i postery. W programie będzie także czas na dyskusję. Na zgłoszenia zawierające formę prezentacji, nazwiska i imiona autorów, tytuł oraz 3-4 zdaniowy abstrakt, czekamy do 20 lutego. Proszę je przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy program i szczegółowe zasady uczestnictwa. Orientacyjny koszt udziału w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od ok. 100 do ok. 700 zł.

...

...

17 marca 2018 roku (sobota) w Hotelu SEN w Świebodzinie (ul. Zachodnia 1) odbędzie się XXXVI Konkurs Przyrodniczy. Konkurs organizowany jest przez Klub Przyrodników dla uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz dla uczniów II i III klasy gimnazjów z terenu woj. lubuskiego. Tematem wiodącym konkursu w tym roku są „Płazy i gady Polski”. Połowa pytań etapu wojewódzkiego będzie dotyczyła tematu wiodącego, druga połowa będzie dotyczyła ogólnej wiedzy z zakresu ochrony przyrody, ekologii, biogeografii, rozpoznawania i biologii krajowych gatunków grzybów, roślin i zwierząt.

Konkurs rozpocznie się o godzinie 10:00 (do ok. 13.30) i jak co roku będzie składał się z dwóch części:
- pisemnej (test dla wszystkich uczestników - ok. 45 minut),
- ustnej (dla 10 finalistów - ok. 90 minut).

Do części ustnej, czyli finałowej, zakwalifikuje się dziesięć osób, które osiągną najlepsze wyniki w teście.

Oprócz turnieju indywidualnego prowadzona będzie również klasyfikacja zespołowa (na podstawie sumy punktów zdobytych przez trzech najlepszych uczniów w zespole). Zespół, pod opieką jednego nauczyciela, może liczyć od 1 do 6 osób (minimalna liczba uczniów potrzebna do klasyfikacji szkolnej, to 3 osoby). W konkursie mogą brać udział również pojedyncze osoby, nie zgłoszone w żadnym zespole - wówczas nie biorą one jedynie udziału w klasyfikacji szkolnej tylko w indywidualnej.

Na początku maja odbędzie się drugi etap konkursu - ponadwojewódzki. Bierze w nim udział 20 osób z woj. lubuskiego, które najlepiej napiszą test oraz 20 osób z woj. wielkopolskiego. Etap ponadwojewódzki w roku 2018 odbędzie się w Świebodzinie.

Na zgłoszenia uczestnictwa czekamy do 7 marca 2018 r. Zgłoszenia należy przesyłać pocztą na adres: Klub Przyrodników, ul. 1 Maja 22, 69-200 Świebodzin, e-mailem: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub faxem: 68 3828236. Szkoły, które nadeślą zgłoszenia otrzymają szczegółowy program konkursu.

W ZGŁOSZENIU PROSZĘ PODAĆ: nazwę szkoły, adres szkoły, nazwisko nauczyciela przygotowującego uczniów, nazwiska uczestników (1-6 osób).

Na zwycięzców jak zwykle czekają atrakcyjne nagrody w postaci wydawnictw książkowych, płyt, lornetek, sprzętu turystycznego i wiele innych.

Konkurs objęty jest patronatem Lubuskiego Kuratora Oświaty - laureatom i finalistom przyznawane są punkty na świadectwie.

Regulamin konkursu (Plik PDF)


Zapraszamy!




Osoba do kontaktu: Hanna Garczyńska

---

09.01.2018r.

---

Zapytanie ofertowe - wykonanie dokumentacji geotechnicznej w zakresie niezbędnym do oceny warunków hydrogeologicznych i geotechnicznych podłoża na odcinku planowanej zabudowy grodziskami rzeki Sieniochy w ramach projektu LIFE13 NAT/PL/024 „Ochrona torfowisk alkalicznych południowej Polski” współfinansowanego ze środków instrumentu finansowego Komisji Europejskiej LIFE+ oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Plik PDF)

Załącznik nr 1 (Plik DOCX)

---

28 grudnia 2017 weszły w życie rozporządzenia Ministra Środowiska z 30 listopada 2017 r., opublikowane w Dzienniku Ustaw 13.12, zmieniające rozporządzenia w sprawie sporządzania projektu planu ochrony oraz planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000:
www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/2310/1
www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/2311/1

Praktyczna zmiana dotyczy zestawu wskaźników, jaki ma być stosowany do oceny sanu ochrony siedlisk i gatunków. Jego bazą będzie nadal zestaw wskaźników stosowany w monitoringu przyrodniczym (por.: siedliska.gios.gov.pl/pl/monitoring/metodyka), ale z możliwością dodania wskaźników specyficznych dla danego obszaru Natura 2000 oraz opuszczenia wskaźników niemożliwych do zastosowania w danym obszarze.

W rozporządzeniu PZO zmodyfikowano przesłanki ustalania celów działań ochronnych. Dodano do nich „konieczność zachowania integralności obszaru, łączności ekologicznej siedlisk w obszarze i łączności ekologicznej obszaru z obszarami sąsiednimi”. Natomiast „potrzebę osiągnięcia właściwego stanu ochrony” opatrzono zastrzeżeniem „z wyjątkiem sytuacji, gdy ze względów przyrodniczych jest niemożliwe lub nieuzasadnione polepszenie tego stanu”.

W rozporządzeniu PZO rozszerzono również przesłankę do formułowania wskazań do zmiany studiów i planów przestrzennych o plany, „których realizacja uniemożliwi osiągnięcie celów działań ochronnych”.

28 grudnia 2017 weszły w życie rozporządzenia Ministra Środowiska z 30 listopada 2017 r., opublikowane w Dzienniku Ustaw 13.12, zmieniające rozporządzenia w sprawie sporządzania projektu planu ochrony oraz planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000:
www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/2310/1
www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2017/2311/1

Praktyczna zmiana dotyczy zestawu wskaźników, jaki ma być stosowany do oceny sanu ochrony siedlisk i gatunków. Jego bazą będzie nadal zestaw wskaźników stosowany w monitoringu przyrodniczym (por.: siedliska.gios.gov.pl/pl/monitoring/metodyka), ale z możliwością dodania wskaźników specyficznych dla danego obszaru Natura 2000 oraz opuszczenia wskaźników niemożliwych do zastosowania w danym obszarze.

W rozporządzeniu PZO zmodyfikowano przesłanki ustalania celów działań ochronnych. Dodano do nich „konieczność zachowania integralności obszaru, łączności ekologicznej siedlisk w obszarze i łączności ekologicznej obszaru z obszarami sąsiednimi”. Natomiast „potrzebę osiągnięcia właściwego stanu ochrony” opatrzono zastrzeżeniem „z wyjątkiem sytuacji, gdy ze względów przyrodniczych jest niemożliwe lub nieuzasadnione polepszenie tego stanu”.

W rozporządzeniu PZO rozszerzono również przesłankę do formułowania wskazań do zmiany studiów i planów przestrzennych o plany, „których realizacja uniemożliwi osiągnięcie celów działań ochronnych”.

22 grudnia 2017 opublikowano rozporządzenie Ministra Środowiska z 18.12.2017 w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej:
dziennikustaw.gov.pl/du/2017/2408/1
Rozporządzenie wejdzie w życie 1.01.2018.

Rozporządzenie jest elementem mechanizmu prawnego z art. 14b ustawy o lasach. Od 1.01.2018 przyjęta zostanie fikcja prawna, że gospodarka leśna prowadzona zgodnie z tym rozporządzeniem nie narusza żadnych przepisów o ochronie poszczególnych zasobów, tworów i składników przyrody, w szczególności przepisów o ochronie gatunkowej. Teoretycznie więc leśnik, pod warunkiem stosowania się do „Wymogów”, będzie mógł legalnie wyciąć pomnik przyrody (byle nie dziuplasty), prowadzić cięcia w strefach ochrony ptaków (byleby nie wyciął w okresie lęgowym drzewa na którym zidentyfikował zasiedlone gniazdo), nie przestrzegać ustaleń planów ochrony, ani planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000. Mechanizm ten narusza wymogi dyrektywy ptasiej i siedliskowej UE.

Elementem „wymagań dobrej praktyki” jest jednak m. in. pozostawianie drzew dziuplastych do naturalnego rozpadu, zakaz zrywki korytami potoków, zakaz cięć zupełnych „bezpośrednio przy źródłach, rzekach, jeziorach, torfowiskach i źródliskach” - co nie wszędzie jest obecnie w lasach konsekwentnie przestrzegane.

W listopadzie informowaliśmy o powstającym projekcie tego rozporządzenia. Uwagi, jakie wówczas wnosił Klub Przyrodników, znajdują się na:
www.kp.org.pl/pdf/stanowiska/ktg/2017-11-14_KP opinia o proj Wymogow dobrej praktyki gosp lesnej.pdf
Uwzględnionych zostało kilka naszych uwag, ale większość nie. Ministerstwo nie opublikowało zestawienia uwag otrzymanych w konsultacjach społecznych, a nie odniesienia się do nich.

---

W listopadzie informowaliśmy: Projekt "wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej"

22 grudnia 2017 opublikowano rozporządzenie Ministra Środowiska z 18.12.2017 w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej:
dziennikustaw.gov.pl/du/2017/2408/1
Rozporządzenie wejdzie w życie 1.01.2018.

Rozporządzenie jest elementem mechanizmu prawnego z art. 14b ustawy o lasach. Od 1.01.2018 przyjęta zostanie fikcja prawna, że gospodarka leśna prowadzona zgodnie z tym rozporządzeniem nie narusza żadnych przepisów o ochronie poszczególnych zasobów, tworów i składników przyrody, w szczególności przepisów o ochronie gatunkowej. Teoretycznie więc leśnik, pod warunkiem stosowania się do „Wymogów”, będzie mógł legalnie wyciąć pomnik przyrody (byle nie dziuplasty), prowadzić cięcia w strefach ochrony ptaków (byleby nie wyciął w okresie lęgowym drzewa na którym zidentyfikował zasiedlone gniazdo), nie przestrzegać ustaleń planów ochrony, ani planów zadań ochronnych obszarów Natura 2000. Mechanizm ten narusza wymogi dyrektywy ptasiej i siedliskowej UE.

Elementem „wymagań dobrej praktyki” jest jednak m. in. pozostawianie drzew dziuplastych do naturalnego rozpadu, zakaz zrywki korytami potoków, zakaz cięć zupełnych „bezpośrednio przy źródłach, rzekach, jeziorach, torfowiskach i źródliskach” - co nie wszędzie jest obecnie w lasach konsekwentnie przestrzegane.

W listopadzie informowaliśmy o powstającym projekcie tego rozporządzenia. Uwagi, jakie wówczas wnosił Klub Przyrodników, znajdują się na:
www.kp.org.pl/pdf/stanowiska/ktg/2017-11-14_KP opinia o proj Wymogow dobrej praktyki gosp lesnej.pdf
Uwzględnionych zostało kilka naszych uwag, ale większość nie. Ministerstwo nie opublikowało zestawienia uwag otrzymanych w konsultacjach społecznych, a nie odniesienia się do nich.

---

W listopadzie informowaliśmy: Projekt "wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej"

Inspekcja Ochrony Środowiska opublikowała w formie książki podręcznik oceny i monitoringu rzek w zakresie elementów hydromorfologicznych za pomocą tzw. Hydromorfologicznego Indeksu rzecznego HIR. Publikacja jest dostępna także w wersji elektronicznej:
www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/monitoring_wod/Podrecznik_HIR.pdf

---

Rok temu informowaliśmy: GIOŚ zapowiada monitorowanie stanu hydromorfologicznego rzek

Inspekcja Ochrony Środowiska opublikowała w formie książki podręcznik oceny i monitoringu rzek w zakresie elementów hydromorfologicznych za pomocą tzw. Hydromorfologicznego Indeksu rzecznego HIR. Publikacja jest dostępna także w wersji elektronicznej:
www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/monitoring_wod/Podrecznik_HIR.pdf

---

Rok temu informowaliśmy: GIOŚ zapowiada monitorowanie stanu hydromorfologicznego rzek

17 stycznia 2017 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Szczecinie uznał dwa nowe rezerwaty przyrody: Klif w Dziwnówku i Klif w Łukęcinie. Rezerwaty obejmują odcinki klifu nadmorskiego o długości kilkuset metrów każdy. Mimo niewielkiej powierzchni (odpowiednio 4,17 ha i 1,19 ha), są ważnym elementem krajowego systemu ochrony przyrody, bo są to pierwsze w Zachodniopomorskiem rezerwaty ekosystemów brzegu morskiego. Cztery inne, ale bardzo krótkie, odcinki klifów w tym województwie są także chronione jako stanowiska dokumentacyjne, utworzone w 2010 r. uchwałą gminy Rewal.

Zarządzenia zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym 24 stycznia i wejdą w życie po 14 dniach.
e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/#/legalact/2017/414/
e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/#/legalact/2017/415/

Wliczając dwa nowe, w województwie Zachodniopomorskiem jest obecnie około 120 rezerwatów przyrody. To województwo na tle Polski wyróżnia fakt, że od 2004 r. do dziś nieprzerwanie co roku powstawało w nim od 1 do 8 nowych rezerwatów.

17 stycznia 2017 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Szczecinie uznał dwa nowe rezerwaty przyrody: Klif w Dziwnówku i Klif w Łukęcinie. Rezerwaty obejmują odcinki klifu nadmorskiego o długości kilkuset metrów każdy. Mimo niewielkiej powierzchni (odpowiednio 4,17 ha i 1,19 ha), są ważnym elementem krajowego systemu ochrony przyrody, bo są to pierwsze w Zachodniopomorskiem rezerwaty ekosystemów brzegu morskiego. Cztery inne, ale bardzo krótkie, odcinki klifów w tym województwie są także chronione jako stanowiska dokumentacyjne, utworzone w 2010 r. uchwałą gminy Rewal.

Zarządzenia zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym 24 stycznia i wejdą w życie po 14 dniach.
e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/#/legalact/2017/414/
e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/#/legalact/2017/415/

Wliczając dwa nowe, w województwie Zachodniopomorskiem jest obecnie około 120 rezerwatów przyrody. To województwo na tle Polski wyróżnia fakt, że od 2004 r. do dziś nieprzerwanie co roku powstawało w nim od 1 do 8 nowych rezerwatów.

Bociek nr 128 (4/2016) - plik PDF



W numerze m. in.:

Rezerwatowa shadow list – str. 1-8
Tam, gdzie woda spada swobodnie... – str. 9-14
Pomniki przyrody w Internecie – str. 15-17
Retro wycieczka ornitologiczna w Gryżyńskim Parku Krajobrazowym – str. 18-22
Traszki na torach mają się świetnie - wieści z użytku ekologicznego "Traszki Ratajskie" – str. 23-27
Ochrona torfowisk alkalicznych w Polsce Południowej - 2016 – str. 28-31
Mały fundusz, duże wsparcie – biuro w Uniemyślu prawie gotowe – str. 32
PRZYRODA NA SZALI – str. 33-38
Sesja: Rzeki – jak je chronić? – str. 39
Warsztat szczepienia drzew owocowych – str. 40

Wcześniejsze numery do pobrania w dziale Bociek OnLine

W wydawanym przez Instytut Badawczy Leśnictwa recenzowanym kwartalniku naukowym „Leśne Prace Badawcze” 2016, Vol. 77, 4 ukazał się cykl artykułów poświęcony problematyce ochrony Puszczy Białowieskiej: Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie zaskakujący komentarz poprzedzający publikację w internecie, który niewątpliwie zwiększy zainteresowanie zeszytem, przyczyniając się do wzrostu wskaźnika cytowalności pisma: „Niniejszy zeszyt Leśnych Prac Badawczych stanowi zbiór artykułów poświęconych szeroko rozumianej tematyce Puszczy Białowieskiej. Poglądy autorów prezentujących swoje opracowania nie zawsze są zgodne z poglądami reprezentowanymi przez pracowników Instytutu Badawczego Leśnictwa, w tym Redakcji Leśnych Prac Badawczych. Dobór autorów oraz redakcja zostały dokonane jedynie przez Redaktora Naczelnego Leśnych Prac Badawczych bez wiedzy redaktorów tematycznych. Zachęcając do lektury wyrażamy nadzieję, że w następnych zeszytach Leśnych Prac Badawczych ukażą się kolejne artykuły naukowe przedstawiające wyniki badań z terenu Puszczy Białowieskiej, w tym nawiązujące do tematyki podjętej w niniejszym numerze czasopisma. Z wyrazami szacunku, Dyrekcja Instytutu Badawczego Leśnictwa”.
Wszystkim pragnącym odkryć na czym polega niezgodność poglądów wymagająca komentarza Dyrekcji, podajemy adres pod jakim można się zapoznać (klikając w ukryty nieco w załączniku link „in Polish”) z pełnymi tekstami artykułów: www.ibles.pl/web/lesne-prace-badawcze/ostatni-numer;jsessionid=QdDmfVq2iPwBfKCSTL1XE7nV

A zawartość zeszytu wygląda tak:

• Szwagrzyk J. - Puszcza Białowieska; czym była, czym jest, czym ma być w przyszłości?
• Bobiec A. - Do czego służą badania na stałych powierzchniach w Białowieskim Parku Narodowym?
• Kujawa A., Orczewska A., Falkowski M., Blicharska M., Bohdan A., Buchholz L., Chylarecki P., Gutowski J.M., Latałowa M., Mysłajek R.W., Nowak S., Walankiewicz W., Zalewska A. - Puszcza Białowieska – obiekt światowego dziedzictwa UNESCO – priorytety ochronne.
• Grodzki W. - Gradacyjne występowanie kornika drukarza Ips typographus (L.) (Col.: Curculionidae, Scolytinae) w aspekcie kontrowersji wokół Puszczy Białowieskiej.
• Czeszczewik D., Walankiewicz W. - Ekologia i biologia ptaków Puszczy Białowieskiej z perspektywy czterdziestoletnich badań.
• Huflejt T., Gutowski J.M. - Xylocopa valga Gerst. (Hymenoptera: Apidae) w Polsce.
• Kulakowski D. - Kontrolowanie gradacji korników (Ips typographus, Dendroctonus spp.) na obszarach chronionych w XXI wieku.
• Niedziałkowski K. - Dlaczego leśnicy nie chcą rozszerzenia Białowieskiego Parku Narodowego? Motywacja pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w perspektywie aktorów społecznych zaangażowanych w dyskusję wokół Puszczy Białowieskiej.
• Miścicki S. - Zmiany drzewostanów Białowieskiego Parku Narodowego w okresie 2000–2015.
• Janek M. - Zmiany jakości wód w rzekach Łutownia i Perebel w Puszczy Białowieskiej.

W wydawanym przez Instytut Badawczy Leśnictwa recenzowanym kwartalniku naukowym „Leśne Prace Badawcze” 2016, Vol. 77, 4 ukazał się cykl artykułów poświęcony problematyce ochrony Puszczy Białowieskiej: Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie zaskakujący komentarz poprzedzający publikację w internecie, który niewątpliwie zwiększy zainteresowanie zeszytem, przyczyniając się do wzrostu wskaźnika cytowalności pisma: „Niniejszy zeszyt Leśnych Prac Badawczych stanowi zbiór artykułów poświęconych szeroko rozumianej tematyce Puszczy Białowieskiej. Poglądy autorów prezentujących swoje opracowania nie zawsze są zgodne z poglądami reprezentowanymi przez pracowników Instytutu Badawczego Leśnictwa, w tym Redakcji Leśnych Prac Badawczych. Dobór autorów oraz redakcja zostały dokonane jedynie przez Redaktora Naczelnego Leśnych Prac Badawczych bez wiedzy redaktorów tematycznych. Zachęcając do lektury wyrażamy nadzieję, że w następnych zeszytach Leśnych Prac Badawczych ukażą się kolejne artykuły naukowe przedstawiające wyniki badań z terenu Puszczy Białowieskiej, w tym nawiązujące do tematyki podjętej w niniejszym numerze czasopisma. Z wyrazami szacunku, Dyrekcja Instytutu Badawczego Leśnictwa”.
Wszystkim pragnącym odkryć na czym polega niezgodność poglądów wymagająca komentarza Dyrekcji, podajemy adres pod jakim można się zapoznać (klikając w ukryty nieco w załączniku link „in Polish”) z pełnymi tekstami artykułów: www.ibles.pl/web/lesne-prace-badawcze/ostatni-numer;jsessionid=QdDmfVq2iPwBfKCSTL1XE7nV

A zawartość zeszytu wygląda tak:

• Szwagrzyk J. - Puszcza Białowieska; czym była, czym jest, czym ma być w przyszłości?
• Bobiec A. - Do czego służą badania na stałych powierzchniach w Białowieskim Parku Narodowym?
• Kujawa A., Orczewska A., Falkowski M., Blicharska M., Bohdan A., Buchholz L., Chylarecki P., Gutowski J.M., Latałowa M., Mysłajek R.W., Nowak S., Walankiewicz W., Zalewska A. - Puszcza Białowieska – obiekt światowego dziedzictwa UNESCO – priorytety ochronne.
• Grodzki W. - Gradacyjne występowanie kornika drukarza Ips typographus (L.) (Col.: Curculionidae, Scolytinae) w aspekcie kontrowersji wokół Puszczy Białowieskiej.
• Czeszczewik D., Walankiewicz W. - Ekologia i biologia ptaków Puszczy Białowieskiej z perspektywy czterdziestoletnich badań.
• Huflejt T., Gutowski J.M. - Xylocopa valga Gerst. (Hymenoptera: Apidae) w Polsce.
• Kulakowski D. - Kontrolowanie gradacji korników (Ips typographus, Dendroctonus spp.) na obszarach chronionych w XXI wieku.
• Niedziałkowski K. - Dlaczego leśnicy nie chcą rozszerzenia Białowieskiego Parku Narodowego? Motywacja pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w perspektywie aktorów społecznych zaangażowanych w dyskusję wokół Puszczy Białowieskiej.
• Miścicki S. - Zmiany drzewostanów Białowieskiego Parku Narodowego w okresie 2000–2015.
• Janek M. - Zmiany jakości wód w rzekach Łutownia i Perebel w Puszczy Białowieskiej.

Klub Przyrodników opracował raport syntetyzujący nasze doświadczenia w zakresie stosowania art. 118-118b ustawy o ochronie przyrody, czyli wprowadzonych w 2014 r. przepisów które teoretycznie miały ucywilizować masowe prowadzenie w Polsce tzw. robót utrzymaniowych na rzekach – odmuleń, wykaszania roślinności, usuwania martwych drzew, wycinania drzew na brzegach, zabudowy i zasypywania podcięć w brzegach itp. Wskazujemy punkty, w których system ten działa kiepsko i nie spełnia swoich założeń.
Częścią raportu są załączniki, przedstawiające syntezę wiedzy merytorycznej na temat:

• potencjalnego oddziaływania "prac utrzymaniowych" na chronione gatunki i siedliska przyrodnicze,
• roli martwych drzew w rzece,
• naturalnej dynamiki rzek w kontekście prób ich „utrzymywania”.

Raport przekażemy wszystkim RDOŚ.

Raport na:
www.kp.org.pl/pdf/stanowiska/wodne/2017-01-10_Doswiadczenia_KP_art%20118%20ver%2020170110.pdf

Od 2014 r. jednoznacznie zapisano w ustawie, że WZMiUW lub RZGW muszą zgłaszać do RDOŚ zamiar przystąpienia do prac utrzymaniowych na rzekach. O ile RDOŚ nie zareaguje, prace mogą się rozpocząć po 30 dniach od takiego zgłoszenia. Jeżeli RDOŚ zgłosi sprzeciw, prace mogą się rozpocząć po wydaniu przez RDOŚ decyzji o warunkach prowadzenia takich prac. W praktyce niektóre RDOŚ w ogóle nie korzystają z możliwości sprzeciwu i w konsekwencji z możliwości dokładniejszego badania tych spraw; w innych RDOŚ procedury okazują się "dziurawe".
Warto wiedzieć, że od 1 stycznia 2017 r. RDOŚie powinny w ciągu 3 dni publikować w swoich "wykazach informacji o środowisku" informacje o wpływających do nich zgłoszeniach.

Klub Przyrodników opracował raport syntetyzujący nasze doświadczenia w zakresie stosowania art. 118-118b ustawy o ochronie przyrody, czyli wprowadzonych w 2014 r. przepisów które teoretycznie miały ucywilizować masowe prowadzenie w Polsce tzw. robót utrzymaniowych na rzekach – odmuleń, wykaszania roślinności, usuwania martwych drzew, wycinania drzew na brzegach, zabudowy i zasypywania podcięć w brzegach itp. Wskazujemy punkty, w których system ten działa kiepsko i nie spełnia swoich założeń.
Częścią raportu są załączniki, przedstawiające syntezę wiedzy merytorycznej na temat:

• potencjalnego oddziaływania "prac utrzymaniowych" na chronione gatunki i siedliska przyrodnicze,
• roli martwych drzew w rzece,
• naturalnej dynamiki rzek w kontekście prób ich „utrzymywania”.

Raport przekażemy wszystkim RDOŚ.

Raport na:
www.kp.org.pl/pdf/stanowiska/wodne/2017-01-10_Doswiadczenia_KP_art%20118%20ver%2020170110.pdf

Od 2014 r. jednoznacznie zapisano w ustawie, że WZMiUW lub RZGW muszą zgłaszać do RDOŚ zamiar przystąpienia do prac utrzymaniowych na rzekach. O ile RDOŚ nie zareaguje, prace mogą się rozpocząć po 30 dniach od takiego zgłoszenia. Jeżeli RDOŚ zgłosi sprzeciw, prace mogą się rozpocząć po wydaniu przez RDOŚ decyzji o warunkach prowadzenia takich prac. W praktyce niektóre RDOŚ w ogóle nie korzystają z możliwości sprzeciwu i w konsekwencji z możliwości dokładniejszego badania tych spraw; w innych RDOŚ procedury okazują się "dziurawe".
Warto wiedzieć, że od 1 stycznia 2017 r. RDOŚie powinny w ciągu 3 dni publikować w swoich "wykazach informacji o środowisku" informacje o wpływających do nich zgłoszeniach.

1 stycznia 2017 r. weszła w życie zmiana ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach z 16 grudnia 2016 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw z 30 grudnia 2016 r. (poz. 2249). Okoliczności uchwalenia ustawy w Sejmie budzą wątpliwości konstytucyjne. Ustawa (oprócz zmiany przepisów o usuwaniu drzew):

• Dekretuje, że do dnia 31 grudnia 2017 r. uznaje się, że gospodarka leśna nie narusza zakazów ochrony gatunkowej zwierząt, w przypadku, gdy jest wykonywana na podstawie planów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.
• Wprowadza do ustawy o lasach ogólny przepis dekretujący, że gospodarka leśna wykonywana zgodnie z wymaganiami dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej nie narusza przepisów o ochronie poszczególnych zasobów, tworów i składników przyrody, w szczególności przepisów ochrony gatunkowej. Równocześnie daje ministrowi do spraw środowiska delegację do określenia rozporządzeniem wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej.

Od 1 stycznia 2017 r., w wyniku wejścia w życie tzw. nowelizacji ooś z 2015 r., w ustawie o ochronie przyrody uchylono art. 52a, dekretujący że gospodarka leśna nie narusza zakazów ochrony gatunkowej zwierząt, jeżeli jest prowadzona na podstawie planów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, obejmującej oddziaływanie na dziko występujące populacje gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków oraz ich siedliska lub jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, których ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku we właściwym stanie ochrony, jak również fakultatywną delegację do określenia wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej. Usuwane przepisy natychmiast zastąpiono jednak nowymi, rozszerzającymi wręcz zakres wyłączenia gospodarki leśnej spod ochrony gatunkowej zwierząt.

1 stycznia 2017 r. weszło w życie nowe rozporządzenie z 16 grudnia 2016 r. o ochronie gatunkowej zwierząt, opublikowane w Dzienniku Ustaw z 28 grudnia (poz. 2183): www.dziennikustaw.gov.pl/du/2016/2183/1. Nowe rozporządzenie zastępuje dotychczasowe rozporządzenie o ochronie gatunkowej zwierząt z 7 października 2014 r. Główne zmiany są następujące:

• Wprowadzono ogólne odstępstwo od wszystkich zakazów obowiązujących wobec zwierząt chronionych wobec "wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej, jeżeli technologia prac uniemożliwia ich przestrzeganie".
• Wprowadzono pod ochronę rybę babkę czarną Gobius niger (propozycja autorstwa ś.p. prof. Krzysztofa Skóry, popierana przez przyrodników i PROP).
• Wprowadzono pod ochronę jesiotra ostronosego Acipenser oxyrhynchus (już od jakiegoś czasu wiadomo, że występujące dawniej w Polsce jesiotry reprezentowały właśnie ten gatunek) i nietoperza – przymroczka Saviego Hypsugo savii (występowanie odkryto w Polsce). Zakazy dla jesiotra nie dotyczą jednak osobników innych niż dziko żyjące.
• Przeniesiono z ochrony częściowej do ścisłej motyla szlaczkonia szafrańca Colias myrmidone.
• Zmieniono zasady pozyskiwania winniczków, ustalając jednolity 42-dniowy okres ich pozyskiwania i znosząc regionalne zróżnicowanie wielkości muszli.
• Zmieniono nieco nazewnictwo gatunków i podział taksonomiczny.

Projekt rozporządzenia podlegał konsultacjom społecznym w kwietniu 2016 r., wówczas jednak odstępstwa dla gospodarki leśnej nie zamierzano wprowadzić dla gatunków chronionych prawem UE, a tylko dla pozostałych. Odstępstwo to narusza wymagania dyrektywy ptasiej i siedliskowej, jest również sprzeczne z ustawą o ochronie przyrody, w której od 1.01.2017 r. pojawia się wprawdzie możliwość takiego odstępstwa, ale z wykluczeniem ptaków oraz gatunków z załączników II i IV dyrektywy siedliskowej.

1 stycznia 2017 r. weszła w życie zmiana ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach z 16 grudnia 2016 r., opublikowana w Dzienniku Ustaw z 30 grudnia 2016 r. (poz. 2249). Okoliczności uchwalenia ustawy w Sejmie budzą wątpliwości konstytucyjne. Ustawa (oprócz zmiany przepisów o usuwaniu drzew):

• Dekretuje, że do dnia 31 grudnia 2017 r. uznaje się, że gospodarka leśna nie narusza zakazów ochrony gatunkowej zwierząt, w przypadku, gdy jest wykonywana na podstawie planów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko.
• Wprowadza do ustawy o lasach ogólny przepis dekretujący, że gospodarka leśna wykonywana zgodnie z wymaganiami dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej nie narusza przepisów o ochronie poszczególnych zasobów, tworów i składników przyrody, w szczególności przepisów ochrony gatunkowej. Równocześnie daje ministrowi do spraw środowiska delegację do określenia rozporządzeniem wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej.

Od 1 stycznia 2017 r., w wyniku wejścia w życie tzw. nowelizacji ooś z 2015 r., w ustawie o ochronie przyrody uchylono art. 52a, dekretujący że gospodarka leśna nie narusza zakazów ochrony gatunkowej zwierząt, jeżeli jest prowadzona na podstawie planów, które zostały poddane strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, obejmującej oddziaływanie na dziko występujące populacje gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty i chronionych gatunków ptaków oraz ich siedliska lub jest prowadzona na podstawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, których ustalenia zapewniają, że czynności wykonywane zgodnie z nimi nie są szkodliwe dla zachowania gatunku we właściwym stanie ochrony, jak również fakultatywną delegację do określenia wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej. Usuwane przepisy natychmiast zastąpiono jednak nowymi, rozszerzającymi wręcz zakres wyłączenia gospodarki leśnej spod ochrony gatunkowej zwierząt.

1 stycznia 2017 r. weszło w życie nowe rozporządzenie z 16 grudnia 2016 r. o ochronie gatunkowej zwierząt, opublikowane w Dzienniku Ustaw z 28 grudnia (poz. 2183): www.dziennikustaw.gov.pl/du/2016/2183/1. Nowe rozporządzenie zastępuje dotychczasowe rozporządzenie o ochronie gatunkowej zwierząt z 7 października 2014 r. Główne zmiany są następujące:

• Wprowadzono ogólne odstępstwo od wszystkich zakazów obowiązujących wobec zwierząt chronionych wobec "wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej, jeżeli technologia prac uniemożliwia ich przestrzeganie".
• Wprowadzono pod ochronę rybę babkę czarną Gobius niger (propozycja autorstwa ś.p. prof. Krzysztofa Skóry, popierana przez przyrodników i PROP).
• Wprowadzono pod ochronę jesiotra ostronosego Acipenser oxyrhynchus (już od jakiegoś czasu wiadomo, że występujące dawniej w Polsce jesiotry reprezentowały właśnie ten gatunek) i nietoperza – przymroczka Saviego Hypsugo savii (występowanie odkryto w Polsce). Zakazy dla jesiotra nie dotyczą jednak osobników innych niż dziko żyjące.
• Przeniesiono z ochrony częściowej do ścisłej motyla szlaczkonia szafrańca Colias myrmidone.
• Zmieniono zasady pozyskiwania winniczków, ustalając jednolity 42-dniowy okres ich pozyskiwania i znosząc regionalne zróżnicowanie wielkości muszli.
• Zmieniono nieco nazewnictwo gatunków i podział taksonomiczny.

Projekt rozporządzenia podlegał konsultacjom społecznym w kwietniu 2016 r., wówczas jednak odstępstwa dla gospodarki leśnej nie zamierzano wprowadzić dla gatunków chronionych prawem UE, a tylko dla pozostałych. Odstępstwo to narusza wymagania dyrektywy ptasiej i siedliskowej, jest również sprzeczne z ustawą o ochronie przyrody, w której od 1.01.2017 r. pojawia się wprawdzie możliwość takiego odstępstwa, ale z wykluczeniem ptaków oraz gatunków z załączników II i IV dyrektywy siedliskowej.

Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze opracowała i złożyła do RDOŚ w Rzeszowie wniosek o uznanie za rezerwat przyrody „Reliktowa Puszcza Karpacka” obszaru lasów o powierzchni 8106 ha w Lasach Turnickich na pograniczu Pogórza Przemyskiego i Gór Słonnych. Chodzi o lasy, które miały być główną wartością nie mogącego się doczekać utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Wnioskowi towarzyszy ponad 400-stronicowa dokumentacja przyrodnicza. Z terenu proponowanego rezerwatu podano m. in. 4 gatunków chrząszczy wskaźnikowych dla lasów naturalnych ( w tym trzy nowe dla fauny Polski, dwa uznane za wymarłe dla Polski), 18 gatunków porostów uznawanych za wskaźnikowe dla lasów naturalnych, 24 nowe dla Polski gatunki grzybów. Stwierdzono 6648 stanowisk chronionych gatunków mszaków; potwierdzono występowanie niedźwiedzia i żbika.
Więcej informacji, w tym dokumentacja proponowanego rezerwatu, na:
przyrodnicze.org/projektowany-turnicki-park-narodowy-rezerwatem-juz-teraz/

Wcześniejszą inicjatywą Fundacji jest także „wirtualne” powołanie Turnickiego Parku Narodowego, z umundurowaną służbą, społeczną radą naukową, stroną www i profilem na Facebooku:
www.facebook.com/pg/turnickiparknarodowyprojektowany/
www.turnickipn.pl

Początki idei ochrony obszaru projektowanego Turnickiego Parku Narodowego sięgają okresu dwudziestolecia międzywojennego, kiedy przemyski przyrodnik, Tadeusz Trella, zwrócił uwagę na potrzebę ochrony grupy górskiej Suchego Obycza i Turnicy, gdzie lasy były zagrożone wyrębem. W 1982 roku profesorowie Janusz Kotlarczyk i Jerzy Piórecki, zgłosili postulat utworzenia parku na tym obszarze. W 1993 r. powstała dokumentacja projektowa parku, którym miał objąć ok. 20 tysięcy hektarów, w tym tereny byłego rządowego ośrodka wypoczynkowo-łowieckiego w Arłamowie.
Park dotąd nie powstał, mimo iż jego utworzenie ujęte było i jest (obok Jurajskiego i Mazurskiego) w Programie Ochrony Różnorodności Biologicznej w Polsce oraz w koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030; o jego powołanie upominała się także Państwowa Rada Ochrony Przyrody.

Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze opracowała i złożyła do RDOŚ w Rzeszowie wniosek o uznanie za rezerwat przyrody „Reliktowa Puszcza Karpacka” obszaru lasów o powierzchni 8106 ha w Lasach Turnickich na pograniczu Pogórza Przemyskiego i Gór Słonnych. Chodzi o lasy, które miały być główną wartością nie mogącego się doczekać utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Wnioskowi towarzyszy ponad 400-stronicowa dokumentacja przyrodnicza. Z terenu proponowanego rezerwatu podano m. in. 4 gatunków chrząszczy wskaźnikowych dla lasów naturalnych ( w tym trzy nowe dla fauny Polski, dwa uznane za wymarłe dla Polski), 18 gatunków porostów uznawanych za wskaźnikowe dla lasów naturalnych, 24 nowe dla Polski gatunki grzybów. Stwierdzono 6648 stanowisk chronionych gatunków mszaków; potwierdzono występowanie niedźwiedzia i żbika.
Więcej informacji, w tym dokumentacja proponowanego rezerwatu, na:
przyrodnicze.org/projektowany-turnicki-park-narodowy-rezerwatem-juz-teraz/

Wcześniejszą inicjatywą Fundacji jest także „wirtualne” powołanie Turnickiego Parku Narodowego, z umundurowaną służbą, społeczną radą naukową, stroną www i profilem na Facebooku:
www.facebook.com/pg/turnickiparknarodowyprojektowany/
www.turnickipn.pl

Początki idei ochrony obszaru projektowanego Turnickiego Parku Narodowego sięgają okresu dwudziestolecia międzywojennego, kiedy przemyski przyrodnik, Tadeusz Trella, zwrócił uwagę na potrzebę ochrony grupy górskiej Suchego Obycza i Turnicy, gdzie lasy były zagrożone wyrębem. W 1982 roku profesorowie Janusz Kotlarczyk i Jerzy Piórecki, zgłosili postulat utworzenia parku na tym obszarze. W 1993 r. powstała dokumentacja projektowa parku, którym miał objąć ok. 20 tysięcy hektarów, w tym tereny byłego rządowego ośrodka wypoczynkowo-łowieckiego w Arłamowie.
Park dotąd nie powstał, mimo iż jego utworzenie ujęte było i jest (obok Jurajskiego i Mazurskiego) w Programie Ochrony Różnorodności Biologicznej w Polsce oraz w koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030; o jego powołanie upominała się także Państwowa Rada Ochrony Przyrody.

11 marca 2017 roku (sobota) w Świebodzińskim Domu Kultury odbędzie się XXXV Konkurs Przyrodniczy. Konkurs organizowany jest przez Klub Przyrodników dla uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz dla uczniów gimnazjów z terenu woj. lubuskiego. Tematem wiodącym konkursu w tym roku są „Ptaki Polski”. Połowa pytań etapu wojewódzkiego (11 marca) będzie dotyczyła tematu wiodącego, druga połowa będzie dotyczyła wiedzy z zakresu ochrony przyrody, ekologii, biogeografii, rozpoznawania i biologii krajowych gatunków grzybów, roślin i zwierząt.

Konkurs rozpocznie się o godzinie 10:00 i jak co roku będzie składał się z dwóch części:

• pisemnej (test dla wszystkich uczestników),
• ustnej (dla 10 finalistów).

Do części ustnej, czyli finałowej, zakwalifikuje się dziesięć osób, które osiągną najlepsze wyniki w teście.

Oprócz turnieju indywidualnego prowadzona będzie również klasyfikacja zespołowa (na podstawie sumy punktów zdobytych przez trzech najlepszych uczniów w zespole). Zespół, pod opieką jednego nauczyciela, może liczyć od 3 do 6 osób (minimalna liczba uczniów potrzebna do klasyfikacji szkolnej, to 3 osoby). W konkursie mogą brać udział również pojedyncze osoby, nie zgłoszone w żadnym zespole - wówczas nie biorą one jedynie udziału w klasyfikacji szkolnej tylko w indywidualnej.

Pod koniec kwietnia lub na początku maja odbywa się kolejny etap konkursu - ponadwojewódzki. Bierze w nim udział 20 osób z woj. lubuskiego, które najlepiej napiszą test oraz 20 osób z woj. wielkopolskiego. Etap ponadwojewódzki w roku 2017 odbędzie się w Poznaniu.

Na zgłoszenia uczestnictwa czekamy do 3 marca 2017 r. Zgłoszenia należy przesyłać pocztą na adres: Klub Przyrodników, ul. 1 Maja 22, 69-200 Świebodzin, e-mailem: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub faxem: 68 3828236. Szkoły, które nadeślą zgłoszenia otrzymają szczegółowy program konkursu.

W ZGŁOSZENIU PROSZĘ PODAĆ: nazwę szkoły, adres szkoły, nazwisko nauczyciela przygotowującego, nazwiska uczestników (1-6 osób).

Na zwycięzców jak zwykle czekają atrakcyjne nagrody w postaci wydawnictw książkowych, płyt, lornetek, sprzętu turystycznego i wiele innych.

Program Konkursu (Plik PDF)

Zapraszamy!


Osoba do kontaktu: Hanna Garczyńska

Konkurs objęty jest patronatem Lubuskiego Kuratora Oświaty - laureatom i finalistom przyznawane są punkty na świadectwie.

Konkurs współfinansowany przez
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Zielonej Górze

---

Organizację Konkursu wsparli:

Klub Przyrodników, ul. 1 Maja 22, 66-200 Świebodzin, zaprasza do składania ofert na druk wydawnictw w roku 2017.

Szczegóły w pliku PDF

W dniach 21 - 23 kwietnia 2017 (piątek – niedziela) zapraszamy Państwa, do Kudowy Zdrój, na tradycyjną wiosenną sesję Klubu Przyrodników, z cyklu poświęconego najważniejszym problemom ochrony przyrody. Tym razem proponujemy temat:

Rzeki – jak je chronić?

Rzeki i ich doliny zawsze przyciągały przyrodników, bo wokół nich koncentrowały się i koncentrują cenne elementy przyrody. Nie wyobrażamy sobie funkcjonowania krajobrazu bez rzek. Nie wyobrażamy sobie ochrony przyrody bez zachowania przyrody rzek i ich dolin.

Z drugiej strony, często uważa się że ochrona przyrody rzek i ich dolin to jedno z najsłabszych ogniw krajowego systemu ochrony przyrody. Presja na rzeki, zarówno te największe jak i małe, zawsze była, jest i wygląda na to, że będzie coraz większa. Kaskadyzacja Wisły i Odry, budowa stopni wodnych, zbiorników retencyjnych, drogi wodne za dziesiątki miliardów to jeden koniec szerokiego spektrum zagrożeń, drugi to dziesiątki tysięcy kilometrów mniejszych cieków corocznie obejmowanych tzw. robotami utrzymaniowymi, często niszczącymi dla wielu elementów przyrody.

Oczekujemy przemyśleń i rozważań ogólnych, podejmowanych z różnych punktów widzenia, analiz na poziomie kraju, województwa, rzeki czy zlewni, ale także studiów przypadków, przykładów sukcesów i niepowodzeń, standardowych i niestandardowych rozwiązań i działań ochronnych.

Proponujemy rozważania koncentrujące się wokół poniższych zagadnień:

• Ekosystem rzeki jako przedmiot ochrony. Konsekwencje koncepcji continuum oraz dynamiki rzek dla ich ochrony. Znaczenie ekologiczne zmienności przepływów i ich stanów skrajnych. Naturalna dynamika rzek i przyrody rzecznej.
• Rzeka, dolina rzeczna, zlewnia – przestrzenne wymogi ochrony rzek i ich uwzględnianie w praktyce ochrony.
• Czy ochrona rzek w parkach narodowych i rezerwatach jest skuteczna? Czy da się skutecznie chronić rezerwatowo tylko odcinek rzeki? Problemy z ochroną rzek w parkach narodowych. Rezerwaty rzeczne, problemy ich tworzenia i ochrony.
• Rzeki w sieci Natura 2000. Jak interpretować rzeczne siedliska przyrodnicze. Jak je chronić? Kryteria „właściwego stanu ochrony” siedlisk i gatunków związanych z rzekami.
• Czy parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe mogą skutecznie przyczynić się do ochrony rzek i ich dolin?
• Metody i wskaźniki waloryzacji, oceny naturalności, oceny stanu ekologicznego, oceny stanu ochrony rzek. Gatunki wskaźnikowe czy multimetriksy? Monitoring systemów rzecznych – refleksje metodyczne, wyniki, propozycje bliższą i dalszą na przyszłość.
• Utrzymywanie rzek – jak prace utrzymaniowe oddziałują na ekosystem rzeczny? Czy i jak można je pogodzić z ochroną rzecznej przyrody?
• Administracyjne, ekonomiczne, społeczne, socjologiczne i psychologiczne uwarunkowania ochrony rzek.
• Plany regulacji rzek i jak im przeciwdziałać. Czy możliwa jest „ekoregulacja” zachowująca wartości przyrody rzecznej?
• Przykłady skutecznych działań w obronie naturalności rzek, skutecznej ochrony ekosystemu rzeki lub jej elementów, gatunków, procesów. Czy rzekę można zrenaturyzować – przykłady zrealizowanych, realizowanych, bądź planowanych działań.
• Jak człowiek widzi rzekę? Krajobraz rzeczny, jego elementy, postrzeganie i ochrona. Rzeczne krajobrazy kulturowe jako przedmiot ochrony.

Jak co roku przewidujemy trzy rodzaje prezentacji - referaty (do 30 minut), komunikaty (10 minut) i postery. Zgłoszenia, z podaniem tytułu wystąpienia, imienia, nazwiska i adresu autora oraz krótkiego, kilkuzdaniowego abstraktu, należy nadsyłać do 20 lutego 2017 na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy szczegółowy program. Orientacyjny koszt uczestnictwa w sesji (wpisowe, noclegi, wyżywienie, udział w wycieczce), w zależności od wybranej opcji, wyniesie od około 100 do około 400 zł. Jak zwykle autorów wystąpień zwalniamy z wpisowego.

W dniach 21 - 23 kwietnia 2017 (piątek – niedziela) zapraszamy Państwa, do Kudowy Zdrój, na tradycyjną wiosenną sesję Klubu Przyrodników, z cyklu poświęconego najważniejszym problemom ochrony przyrody. Tym razem proponujemy temat:

Rzeki – jak je chronić?

Rzeki i ich doliny zawsze przyciągały przyrodników, bo wokół nich koncentrowały się i koncentrują cenne elementy przyrody. Nie wyobrażamy sobie funkcjonowania krajobrazu bez rzek. Nie wyobrażamy sobie ochrony przyrody bez zachowania przyrody rzek i ich dolin.

Z drugiej strony, często uważa się że ochrona przyrody rzek i ich dolin to jedno z najsłabszych ogniw krajowego systemu ochrony przyrody. Presja na rzeki, zarówno te największe jak i małe, zawsze była, jest i wygląda na to, że będzie coraz większa. Kaskadyzacja Wisły i Odry, budowa stopni wodnych, zbiorników retencyjnych, drogi wodne za dziesiątki miliardów to jeden koniec szerokiego spektrum zagrożeń, drugi to dziesiątki tysięcy kilometrów mniejszych cieków corocznie obejmowanych tzw. robotami utrzymaniowymi, często niszczącymi dla wielu elementów przyrody.

Oczekujemy przemyśleń i rozważań ogólnych, podejmowanych z różnych punktów widzenia, analiz na poziomie kraju, województwa, rzeki czy zlewni, ale także studiów przypadków, przykładów sukcesów i niepowodzeń, standardowych i niestandardowych rozwiązań i działań ochronnych.

Proponujemy rozważania koncentrujące się wokół poniższych zagadnień:

• Ekosystem rzeki jako przedmiot ochrony. Konsekwencje koncepcji continuum oraz dynamiki rzek dla ich ochrony. Znaczenie ekologiczne zmienności przepływów i ich stanów skrajnych. Naturalna dynamika rzek i przyrody rzecznej.
• Rzeka, dolina rzeczna, zlewnia – przestrzenne wymogi ochrony rzek i ich uwzględnianie w praktyce ochrony.
• Czy ochrona rzek w parkach narodowych i rezerwatach jest skuteczna? Czy da się skutecznie chronić rezerwatowo tylko odcinek rzeki? Problemy z ochroną rzek w parkach narodowych. Rezerwaty rzeczne, problemy ich tworzenia i ochrony.
• Rzeki w sieci Natura 2000. Jak interpretować rzeczne siedliska przyrodnicze. Jak je chronić? Kryteria „właściwego stanu ochrony” siedlisk i gatunków związanych z rzekami.
• Czy parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe mogą skutecznie przyczynić się do ochrony rzek i ich dolin?
• Metody i wskaźniki waloryzacji, oceny naturalności, oceny stanu ekologicznego, oceny stanu ochrony rzek. Gatunki wskaźnikowe czy multimetriksy? Monitoring systemów rzecznych – refleksje metodyczne, wyniki, propozycje bliższą i dalszą na przyszłość.
• Utrzymywanie rzek – jak prace utrzymaniowe oddziałują na ekosystem rzeczny? Czy i jak można je pogodzić z ochroną rzecznej przyrody?
• Administracyjne, ekonomiczne, społeczne, socjologiczne i psychologiczne uwarunkowania ochrony rzek.
• Plany regulacji rzek i jak im przeciwdziałać. Czy możliwa jest „ekoregulacja” zachowująca wartości przyrody rzecznej?
• Przykłady skutecznych działań w obronie naturalności rzek, skutecznej ochrony ekosystemu rzeki lub jej elementów, gatunków, procesów. Czy rzekę można zrenaturyzować – przykłady zrealizowanych, realizowanych, bądź planowanych działań.
• Jak człowiek widzi rzekę? Krajobraz rzeczny, jego elementy, postrzeganie i ochrona. Rzeczne krajobrazy kulturowe jako przedmiot ochrony.

Jak co roku przewidujemy trzy rodzaje prezentacji - referaty (do 30 minut), komunikaty (10 minut) i postery. Zgłoszenia, z podaniem tytułu wystąpienia, imienia, nazwiska i adresu autora oraz krótkiego, kilkuzdaniowego abstraktu, należy nadsyłać do 20 lutego 2017 na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy szczegółowy program. Orientacyjny koszt uczestnictwa w sesji (wpisowe, noclegi, wyżywienie, udział w wycieczce), w zależności od wybranej opcji, wyniesie od około 100 do około 400 zł. Jak zwykle autorów wystąpień zwalniamy z wpisowego.

1 grudnia 2016 r. Dyrektor RZGW we Wrocławiu ustanowił plan utrzymania wód na obszarze działania RZGW we Wrocławiu:
bip.wroclaw.rzgw.gov.pl/9479,25314,25316/25316/
Plan zakłada konieczność prowadzenia tzw. robót utrzymaniowych na niemal wszystkich ciekach RZGW, co dobrze widać na załączonych na końcu dokumentu mapach. Dla niektórych działań wskazano jednak warunki ich prowadzenia, zakładające m. in analizę wariantową obejmującą „zasadność realizacji, technologię, czas trwania oraz organizację prac, a jeżeli to konieczne również propozycję działań minimalizujących”; wskazano też że realizacja działań utrzymaniowych jest możliwa pod warunkiem zapewnienia braku wpływu na cele środowiskowe obszaru chronionego; przeniesiono z obowiązujących planów zadań ochronnych zapisy ograniczające prace utrzymaniowe w wodach. Dla wielu działań zadekretowano jednak, że nie będą one wywierać znaczącego oddziaływania na stan wód. Podstawą takich diagnoz była ocena ekspercka bazująca na względnej długości cieku objętej robotami, agresywności poszczególnych rodzajów prac utrzymaniowych i charakterze terenu sąsiadującego z ciekiem – naszym zdaniem oparta jednak na zaniżonych założeniach (por. szczegóły w opinii Klubu Przyrodników z lutego 2016 r.)

16 grudnia 2016 r. Dyrektor RZGW w Poznaniu ustanowił plan utrzymania wód w regionie wodnym Warty:
edziennik.poznan.uw.gov.pl/#/legalact/2016/8068/
Także ten plan zakłada konieczność prowadzenia robót utrzymaniowych na niemal wszystkich ciekach RZGW. W przeciwieństwie do wrocławskiego, nie zawiera zapisów o dodatkowym rozważaniu zasadności prac, ani żadnych zastrzeżeń środowiskowych. W stosunku do wcześniej rozważanego projektu, i tak niedoskonałego (por. opinia Klubu Przyrodników z października 2015 r.) z tego planu usunięto wszystkie zapisy o warunkach minimalizujących oddziaływanie prac utrzymaniowych na środowisko. Już na pierwszy rzut oka widoczne są w nim pozycje ewidentnie sprzeczne z celami środowiskowymi dla obszarów chronionych i szkodliwe dla obszarów Natura 2000.

Uwagi, jakie w czasie konsultacji społecznych miał Klub Przyrodników do projektów tych i innych projektów planów utrzymania wód, są dostępne pod adresem:
.../inna-dzialalnosc/wystapienia-i-stanowiska-kp/gospodarka-wodna

1 grudnia 2016 r. Dyrektor RZGW we Wrocławiu ustanowił plan utrzymania wód na obszarze działania RZGW we Wrocławiu:
bip.wroclaw.rzgw.gov.pl/9479,25314,25316/25316/
Plan zakłada konieczność prowadzenia tzw. robót utrzymaniowych na niemal wszystkich ciekach RZGW, co dobrze widać na załączonych na końcu dokumentu mapach. Dla niektórych działań wskazano jednak warunki ich prowadzenia, zakładające m. in analizę wariantową obejmującą „zasadność realizacji, technologię, czas trwania oraz organizację prac, a jeżeli to konieczne również propozycję działań minimalizujących”; wskazano też że realizacja działań utrzymaniowych jest możliwa pod warunkiem zapewnienia braku wpływu na cele środowiskowe obszaru chronionego; przeniesiono z obowiązujących planów zadań ochronnych zapisy ograniczające prace utrzymaniowe w wodach. Dla wielu działań zadekretowano jednak, że nie będą one wywierać znaczącego oddziaływania na stan wód. Podstawą takich diagnoz była ocena ekspercka bazująca na względnej długości cieku objętej robotami, agresywności poszczególnych rodzajów prac utrzymaniowych i charakterze terenu sąsiadującego z ciekiem – naszym zdaniem oparta jednak na zaniżonych założeniach (por. szczegóły w opinii Klubu Przyrodników z lutego 2016 r.)

16 grudnia 2016 r. Dyrektor RZGW w Poznaniu ustanowił plan utrzymania wód w regionie wodnym Warty:
edziennik.poznan.uw.gov.pl/#/legalact/2016/8068/
Także ten plan zakłada konieczność prowadzenia robót utrzymaniowych na niemal wszystkich ciekach RZGW. W przeciwieństwie do wrocławskiego, nie zawiera zapisów o dodatkowym rozważaniu zasadności prac, ani żadnych zastrzeżeń środowiskowych. W stosunku do wcześniej rozważanego projektu, i tak niedoskonałego (por. opinia Klubu Przyrodników z października 2015 r.) z tego planu usunięto wszystkie zapisy o warunkach minimalizujących oddziaływanie prac utrzymaniowych na środowisko. Już na pierwszy rzut oka widoczne są w nim pozycje ewidentnie sprzeczne z celami środowiskowymi dla obszarów chronionych i szkodliwe dla obszarów Natura 2000.

Uwagi, jakie w czasie konsultacji społecznych miał Klub Przyrodników do projektów tych i innych projektów planów utrzymania wód, są dostępne pod adresem:
.../inna-dzialalnosc/wystapienia-i-stanowiska-kp/gospodarka-wodna

Na stronie internetowej RZGW Wrocław udostępniono do konsultacji społecznych
projekt planu utrzymania wód wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
Konsultacje trwają od 28 stycznia do 17 lutego:

http://bip.wroclaw.rzgw.gov.pl/9479,25314,25315/25315/art32237.html

Plany utrzymania wód określą, na jakich odcinkach rzek będą w ciągu
najbliższych 6 lat realizowane tzw. prace utrzymaniowe - w tym wycinanie
drzew i krzewów, odmulanie, usuwanie martwych drzew, zasypywanie podcięć
erozyjnych w brzegach itp. Działania takie, mimo że niekiedy drobne, są
wykonywane powszechnie, w wyniku czego wywierają silny wpływ na ekosystemy
rzek. Wcześniej przedstawiono do konsultacji społecznych projekty planów
utrzymania wód dla pozostałych RZGW - wszystkie one zakładały, że prace
utrzymaniowe będą realizowane niemal na wszystkich ciekach, choć w
prognozach oddziaływania na środowisko wskazywano na negatywne oddziaływanie
na środowisko i proponowano takie modyfikacje sposobu wykonywania działań
utrzymaniowych, które pozwoliłyby to oddziaływanie nieco złagodzić.

Sporządzanie planów utrzymania wód zostało nakazane przepisem ustawy Prawo
wodne, wprowadzonym w związku z zarzutami Komisji Europejskiej o niezgodność
praktyki utrzymywania wód w Polsce z wymogami dyrektyw: wodnej, ocenowej i
siedliskowej. Plan sporządza dyrektor RZGW, uzgadnia z KZGW i marszałkami
województw, a następnie ustanawia jako akt prawa miejscowego. Plany
utrzymania wód miały być ustanowione do 1 stycznia 2016 r., jednak w grudniu
Sejm przesunął ten termin na 1 stycznia 2017 r..

28 stycznia RDOŚ w Bydgoszczy wydał decyzję odmawiającą zgody na realizację
przedsięwzięcia ""Zapewnienie bezpieczeństwa publicznego

w rejonie stopnia wodnego Włocławek przy wykorzystaniu energii wody oraz
poprawie potencjału ekosystemów wodnych i od wód zależnych". Wniosek
dotyczył budowy stopnia wodnego na Wiśle poniżej Włocławka (inwestycji od
dawna proponowanej i znanej pod nazwą "tama w Nieszawie", w rzeczywistości
ostatnio proponowanej do zbudowania k. miejscowości Siarzewo).

Motywem odmowy było nieujęcie inwestycji w Planie Gospodarowania Wodami
Dorzecza oraz znacząco negatywne oddziaływanie na obszary Natura 2000.

W wyroku C-141/14 z 14 stycznia 2016 r., Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że Bułgaria naruszyła przepisy dyrektywy ptasiej, siedliskowej i ocenowej wyznaczając za mały obszar specjalnej ochrony ptaków Kaliakra, a także zgadzając się na lokalizację w nim elektrowni wiatrowych i pól golfowych.

Co do wyznaczenia OSO Kaliakra, Bułgaria wyznaczyła go „wąsko”, uznając że wystarczy wyznaczenie go na ternach przymorskich, ale poza granicami obszaru pozostawiono tereny rolnicze. O ile tereny te są mniej istotne dla ptaków lęgowych, to są terenem żerowania ptaków migrujących – koncentracje ptaków migrujących na tych terenach nie są wprawdzie coroczne, ale nie są też ani przypadkowe, ani ekstremalnie wyjątkowe, i występują regularnie, jeżeli panują odpowiednie warunki wiatrowe. Tereny te są w szczególności miejscami żerowania zagrożonej bernikli rdzawolicej – koncentracje tego gatunku obserwowano w dwóch z pięciu lat regularnych obserwacji. A jeśli nawet nowsze obserwacje wskazują raczej, że bernikla rdzawoszyja występuje rzadziej w tych częściach terytorium, które nie zostały włączone do OSO od początku, to może to być wynik faktu, że obserwacje te zaczęły się dopiero po zbudowaniu dużej liczby elektrowni wiatrowych na tych częściach terytorium, co nie może usprawiedliwiać niewłączenia tych terenów do OSO.

Co do elektrowni wiatrowych i pól golfowych na obszarze Natura 2000 , zostały one zatwierdzone przed wejściem Bułgarii do UE, Trybunał orzekł jednak, że – o ile wywołały negatywne skutki już po wejściu do UE i po wyznaczeniu obszarów Natura 2000, a Bułgaria tym skutkom nie zapobiegła – to uchybiła tym samym art. 6.2 dyrektywy siedliskowej.

Zgoda na lokalizację elektrowni wiatrowych (co do których negatywnego oddziaływania na ptaki istnieją przekonujące argumenty naukowe) na terenie, który nie został włączony do obszaru Natura 2000, choć powinien być włączony, została uznana za naruszenie art. 4.4 dyrektywy ptasiej. W ocenie Trybunału, ustalenia tego nie podważa fakt, że zgodnie z wynikami monitoringu poinwestycjnego, na rozpatrywanych obszarach nadal występuje bernikla rdzawoszyja (choć wykorzystanie terenu wydaje się nieco słabsze), i że kiedy warunki wiatrowe temu sprzyjają, migracja ptaków nadal koncentruje się w na terenie Kaliakra. Obowiązek ochrony istnieje bowiem, zanim zostanie stwierdzone zmniejszenie liczby ptaków lub zanim zmaterializuje się zagrożenie zanikiem danego gatunku chronionego.

Trybunał orzekł także, że już w ramach badania, czy dane przedsięwzięcie powinno zostać poddane ocenie oddziaływania na środowisko (a nie tylko w ramach samej oceny!), obowiązkiem jest przeanalizowanie i uwzględnienie skutków skumulowanych, jakie przedsięwzięcie to może nieść ze sobą w połączeniu z innymi przedsięwzięciami. Obowiązek ten nie ogranicza się do zbadania przedsięwzięć tego samego typu, w ramach tego samego zakładu, ani do granic administracyjnych.

---

W wyroku C-399/14 z 14 stycznia 2016 r., dotyczącym sprawy mostu na Łabie w Dreźnie, Trybunał Sprawiedliwości UE na zapytanie sądu niemieckiego, że:

- Orzekł, że: jeżeli zgoda na przedsięwzięcie została wydana przed wyznaczeniem obszaru Natura 2000, w związku z czym nie zostało ono poddane ocenie siedliskowej wymaganej przez art. 6.3 dyrektywy siedliskowej, to z art. 6.2 wynika, ze realizację przedsięwzięcia można kontynuować tylko pod warunkiem, że zostaną wykluczone prawdopodobieństwo lub ryzyko pogorszenia stanu siedlisk lub niepokojenia gatunków mogących mieć istotne skutki w świetle celów tej dyrektywy. Może to wymagać wykonania, na podstawie art. 6.2 dyrektywy, oceny spełniającej analogiczne wymagania, jak ocena wg art. 6.3 dyrektywy; możliwe jest zastosowanie przez analogię z art. 6.4 wyjątku „w imię koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego”;

- Orzekł, że jeśli przedsięwzięcie zostało już częściowo lub całkowicie wykonane, to „naprawcza” ocena musi uwzględniać, jako oddziaływanie na obszar Natura 2000, wszystkie skutki spowodowane realizacją przedsięwzięcia od chwili zatwierdzenia obszaru Natura 2000 przez KE

- W przypadku przeprowadzania oceny naprawczej, o której mowa wyżej, wymogi oceny, ani przesłanki oceny ewentualnych rozwiązań alternatywnych nie mogą być jednak zmienione z powodu, ze przedsięwzięcie zostało już zrealizowane. Ewentualna ocena alternatywnych rozwiązań wymaga wyważenia środowiskowych skutków utrzymania lub ograniczenia użytku spornej budowli, w tym jej zamknięcia, a nawet jej rozbiórki z jednej strony, oraz nadrzędnego interesu publicznego, który doprowadził do jej budowy, z drugiej strony. Jednak, ewentualna rozbiórka spornej budowli jest także przedsięwzięciem które należy poddać ocenie siedliskowej;

- Uznał, ze koszty poszczególnych rozwiązań alternatywnych nie mają takiego samego znaczenia co przyświecający dyrektywie siedliskowej cel ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory; tym samym koszty nie mogą być decydujące dla wyboru alternatywnych rozwiązań;

- Przypomniał, że: działalność prowadzona na obszarze Natura 2000 (choćby była kontynuowana od czasów sprzed wyznaczenia obszaru) jest zgodna z art. 6.2 dyrektywy wyłącznie, jeśli jest zapewnione, że nie powoduje ona znacząco negatywnego oddziaływania na cele ochrony obszaru; samo istnienie prawdopodobieństwa lub ryzyka, iż działalność gospodarcza na chronionym terenie powoduje istotne naruszenie założeń ochrony, może stanowić naruszenie art. 6 ust. 2 dyrektywy siedliskowej bez konieczności udowodnienia istnienia związku przyczynowo-skutkowego między tą działalnością a istotnym niepokojeniem chronionego gatunku/niszczeniem siedliska.

---

Wyrokiem C-167/14 Trybunał Sprawiedliwości UE nałożył na wniosek komisji Europejskiej na Grecję karę ryczałtową 10 mln Euro oraz karę 3,64 mln Euro za każde półrocze do czasu pełnego wykonania obowiązków dyrektywy 91/271 / EWG - oczyszczania ścieków komunalnych. Grecja, mimo że w 2007 r. został uznana za winną naruszenia tej dyrektywy, poprzez niezapewnienie właściwego oczyszczenia ścieków z 24 miejscowości mających ponad 15 tys. mieszkańców, do 2015 r. wciąż nie zapewniła właściwego oczyszczenia ścieków z 6 takich miejscowości, mimo że podjęła działania w tym kierunku. Trybunał uznał, że mimo iż działania te są „niemal ukończone”, to kara powinna być nałożona; zmiarkował jednak jej wysokość uwzględniając zarówno spadek PKB Grecji jak i częściowe wykonanie obowiązku.

GDOŚ i Ministerstwo Środowiska przeprowadziły interesujące prace studialne na temat analiz i ocen krajobrazu. Mają one posłużyć do dopracowania projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie tzw. audytów krajobrazowych.

Tzw. audyt krajobrazowy to nowe narzędzie analityczno-planistyczne, wprowadzone ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 38-38b, przepisy weszły w życie od września 2015 r.). Audyt ma być sporządzany dla województwa, nie rzadziej niż co 20 lat, przez zarząd województwa, a następnie uchwalany przez sejmik województwa, wraz z rozstrzygnięciem co do uwag nie uwzględnionych przez zarząd województwa. Przed uchwaleniem projekt audytu podlegać będzie zaopiniowaniu przez RDOS, dyrektorów parków narodowych i krajobrazowych, wojewódzkiego konserwatora zabytków i rady gmin; a następnie 44-dniowym (30 dni wyłożenia + 14 dni) konsultacjom społecznym. Sejmiki mają obowiązek uchwalić audyty do września 2018 r., w przeciwnym razie ma zrobić to wojewoda, na koszt samorządu województwa, w drodze tzw. zarządzenia zastępczego.

Audyt określi krajobrazy występujące na terenie województwa oraz wskazuje tzw. „krajobrazy priorytetowe”. Ponadto, audyt wskazuje wartości krajobrazu w obrębie parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, parków kulturowych, istniejących i proponowanych obiektów Światowego Dziedzictwa Ludzkości, istniejących i proponowanych rezerwatów biosfery. Wskazuje rekomendacje i wnioski w zakresie kształtowania i ochrony cech w/w krajobrazów priorytetowych i obszarów; w szczególności może wskazywać lokalne formy zabudowy oraz potrzeby objęcia ochroną jako formy ochrony przyrody. W szczególności, może formułować postulaty utworzenia lub powiększenia parku krajobrazowego lub obszaru chronionego krajobrazu, co uniemożliwia radzie gminy weto wobec utworzenia lub powiększenia takiego parku/obszaru. Wnioski audytu powinny być uwzględnione w planie zagospodarowania przestrzennego województwa i w studium gminy oraz w sposobach zagospodarowania ustalonych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (co podlega uzgodnieniu z zarządem województwa). Rada Ministrów ma wydać rozporządzenie określające szczegóły wykonania audytu krajobrazowego.

W obrębie krajobrazów priorytetowych w granicach parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu, Sejmik będzie mógł określić (w parku krajobrazowym jako część planu ochrony a w OchK osobną uchwałą) strefy ochrony krajobrazu „stanowiące w szczególności przedpola ekspozycji, osie widokowe, punkty widokowe oraz obszary zabudowane wyróżniające się lokalną formą architektoniczną, istotne dla zachowania walorów krajobrazowych obszaru chronionego krajobrazu”, z zakazem lokalizacji obiektów budowlanych, zakazem lokalizacji obiektów wyższych od 2 kondygnacji / 7m, zakazem lokalizacji obiektów budowlanych odbiegających od lokalnej tradycji architektonicznej lub zakazem zalesiania. W pracach nad ustawą krajobrazową były wprawdzie rozważane mocniejsze narzędzia ochrony krajobrazu, ale ostatecznie przepadły w pracach parlamentarnych ubiegłej kadencji.

Obecne opracowania GDOŚ i Ministerstwa maja służyć wypracowaniu projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie audytu krajobrazowego, które jest niezbędne by pierwsze audyty mogły powstać.

Opracowanie GDOŚ (zespołu wybitnych ekspertów pod kierunkiem J. Solona) zawiera szczegółową metodykę sporządzania audytu krajobrazowego, obejmującą m. in.:

- delimitację krajobrazów (przez podział tzw. mikroregionów fizycznogeograficznych wg jednolitego tła krajobrazowego;

- typologie krajobrazów (3 główne działy: naturalne - ukształtowane wspólnie przez przyrodę i człowieka - antropogeniczne; dalej podział na typy i podtypy do jednostek np. „bagienno-łąkowe przyrzeczny”, „leśny z przewagą siedlisk borowych”; „leśny z przewagą siedlisk leśnych, bagiennych i olsowych”, „rolniczy wstęgowy”, „rolniczy mozaikowy”, „rolniczy z przewagą wielkoobszarowych łąk i pastwisk”, „leśno-osadniczy z zabudową willową”, „miasteczko z zachowanym układem historycznym”, „wielka nekropolia”, „wielka farma energetyki wiatrowej/ słonecznej” itp.);

- inwentaryzację cech krajobrazu walorów krajobrazowych; wskazanie wyróżników krajobrazu (obszary chronione, cenne gatunki roślin i zwierząt, siedliska Natura 2000, cenne obiekty przyrodnicze, małe zbiorniki wodne, bagna, zróżnicowanie lasów, historia lasu, drzewostany > 100 lat, brzegi wód, zadrzewienia, pokrycie terenu, obiekty kulturowe, typy wsi, syntetyczne cechy krajobrazu: trwałość, tradycja, tożsamość, swojskość, reprezentatywność, unikatowość, fizjonomia, geneza, funkcje podstawowe i uzupełniające);

- identyfikację zagrożeń;

- kryteria priorytetowości krajobrazu (co najmniej jedno spośród: unikatowość występowania (niepowtarzalność kombinacji cech), reprezentatywność („modelowość”), czystość (jednoznaczność, czytelność formy), ważność (najwyższe oceny wyróżników krajobrazu), dotychczasowa ochrona prawna (tu z urzędu parki narodowe, obszary światowego dziedzictwa i pomniki historii, a obszary Natura 2000, parki krajobrazowe i rezerwaty tylko gdy spełnią kryterium unikatowości, reprezentatywności lub czystości) – ze wskazaniem algorytmu postępowania na podstawie cech inwentaryzacyjnych;

- zalecenia co do formułowania zaleceń ochronnych;

W ramach ww. opracowania przeprowadzono także digitalizację oraz weryfikację i modyfikację granic mezoregionów wyznaczonych w ramach regionalizacji fizycznogeograficznej Jerzego Kondrackiego.

Opracowanie na: ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/identyfikacja-i-ocena-krajobrazow

Podział na mezoregiony w serwisie danych geoprzestrzennych GDOŚ: www.gdos.gov.pl/dane-i-metadane

Ministerstwo Środowiska zleciło test zaproponowanej metodyki identyfikacji i oceny krajobrazu (wykonała firma Envi Consulting, zespół pod kier. Urszuli Myga-Piątek, tj. jednej z Autorek metodyki), na podstawie gmin Częstochowa, Janów, Olsztyn i Mstów w woj. Śląskim (5 mezoregionów, 9 mikroregionów, 66 jednostek krajobrazowych, w tym dwie (Dolina Wiercisy w Złotym Potoku oraz Wzgórza Zamkowe i Biakło w Olsztynie) uznane za krajobrazy priorytetowe. Test doprowadził m. in. do następujących wniosków:

- są problemy z pozyskaniem i jakością potrzebnych materiałów źródłowych;

- mikroregionalizacja jest właściwa, ale trudna; powinna być wykonana wyprzedzająco przez zespół specjalistów na poziomie województwa;

- zaproponowano korekty metody;

- jednak potwierdzono, że metoda, z zaproponowanymi korektami, jest wykonalna;

- podano dane o pracochłonności i niezbędnym czasie wykonania zadania dla obszaru testowego (5 osób x 45 dni = 225 roboczodni) oraz o kosztach danych (ok. 4,2 tys. zł), choć zdaniem Autorów zakres prac był szerszy, niż zakres audytu krajobrazowego. Należy pamiętać, że opracowanie testowe kończy się na etapie oceny / waloryzacji krajobrazów, nie proponuje rozwiązań na rzecz ich ochrony.

Opracowanie MŚ na:
www.mos.gov.pl/artykul/6028_europejska_konwencja_krajobrazowa/25534_audyt_krajobrazowy.html

W wyroku C-141/14 z 14 stycznia 2016 r., Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że Bułgaria naruszyła przepisy dyrektywy ptasiej, siedliskowej i ocenowej wyznaczając za mały obszar specjalnej ochrony ptaków Kaliakra, a także zgadzając się na lokalizację w nim elektrowni wiatrowych i pól golfowych.

Co do wyznaczenia OSO Kaliakra, Bułgaria wyznaczyła go „wąsko”, uznając że wystarczy wyznaczenie go na ternach przymorskich, ale poza granicami obszaru pozostawiono tereny rolnicze. O ile tereny te są mniej istotne dla ptaków lęgowych, to są terenem żerowania ptaków migrujących – koncentracje ptaków migrujących na tych terenach nie są wprawdzie coroczne, ale nie są też ani przypadkowe, ani ekstremalnie wyjątkowe, i występują regularnie, jeżeli panują odpowiednie warunki wiatrowe. Tereny te są w szczególności miejscami żerowania zagrożonej bernikli rdzawolicej – koncentracje tego gatunku obserwowano w dwóch z pięciu lat regularnych obserwacji. A jeśli nawet nowsze obserwacje wskazują raczej, że bernikla rdzawoszyja występuje rzadziej w tych częściach terytorium, które nie zostały włączone do OSO od początku, to może to być wynik faktu, że obserwacje te zaczęły się dopiero po zbudowaniu dużej liczby elektrowni wiatrowych na tych częściach terytorium, co nie może usprawiedliwiać niewłączenia tych terenów do OSO.

Co do elektrowni wiatrowych i pól golfowych na obszarze Natura 2000 , zostały one zatwierdzone przed wejściem Bułgarii do UE, Trybunał orzekł jednak, że – o ile wywołały negatywne skutki już po wejściu do UE i po wyznaczeniu obszarów Natura 2000, a Bułgaria tym skutkom nie zapobiegła – to uchybiła tym samym art. 6.2 dyrektywy siedliskowej.

Zgoda na lokalizację elektrowni wiatrowych (co do których negatywnego oddziaływania na ptaki istnieją przekonujące argumenty naukowe) na terenie, który nie został włączony do obszaru Natura 2000, choć powinien być włączony, została uznana za naruszenie art. 4.4 dyrektywy ptasiej. W ocenie Trybunału, ustalenia tego nie podważa fakt, że zgodnie z wynikami monitoringu poinwestycjnego, na rozpatrywanych obszarach nadal występuje bernikla rdzawoszyja (choć wykorzystanie terenu wydaje się nieco słabsze), i że kiedy warunki wiatrowe temu sprzyjają, migracja ptaków nadal koncentruje się w na terenie Kaliakra. Obowiązek ochrony istnieje bowiem, zanim zostanie stwierdzone zmniejszenie liczby ptaków lub zanim zmaterializuje się zagrożenie zanikiem danego gatunku chronionego.

Trybunał orzekł także, że już w ramach badania, czy dane przedsięwzięcie powinno zostać poddane ocenie oddziaływania na środowisko (a nie tylko w ramach samej oceny!), obowiązkiem jest przeanalizowanie i uwzględnienie skutków skumulowanych, jakie przedsięwzięcie to może nieść ze sobą w połączeniu z innymi przedsięwzięciami. Obowiązek ten nie ogranicza się do zbadania przedsięwzięć tego samego typu, w ramach tego samego zakładu, ani do granic administracyjnych.

W wyroku C-399/14 z 14 stycznia 2016 r., dotyczącym sprawy mostu na Łabie w Dreźnie, Trybunał Sprawiedliwości UE na zapytanie sądu niemieckiego, że:

- Orzekł, że: jeżeli zgoda na przedsięwzięcie została wydana przed wyznaczeniem obszaru Natura 2000, w związku z czym nie zostało ono poddane ocenie siedliskowej wymaganej przez art. 6.3 dyrektywy siedliskowej, to z art. 6.2 wynika, ze realizację przedsięwzięcia można kontynuować tylko pod warunkiem, że zostaną wykluczone prawdopodobieństwo lub ryzyko pogorszenia stanu siedlisk lub niepokojenia gatunków mogących mieć istotne skutki w świetle celów tej dyrektywy. Może to wymagać wykonania, na podstawie art. 6.2 dyrektywy, oceny spełniającej analogiczne wymagania, jak ocena wg art. 6.3 dyrektywy; możliwe jest zastosowanie przez analogię z art. 6.4 wyjątku „w imię koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego”;

- Orzekł, że jeśli przedsięwzięcie zostało już częściowo lub całkowicie wykonane, to „naprawcza” ocena musi uwzględniać, jako oddziaływanie na obszar Natura 2000, wszystkie skutki spowodowane realizacją przedsięwzięcia od chwili zatwierdzenia obszaru Natura 2000 przez KE

- W przypadku przeprowadzania oceny naprawczej, o której mowa wyżej, wymogi oceny, ani przesłanki oceny ewentualnych rozwiązań alternatywnych nie mogą być jednak zmienione z powodu, ze przedsięwzięcie zostało już zrealizowane. Ewentualna ocena alternatywnych rozwiązań wymaga wyważenia środowiskowych skutków utrzymania lub ograniczenia użytku spornej budowli, w tym jej zamknięcia, a nawet jej rozbiórki z jednej strony, oraz nadrzędnego interesu publicznego, który doprowadził do jej budowy, z drugiej strony. Jednak, ewentualna rozbiórka spornej budowli jest także przedsięwzięciem które należy poddać ocenie siedliskowej;

- Uznał, ze koszty poszczególnych rozwiązań alternatywnych nie mają takiego samego znaczenia co przyświecający dyrektywie siedliskowej cel ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory; tym samym koszty nie mogą być decydujące dla wyboru alternatywnych rozwiązań;

- Przypomniał, że: działalność prowadzona na obszarze Natura 2000 (choćby była kontynuowana od czasów sprzed wyznaczenia obszaru) jest zgodna z art. 6.2 dyrektywy wyłącznie, jeśli jest zapewnione, że nie powoduje ona znacząco negatywnego oddziaływania na cele ochrony obszaru; samo istnienie prawdopodobieństwa lub ryzyka, iż działalność gospodarcza na chronionym terenie powoduje istotne naruszenie założeń ochrony, może stanowić naruszenie art. 6 ust. 2 dyrektywy siedliskowej bez konieczności udowodnienia istnienia związku przyczynowo-skutkowego między tą działalnością a istotnym niepokojeniem chronionego gatunku/niszczeniem siedliska.

Wyrokiem C-167/14 Trybunał Sprawiedliwości UE nałożył na wniosek komisji Europejskiej na Grecję karę ryczałtową 10 mln Euro oraz karę 3,64 mln Euro za każde półrocze do czasu pełnego wykonania obowiązków dyrektywy 91/271 / EWG - oczyszczania ścieków komunalnych. Grecja, mimo że w 2007 r. został uznana za winną naruszenia tej dyrektywy, poprzez niezapewnienie właściwego oczyszczenia ścieków z 24 miejscowości mających ponad 15 tys. mieszkańców, do 2015 r. wciąż nie zapewniła właściwego oczyszczenia ścieków z 6 takich miejscowości, mimo że podjęła działania w tym kierunku. Trybunał uznał, że mimo iż działania te są „niemal ukończone”, to kara powinna być nałożona; zmiarkował jednak jej wysokość uwzględniając zarówno spadek PKB Grecji jak i częściowe wykonanie obowiązku.

 

 

 

 

 

 

 

Bociek nr 124 (4/2015) do pobrania w dziale Bociek OnLine

Trwa kampania społeczna mająca na celu powstrzymanie decyzji Ministra Środowiska o wielokrotnym zwiększeniu pozyskania drewna z obszaru Puszczy Białowieskiej, a tym samym zerwaniu z dotychczas wypracowanym sposobem i zakresem jej ochrony. Puszcza Białowieska to wyjątkowe miejsce - ostatni w Europie nizinny las o charakterze naturalnym, dlatego należy traktować ją w wyjątkowy sposób - jest częścią naszego dziedzictwa narodowego. Mamy tylko jedną Puszczę Białowieską, podobnie jak tylko jeden Wawel - i nie da się ich niczym zastąpić! Każdy kto uważa podobnie może podpisać petycję w tej sprawie sformułowaną przez pięć polskich organizacji społecznych: www.kochampuszcze.pl

5 marca 2016 roku w Świebodzińskim Domu Kultury odbędzie się etap wojewódzki XXXIV Konkursu Przyrodniczego. Konkurs organizowany jest dla uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz dla uczniów gimnazjów. Tematem wiodącym konkursu są "Rośliny i zwierzęta polskich gór". Połowa pytań etapu wojewódzkiego będzie dotyczyła tematu wiodącego, druga połowa będzie dotyczyła wiedzy z zakresu ochrony przyrody, ekologii, biogeografii, rozpoznawania i biologii krajowych gatunków grzybów, roślin i zwierząt.

Konkurs rozpocznie się o godzinie 10:00 i jak co roku będzie składał się z części pisemnej (test) i ustnej. Do części ustnej zakwalifikuje się dziesięć osób, które osiągną najlepsze wyniki w teście. Dwadzieścia osób, które najlepiej napiszą test, weźmie udział w etapie ponadwojewódzkim. Etap ponadwojewódzki odbędzie się 23 kwietnia 2016 r. w Świebodzinie.

Oprócz turnieju indywidualnego prowadzona będzie klasyfikacja zespołowa (suma punktów zdobyta przez trzech najlepszych uczniów w zespole). Zespół, pod opieką jednego nauczyciela, może liczyć od 3 do 6 osób.

Na zgłoszenia uczestnictwa czekamy do 23 lutego 2016 r. Zgłoszenia należy przesyłać pocztą na adres: Klub Przyrodników, ul. 1 Maja 22, 69-200 Świebodzin, e-mailem: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub faxem: 68 3828236. Szkoły, które nadeślą zgłoszenia otrzymają szczegółowy program konkursu.

W ZGŁOSZENIU PROSZĘ PODAĆ: nazwę szkoły, adres szkoły, nazwisko nauczyciela przygotowującego, nazwiska uczestników (1-6 osób).

Na zwycięzców jak zwykle czekają atrakcyjne nagrody.

Zapraszamy!

Zapraszamy Państwa do czynnego udziału w tradycyjnej wiosennej sesji Klubu Przyrodników, z cyklu poświęconego najważniejszym problemom ochrony przyrody. Tym razem nie odbędzie się ona w Łagowie, lecz w ośrodku “Krucze Skały”, w Karpaczu. W dniach 8 - 10 kwietnia 2016 (piątek – niedziela) proponujemy rozważania na temat ochrony rezerwatowej, pod wspólnym hasłem:

Rezerwaty przyrody – czas na comeback!

Ostatnie kilkanaście lat można postrzegać jako kryzys w ochronie rezerwatowej. Pomimo oceny, że potrzebujemy jeszcze co najmniej kilkuset rezerwatów (program wykonawczy Krajowej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej 2007-2013), tworzenie nowych obiektów straciło na dynamice. Były lata, kiedy w całej Polsce powstawało ich zaledwie kilka, są województwa w których od wielu lat nie powstał żaden. Tymczasem rezerwaty przyrody to niewątpliwie najskuteczniejsza forma ochrony i trwałego zabezpieczenia przyrody. Wydaje się, że wraz z powrotem do równowagi po wieloletnim skoncentrowaniu się na programie Natura 2000, kryzys w tradycyjnej ochronie konserwatorskiej powoli mija, że nadchodzi czas powrotu idei ochrony rezerwatowej, jej porządkowania i doskonalenia. Wychodząc naprzeciw tym tendencjom, proponujemy rozważania wokół poniższych zagadnień:

• Czym jest rezerwat przyrody? Postrzeganie ochrony rezerwatowej w przeszłości, dziś i perspektywy na przyszłość, tradycja i nowoczesność w ochronie rezerwatowej.

• Czy istniejąca sieć rezerwatów wystarczy dla ochrony najważniejszych wartości naszej przyrody? Co chronimy skutecznie, a czego wcale nie chronimy w rezerwatach? Rezerwaty jakich nie mamy, a mieć powinniśmy. Rezerwaty w ochronie gatunków. Dla jakich elementów przyrody ochrona rezerwatowa jest odpowiednia, a dla jakich – nie.

• Czy i dlaczego potrzebne są rezerwaty przyrody wewnątrz innych form ochrony – parków krajobrazowych, obszarów Natura 2000? Czy tworzenie rezerwatów w obszarach Natura 2000 to zbędna ekstrawagancja czy skuteczne narzędzie ochrony?

• Co wiemy o rezerwatach a co wiedzieć powinniśmy? Czy prowadzone badania naukowe i system monitoringu dostarczają danych przydatnych w ochronie i ocenie jej skutków? Czy potrafimy prawidłowo monitorować przyrodę w istniejących rezerwatach, tak by uzyskać informacje potrzebne do jej ochrony? Jakiej wiedzy potrzebujemy i jak ją uzyskać skutecznie, tanio i efektywnie?

• Ile kosztuje ochrona rezerwatowa? Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania ochrony rezerwatowej. Dlaczego tworzenie rezerwatów przyrody stało się niepopularne?

• Tworzenie rezerwatów – działalność planowa czy dzieło przypadku? Racjonalna sieć rezerwatów – mrzonka czy cel. Czy obecny 1% powierzchni Polski uznany za rezerwaty przyrody to dużo czy mało? Jaką powierzchnię powinniśmy objąć ochroną rezerwatową? Jaka jest, a jaka powinna być sieć rezerwatów – lokalnie, regionalnie, w skali województwa i kraju.

• Planowanie ochrony przyrody w rezerwatach – konserwacja stanu, naprawa mechanizmów ekologicznych, czy ochrona spontaniczności? Czy plany ochrony rezerwatów w obecnej formie mają sens? Jakich narzędzi brakuje w planowaniu ochrony rezerwatów? Jak planować ochronę rezerwatów w obszarach Natura 2000?

• Czy sieć rezerwatów może zapewnić skuteczną ochronę ostoi dzikości? Wielkość rezerwatu - teoria i praktyka. Wielkość a skuteczność ochrony. Po co rezerwatom otuliny?

• Rezerwaty prywatne – nowinka czy przyszłość ochrony? Dobre i złe przykłady ochrony rezerwatowej na gruntach niepaństwowych.

• Jak to robią inni? Rezerwaty, zapowiedniki, zakaźniki i inne formy rezerwatowej ochrony przyrody w innych krajach. Ich funkcjonowanie i problemy.

Oczekujemy przemyśleń i rozważań ogólnych, podejmowanych z różnych punktów widzenia, analiz na poziomie kraju, województwa, rdlp, nadleśnictwa, gminy, ale także studiów przypadków, przykładów sukcesów i niepowodzeń w ochronie rezerwatowej, znaczenia tej ochrony dla zabezpieczenia konkretnych walorów, przykładów standaryzacji, dywersyfikacji i różnicowania ochrony, prezentacji rezerwatów typowych i nietypowych oraz standardowych i niestandardowych rozwiązań i działań ochronnych.

Jak co roku przewidujemy trzy rodzaje prezentacji - referaty (do 30 minut), komunikaty (10 minut) i postery. Zgłoszenia, z podaniem tytułu wystąpienia, imienia, nazwiska i adresu autora oraz krótkiego, kilkuzdaniowego abstraktu, należy nadsyłać do 20 lutego 2016 na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy szczegółowy program. Orientacyjny koszt uczestnictwa w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od około 100 do około 400 zł. Jak zwykle autorów wystąpień zwalniamy z wpisowego.

Zapraszamy!

Pracownia na rzecz Wszystkich Istot uruchomiła portal internetowy korytarze.pl - serwis poświęcony minimalizacji wpływu dróg na przyrodę.

W ramach serwisu udostępniono m. in. internetową mapę korytarzy ekologicznych dla dużych ssaków w Polsce (można wybrać tło Open Street Maps, albo mapy topograficznej lub fotomapy z Geoportalu) – tj. terenów istotnych dla możliwości migracji tych zwierząt. Jest to sieć korytarzy wyznaczonych przez zespół zorganizowany wokół Zakładu Badania Sasaków (obecnie Instytutu Biologii Ssaków) na zlecenie Ministerstwa Środowiska w 2005 r., a następnie uszczegółowionych w ramach projektu Pracowni w 2011 r. (opracowanie: Jędrzejewski W., Nowak S., Stachura K., Skierczyński M., Mysłajek R. W., Niedziałkowski K., Jędrzejewska B., Wójcik J. M., Zalewska H., Pilot M., Górny M., Kurek R.T., Ślusarczyk R. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce. Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża 2011).

Mapa tych korytarzy ekologicznych, w starszej wersji z 2005 r., była wcześniej przez pewien czas dostępna w geoserwisie GDOŚ: geoserwis.gdos.gov.pl, obecne jednak wyświetlana jest tam pusta warstwa z komentarzem, że „GDOŚ będzie realizował projekt Ochrona różnorodności biologicznej poprzez wdrożenie sieci lądowych korytarzy ekologicznych na terenie Polski, w ramach którego przewidywana jest weryfikacja stanu korytarzy ekologicznych, w wyniku czego nastąpi aktualizacja ich przebiegu, przewidywany termin zakończenia projektu to 30.06.2017”.

Niektóre województwa dysponują własnymi opracowaniami korytarzy ekologicznych, które mogą dokładniej identyfikować dodatkowe struktury o znaczeniu regionalnym i lokalnym, np. małopolska: krakow.rdos.gov.pl/korytarze W opracowywanych ostatnio projektach ochrony parków narodowych (np. ustanowiony plan ochrony Pienińskiego PN, projekty planów Gorczańskiego, Tatrzańskiego, Magurskiego PN) także zwykle pojawiają się mapy korytarzy łączących park z terenami sąsiednimi – wymagających ochrony dla zapewnienia prawidłowej łączności parku z innymi obszarami, a także dla zapewnienia spójności sieci Natura 2000.

4 grudnia 2015 r. Komisja Europejska wraz z Komitetem Ekspertów (reprezentującym państwa członkowskie) przyjęły w tzw. procedurze uzgadniania, pierwszą „listę inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej”, zawierającą 37 gatunków.

Lista ta jest aktem wykonawczym do unijnego rozporządzenia 1143/2014 z 22 października 2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych. Rozporządzenie to, a tym samym przyjęta lista, obowiązuje bezpośrednio i wprost we wszystkich państwach członkowskich UE, bez konieczności transpozycji. Tekst rozporządzenia na:
eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32014R1143
Zgodnie z rozporządzeniem, wobec gatunków ujętych na liście, w całej UE stosuje się zakaz przywozu, przetrzymywania, hodowania, obrotu, rozmnażania i uwalniania do środowiska, z możliwością stosowania indywidulanych odstępstw w obiektach izolowanych w celu badan naukowych lub ochrony ex situ lub ewentualnie produkcji preparatów medycznych. W ciągu 18 miesięcy wszystkie państwa UE są obowiązane przedstawić analizę dróg przemieszczania się i rozprzestrzeniania się tych gatunków na swoim terytorium, a w ciągu 3 lat – plan zapobiegania. W ciągu 18 miesięcy państwa członkowskie są obowiązane ustanowić system nadzoru i szybkiego wykrywania stanowisk tych gatunków, w zasadzie będąc zobowiązane do podjęcia w ciągu 3 miesięcy j eliminacji gatunku, który się w danym państwie nowo pojawi. W ciągu 18 miesięcy państwa członkowskie są obowiązane wprowadzić skuteczne środki zaradcze (w tym zwalczanie gatunku lub renaturyzację ekosystemów) wobec tych inwazyjnych gatunków obcych ujętych w wykazie, które rozprzestrzeniły się na szeroką skalę na ich terytoriach, aby zminimalizować ich oddziaływanie na różnorodność biologiczną, powiązane usługi ekosystemowe oraz, w stosownych przypadkach, na zdrowie ludzkie lub na gospodarkę.

Nieoficjalne teksty przyjętych 4 grudnia dokumentów zamieszczono w Comitology Register Komisji Europejskiej. Zostaną one opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie po 20 dniach (prawdopodobnie w styczniu).

Ogłoszona lista wzbudziła duże kontrowersje. W opinii wielu ekspertów jest ona zdecydowanie zbyt mało ambitna i zbyt krótka. Komisja wyjaśnia jednak, że jest to raczej prowizorium wynikające z faktu, że tylko dla tych gatunków ukończono „analizy ryzyka”, a w miarę prac lista będzie wydłużana. Pierwsze takie uzupełnienie przewidywane jest pod koniec 2016 r. Kształt listy jest też przedmiotem politycznych dyskusji, np. co do ujęcia na niej gatunków o znaczeniu gospodarczym, np. norki amerykańskiej.

---

Przyjęta lista zawiera następujące gatunki:

Baccharis halimifolia L. - północnoamerykański krzew z rodziny złożonych,
Cabomba caroliniana Gray – kabomba kalifornijska, amerykańska roślina wodna, częsta w akwariach,
Callosciurus erythraeus Pallas – wiewiórka rdzawobrzucha, gat. pochodzenia azjatyckiego,
Corvus splendens Viellot – wrona orientalna, pochodzenia indyjskiego,
Eichhornia crassipes (Martius) Solms – “hiacynt wodny” (eichornia gruboogonkowa), pochodzenia amazońskiego,
Eriocheir sinensis H. Milne Edwards – krab wełnistoszczypcy, pochodzący z Pacyfiku,
Heracleum persicum Fischer – barszcz perski, pochodzenia irańskiego,
Heracleum sosnowskyi Mandenova – barszcz Sosnkowskiego, pochodzenia kaukaskiego,
Herpestes javanicus É. Geoffroy Saint-Hilaire – mangusta mała, ssak pochodzenia południowazjatyckiego,
Hydrocotyle ranunculoides L. f. – wąkrota jaskrowata, pochodzenia amerykańskiego lub afrykańskiego,
Lagarosiphon major (Ridley) Moss – “moczarka kędzierzawa”, lagarosyfon wielki, afrykańska roślina wodna,
Lithobates (Rana) catesbeianus Shaw – żaba rycząca, żaba-byk, pochodzenia północnoamerykańskiego,
Ludwigia grandiflora (Michx.) Greuter & Burdet – “pierwiosnka wodna”, ludwigia wielkokwiatowa – amerykańska roślina wodno-brzegowa z rodz. wiesiołkowatych,
Ludwigia peploides (Kunth) P.H. Raven – amerykańska roślina wodno-brzegowa z rodz. wiesiołkowatych,
Lysichiton americanus Hultén and St. John – tulejnik amerykański z rodz. obrazkowatych, pochodz. z Ameryki pn.,
Muntiacus reevesi Ogilby – mundżak chiński, azjatycki ssak jeleniowaty,
Myocastor coypus Molina – nutria amerykańska,
Myriophyllum aquaticum (Vell.) Verdc. – wywłócznik brazylijski, południowoamerykańska roślina wodna,
Nasua nasua L. – ostronos, amerykański ssak z rodz. szopowatych,
Orconectes limosus Rafinesque – rak pręgowany, północnoamerykański,
Orconectes virilis Hagen – rak, gat. północnoamerykański,
Oxyura jamaicensis Gmelin – sterniczka jamajska, ptak pochodzenia północnoamerykańskiego,
Pacifastacus leniusculus Dana – rak sygnałowy, pochodzenia północnoamerykańskiego,
Parthenium hysterophorus L. – południowo- i środkowamerykanska roślina z rozdz. złożonych,
Perccottus glenii Dybowski, - trawianka, ryba z Azji i dorzecza Amuru,
Persicaria perfoliata (L.) H. Gross – ozdobny rdestowiec – pnącze pochodzenia azjatyckiego,
Procambarus clarkii Girard – rak luizjański, pochodzenia północnoamerykanskiego,
Procambarus fallax (Hagen) f. Virginalis – rak marmurkowy, pochodzenia północnoamerykanskiego,
Procyon lotor L. – szop pracz, ssak pochodzenia północnoamerykanskiego,
Pseudorasbora parva Temminck & Schlegel – cebaczek amurski, ryba pochodzenia azjatyckiego,
Pueraria montana (Lour.) Merr. var. lobata (Willd.) – ołownik łatkowaty, azjatycka roslina z rodz. motylkowatych,
Sciurus carolinensis Gmelin – wiewiórka kalifornijska, pochodzenia północnoamerykańskiego,
Sciurus niger Linnaeus – wiewiórka czarna, pochodzenia północnoamerykańskiego,
Tamias sibiricus Laxmann – burnduk syberyjski, pochodzneia syberyjskiego,
Threskiornis aethiopicus Latham – ibis czczony, ptak pochodzenia afrykańskiego,
Trachemys scripta Schoepff – zółwie ozdobne (w tym żółtobrzuchy, czerwonolicy), pochodzenia amerykańskiego,
Vespa velutina nigrithorax de Buysson – osa pochodząca z Chin.

7 grudnia 2015 r. grupa posłów reprezentowana przez Annę Paluch PIS złożyła w sejmie projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo Wodne:
www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?documentId=343C99C538CC4035C1257F18002B512D
Projekt zakłada zniesienie obowiązku uwzględniania map zagrożenia powodziowego w planach zagospodarowania przestrzennego oraz decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przewidując tylko fakultatywną możliwość uwzględniania tych informacji, tj. dając gminom swobodę w tym zakresie. Wprowadzony w 2011 r., w ramach transpozycji dyrektywy powodziowej UE przepis obligatoryjnie zobowiązujący gminy do uwzględniania zagrożenia powodziowego w planowaniu przestrzennym – blokujący możliwość lokalizacji nowych inwestycji i nowej zabudowy w miejscach, gdzie byłaby narażona na powódź - był dotąd uważany za podstawowe i kluczowe osiągnięcie na drodze do właściwego zarzadzania ryzykiem powodziowym w Polsce.
Projekt ustawy zakłada także zastąpienie pozwoleń wodnoprawnych w niektórych przypadkach zgłoszeniami (m. in. pomosty do 25 m długości, wykonanie kąpieliska, kopanie stawów zasilanych wodami gruntowymi do 500m2 powierzchni i 2 m głębokości, odprowadzanie wód z wykopów budowlanych). Termin ustanowienia planów utrzymywania wód ma być przedłużony do 1 stycznia 2017 r.
Oprócz tego projekt zawiera (zasadną) część transponującą nowe europejskie przepisy o substancjach priorytetowych oraz o ochronie wód podziemnych (dyrektywa 2013/39/WE i 2014/80/UE).

7 grudnia 2015 r. grupa posłów reprezentowana przez Annę Paluch PIS złożyła w sejmie projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo Ochrony Środowiska:
www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?documentId=6A97EFA1C73D8A8AC1257F18002B513B
Projekt zakłada przedłużone odroczenie gminom opłat karnych za bezprawne odprowadzanie ścieków, w przypadku przeciągającej się budowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków, a także umorzenie kar należnych od gmin, które zrealizowały inwestycje w oczyszczalnie do 2015 r.

9 grudnia 2015 r. grupa posłów reprezentowana przez Dariusza Bąka złożyła w sejmie projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw:
www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?documentId=8A3824DF3237ECFCC1257F18002B5114
Projekt (który miałby wejść w życie już 23 grudnia 2015 r.) zmienia ustawę zmieniającą z 9 października, w ten sposób że zakłada odsunięcie do 1 stycznia 2017 r. uchylenia niezgodnego z prawem UE art. 52a ustawy o ochronie przyrody. Art. 52a zezwala leśnikom, w pewnych warunkach, na niestosowanie się w gospodarce leśnej do przepisów o ochronie gatunkowej zwierząt. Budził on sprzeciw Komisji Europejskiej. Jego uchylenie miało wejść w życie 24 grudnia 2015 r., a po tym terminie leśnicy mieli, w przypadku konieczności odstępstw od ochrony gatunkowej, uzyskiwać zezwolenia RDOS lub GDOŚ, tak jak wszyscy inni.
Zdaniem posłów proponujących odłożenie o ponad rok uchylenia art. 52a, „nagłe zastosowanie przyjętych w ustawie rozwiązań mogłoby spowodować sparaliżowanie racjonalnej gospodarki leśnej i ochrony przyrody w lasach, czego skutkiem mogłoby być zaprzestanie zaopatrzenia w surowiec drzewny przedsiębiorców drzewnych oraz poważne ograniczenie zatrudnienia zakładów usług leśnych tj. zwiększenie bezrobocia na obszarach wiejskich. Zastosowanie nowego trybu postępowania wymagać będzie ponadto nowelizacji rozporządzenia ministra właściwego do spraw środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt”.
Do projektu załączona jest opinia Kancelarii Sejmu, stwierdzająca że jest on niezgodny z prawem Unii Europejskiej.

Wszystkie te projekty zostały złożone jako tzw. projekty poselskie, co m. in spowoduje, że będą rozpatrywane bez konsultacji wewnątrzresortowych, międzyresortowych ani społecznych.

GDOŚ i Ministerstwo Środowiska przeprowadziły interesujące prace studialne
na temat analiz i ocen krajobrazu. Mają one posłużyć do dopracowania
projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie tzw. audytów
krajobrazowych.

Tzw. audyt krajobrazowy to nowe narzędzie analityczno-planistyczne,
wprowadzone ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w
związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, do ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 38-38b, przepisy weszły w życie od
września 2015 r.). Audyt ma być sporządzany dla województwa, nie rzadziej
niż co 20 lat, przez zarząd województwa, a następnie uchwalany przez sejmik
województwa, wraz z rozstrzygnięciem co do uwag nie uwzględnionych przez
zarząd województwa. Przed uchwaleniem projekt audytu podlegać będzie
zaopiniowaniu przez RDOS, dyrektorów parków narodowych i krajobrazowych,
wojewódzkiego konserwatora zabytków i rady gmin; a następnie 44-dniowym (30
dni wyłożenia + 14 dni) konsultacjom społecznym. Sejmiki mają obowiązek
uchwalić audyty do września 2018 r., w przeciwnym razie ma zrobić to
wojewoda, na koszt samorządu województwa, w drodze tzw. zarządzenia
zastępczego.

Audyt określi krajobrazy występujące na terenie województwa oraz wskazuje
tzw. "krajobrazy priorytetowe". Ponadto, audyt wskazuje wartości krajobrazu
w obrębie parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych,
obszarów chronionego krajobrazu, parków kulturowych, istniejących i
proponowanych obiektów Światowego Dziedzictwa Ludzkości, istniejących i
proponowanych rezerwatów biosfery. Wskazuje rekomendacje i wnioski w
zakresie kształtowania i ochrony cech w/w krajobrazów priorytetowych i
obszarów; w szczególności może wskazywać lokalne formy zabudowy oraz
potrzeby objęcia ochroną jako formy ochrony przyrody. W szczególności, może
formułować postulaty utworzenia lub powiększenia parku krajobrazowego lub
obszaru chronionego krajobrazu, co uniemożliwia radzie gminy weto wobec
utworzenia lub powiększenia takiego parku/obszaru. Wnioski audytu powinny
być uwzględnione w planie zagospodarowania przestrzennego województwa i w
studium gminy oraz w sposobach zagospodarowania ustalonych miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego (co podlega uzgodnieniu z zarządem
województwa). Rada Ministrów ma wydać rozporządzenie określające szczegóły
wykonania audytu krajobrazowego.

W obrębie krajobrazów priorytetowych w granicach parków krajobrazowych i
obszarów chronionego krajobrazu, Sejmik będzie mógł określić (w parku
krajobrazowym jako część planu ochrony a w OchK osobną uchwałą) strefy
ochrony krajobrazu "stanowiące w szczególności przedpola ekspozycji, osie
widokowe, punkty widokowe oraz obszary zabudowane wyróżniające się lokalną
formą architektoniczną, istotne dla zachowania walorów krajobrazowych
obszaru chronionego krajobrazu", z zakazem lokalizacji obiektów budowlanych,
zakazem lokalizacji obiektów wyższych od 2 kondygnacji / 7m, zakazem
lokalizacji obiektów budowlanych odbiegających od lokalnej tradycji
architektonicznej lub zakazem zalesiania. W pracach nad ustawą krajobrazową
były wprawdzie rozważane mocniejsze narzędzia ochrony krajobrazu, ale
ostatecznie przepadły w pracach parlamentarnych ubiegłej kadencji.

Obecne opracowania GDOŚ i Ministerstwa maja służyć
wypracowaniu projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie audytu
krajobrazowego, które jest niezbędne by pierwsze audyty mogły powstać.

Opracowanie GDOŚ (zespołu wybitnych ekspertów pod kierunkiem J. Solona)
zawiera szczegółową metodykę sporządzania audytu krajobrazowego, obejmującą
m. in.:

- delimitację krajobrazów (przez podział tzw. mikroregionów
fizycznogeograficznych wg jednolitego tła krajobrazowego;

- typologie krajobrazów (3 główne działy: naturalne - ukształtowane wspólnie
przez przyrodę i człowieka - antropogeniczne; dalej podział na typy i
podtypy do jednostek np. "bagienno-łąkowe przyrzeczny", "leśny z przewagą
siedlisk borowych"; "leśny z przewagą siedlisk leśnych, bagiennych i
olsowych", "rolniczy wstęgowy", "rolniczy mozaikowy", "rolniczy z przewagą
wielkoobszarowych łąk i pastwisk", "leśno-osadniczy z zabudową willową",
"miasteczko z zachowanym układem historycznym", "wielka nekropolia", "wielka
farma energetyki wiatrowej/ słonecznej" itp.);

- inwentaryzację cech krajobrazu walorów krajobrazowych; wskazanie
wyróżników krajobrazu (obszary chronione, cenne gatunki roślin i zwierząt,
siedliska Natura 2000, cenne obiekty przyrodnicze, małe zbiorniki wodne,
bagna, zróżnicowanie lasów, historia lasu, drzewostany > 100 lat, brzegi
wód, zadrzewienia, pokrycie terenu, obiekty kulturowe, typy wsi, syntetyczne
cechy krajobrazu: trwałość, tradycja, tożsamość, swojskość,
reprezentatywność, unikatowość, fizjonomia, geneza, funkcje podstawowe i
uzupełniające);

- identyfikację zagrożeń;

- kryteria priorytetowości krajobrazu (co najmniej jedno spośród:
unikatowość występowania (niepowtarzalność kombinacji cech),
reprezentatywność ("modelowość"), czystość (jednoznaczność, czytelność
formy), ważność (najwyższe oceny wyróżników krajobrazu), dotychczasowa
ochrona prawna (tu z urzędu parki narodowe, obszary światowego dziedzictwa i
pomniki historii, a obszary Natura 2000, parki krajobrazowe i rezerwaty
tylko gdy spełnią kryterium unikatowości, reprezentatywności lub czystości)
- ze wskazaniem algorytmu postępowania na podstawie cech inwentaryzacyjnych;

- zalecenia co do formułowania zaleceń ochronnych;

W ramach ww. opracowania przeprowadzono także digitalizację oraz weryfikację
i modyfikację granic mezoregionów wyznaczonych w ramach regionalizacji
fizycznogeograficznej Jerzego Kondrackiego.

Opracowanie na:
http://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/identyfikacja-i-ocena-krajobrazow

Podział na mezoregiony w serwisie danych geoprzestrzennych GDOŚ:
http://www.gdos.gov.pl/dane-i-metadane

Ministerstwo Środowiska zleciło test zaproponowanej metodyki identyfikacji i
oceny krajobrazu (wykonała firma Envi Consulting, zespół pod kier. Urszuli
Myga-Piątek, tj. jednej z Autorek metodyki), na podstawie gmin Częstochowa,
Janów, Olsztyn i Mstów w woj. Śląskim (5 mezoregionów, 9 mikroregionów, 66
jednostek krajobrazowych, w tym dwie (Dolina Wiercisy w Złotym Potoku oraz
Wzgórza Zamkowe i Biakło w Olsztynie) uznane za krajobrazy priorytetowe.
Test doprowadził m. in. do następujących wniosków:

- są problemy z pozyskaniem i jakością potrzebnych materiałów źródłowych;

- mikroregionalizacja jest właściwa, ale trudna; powinna być wykonana
wyprzedzająco przez zespół specjalistów na poziomie województwa;

- zaproponowano korekty metody;

- jednak potwierdzono, że metoda, z zaproponowanymi korektami, jest
wykonalna;

- podano dane o pracochłonności i niezbędnym czasie wykonania zadania dla
obszaru testowego (5 osób x 45 dni = 225 roboczodni) oraz o kosztach danych
(ok. 4,2 tys. zł), choć zdaniem Autorów zakres prac był szerszy, niż zakres
audytu krajobrazowego. Należy pamiętać, że opracowanie testowe kończy się na
etapie oceny / waloryzacji krajobrazów, nie proponuje rozwiązań na rzecz ich
ochrony.

Zapraszamy Państwa do czynnego udziału w tradycyjnej wiosennej sesji Klubu Przyrodników, z cyklu poświęconego najważniejszym problemom ochrony przyrody. Tym razem nie odbędzie się ona w Łagowie, lecz w ośrodku “Krucze Skały”, w Karpaczu. W dniach 8 - 10 kwietnia 2016 (piątek – niedziela) proponujemy rozważania na temat ochrony rezerwatowej, pod wspólnym hasłem:

Rezerwaty przyrody – czas na comeback!

Ostatnie kilkanaście lat można postrzegać jako kryzys w ochronie rezerwatowej. Pomimo oceny, że potrzebujemy jeszcze co najmniej kilkuset rezerwatów (program wykonawczy Krajowej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej 2007-2013), tworzenie nowych obiektów straciło na dynamice. Były lata, kiedy w całej Polsce powstawało ich zaledwie kilka, są województwa w których od wielu lat nie powstał żaden. Tymczasem rezerwaty przyrody to niewątpliwie najskuteczniejsza forma ochrony i trwałego zabezpieczenia przyrody. Wydaje się, że wraz z powrotem do równowagi po wieloletnim skoncentrowaniu się na programie Natura 2000, kryzys w tradycyjnej ochronie konserwatorskiej powoli mija, że nadchodzi czas powrotu idei ochrony rezerwatowej, jej porządkowania i doskonalenia. Wychodząc naprzeciw tym tendencjom, proponujemy rozważania wokół poniższych zagadnień:

► Czym jest rezerwat przyrody? Postrzeganie ochrony rezerwatowej w przeszłości, dziś i perspektywy na przyszłość, tradycja i nowoczesność w ochronie rezerwatowej.

► Czy istniejąca sieć rezerwatów wystarczy dla ochrony najważniejszych wartości naszej przyrody? Co chronimy skutecznie, a czego wcale nie chronimy w rezerwatach? Rezerwaty jakich nie mamy, a mieć powinniśmy. Rezerwaty w ochronie gatunków. Dla jakich elementów przyrody ochrona rezerwatowa jest odpowiednia, a dla jakich – nie.

► Czy i dlaczego potrzebne są rezerwaty przyrody wewnątrz innych form ochrony – parków krajobrazowych, obszarów Natura 2000? Czy tworzenie rezerwatów w obszarach Natura 2000 to zbędna ekstrawagancja czy skuteczne narzędzie ochrony?

► Co wiemy o rezerwatach a co wiedzieć powinniśmy? Czy prowadzone badania naukowe i system monitoringu dostarczają danych przydatnych w ochronie i ocenie jej skutków? Czy potrafimy prawidłowo monitorować przyrodę w istniejących rezerwatach, tak by uzyskać informacje potrzebne do jej ochrony? Jakiej wiedzy potrzebujemy i jak ją uzyskać skutecznie, tanio i efektywnie?

► Ile kosztuje ochrona rezerwatowa? Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania ochrony rezerwatowej. Dlaczego tworzenie rezerwatów przyrody stało się niepopularne?

► Tworzenie rezerwatów – działalność planowa czy dzieło przypadku? Racjonalna sieć rezerwatów – mrzonka czy cel. Czy obecny 1% powierzchni Polski uznany za rezerwaty przyrody to dużo czy mało? Jaką powierzchnię powinniśmy objąć ochroną rezerwatową? Jaka jest, a jaka powinna być sieć rezerwatów – lokalnie, regionalnie, w skali województwa i kraju.

► Planowanie ochrony przyrody w rezerwatach – konserwacja stanu, naprawa mechanizmów ekologicznych, czy ochrona spontaniczności? Czy plany ochrony rezerwatów w obecnej formie mają sens? Jakich narzędzi brakuje w planowaniu ochrony rezerwatów? Jak planować ochronę rezerwatów w obszarach Natura 2000?

► Czy sieć rezerwatów może zapewnić skuteczną ochronę ostoi dzikości? Wielkość rezerwatu - teoria i praktyka. Wielkość a skuteczność ochrony. Po co rezerwatom otuliny?

► Rezerwaty prywatne – nowinka czy przyszłość ochrony? Dobre i złe przykłady ochrony rezerwatowej na gruntach niepaństwowych.

► Jak to robią inni? Rezerwaty, zapowiedniki, zakaźniki i inne formy rezerwatowej ochrony przyrody w innych krajach. Ich funkcjonowanie i problemy.

Oczekujemy przemyśleń i rozważań ogólnych, podejmowanych z różnych punktów widzenia, analiz na poziomie kraju, województwa, rdlp, nadleśnictwa, gminy, ale także studiów przypadków, przykładów sukcesów i niepowodzeń w ochronie rezerwatowej, znaczenia tej ochrony dla zabezpieczenia konkretnych walorów, przykładów standaryzacji, dywersyfikacji i różnicowania ochrony, prezentacji rezerwatów typowych i nietypowych oraz standardowych i niestandardowych rozwiązań i działań ochronnych.

Zapraszamy!

Andrzej Jermaczek i Paweł Pawlaczyk

Trwa kampania społeczna mająca na celu powstrzymanie decyzji Ministra Środowiska o wielokrotnym zwiększeniu pozyskania drewna z obszaru Puszczy Białowieskiej, a tym samym zerwaniu z dotychczas wypracowanym sposobem i zakresem jej ochrony. Puszcza Białowieska to wyjątkowe miejsce - ostatni w Europie nizinny las o charakterze naturalnym, dlatego należy traktować ją w wyjątkowy sposób - jest częścią naszego dziedzictwa narodowego. Mamy tylko jedną Puszczę Białowieską, podobnie jak tylko jeden Wawel - i nie da się ich niczym zastąpić! Każdy kto uważa podobnie może podpisać petycję w tej sprawie sformułowaną przez pięć polskich organizacji społecznych: www.kochampuszcze.pl

W dniach 13-14 marca 2015 r. (piątek - sobota) w Ośrodku Edukacji Ekologicznej w Krośnicach (Park Krajobrazowy Doliny Baryczy), we współpracy z WWF Polska, organizujemy warsztaty:

2015 r. – najwyższy czas zadbać o wody

Początek w piątek 13 marca w godzinach wieczornych, koniec w sobotę 14 marca w godzinach popołudniowych. Godziny rozpoczęcia i zakończenia uwzględnią rozkład jazdy pociągu między Krośnicami a Wrocławiem i Poznaniem.

Miejsce warsztatów: krosnice.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=105&menu=190&strona=1

Warsztaty są adresowane do przyrodników mających chęć i ambicję starania się o ochronę przyrody wód (szczególnie zajmujących się rzekami), w tym wpływania na gospodarkę wodną i sposób zarządzania wodami.

Rok 2015 będzie kluczowy dla przyszłości naszych wód. Do czerwca trwają konsultacje projektów aktualizacji planów gospodarowania wodami dorzeczy. W tym samym terminie trwają konsultacje projektów planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Powstał projekt aktualizacji programu Wodno-Środowiskowego kraju. Powstają warunki korzystania z wód regionów wodnych i zlewni. Będą powstawać plany utrzymywania rzek. Być może powstanie nowa ustawa Prawo Wodne.

Szczegółowe zapisy umieszczone w tych dokumentach mogą przesądzić, czy interesująca Cię rzeka:

– będzie skutecznie chroniona przed zagrożeniami dla jej przyrody,

– zostanie w przyszłości uregulowania, przegrodzona zaporą, przekształcona,

– będzie poddana ingerującym w przyrodę „pracom utrzymaniowym”, np. będzie odmulana i wciąż utrzymywana w silnie zmienionej postaci,

– a może zostanie unaturalniona?

Na te zapisy można wpłynąć, m. in. uczestnicząc w trwających właśnie konsultacjach.

Celem warsztatów jest nabycie umiejętności przeczytania i przeanalizowania konsultowanych dokumentów – szczególnie projektów planów – a przede wszystkim umiejętności znalezienia w nich tych ważnych zapisów, odnoszących się do konkretnej rzeki i zrozumienia ich konsekwencji. Nie jest to wcale takie proste!  

Przy okazji, przypomnimy o zobowiązaniach i szansach dla przyrody wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej, z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Przypomnimy o wodnych celach środowiskowych dla przyrodniczych obszarów chronionych i rozważymy, jak zapisy w planach ochrony czy planach zadań ochronnych dla tych obszarów mogą wpłynąć na przyszłość wód w tych obszarach. Będzie też okazja do wymiany doświadczeń.

Będzie możliwość przedyskutowania w szerszym gronie własnych problemów dotyczących ochrony przyrody rzek.

Pracujemy nad jak najtańszą organizacją warsztatów. Udział w nich będzie albo bezpłatny, albo jego koszt będzie ograniczony do kilkudziesięciu zł. Uczestnikom zapewniamy program merytoryczny, nocleg w Ośrodku Edukacji Ekologicznej i wyżywienie w trakcie warsztatów.

Przewidujemy 20 miejsc. Kolejność zgłoszeń może mieć znaczenie.

Prosimy o zgłaszanie do 28 lutego chęci uczestnictwa pocztą elektroniczną na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Karta zgłoszenia na warsztaty (Plik PDF)

Warsztaty są inicjatywą własną

Serdecznie zapraszamy!

W dniach 20-21 lutego 2015 r. (piątek-sobota) w siedzibie Kampinoskiego Parku Narodowego w Izabelinie organizujemy warsztaty:

Uczestnictwo społeczne w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami

Początek w piątek 20 lutego o 11:00, koniec w sobotę 21 lutego ok. 16:00

Celem warsztatów jest rozwój umiejętności trafnego i skutecznego formułowania postulatów przyrodniczych do projektów planów urządzenia lasu oraz postulatów przyrodniczych dotyczących lasów do planów ochrony lub planów zadań ochronnych obszarów chronionych. Warsztaty adresujemy przede wszystkim do przyrodników, którzy mają ambicję i chęć starać się o ulepszanie ochrony przyrody w ekosystemach leśnych.

Program obejmie m. in. następujące zagadnienia:
– Jak leśnik patrzy na las i jego przyrodę? Jakie techniki są stosowane w gospodarce leśnej i jakie są ich przyrodnicze skutki?
– Czym jest plan urządzenia lasu, jak powstaje i co zawiera? Jak wygląda procedura udziału społecznego i jak można w nim uczestniczyć? Na czym polega ocena oddziaływania planu na środowisko? Kiedy są przesądzane poszczególne elementy planu? Kiedy i jak skutecznie składać wnioski i uwagi do planu i czego one mogą dotyczyć?
– Jak prawo ochrony przyrody działa, a jak nie działa wobec gospodarki leśnej?
– Ochrona gatunkowa jako narzędzie zachowania cennych lasów
– Podejście Unii Europejskiej do leśnictwa, lasów w obszarach Natura 2000, wymogów dyrektyw przyrodniczych w lasach
– Ochrona bierna i czynna lasów w przyrodniczych obszarach chronionych: zalety i wady (także przykłady z Kampinoskiego Parku Narodowego). Planowanie ochrony i jego niuanse (plany ochrony, zadania ochronne, plany zadań ochronnych)
– Podejście do martwego drewna. Jak zmierzyć jego ilość?

W zespole prowadzących przewidujemy m. in. udział:
– pracownika Biura Urządzania Lasu, z doświadczeniem w opracowywaniu zarówno planów urządzania lasu, jak i planów ochrony form ochrony przyrody, a także w monitoringu leśnych siedlisk przyrodniczych,
– pracownika RDLP, z doświadczeniem w staraniach o ochronę przyrody w Lasach Państwowych od wewnątrz,
– przyrodników z organizacji pozarządowych, z dużym praktycznym doświadczeniem starań o ochronę przyrody w lasach.

Będzie możliwość zaprezentowania i przedyskutowania w szerszym gronie własnych problemów związanych z ochroną przyrody w lasach.

Uczestnikom zapewniamy program merytoryczny, nocleg w pokojach Kampinoskiego Parku Narodowego (4-5 osobowe pokoje z łazienką na korytarzu) oraz wyżywienie w trakcie warsztatów. Udział w warsztatach jest bezpłatny, dzięki dofinansowaniu Fundacji Batorego. Osoby potrzebujące wyższego standardu noclegu prosimy o skorzystanie z bazy noclegowej w pobliżu (np. http://hotelzielonki.pl/).

Przewidujemy 20 miejsc. Kolejność zgłoszeń może mieć znaczenie.

Prosimy o zgłaszanie do 10 lutego chęci uczestnictwa pocztą elektroniczną na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Karta zgłoszenia na warsztaty (Plik PDF)

Serdecznie zapraszamy!

Warsztaty są elementem przedsięwzięcia „Społeczny nadzór zarządzania najcenniejszymi lasami w Polsce wdrażanego przez Oddział Podlaski Pracowni na rzecz Wszystkich Istot w partnerstwie z Klubem Przyrodników, finansowanego przez Fundację Batorego w ramach programu Obywatele dla Demokracji ze środków EOG.

Bociek nr 120 (4/2014) do pobrania w dziale Bociek OnLine

Ustanowione w styczniu przez Ministra Środowiska zadania ochronne dla dwóch parków narodowych przynoszą powiększenie stref ochrony ścisłej:
- w Drawieńskim Parku Narodowym z 569 ha do 1392 ha,
- w Bieszczadzkim Parku Narodowym z 18554 ha do 20336 ha.
Odpowiednie zarządzenia opublikowano w:
dziennikurzedowy.mos.gov.pl/dzienniki-2015/styczen-marzec

Strefy ochrony ścisłej w polskich parkach narodowych zamują obecnie 70789 ha, czyli 22,5% ich powierzchni, co stanowi 0,22% powierzchni Polski. Uwzględniając także rezerwaty poddane ochronie ścisłej, areał tej formy ochrony nie przekracza w Polsce 0,25% powierzchni kraju.

---

15.01.2015r.

---

Zapytanie ofertowe dla zamówienia, którego wartość szacunkowa nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro - Wykonanie projektu, produkcja oraz dostawa tablic informacyjnych oraz materiałów promocyjnych dla Klubu Przyrodników w ramach projektu LIFE13 NAT/PL/000024. - Plik DOC | Plik PDF

---

19.01.2015r.

---

W zapytaniu ofertowym z dnia 15.01.2015 r. dla zamówienia, którego wartość szacunkowa nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 euro - Wykonanie projektu, produkcja oraz dostawa tablic informacyjnych oraz materiałów promocyjnych dla Klubu Przyrodników w ramach projektu LIFE13 NAT/PL/000024

Wprowadza się zmianę w punkcie: II. Opis przedmiotu zamówienia w pozycji:
IIc. SMYCZE – 250 szt.
(…) szerokość taśmy 15 mm (+/- 2 mm).

Zamawiający uznaje, że wprowadzone zmiany nie są istotne przez co termin składania ofert pozostaje bez zmian.
Pozostałe zapisy Zapytania ofertowego pozostają bez zmian.

---

W latach 2012-2013 Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego zrealizował przedsięwzięcie "Ochrona i odtwarzanie naturalnego charakteru rzek i dolin rzecznych na przykładzie rzeki Stobrawy".

W jego ramach opracowano "Strategię odtwarzania naturalnego charakteru rzeki - osiągnięcia dobrego stanu wód rzeki Stobrawy do roku 2015" oraz bazującą na niej książkę, której autorami byli: Andrzej Jermaczek, Joanna Przybylska i Paweł Pawlaczyk. Strategia i książka wskazuje na potrzeby istotnych zmian w obecnych metodach utrzymywania rzeki oraz realizacji ochrony przeciwpowodziowej (realizowanych przez Województwo Opolskie, które wykonuje prawa właścicielskie do Stobrawy), które powinny być korzystne zarówno dla żyjących nad Stobrawa ludzi, jak i dla przyrody.

Strategia i książka zostały obecnie udostępnione w formacie pdf na opolskiej stronie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, która sfinansowała ich opracowanie:
opolskie.ksow.pl/news/entry/6277-publikacje-z-zakresu-ochrony-srodowiska.html

Związek Stowarzyszeń na Rzecz Odpowiedzialnego Leśnictwa (FSC Polska) został z dniem 30 grudnia 2014 r. zawieszony w prawach polskiej reprezentacji FSC.

FSC (Forest Stewardship Council) jest najbardziej rozpoznawalną organizacją o światowym zasięgu, zajmującą się tworzeniem i wdrażaniem standardów zrównoważonego i odpowiedzialnego leśnictwa, służących certyfikacji gospodarki leśnej. FSC działa w poszczególnych krajach poprzez krajowe organizacje FSC. Jedną z nich był polski Związek.

Klub Przyrodników był członkiem Związku Stowarzyszeń - FSC Polska, starając się w jego ramach, wykorzystując mechanizmy certyfikacji FSC, działać na rzecz lepszej dla przyrody gospodarki leśnej w Polsce. 3 grudnia 2014 r.
podjął jednak decyzję o wystąpieniu ze Związku, ponieważ uznał, że działania zarządu Związku oraz działania i bierność międzynarodowego FSC wobec certyfikacji lasów w Polsce, są szkodliwe dla odpowiedzialnego leśnictwa. W oczach Klubu Przyrodników, znak FSC, w wyniku rozwoju sytuacji w Polsce, utracił swoją wiarygodność. Informowaliśmy o tym we wcześniejszych Wiadomościach KP - dla przypomnienia ówczesne oświadczenie KP jest zamieszczone na:
Oświadczenie KP o wystąpieniu z FSC (PDF, pl)
Oświadczenie KP o wystąpieniu z FSC (PDF, en)

Stacja Terenowa Klubu Przyrodników w Owczarach

zaprasza do udziału w warsztatach szczepienia drzewek owocowych.

 

Od ponad 10 lat propagujemy ideę zachowania dawnych odmian drzew owocowych, zachęcamy do pielęgnowania starych, często przedwojennych drzew i do ich rozmnażania. Organizujemy warsztaty szczepienia drzewek, podczas których pokazujemy jak podejmować samodzielne próby rozmnażania starych drzew. Wiele dawnych, przedwojennych odmian zanika, ponieważ stare drzewa obumierają ze starości, a częściej są niestety wycinane.

Podczas tych warsztatów pokażemy jak, małym kosztem, ocalić odmianę cenną dla nas, bo nie można jej kupić w sklepie ogrodniczym, cenną, bo to smak naszego dzieciństwa, bo to jabłoń naszych dziadków, albo grusza napotkana podczas wędrówek po okolicy, odmiana, którą chcemy ocalić.

I nawet nie musimy znać jej nazwy…

 

Termin warsztatów : 14.02.2015, godz. 9.00 – 17.00

Miejsce : Stacja Terenowa Klubu Przyrodników w Owczarach (Muzeum Łąki)

Koszty udziału : 100,00 zł bez noclegu/ 120,00 zł z jednym noclegiem / 140,00 zł  z dwoma noclegami.

W ramach kosztów zapewniamy : udział w warsztatach praktycznych i teoretycznych, materiały i narzędzia niezbędne do nauki do szczepienia (m.in. nożyki, podkładki, zrazy), skromny poczęstunek podczas przerwy (kawa, herbata, słodka przekąska), obiad w barze w Owczarach, opcjonalnie nocleg/dwa noclegi w schronisku w naszej Stacji Terenowej w Owczarach (do dyspozycji : pokój 1-osoobowy, 2-osobowy, 3-osobowy, 4-osobowy, 12-osobowy, łazienki na korytarzu, kuchnia, ceny noclegów w ramach warsztatów takie same, możliwość wybierania pokoju przy wcześniej rezerwacji).

 

Program warsztatów :

9.00 – wykład : stare odmiany drzew owocowych, różnorodność i przydatność odmian, znaczenie przyrodnicze starych sadów, najpowszechniejsze choroby drzew owocowych i metody ich zwalczania, sposoby i terminy rozmnażania drzew owocowych w teorii (szczepienie zimowe i wiosenne, letnia okulizacja), jak pobierać zrazy, na czym najlepiej szczepić, jakimi narzędziami itp.

11.00 – przerwa (kawa, herbata, ciastko)

11.30 – warsztaty praktyczne – nauka samodzielnego szczepienia drzewek owocowych

14.00 – obiad

15.00 – warsztaty praktyczne – nauka samodzielnego szczepienia drzewek owocowych

17.00 – planowane zakończenie warsztatów

Warsztaty będą przeprowadzane w ciepłym pomieszczeniu, ale przewidujemy krótką wizytę w naszym pobliskim sadzie. Zalecamy zabranie ubrania roboczego, ze względu na możliwość pobrudzenia ubrania woskiem i korzeniami podkładek albo przecięcia nożykiem podczas szczepienia.

Karta zgłoszenia na warsztaty szczepienia (plik PDF)

Wszelkie uwagi i pytania prosimy kierować : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 95 759 12 20, 515 184 508.

 

Jak do nas dojechać ?

W portalu Rządowego Procesu Legislacyjnego ogłoszono projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Karkonoskiego Parku Narodowego:
legislacja.rcl.gov.pl/projekt/269355
Minister Środowiska oczekuje do końca stycznia na ewentualne uwagi ze strony społeczeństwa.

Projekt zakłada powiększenie KPN o 365 ha lasów na górach Żar i Szerzawa między Jagniątkowem a Zachełmiem, tak że izolowany dotąd kompleks góry Chojnik uzyska połączenie z głównym kompleksem KPN. Nieco powiększona i uporządkowana ma być także otulina KPN. Jeżeli to rozporządzenie zostanie przyjęte, będzie to pierwszy od ponad 10 lat (odkąd w 2004 r. powiększono Słowinski Park Narodowy) postęp w rozwoju parków narodowych w Polsce.

Wspomniany już kilkakrotnie w Wiadomościach KP i reklamowany przez Ministerstwo Środowiska, projekt nowej ustawy Prawo Wodne został upubliczniony do konsultacji społecznych w portalu Rządowego Procesu Legislacyjnego:
legislacja.rcl.gov.pl/projekt/269140
Minister Środowiska oczekuje do końca stycznia na uwagi ze strony społeczeństwa.

Stanowisko Klubu Przyrodników na temat pożądanych kierunków reformy Prawa Wodnego znajduje się na:
content/view/971/353

Sesja: Planowanie ochrony przyrody – gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy? Łagów Lubuski, 10-12 kwietnia 2015. Komunikat nr 1

W ciągu pięciu ostatnich lat sporządziliśmy kilkaset planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000. Opracowaliśmy kolejne projekty planów ochrony dla większości parków narodowych, dokonując tym samym rewizji planów z lat 90-tych XX w., które mimo braku formalnego ustanowienia, służyły parkom w codziennym działaniu. W cieniu tych wielkich przedsięwzięć, tworzymy plany ochrony rezerwatów i parków krajobrazowych. Próbujemy integrować plany ochrony przyrody z planem urządzenia lasu. Powstało wreszcie kilka propozycji krajowych planów ochrony pojedynczych gatunków i typów ekosystemów.

Wszystko to oznacza niebywały postęp ilościowy planowania ochrony przyrody. Zadrukowaliśmy planami tysiące ryz papieru. Czy przekłada się to na lepszą ochronę przyrody? Niektórzy wierzą że tak, i że plany tworzą do takiej ochrony solidną, niezbędną podstawę. Inni odczuwają frustrację, że z różnych przyczyn plany ochrony nie zapewniają tego, co ochronie przyrody naprawdę jest potrzebne. Jeszcze inni twierdzą, że mimo tak masowego sporządzania planów, sama sztuka planowania przeżywa regres, stając się masową produkcją oderwaną od swojej idei.

Proponujemy dyskusję na temat:

Planowanie ochrony przyrody – gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy?

W szczególności, czekamy na próby odpowiedzi na następujące pytania:

·         Jak sprawdziły się plany ochrony wykonane kilkanaście lat temu? Jakich wniosków dostarcza ponowne sporządzanie planów dla tych samych obszarów? Czy potrafimy zweryfikować osiągnięcie celów ochrony? Czy w ogóle podejmujemy taką refleksję? Jak zmieniły się nasze obszary chronione? A jak zmieniło się otoczenie, w jakim funkcjonują?

·         Czy i do jakiego stopnia obecna wiedza ekologiczna rzeczywiście umożliwia planowanie ochrony przyrody, stawianie celów, projektowanie działań? Na ile nasze założenia i wiedza wykorzystywana w planowaniu mają oparcie w faktach, a na ile są tylko teoretyczne? Czy mamy potwierdzenie, że to co planujemy, będzie rzeczywiście skuteczne? Czy potrafimy uczyć się na dawnych planach i skutkach ich realizacji? Czy wykorzystujemy tę możliwość?

·         Czy ‘planowanie Natura 2000’ oparte na schematycznej ocenie stanu i planowaniu ochrony poszczególnych gatunków i siedlisk przyrodniczych, to błogosławieństwo czy przekleństwo sztuki planowania?

·         Ile wiedzy rzeczywiście potrzeba do planowania? Czy umiemy planować ochronę czegoś, czego dokładnie nie znamy? Gdzie leży złoty środek między potrzebą dokładnego rozpoznania, a potrzebą zaplanowania i podjęcia ochrony już teraz? Czy dobry plan musi być drogi?

·         Czy wskaźnikowo-parametryczna metoda oceny stanu gatunków i siedlisk przyrodniczych daje dobre podstawy do planowania? Jakie są jej wady, a jakie zalety? Czy sposób jej stosowania, w tym metody oceny stanu dla poszczególnych siedlisk i gatunków, można by i należałoby ulepszyć?

·         Czy potrafimy patrzeć na planowanie także jako na proces społeczny? Jakie są wady i zalety często stosowanego współcześnie tzw. podejścia partycypacyjnego; organizacji licznych warsztatów i dyskusji w procesie sporządzania planów? Jeśli zaś to robimy – czy robimy to dobrze? I czy jest to rzeczywiście dobre dla skutecznej ochrony przyrody? Czy obecne plany spełniły czy zawiodły pokładane w nich oczekiwania społeczne?

·         Jakie bariery utrudniają dobre planowanie i wprowadzanie planów w życie? Czy prawne mechanizmy planowania są prawidłowo skonstruowane? Jak należałoby je ulepszyć?

 

Prosimy Państwa nie tyle o przedstawienie bieżącego Państwa dorobku planistycznego, co o ilustrowaną tymi doświadczeniami próbę refleksji na temat wymienionych wyżej, lub innych ważnych zagadnień.

Sesja odbędzie się w Łagowie Lubuskim, w dniach 10-12 kwietnia 2015. Jak co roku przewidujemy trzy rodzaje prezentacji - referaty (do 30 minut), komunikaty (10 minut) i postery. Zgłoszenia, z podaniem tytułu wystąpienia, imienia, nazwiska i adresu autora oraz krótkiego, kilkuzdaniowego abstraktu, należy nadsyłać do 20 lutego 2015, na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W końcu lutego roześlemy szczegółowy program. Orientacyjny koszt uczestnictwa w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od 200 do 700 zł. Jak zwykle autorów wystąpień zwalniamy z wpisowego.

Zapraszamy!

 

Andrzej Jermaczek i Paweł Pawlaczyk

28 stycznia rząd podjął decycję akceptującą zgłoszenie do Komisji Europejskiej nowych siedliskowych obszarów Natura 2000:

- Krośnieńska Dolina Odry (woj. lubuskie),

- Murawy na Poligonie Orzysz (woj. warmińsko-mazurskie),

- Wydmy Kotliny Toruńskiej (woj. kujawsko-pomorskie),

a także powiększenie obszarów:

- Enklawy Puszczy Sandomierskiej (woj. podkarpackie - o wrzosowiska poligonu Nowa Dęba)

- Jezioro Wicko i Modelskie Wydmy (woj. pomorskie i zachodniopomorskie - o pas wydm nadmorskich)

Te obszary miały być zgłoszone do sieci już w 2009 r., ale sprzeciw wyraziło wówczas Ministerstwo Obrony Narodowej, ze względu na znajdujące się w nich obiekty i poligony wojskowe. Ponieważ zgodnie z wynikami Seminarium Biogeograficznego te obszary są niezbędne dla reprezentatywnego ujęcia w sieci gatunków i siedlisk przyrodniczych z zał. I/II dyrektywy, Komisja Europejska prowadziła w tej sprawie dzialania w kierunku pozwania Polski do Trybunału Sprawiedliwości UE za niewyznaczenie tych obszarów do sieci Natura 2000.

Szacuje się, że do skompletowania sieci obszarów siedliskowych Natura 2000 w Polsce potrzeba jeszcze od kilku do kilkudziesięciu obszarów i powiększeń.

Na stronie:

www.minrol.gov.pl/pol/Wsparcie-rolnictwa-i-rybolowstwa/PROW-2014-2020

opublikowano do konsultacji społecznych kolejny projekt Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Uwagi można wnosić do 10 lutego. Projekt nadal zakłada, że wsparcie rolnośrodowiskowe dla gospodarstwa będzie ograniczone do 20 ha (degresywność), ochrona siedlisk ptaków nie będzie wspierana poza OSO Natura 2000.

Na tej samej stronie znajduje się również zestawienie 918 uwag z poprzednich konsultacji (jesienią 2013 r.) wraz ze sposobem ich rozpatrzenia.

Związek Stowarzszeń na rzecz Odpowiedzialnego Leśnictwa (FSC Polska) poinformował, że decyzją "Międzynarodowego" FSC (Forest Stewardship Council A.C. (FSC), zatwierdzona została nowa wersja Krajowego Standardu Odpowiedzialnej Gospodarki Leśnej FSC dla Polski, która wchodzi w życie z dniem jego publikacji tj. 20 stycznia 2014 r.

Standardu FSC nie udało się wcześniej przyjąć w Polsce, ponieważ żadna z propozycji brzmienia punktu dotyczącego obszarów wyłączonych z użytkowania, nie uzyskała wymaganej Statutem FSC większości w tzw. Izbie ekologicznej. Zatwierdzone brzmienie Standardu zostało w tej sytuacji ustalone przez międzynarodowe FSC.

Materiały do pobrania pod linkiem:

pl.fsc.org/2014/01/aktualizacja-krajowego-standardu-odpowiedzialnej-gospodarki-lesnej-fsc-dla-polski/

W geoportalu ISOK:

mapy.isok.gov.pl/imap/

dostępne są, w formie wybieralnych z mapy plików PDF, mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego w Polsce.

Gminy i województwa, w ciągu 18 miesięcy od oficjalnego otrzymania tych map od KZGW, będą musiały na swój koszt uwzględnić obszary zagrożenia powodziwoego w swoich studiach i planach zagospodarowania przestrzennego, a od dnia przekaznaia map muszą uwzględniać poziom zagrożenia powodziowego w wydawanych decycjach o warunkach zabudowy / o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Mapy będą materiałem wyjściowym do opracowania w 2014 r. planów zarządzania ryzykiem powodziowym. Na to zadanie KZGW prowadzi obecnie przetarg.

Mapy przedstawiająobszary zagrożone powodzią o określonym prawdopodobieństwie wystąpienia: 0,2%, 1%, 10% - czyli woda 500-letnia, 100-letnia, 10-letnia. Obszary zagrożone wodą 100-letnią to tzw. "obszary szczególnego zagrożenia powodzią", w rozumieniu ustawy Prawo wodne, dla których obowiązują zakazy zabudowy. Dodatkowo na mapach zagrożenia powodziowego przedstawiono obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego lub budowli ochronnych pasa technicznego, określone na wodę 100-letnią.

Mapy stworzono metodą matematycznego modelowania hydraulicznego. W procesie modelowania wykorzystano bardzo dokładne dane przestrzenne, pozyskane metodą lotniczego skaningu laserowego tj.: Numeryczny Model Terenu, którego dokładność wysokościowa sięga 10 - 15 cm oraz Numeryczny Model Powierzchni Terenu. Na potrzeby sporządzenia map opracowane zostały również nowe dane hydrologiczne.

Mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego są aktualizowane co 6 lat, tj. kolejny raz będą sporządzanie / aktualizowane w 2019 r.

Bociek nr 116 (4/2013) do pobrania w dziale Bociek OnLine

W Dzienniku Urzędowym UE opublikowano Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia programu działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) i uchylające rozporządzenie (WE) nr 614/2007 - czyli podstawę prawną funkcjonowania instrumentu finansowego LIFE do 2020 r.

eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:347:0185:0208:PL:PDF

Wejście w życie tego aktu od 1.01.2014 oznacza, że przełom perspektyw finansowych UE nie musi oznaczac przerwy w naborach projektów do finansowania przez LIFE.

W nowej perspektywie finansowej budżet LIFE będzie nieco większy (0,3% budżetu UE zamiast obecnych 0,23%), ale LIFE będzie finansował szerszy zakres działań - także działania na rzecz klimatu. Pieniędzy na przyrodę i środowsko będzie mniej więcej tyle co obecnie, a 55% z tych środkow jest zawarowane na ochronę przyrody i różnorodności biologicznej. Jednak, LIFE - oprócz tradycyjnych projektów wybieranych w drodze konkursowej - finansować będzie teraz także tzw. projekty zintegrowane, czyli duże projekty kompleksowego wdrażania określonych fragmentów prawa środowiskowego UE, adresowane do państw UE i organów państwowych. Będzie także finansować pomoc techniczną i budowanie potencjału państw UE i organów państwowych. Budżet na tradycyjne projekty będzie w rezultacie nieco mniejszy niż obecnie.

Będą trzy tzw. obszary tematyczne, zbliżone do obecnych:

a) ochrona środowiska i efektywne gospodarowanie zasobami;

b) przyroda i różnorodność biologiczna;

c) zarządzanie i informacja w zakresie środowiska.

LIFE rezygnuje z wymogu "innowacyjności" projektów poza obszarami Natura 2000, choć nadal wymagać będzie, by projekty wdrażały najlepsze praktyki.

Komponent "przyroda i różnorodność biologiczna" ma wspierać ochronę obszarów Natura 2000, ale także wdrażanie unijnej startegii ochrony różnorodności biologicznej poza tymi obszarami.

Możliwe będzie finansowanie z LIFE 60%, a nie jak obecnie 50% kosztów projektu, a dla siedlisk i gatunków priorytetowych, tak jak obecnie, 65%. VAT niemożliwy do odzyskania i płace pozostają kosztami kwalifikowanymi (choć w toku dyskusji nad nową perspektywą finansową rozważano także inne możliwości).

W Polsce, NFOSiGW zakłada, że "nie będzie mógł wpierać finansowo Beneficjentów LIFE+ na dotychczasowym poziomie" (czyli uzupełniać finansowania do 95% kosztów projektu. Rozważa jednak opcje uzupełniania finansowania do 60-90% kosztów projektu, preferencyjne pożyczki na zachowanie płynności finansowej projektu, a także preselekcję projektów przygotowywanych do LIFE z wyprzedzeniem minimalnie rocznym, przy ograniczonej możliwości współfinansowania projektów, które nie podlegałyby tej preselekcji.

W związku z koniecznością przejścia na nowy format SDF i dorocznym przekazaniem bazy danych o obszarach Natura 2000 do Komisji Europejskiej, GDOŚ zaktualizował formę i treść Standardowych Formularzy Danych obszarów Natura 2000, zamieszczonych na oficjalnej stronie internetowej natura2000.gdos.gov.pl

Oprocz zmiany formatu SDF, do niektórych SDF wprowadzono nie opisane nigdzie zmany merytoryczne, także dotyczące przedmiotów ochrony, a wynikające z nowej wiedzy o obszarach. Zmienione zostały także SDFy niektórych obszarów nie wymienianych w kolejnych 'informacjach o zmianie SDF' publikowanych przez GDOŚ.

Zmianie uległy nazwy 8 obszarów siedliskowych (w celu uniknięcia identyczności z nazwą obszaru ptasiego):
Bagno Całowanie PLH140001 - zmiana nazwy na: Ostoja Bagno Całowanie PLH140001
Jezioro Dróżno PLH280028 - zmiana nazwy na: Ostoja Dróżno PLH280028
Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry PLH080002 - zmiana nazwy na: Rynna Jezior Obrzańskich PLH080002
Dolina Szyszły PLH060042 - zmiana nazwy na: Łąki nad Szyszłą PLH060042
Góy Słonne PLH120001 - zmiana nazwy na: Ostoja Góry Słonne PLH120001
Babia Góra PLH120001 - zmiana nazwy na: Ostoja Babiogórska PLH120001
Dąbrowy Krotoszyńskie PLH300002 - zmiana nazwy na: Uroczyska Płyty Krotoszyńskiej PLH300002
Dolina Budkowiczanki PLH160020 - zmiana nazwy na: Szumirad PLH160020

Ukryty na stronach Ministerstwa Środowiska:
www.mos.gov.pl/g2/big/2013_12/09b2d5a81c27aa3315059112ba4295d7.pdf
znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy o lasach, zobowiązującej Lasy Państwowe do odprowadzenia do budżetu państwa w 2014 i 2015 r. po 800 mln zł, a w kolejnych latach po 100 mln zł rocznie. Projekt jest procedowany w niestandardowym trybie, z pominięciem konsultacji społecznych, nie został też ujawniony w biuletynie informacji publicznej Rządowy Projekt Legislacyjny, co normalnie stosuje się do wszystkich projektów ustaw.

Projekt zawiera też zmianę przepisów o planie urządzenia lasu, w wyniku której tylko użytkowanie rębne miałoby być limitowane w planie etatem miąższościowym (tj. przez określenie maksymalnej ilości drewna do pozyskania). Rozmiar użytków przedrębnych miałby być określany tylko powierzchnią zabiegów do wykonania. Obecnie plan urządzenia lasu określa maksymalny rozmiar pozyskania rębnego i przedrębnego.

Klub Przyrodników zajmie w tej sprawie następujące stanowisko:

1. Z ubolewaniem i z oburzeniem przyjmujemy tryb pracy nad przedmiotowym projektem ustawy, w tym pominięcie konsultacji społecznych oraz zupełny brak informacji o tym projekcie w biuletynie informacji publicznej Rządowy Proces Legislacji.

2. Negatywnie opiniujemy projekt obciążenia Lasów Państwowych wpłatami do budżetu państwa - po 800 mln zł. w latach 2014-2015, a następnie po 100 mln zł w latach kolejnych. Od Lasów Państwowych, jako zarządzających państwowymi zasobami przyrodniczymi, należy oczekiwać nie dochodów z pozyskania drewna i dostarczania wpływów do budżetu, ale zapewnienia dostarczania przez zarządzane lasy - w zakresie większym niż dziś - tzw. usług ekosystemowych, w tym usług w zakresie podtrzymywania różnorodności biologicznej. Stoimy na stanowisku, że od Lasów Państwowych należy więcej wymagać w zakresie ponoszenia ciężarów i finansowania działań na zarządzanym terenie, tj. wymagać, by jako zarządzający terenem Skarbu Państwa realizowały, bez domagania się dotacji z budżetu, obowiązki Państwa na zarządzanym terenie, w tym w zakresie ochrony przyrody. Jesteśmy jednak przeciwni zabieraniu pieniędzy z Lasów Państwowych na cele doraźnego wsparcia budżetu państwa lub doraźne cele gospodarcze jak np. na budowę dróg.

3. Wątpliwości budzi także zmiana polegająca na ograniczeniu kontrolowania planem urządzenia lasu pozyskania drewna w nadleśnictwie wyłącznie do pozyskania rębnego, a nie - jak obecnie - całości pozyskania głównego w nadleśnictwie. Wprawdzie zmiana ta ma pewne uzasadnione podstawy merytoryczne (zabiegi pielęgnacyjne powinny być wykonywane tak, jak tego wymaga dobro drzewostanu, a nie tak, by w ich wyniku pozyskać z góry określoną ilość drewna), ale równocześnie umożliwiłaby nieuzasadnione potrzebami lasu, nadmierne pozyskiwanie drewna w drodze np. trzebieży późnych. Niebezpieczeństwo to jest szczególnie realne w warunkach presji na dostarczanie przez Lasy przychodów, a presję taką, w postaci zobowiązania do dotowania budżetu, tworzy właśnie przedmiotowy projekt ustawy.

Minister Środowiska zakończył pracę nad projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo Wodne, ustawy o ochronie przyrody i innych ustaw, i skierował go do pilnego rozpatrzenia przez Radę Ministrów. Projekt ustawy zmienia istotnie przepisy o utrzymywaniu wód oraz obecny art. 118 ustawy o ochronie przyrody.

Mają być sporządzane plany utrzymywania wód, określające odcinki wód, w obrębie których występują zagrożenia dla swobodnego spływu wód i lodów, i planujące zakres prac utrzymaniowych, z uwzględnieniem m. in. konieczności osiągnięcia celów środowiskowych (dobrego stanu / potencjału ekologicznego) i ochrony wód. Plan taki ma być, po przeprowadzeniu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, uzgadniany z marszałkiem województwa i Prezesem KZGW, a następnie ustanawiany przez dyrektora KZGW w formie aktu prawa miejscowego (także dla wód WZMIUW). Zakłada się jego przegląd i ew. aktualizację do 6 lat.

Obowiązkiem właścicieli wód będzie nie "utrzymywanie" wszystkiego czym zarządzają, ale tylko to, co ujęto w planie, oraz prace przeciwpowodziowe i usuwające skutki powodzi w przypadku pilnej i uzasadnionej konieczności. Ma być zdefiniowane, że utrzymywanie wód obejmuje wykaszanie roślinności, usuwanie drzew i krzewów, zasypywanie wyrw w brzegch i dnie oraz ich zabudowę biologiczną, usuwanie zatorów i przeszkód, odmulanie - ale nie kształtowanie koryta, budowę umocnień, progów, zabudowę wyrw (jasne stanie się, że takie prace, jako regulacja cieków, wymagają decyzji środowiskowej).

Wykaszanie roślinności, jesienne usuwanie roślin, usuwanie drzew młodszych niż 10 lat, zasypywanie wyrw w ciągu < 2 lat od ich powstawania, usuwanie zatorów, nie będą wymagały żadnych procedur administracyjnych. Pozostałe prace utrzymaniowe, a także melioracje, wydobywanie z wód kruszyw w ramach szczególnego korzstania z wód, inne roboty ziemne mogące zmienić stosunki wodne, będą podlegały zgłoszeniu Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, jeżeli są zlokalizowane w obrębie powierzchniowych form ochrony przyrody, w rybackich obrębach ochronnych lub w obrębie cieków naturalnych (cieki naturalne w sensie prawa to wszystkie rzeki i potoki, niezależnie od ich przekształceń). RDOS będzie mógł w ciągu 30 dni nałożyć obowiązek uzyskania decycji o warunkach prowadzenia robót, w tym wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000. W decycji RDOS może określić warunki wynikające z konieczności ochrony przyrody, a w przypadku znaczącego negatywnego oddziaływania na wartości przyrodnicze, może odmówić wydania decyzji. Użytkownik rybacki będzie z urzędu stroną postępowania o wydanie takiej decycji. Jednak, brak sprzeciwu RDOŚ w terminie 30 dni będzie "milczącą zgodą" na wykonanie prac. Te przepisy mają zastąpić obecny art. 118.

Przewidziano zintegrowany tryb postępowania (ale bez liberalizacji wymogów) w przypadku prac utrzymaniowych ingerujących w gatunki chronione.

Projekt ustawy zawiera także wiele zmian Prawa Wodnego w zakresie szczegółów transpozycji Ramowej Dyrektywy Wodnej, a także zmiany w zakresie określania ryzyka powodiowego i planów zarządzania nim (dopełnienia transpozycji dyrektywy powodziowej) oraz oczyszczania ścieków z aglomeracji.

Projekt (aktualna wersja ma datę 5.12.2013) dostępny na:
legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/85325/katalog/85394

...

Na stronie:
ec.europa.eu/yourvoice/consultations/index_pl.htm
trwają prowadzone przez Komisję Europejską konsultacje europejskiej opinii publicznej, m. in. w sprawach:
- eksploatacji gazu łupkowego i związanychz tym obaw o zagrożenia środowiskowe
- rolnictwa ekologicznego (w tym GMO, dobrostanu zwierząt, elementów środowiskowych w takim rolnictwie)

Konsultacje narzędziem "Twój głos w Europie" polegają na zaznaczeniu oosbistego wyboru odpowiedzi w liczącym kilkanaście pytań formularzu. Może w nich wziąść udział każdy jako obywatel UE, a także każda organizacja. Wyniki sondażu nie są wiążace dla Komisji ale mogą ją utwierdzać lub hamować w jej zamierzeniach legislacyjnych.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska rozpoczyna konsultacje społeczne dot. propozycji zmian granic obszaru specjalnej ochrony ptaków Wielki Łęg Obrzański PLB300004. Zamiarem GDOŚ jest zmniejszenie obszaru, uargumentowane faktem, że w 2004 r. błędnie uznano znaczenie obszaru dla błotniaka zbożowego, który już wówczas tu nie występował.

Materiały konsultacji:
natura2000.gdos.gov.pl/aktualnosci/trwaja-konsultacje-dla-obszaru-wielki-leg-obrzanski

Komisja Europejska zadecydowała 24 stycznia o skierowaniu przeciwko Polsce pozwu do Trybunału Sprawiedliwości UE za brak skutecznego rozwiązania problemu zanieczyszczenia wody azotanami pochodzenia rolniczego (wdrożenie tzw. Dyrektywy Azotanowej). Komisja zarzuca Polsce zbyt skąpe wyznaczenie tzw. OSN (Obszarów Szczególnie Narażonch) i zbyt słabe przepisy zapobiegające nadmiernemu nawożeniu oraz zanieczyszczeniu nawozami, obowiązujące rolników na tych obszarach.

Więcej: europa.eu/rapid/press-release_IP-13-48_pl.htm

Dyrektywa 91/676/EWG z 12 grudnia 1991 o ochronie wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego wymaga wyznaczenia stref zagrożenia eutrofizacją powodowaną przez azotany rolnicze (OSN) i podjęcia na tych obszarach szczególnych środków zapobiegawczych, w szczególności ograniczeń dot. nawożenia, gospodarki nawozami i przechowywania nawozów.
Istnieje uzasadniony pogląd, że ze względu na zagrożenie Bałtyku eutrofizacją, wręcz całe terytorium Polski powinno być wyznaczone jako strefa OSN. Ekspertyza wykonana przez IUNG w Puławach wykazała, że OSN powinny objąc co najmniej 12,37 % powierzchni kraju, co stanowi około 16,08 % użytków rolnych. Dysponując tą ekspertyzą, w początku 2012 r. dyrektorzy RZGW zaproponowali sieć OSN obejmującą około 8, 24 % powierzchni kraju.
Następnie "Propozycja ta, oraz sposób wyznaczenia OSN spotkały się z dużą krytyką i sprzeciwem środowiska rolniczego i organizacji rolniczych, co skutkuje licznymi petycjami do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Środowiska, Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i poszczególnych Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej. W związku z ustaleniami ze spotkania z dnia 27 kwietnia 2012 r. pomiędzy Panem Markiem Sawickim Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a Panem Stanisławem Gawłowskim Sekretarzem Stanu w Ministerstwie Środowiska RZGW dokonały ponownej weryfikacji granic obszarów szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego", wyznaczając ostatecznie OSN obejmujące około 4,56% ogólnej powierzchni kraju, co stanowi 7,53 % powierzchni użytków rolnych.
(źródło: krir.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1790&Itemid=1)

---

24.01.2013r.

---

Zapytanie ofertowe - Wynajem sali konferencyjno szkoleniowej na terenie Puszczy Drawskiej na ok. 40 osób na jednodniowe warsztaty (konieczne zapewnienie sali i ekranu umożliwiającego wyświetlanie prezentacji, posiadanie projektora mile widziane ale nieobowiązkowe), oraz zorganizowanie serwisu kawowego oraz obiadu. (Plik PDF)

---

Po dłuższej przerwie wznowiliśmy wydawanie serii Monografii Przyrodniczych. W sprzedaży pojawiła się właśnie monografia sokoła wędrownego, autorstwa Pawła Wielanda. Jest to już 20 książka z tej serii, pierwsza, monografia kormorana, autorstwa Jerzego Przybysza, ukazała się 15 lat temu, w roku 1997.

Prezentowana pozycja, licząca 216 stron formatu A5, w tym ponad 90 fotografii, tabel i rycin, przedstawia sokoła wędrownego, ptaka, który od wieków budził zainteresowanie i podziw człowieka, później w naszym kraju prawie całkowicie wyginął, a obecnie powoli powraca, znów stając się składnikiem rodzimej przyrody. Monografia zawiera obszerny przegląd dotychczasowych opracowań naukowych na temat gatunku, jego nazewnictwa, pochodzenia, stanowiska systematycznego, morfologii, występowania w Polsce i na świecie, opis biologii, ekologii i ochrony, a także jego znaczenia w kulturze. Autor, zaangażowany w restytucję sokoła wędrownego, w znacznej mierze na podstawie własnych doświadczeń, opisuje przebieg odbudowy jego polskiej populacji.

Cena egzemplarza w sprzedaży detalicznej – 20 zł.

Sprzedaż i prenumeratę "Monografii" prowadzi Wydawnictwo Klubu Przyrodników. Dotychczas wydaliśmy monografie: kormorana, wilka, bielika, gniewosza plamistego, bobra, żółwia błotnego, cietrzewia, chrząszczy kózkowatych, żołny (nakłady wyczerpane), głuszca, gąsiorka (nakład wyczerpany), węża Eskulapa, kląskawki, pustułki (nakład wyczerpany), kruka, raków, susła perełkowanego (nakład wyczerpany) i chomika europejskiego.

Wykaz aktualnie posiadanych zeszytów oraz ich ceny znaleźć można w zakładce SKLEP KP na stronie www.kp.org.pl

Bruzda był jednym z kilkunastu orlików grubodziobych, których migrację śledziliśmy dzięki nadajnikom satelitarnym w ramach projektu ORLIK PTAK JAKICH MAŁO. Niestety w podejrzanych okolicznościach został zastrzelony w okolicach Parku Narodowego Jeziora Skadar w Czarnogórze.

Co więcej, jeszcze postrzelony, ptak umierał kilka dni w ogrodzie dyrektora parku, gdzie trafiliśmy dzięki sygnałowi z nadajnika. Na miejscu sprawę zbadali ornitolodzy z Centrum Badań i Ochrony Ptaków Czarnogóry www.birdwatchingmn.org Sprawą zainteresowała się również Ambasador Rzeczypospolitej w Czarnogórze, pani Grażyna Sikorska.

Szczegóły całej historii tutaj: www.orlikgrubodzioby.org.pl/artykul/orlik-bruzda-zastrzelony-w-czarnogorze

Sprawa zastrzelonego orlika grubodziobego rozeszła się szerokim echem wśród mediów. Jednak, aby zwrócić uwagę na problem strzelania do migrujących ptaków na trasach ich przelotów i aby śmierć Bruzdy nie skończyła się jedynie medialną zadymką w Polsce, wspólnie z zespołem projektu 'Orlik, ptak jakich mało' przygotowaliśmy list skierowany do Premiera Czarnogóry, z wiadomością do odpowiednich instytucji zaangażowanych w ochronę przyrody, który załączamy.

Mamy nadzieję, że tym listem zwrócimy większą uwagę na problem polowań na ptaki oraz ich transgranicznej ochrony.

Dlatego, im więcej organizacji i osób poprze nasz apel, tym większe znaczenie załączonego pisma.

Prosimy o wasze wsparcie i poparcie naszego apelu. Jeśli chcecie reprezentować organizację prześlijcie nam wasze logo i skan podpisu Prezesa / Prezeski.

Jeśli chcecie podpisać petycję jako osoby prywatne możecie to zrobić przez internet tutaj petycja wersja dla osób anglojęzycznych

Uwaga: list jest napisany w języku angielskim!

Prosimy również o udostępnianie listu innym osobom i organizacjom, które zechciałyby wesprzeć nasz apel.

Z pozdrowieniami,

Monika Kotulak, Klub Przyrodników,

Anna Pilarska, zespół projektu Orlik, ptak jakich mało.

Wiele osób zastanawia się, czym, po reformie administracji ochrony przyrody, zajmuje się Główny Konserwator Przyrody? Przyjeżdża rano do pracy, pije kawę, i co? Wszak ochronę przyrody realizują, z mniejszym lub większym powodzeniem, GDOŚ i podległe mu „RDOSie”. Odpowiedź niespodziewanie nadeszła w grudniu. Pan Janusz Zalewski, Główny Konserwator Przyrody wysłał pismo do NFOŚiGW, w którym prosi o niefinansowanie projektów planów ochrony parków krajobrazowych zapowiadając zamiar zmian legislacyjnych zmieniających formułę parków krajobrazowych, w ten sposób by "ich celem była ochrona krajobrazu, a nie ochrona przyrody".

Jest to kolejny, ostatni już chyba, krok zmierzający do stopniowej likwidacji parków krajobrazowych jako formy ochrony przyrody. Kolejna zmiana legislacyjna polegać już będzie chyba na dodaniu w ustawie o ochronie przyrody przy tej formie ochrony dopisku – forma fikcyjna. Najpierw było zrównanie zakazów obowiązujących w parkach z obszarami chronionego krajobrazu w znowelizowanej Ustawie o ochronie przyrody, kolejne kroki to niemal zupełne wywłaszczenie parków z ich kadr, sprzętu i infrastruktury na rzecz Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska i ostatecznie wyrzucenie w niebyt, praktycznie poza struktury administracji ochrony przyrody. Autorami wszystkich tych „inicjatyw” nie byli wrogowie ochrony przyrody, byli nimi kolejni Ministrowie Środowiska.

W latach 90-tych i na początku obecnego stulecia parki krajobrazowe były niezwykle istotnym, sprawnie funkcjonującym, elementem systemu ochrony przyrody w Polsce. Dopracowały się własnych, wykwalifikowanych kadr, infrastruktury, metod działania, w wielu miejscach współpracowały z lokalnymi społecznościami, nadleśnictwami, będąc jedynymi strukturami administracji ochrony przyrody realizującymi na dużą skalę kompleksową ochronę przyrody i edukację przyrodniczą w terenie. Skutecznie przeciwstawiały się niekontrolowanej urbanizacji, przekształcaniu siedlisk, masowej wycince drzew, rozbudowie infrastruktury w najcenniejszych krajobrazowo i przyrodniczo obszarach. Tym chyba właśnie zapracowały sobie na kolejne „inicjatywy”, zmierzające do ich likwidacji.

Parki krajobrazowe od lat wymagają wsparcia, nie tylko finansowego, przede wszystkim legislacyjnego. Już w roku 2005 zwracała na to uwagę Państwowa Rada Ochrony Przyrody, proponując także konkretne rozwiązania jakie powinny być wprowadzone. Jak dotąd, Minister Środowiska pozostawał w tej sprawie głuchy i bierny. Dopiero teraz, gdy parki zaczynają się powoli podnosić z kolejnego upadku, gdy marszałkowie dostrzegli wreszcie ich istnienie i potrzebę sprawnego funkcjonowania, Ministerstwo sobie o nich przypomniało.

Najbardziej kuriozalne w cytowanym wystąpieniu Konserwatora jest przeciwstawienie ochrony krajobrazu, ochronie przyrody. Oba te kierunki działania splatają się ze sobą w nierozerwalny sposób. Przecież to struktury przyrodnicze tworzą i determinują krajobrazy. Jak można chronić krajobraz, nie chroniąc elementów przyrody? Wszystkie spośród licznych definicji krajobrazu wywodzą go ze struktur przyrodniczych. Chyba, że Pan Konserwator krajobraz rozumie po prostu jako… widok z okna. Takie „osie krajobrazowe”, proszę chronić sobie na Wawelskiej, w terenie, w zakresie ochrony krajobrazu, są naprawdę inne, pilniejsze potrzeby.

Parkom krajobrazowym jak nigdy potrzebna jest dziś pomoc, i to właśnie ze strony Ministra Środowiska (zmiany legislacyjne), jak i NFOŚiGW (pomoc finansowa). Z jakiejś, znanej tylko w Ministerstwie, przyczyny, parki nie zostały włączone w struktury RDOŚ, nie podlegają GDOŚ, więc może to właśnie Główny Konserwator Przyrody, zamiast negować potrzebę planowania ich ochrony, powinien zająć się zapewnieniem, by zaczęły znów działać skutecznie, a tworzone plany ochrony mogły stanowić podstawę rzeczywistej ochrony najcenniejszych fragmentów naszego krajobrazu?

Pismo Konsrewatora Przyrody do NFOŚiGW (Plik PDF)

Stanowisko KP (Plik PDF)

Jeszcze 30 nowych obszarów siedliskowych, i drobnych powiększeń kilkudziesięciu innych istniejących obszarów, potrzeba w sieci Natura 2000, aby ujęcie w niej poszczególnych gatunków i siedlisk przyrodniczych było prawidłowe - wynika z analizy wykonanej przez Klub Przyrodników i PTOP "Salamandra", aktualizującej naszą ocenę po zgłoszeniu przez Polskę w październiku 2012 r. ponad 20 nowych obszarów do sieci.

Brakujące elementy sieci, to m. in. obszary na poligonach wojskowych, które jak dotąd nie zostały zgłoszone z powodu sprzeciwu MON, i powiększenie obszaru na Zatoce Puckiej, oprotestowywane przez Ministerstwo Rolnictwa i rybaków. Ponadto, potrzeba kilkudziesięciu nowych, zwykle niewielkich obszarów, wynika z najnowszych odkryć naukowych.

Analiza została przekazana m. in. Komisji Europejskiej, z formalnego punktu widzenia stanowiąc aktualizację materiałów prowadzonego od 2005 r. postępowania o niewystarczające wyznaczenie sieci Natura 2000 w Polsce.

Materiały zamieściliśmy na stronie:
content/view/470/577
w bloku "Shadow List 2013"

W drugiej turze wyborów prezydenckich w Czechach z faworytem - Miloszem Zemanem spotka się najprawdopodobniej książę Karel Schwarzenberg, obecny minister spraw zagranicznych Czech, z wykształcenia prawnik i leśnik. Różnica głosów między nimi w I turze była niewielka.

Przyrodnikom książę Schwarzenberg znany jest z wypowiedzi na temat ochrony parku narodowego Szumawa w pd. Czechach, w którym od 2011 r. prowadzona jest - kontrowersyjna z punktu widzenia ochrony przyrody - walka z kornikiem. Krytykował m. in. działania ówczesnego dyrektora parku, Jana Stráskiego, który wydał decyzję o wycince drzew kornikowych, mówiąc o nim "On chciałby mieć las jak z bajki, z pięknymi, rozłożystymi drzewami. Był przez długie lata działaczem turystycznym, ale nie ma pojęcia o leśnictwie. Ponadto daje sobą kierować innym, deweloperom, którzy chcieliby zlikwidować park i stworzyć tam trasy zjazdowe dla narciarzy (...) Plan dyrektora Stráský'ego byłby odpowiedni dla lasu gospodarczego, ale w żadnym wypadku dla parku narodowego."

Bociek nr 111 (3/2012) do pobrania w dziale Bociek OnLine

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim zarządzeniami z dnia 18 grudnia 2012 r., uznał 3 nowe rezerwaty przyrody w województwie lubuskiem. Nowe rezerwaty są położone w Borach Dolnosląskich.

"Zacisze" - 19,81 ha w gminie Przewóz, powiat żarski. Celem ochrony jest zachowanie zbiorowisk roślinności bagiennej i torfowiskowej. Rodzaj rezerwatu przyrody - torfowiskowy (T), typ rezerwatu przyrody-fitocenotyczny (PFi), podtyp rezerwatu przyrody - zbiorowisk nieleśnych (zn),

"Woskownica" - 9,53 ha, w gminie Brody w powiece żarskim. Celem ochrony jest zachowanie stanowiska woskownicy europejskiej (unikatowe stanowisko nie nad morzem, ale w Borach Dolnośląskich). Rodzaj rezerwatu przyrody - torfowiskowy (T) , typ rezerwatu przyrody fitocenotyczny (PFi), podtyp rezerwatu przyrody- zbiorowisk nieleśnych (zn).

"Przygiełkowe Moczary" - 101,91 ha, w gminie Przewóz w powiecie żarskim. Celem ochrony jest zachowanie zbiorowisk roślinności bagiennej i torfowiskowej szczególnie mszaru przygiełkowego z gatunkiem przygiełki brunatnej oraz mszaru wysokotorfowiskowego. Rodzaj rezerwatu przyrody - torfowiskowy (T), typ rezerwatu przyrody fitocenotyczny (PFi), podtyp- zbiorowisk nieleśnych (zn).

Komisja Europejska opracowała notę na temat ustalania celów ochrony dla obszarów Nauira 2000, przypominającą o obowiązkach w zakresie planowania ich ochrony. W załączniku udostępniamy oryginalny tekst noty i jej polskie tłumaczenie opracowane przez Klub Przyrodników.

Zwracamy uwagę, że:

1. Komisja podkreśla znaczenie i konieczność formułowania celów ochrony dla poszczególnych gatunków i siedlisk na poziomie obszaru Natura 2000. W Polsce, tzw. Platforma Informacyjno-Komunikacyjna oraz szablon PZO nie zawierają miejsca na prawidłowe sformułowanie celów ochrony dla poszczególnych gatunków i siedlisk na poziomie obszaru Natura 2000, wymagając za to drobiazgowego formułowania celów osobno dla każdego ze dla skartowanych stanowisk gatunków / płatów siedlisk. Z punktu widzenia sztuki planowania, rozwiązanie to uważamy za błędne.

2. Zgodnie z art. 6.1 dyrektywy siedliskowej, szczególne środki ochrony należy przyjąć dla wszystkich "naturowych" siedlisk przyrodniczych i gatunków występujących w obszarze Natura 2000. Analogiczną interpretację Komisja sugeruje dla obszarów ptasich, wskazując że planowaniem (ustaleniem celów ochrony, a następnie ustaleniem i wdrożeniem środków ochrony) należy objąć wszystkie ptaki z załącznika I dyrektywy ptasiej oraz wszystkie ptaki migrujące, występujące w obszarze. Wyjątkiem są tylko siedliska i gatunki, dla których udowodniono że ich obecność w obszarze jest nieznacząca, oznaczając je w konsekwencji w SDF obszaru symbolem "D". Aktualna treść SDF obszaru jest punktem wyjścia do planowania ochrony. Z innych dokumentów KE wynika, że Komisja oczekuje bieżącej aktualizacji SDF stosownie do rozwoju wiedzy o obszarze. Powinno to mieć następujące konsekwencje dla opracowywanych PZO:

a) Nowo znalezione w ramach prac nad PZO gatunki i siedliska (nie ujęte w dotychczasowym SDF obszaru, ale wstępujące w obszarze) powinny obligatoryjnie zostać dodane do SDF.

b) Aktualizacja SDF o nowo znajdowane gatunki / siedliska powinna nastąpić wyprzedzająco względem ustanowienia planu zadań ochronnych, a ustanawiany plan powinien objąć także te gatunki/siedliska. W przeciwnym razie ustanawiany plan byłby niezgodny z art. 6.1 dyrektywy siedliskowej, ponieważ nie obejmowałby wszystkich "siedlisk i gatunków występujących w obszarze".

c) Planowaniem nie obejmuje się gatunków i siedlisk, których populację / reprezentatywność oceniono w SDF jako "D". Jest to jednak wyjątek od generalnej reguły, wymaga więc dowodu, że ocena "D" jest rzeczywiście adekwatna do sytuacji gatunku / siedliska w obszarze. Należy zwrócić uwagę, że by ocenić populację gatunku na "D", populacja ta powinna być rozpoznana. Sam brak wiedzy nie powinien być podstawą do nadawania w SDF oceny "D". Dla siedlisk przyrodniczych, podstawą do oceny "D" może być tylko nieznacząca reprezentatywność siedliska w obszarze, a nie mała powierzchnia siedliska w obszarze. W przypadku ptaków, zgodnie z wytycznymi przekazywanymi przez GDOŚ, jeżeli z obszaru korzysta więcej niż 0.5% populacji krajowej danego gatunku, to na pewno gatunek jest znaczący i powinien być uznany za przedmiot ochrony. Jeżeli liczebność populacji w obszarze nie przekracza 0.5% to populacja jest wciąż znacząca, jeżeli np:

- dany gatunek znajduje w obszarze siedliska "znacząco lepsze od średniej krajowej", co może być wyrażone ponadstandardowymi parametrami populacji (np. szczególnie wysokie zagęszczenia), lub

- populacja jest ważna dla ochrony zasięgu biogeograficznego gatunku bądź stanowi populację reliktową, lub

- gatunek w danym obszarze jest kluczowy (keystone species) lub parasolowy w sensie ekologicznym (przykładowo: dzięcioł czarny w obszarze leśnym w którym przedmiotami ochrony są już dziuplaki korzystające w wykuwanych przez niego dziupli), lub

- gatunek jest przedmiotem ochrony w sąsiednim obszarze (także transgranicznie!), ale regularnie korzysta z danego obszaru (np. ze względu na obecność ważnych żerowisk).

3. Komisja wyraźnie stwierdza (rozdz. 2, akapit o środkach ochrony), że środki ochrony, jakie są potrzebne dla osiągnięcia celów ochrony ustalonych na poziomie obszaru, mogą być podejmowane w obszarze, ale jeśli jest taka potrzeba, to także poza jego granicami. Bardzo często dla skutecznej ochrony obszaru Natura 2000 będzie potrzebne podejmowanie działań poza granicami obszaru - i takie działania muszą być planowane w PZO. W opinii Komisji, ogólnym celem ochrony pojedynczego obszaru Natura 2000 jest przyczynianie się do osiągnięcia właściwego stanu ochrony siedlisk/gatunków w sieci Natura 2000 oraz do zagwarantowania spójności sieci. Celem ochrony może więc być, a w niektórych przypadkach wręcz musi być, także np. zapewnienie łączności ekologicznej danego obszaru z obszarami sąsiednimi. Odpowiednie działania ochronne, niezbędne niekiedy do osiągnięcia takiego celu, muszą być w wielu przypadkach realizowane daleko poza granicami objętego planowaniem obszaru. Mogą i muszą one być ujmowane w PZO, który jest "planem funkcjonalnym" (określa co ma być zrobione dla osiągnięcia celów ochrony obszaru), a nie "planem terytorialnym" (określającym sposoby postępowania na zamkniętym granicami obszaru terenie).

W przypadku sporządzania planów ochrony krajowych form ochrony przyrody (rezerwaty przyrody, parki narodowe), ujęcie "zakresu planu zadań ochronnych / zakresu planu ochrony obszaru Natura 2000" daje delegację do ujmowania w planie ustaleń sięgających daleko poza granice objętego planem obszaru chronionego a nawet poza granicę jego otuliny. Ujęcie "zakresu Natura 2000" powinno w takich przypadkach być traktowane wręcz jako obowiązek ujęcia w planie takich "odległych" ustaleń, jeżeli tylko jest to potrzebne dla właściwej ochrony "naturowych" walorów danej formy ochrony przyrody.

4. Komisja po raz kolejny podkreśla standardy dobrego planowania ochrony przyrody, w tym konieczność formułowania celów ochrony w sposób weryfikowalny (a w miarę możliwości wręcz mierzalny) oraz konieczność jasnego i precyzyjnego formułowania ustaleń planistycznych (środków ochrony). Złą, ale wciąż niestety częstą w Polsce praktyką jest ogólnikowe formułowanie celów ochrony, a także nieprecyzyjne formułowanie ustaleń planistycznych. Wątpliwość budzi np. używanie w planach terminów "zaleca się.", "ograniczenie do niezbędnego minimum...", ".w miarę możliwości...".

COMMISSION NOTE ON THE SETTING CONSERVATION OBJECTIVES FOR NATURA 2000 SITES
Final Version of 23 November 2012 (PDF)

NOTA KOMISJI W SPRAWIE USTANAWIANIA CELÓW OCHRONY DLA OBSZARÓW NATURA 2000
Wersja ostateczna z dn. 23 listopada 2012 r. (PDF)

Komisja Europejska wniosła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę przeciwko Grecji, dotyczącą ochrony jeziora Koroneia (teren Parku Narodowego jezior Koroneja-Wolwi i Makedonikon Tempon) uznanego za obszar Natura 2000.

Grecja wprawdzie "na papierze" zrobila wiele dla ochrony tego jeziora - opracowano i ustanowiono plany działania, zapobiegania zmianom stousnków wodnych, zanieczyszczeniu wody itp. - ale planu ochrony obszaru dotychczas formalnie nie zatwierdzono, zakłady zanieczyszczające wodę nadal działają, a przede wszystkim - ustalenia sporządzonych planów nie są skutecznie i na czas wprowadzane w życie.

Komisja zarzuca Grecji w związku z tym naruszenie art. 6(2) dyrektywy siedliskowej - zobowiązującego do "uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, jak również uniknięcie niepokojenia gatunków, dla których obszary te zostały wyznaczone i negatywnego wpływu na ochronę dzikiego ptactwa"

Sprawa ma numer C-516/11.

Pod koniec 2010 r. Klub Przyrodników wnioskował o dotację na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane do dwóch państwowych instytucji: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także do Urzędu Marszałkowskiego woj. Dolnośląskiego. Z początkiem 2011 r. dostaliśmy wspaniałą informację o przyznaniu nam środków na ów remont. Ministerstwo Kultury obdarowało nas kwotą 300 000 zł, a Marszałek Dolnego Śląska 100 000 zł. Zakres remontu objął najpilniejsze do wykonania prace, dzięki którym udało się zatrzymać proces od lat postępującej degradacji XVIII w. karczmy sądowej i nie dopuścić do katastrofy budowlanej. W pierwszej kolejności wylano fundamenty, na których posadowiono przemurowaną ścianę od zachodniej strony budynku. Następnie postawiono nową, stalową konstrukcję stropu w części murowanej budynku. Dzięki temu udało się odciążyć unikatowy, modrzewiowy podciąg podtrzymywany przez piękną drewnianą kolumnę. Obydwa zabytkowe elementy nie będą od tej chwili pełniły funkcji konstrukcyjnej, a wyłącznie historyczno – artystyczną. Nowe fundamenty, przemurowana ściana i stalowa konstrukcja umożliwiły posadowienie odtworzonej więźby dachowej w całości z wyprowadzeniem lukarn, a na pełne deskowanie położono papę, stanowiącą tymczasowe zabezpieczenie dachu. Docelowo na dachu będzie znajdował się łupek imitujący gont w kolorze grafitowym. Odtworzono także ścianę szczytową, a także dwa przysłupy, które są mistrzowskim dziełem cieśli. Był to chyba najbardziej wzruszający moment remontu. Z udzielonego wsparcia finansowego udało się także przemurować w całości kominy z wyprowadzeniem kanałów do CO, a także zrobić nieodłączne pionowe izolacje przeciwwilgociowe. Wyżej wymienione prace przy zabytku pozwoliły w znacznym stopniu zabezpieczyć, zachować i utrwalić jego substancję i jednocześnie zbliżyły nas o krok do odzyskania przez karczmę sądową w Uniemyślu dawnej świetności.

W tym roku także próbujemy szczęścia u ww. jednostek finansujących prace przy zabytkach, gdyż zostało jeszcze wiele do zrobienia. Tym razem złożyliśmy wnioski na docelowe pokrycie dachu łupkiem, stolarkę okienną i drzwiową, naprawę i impregnację zniszczonych elementów ściany drewnianej, położenie tynków i posadzki. Jednakże z uwagi na to, że naszemu zabytkowi nie grozi już katastrofa budowlana możemy ubiegać się jedynie o 50% nakładów koniecznych na realizację zadania. W związku z tym apelujemy w tym miejscu do ewentualnych sponsorów i darczyńców, którzy chcieliby choć w niewielkim stopniu przyczynić się do uratowania jedynego w swoim rodzaju domu przysłupowo-zrębowego, dokładając w ten sposób cegiełkę do ochrony dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Odrestaurowany zabytek ma służyć jako placówka skupiająca pasjonatów zarówno przyrody jak i kultury. Zapraszamy również do obejrzenia fotorelacji z przebiegu pierwszego etapu remontu na stronie www.kp.org.pl a także na www.uniemysl.kp.org.pl

Kamila Grzesiak

---

FOTORELACJA


Karczma na starej fotografii.


Inauguracja prac remontowych, przyjechały pierwsze rusztowania.


Mury runęły.


Prace przy nowych fundamentach.


Wykopy pod stalowe elementy nowej konstrukcji.


Powstawanie nowej ściany od zachodu.


Prace przy użyciu "grubego" sprzętu.


Połowa dachu za nami.


Półmetek dachu od zachodniej strony.


Stalowe belki stropowe.


Odtworzone przysłupy.


Szkielet nowej więźby dachowej.


Zakonserwowane słupy stalowe.

---

Tak było, a tak jest teraz - zestawienie

---

 

---

---

---

16.01.2012r.

---

Zapytanie o ofertę - Opracowanie dokumentacji i uzyskanie zezwoleń na wykonanie prac służących ochronie obszaru Natura 2000, przez zablokowanie odpływu wody z torfowisk, obejmujących: punktowe zasypanie rowów odwadniających torfowiska materiałem torfowym, z wzmocnieniem w postaci drewnianej ścianki szczelnej. (Plik PDF)

---

List NGO do Ministra Rolnictwa - potrzebujemy zinterowanego zarządzania wodą w rolnictwie, a nie tylko "odnowy melioracji i rozwoju retencji" (Plik PDF)

3 grudnia 2010 proklamowano słowacki Park Ciemnego Nieba Poloniny (Park tmavej oblohy Poloniny). Uroczystość otwarcia połączona z konferencją prasową odbyła się w ramach konferencji polsko-słowackiego projektu ""Karpackie Niebo. Rozwój produktów turystycznych związanych z astronomią na terenie polsko-słowackiego pogranicza". Park Ciemnego Nieba Poloniny jest czwartym parkiem ciemnego nieba w Europie i pierwszym na Słowacji. Powstał dzięki współpracy 6 organizacji słowackich: towarzystw i instytutów astronomicznych oraz Zarządu Parku Narodowego Połoniny.
PCN Poloniny zajmuje obszar 485 km2 - jest to trzeci największy PCN na świecie. Położony jest w słowackiej części Bieszczad (Bukovské vrchy) przy granicy z Polską i Ukrainą. W przyszłości planowane jest rozszerzenie parku na obszar polskiej i ukraińskiej części Bieszczad (Zachodnich) w ramach istniejącego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Karpaty Wschodnie. Z tego względu ustawiane na terenie PCN Poloniny tablice informacyjne już teraz przygotowano również w języku polskim i ukraińskim (a także angielskim).

"Park Ciemnego Nieba Poloniny tworzy sie w celu zachowania wyjątkowego środowiska pozwalającego na obserwacje gwiezdnego nieba w najlepszych warunkach. W parku doskonale widać Drogę Mleczną, a bez teleskopu można zobaczyć około 2000 gwiazd (w miastach ok. 200, w metropoliach ok. 20). Góry zasłaniają bezpośrednie światło padające z okolicznych miast i wsi. W czasie dobrej pogody na niebie widać takie obiekty i zjawiska jak światło zodialkalne, przeciwblask, rzadko już dostrzegane w innych częściach Europy. Na obszarze parku, pomiedzy miejscowościami Kolonica i Ladomirów, znajduje się Observatorium astronomiczne na Kolonickim sedle. Wyjątkowa jakość nocnego nieba predysponuje więc obserwatorium do prowadzenia wysokiej jakości obserwacji i uzyskiwaniu cennych naukowo wyników, jak równiez do popularyzacji astroturystyki. Poprzez park ciemnego nieba przechodzi 49 równoleżnik".

Park Ciemnego Nieba polega na współpracy, w okreslonych granicach terytorialnych, organizacji założycielskich, zamierzających wspólnie:

- przekazywać społeczeństwu wiedzę na temat zanieczyszczenia światłem i sposobach jego ograniczania
- pokazywać piękno nocnego nieba i promować jego ochronę przed zanieczyszczeniem światłem

Przygotowano i ustawiono odpowiednie tablice informacyjne, wydano broszurę. Dla turystów odwiedzających park będą organizowane m.in. obserwacje astronomiczne.

Więcej na: http://poloniny.svetelneznecistenie.sk/ oraz http://www.astrokarpaty.net/

---

Obecnie na świecie istnieje ponad 20 rezerwatów i parków ciemnego nieba, większość w Kanadzie i USA. Nieformalnym zwyczajem jest uznawanie ich przez International Dark-Sky Organisation. Pierwszym parkiem ciemnego nieba w Europie został proklamowany Galloway Forest Park w Szkocji, drugim - obszar ochrony krajobrazu Zselic na Węgrzech (zarządzany przez Park Narodowy Drawy i Dunaju).

W Polsce jak dotąd proklamowany został Park Ciemnego Nieba w Górach Izerskich (polsko-czeski) - współpraca polskiego i czeskiego Instytutu Astronomicznego, nadleśnictw Świeradów, Szklarska Poręba i Liberec oraz dyrekcji czeskiej ChKO Izerskie Hory. Pod szyldem Parku przygotowano i ustawiono tablice informacyjne, organizowane są "Gwiezdne noce" i "Dni Astronomiczne", planowane sa też realne działania na rzecz wymiany nieprawidłowego oświetlenia. Więcej na: http://www.astro.uni.wroc.pl/projekty_izerskie/izera-darksky/index.html

Przygotowania do powołania Parku Ciemnego Nieba trwają także w Sopotni Wielkiej w Beskidzie Żywieckim - unikatowym miejscu, gdzie Stowarzyszenie Polaris we współpracy z gminą i Lokalną Grupą Działania rozwija astroturystykę (wyprawy obserwacyjne na pola i łąki, niewielka infrastruktura dydaktyczna, wyznaczone miejsca obserwacyjne w gospodarstwach - zwolnionych wówczas od podatku od nieruchomości) chhroniąc jednocześnie nocną ciemność (wygaszanie oświetlenia w nocy, przebudowa lamp ulicznych na mniej rozpraszające światło). Więcej na: http://www.polaris.org.pl/

Według symulacji i zdjęć satelitarnych (http://www.lightpollution.it/dmsp/starvis.html), miejsca z najlepiej zachowanym ciemnym niebem są jednak w Polsce wschodniej i północno-wschodniej oraz na Pomorzu i w Puszczy Drawskiej.

---

Przeprowadzonym w środę 5 stycznia głosowaniem nad poprawkami Senatu, Sejm zakończył prace nad ustawą z 26 listopada 2010 r. o nowelizacji ustawy Prawo Wodne oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ma duże znaczenie dla środowiska i przyrody. Transponuje do polskiego prawa tzw. Dyrektywę Powodziową UE: ustala obowiązek wstępnej oceny ryzyka powodziowego, opracowania map zagrożenia oraz map ryzyka powodziowego (do 2013 r.) i planów zarządzania ryzykiem powodziowym (do 2015 r.). Wyznaczone obszary narażone na szczególne niebezpieczeństwo powodzi (narażone na zalanie przez wodę stuletnią lub częściej) będą musiały być uwzględniane w studiach i planach zagospodarowania przestrzennego oraz przy ustalaniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Nowelizacja uzupełnia też transpozycję wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej, zwłaszcza co do celów środowiskowych.

W obu sprawach Sejm działał pod presją Komisji Europejskiej, która w sprawie tranpozycji Dyrektywy Powodziowej pozwała już Polskę do Trybunału Sprawiedliwości, a w sprawie tranpozycji Ramowej Dyrektywy Wodnej - wystosowała tzw. "uzasadnioną opinię".

Obecna nowelizacja Prawa Wodnego, między innymi:

Poprawia zapisy dotyczące tzw. celów środowiskowych dla wód (co do zasady celem takim jest 'osiagnięcie dobrego stanu wód', co obejmuje kryteria biologiczne, hydromorfologiczne i fizykochemiczne).

Określa termin osiągnięcia celów środowiskowych - w zasadzie do grudnia 2015 r. (przedłużenie terminu jest możliwe w szczególnych przypadkach, jeżeli jest ujęte w planie gospodarwoania wodamiw dorzeczu).

Wprowadza art. 38f, w myśl którego "Celem środowiskowym dla obszarów chronionych, o których mowa w art. 113 ust. 4 [a należą tu w szczególności formy ochrony przyrody przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie] jest osiągnięcie norm i celów wynikających z przepisów szczególnych na podstawie których te obszary zostały utworzone, o ile nie zawierają one w tym zakresie odmiennych postanowień". Celem środowiskowym staje się więc osiągniecie wodnych aspektów własciwego stanu ochrony siedlisk i gatunków na obszarach Natura 2000. Celem środowiskowym staje się też osiągnięcie wodnych aspektów celów ochrony parków narodowych, rezerwatów przyrody itd. Zarządcy wód są obowiązani osiągnąć także ten cel (nawet jeśli jest ostrzejszy od "dobrego stanu wód") do grudnia 2015 r.

Zmienia Art. 24. Odtąd "Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego nie może naruszać istniejącego dobrego stanu tych wód oraz warunków wynikających z ochrony wód". Znika wyjątek, w myśl którego "Dopuszcza się czasowe pogorszenie stanu jednolitych części wód, jeśli (..) jest ono związane z utrzymywaniem wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego zgodnie z interesem publicznym". Odtąd tylko "Nie stanowi czasowego pogorszenia stanu jednolitych części wód tymczasowe wahanie stanu jednolitych części wód, jeżeli jest ono związane z utrzymywaniem wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego zgodnie z interesem publicznym, o ile stan tych wód jest przywracany bez konieczności prowadzenia działań naprawczych".

Wprowadza art. 38j: Nowe inwestycje pogarszające stan wód, lub powodujące nieosiągnięcie dobrego stanu wód, będą dopuszczalne wyłącznie pod warunkiem jednoczesnego:

1) podjęcia wszelkich działań łagodzących negatwne oddziaływania;
2) przedstawienia i uzasadnienia inwestycji w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza;
3) uzasadnienia nadrzędnym interesem publicznym, jeżeli pozytywne efekty dla środowiska i społeczeństwa związane z ochroną zdrowia, utrzymaniem bezpieczeństwa oraz zrówno­ważonym rozwojem przeważają nad korzyściami utraconymi w następstwie tych inwestycji;
4) braku alternatyw korzystniejszych z punktu widzenia interesów środowiska (wykonalnych technicznie i nie powodujących kosztów nieproporcjonalnie wysokich w stosunku do spodziewanych korzyści).

Równocześnie w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku... i ocenach oddziaływania na środowisko, wprowadzany jest art. 81 ust 3: "Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach odmawia zgody na realizację przedsięwzięcia, o ile nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 38j ustawy Prawo wodne". Ogran wydający decyzję środowskową będzie więc obowiązany do badania wpływu przedsięwzięcia na stan wód i do odmowy zgody na przedsięwzięcie, jeżeli powyższe warunki nie byłyby spełnione.

Należy przy tym pamiętać, że od 15 listopada 2010 r., wydania decyzji środowiskowej wymagają w szczególności: - wszystkie elektrownie wodne;
- każde wydobywanie kopalin metodą odkrywkową z wód, na obszarach zagrożenia powodzią, w formach ochrony przyrody lub w ich otulinach; każde wydobywanie torfu lub kredy jeziornej;
- budowle przeciwpowodziowe, z wyłączeniem przebudowy wałów przeciwpowodziowych polegającej na doszczelnieniu korpusu wałów i ich podłoża;
- regulacje wód;
- wszystkie budowle piętrzące wodę: > 1m; budowle piętrzące niezależnie od wysokości na nie zabudowanych ciekach naturalnych; , budowle piętrzące niezależnie od wysokości w formach ochrony przyrody lub w ich otulinach 9z wyjątkiem wynikających z planów ochrony);
- melioracje wszystkich łąk, pastwisk lub nieużytków; wszystkie melioracje w formach ochrony przyrody lub ich otulinach, wszystkie melioracje > 5 ha.

Nowelizacja zostaje obecnie skierowana do podpisu Prezydenta. Wejdzie w życie 30 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Niekompetentne przygotowanie przez podlaski Urząd Marszałkowski raportu oddziaływania na środowisko w sprawie budowy lotniska regionalnego dla Podlasia, a następnie pochopne wydanie - na podstawie tego raportu - przez RDOŚ w Białymstoku decyzji środowiskowej, stały się przyczyną uchylenia przez GDOŚ przedmiotowej decyzji i skierowania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

GDOŚ ocenił, że "Brak przeprowadzenia, wymaganej przepisami prawa wspólnotowego i krajowego, odpowiedniej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszary Natura 2000 sprawia, że decyzja RDOŚ w Białymstoku rażąco narusza m. in. przepis art. 33 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody, implementujący do polskiego prawodawstwa art. 6 ust. 3 Dyrektywy Siedliskowej".

Więcej o sprawie na: http://www.gdos.gov.pl/News/view/2316/Decyzja_w_sprawie_budowy_lotniska_regionalnego_dla_Wojewodztwa_Podlaskiego

Podlaski Urząd Marszałkowski chciał budowy lotniska w okolicach Tykocina, między dolinami Biebrzy i Narwi. Odwołanie od decyzji wniosły organizacje ekologiczne, w tym Klub Przyrodników. Jest to lokalizacja bardzo konfliktowa przyrodniczo.

Błędy Urzędu Marszałkowskiego i RDOŚ mogą w ogóle zaprzepaścić szansę na finansowanie budowy podlaskiego lotniska ze środków UE, ponieważ ich naprawienie wymagałoby dodatkowej terenowej inwentaryzacji ornitologicznej - jest więc czasochłonne, a środki UE muszą być wykorzystane do końca 2015 r.

---

22.01.2010r.

---

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia - Wykonanie usługi odcinkowego zablokowania zbędnych rowów odwadniających w 63 punktach, w rezerwacie przyrody Olszanka w woj. zachodniopomorskim. (Plik PDF)

---

---

20.01.2010r.

---

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia - Dostawa i montaż w terenie 70 automatycznych rejestratorów poziomu wody w piezometrach. (Plik PDF)

---

W końcu roku 2009 na podstawie doświadczeń zdobytych w prowadzonych w różnych częściach Polski, wspieranych przez Fundację EkoFundusz, projektach, wydaliśmy trzy poradniki ochrony różnych zagrożonych elementów przyrody. Dwa z nich dotyczą ekosystemów mokradłowych, trzeci – muraw kserotermicznych.

Pierwsza z książek to „Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski”, napisana przez liczne grono specjalistów pod redakcją Zygmunta Dajdoka i Pawła Pawlaczyka. Oprócz szczegółowych charakterystyk wszystkich zagrażających mokradłom obcych gatunków roślin, w publikacji można znaleźć mniej lub bardziej sprawdzone propozycje sposobów ich zwalczania. Druga pozycja to „Poradnik ochrony mokradeł w górach” autorstwa Andrzeja Jermaczka, Lesława Wołejko i Kamili Misztal. Jest to kontynuacja serii wydawanych przez Klub poradników odnoszących się do terenów nizinnych. Zawiera klasyfikację górskich mokradeł, charakterystykę ich szaty roślinnej, flory i fauny, identyfikację najważniejszych zagrożeń, propozycje wybranych metod diagnozowania, przeciwdziałania zagrożeniom, odtwarzania i czynnej ochrony . Trzecia książka to „Poradnik utrzymania i ochrony siedliska przyrodniczego 6210 murawy kserotermiczne” autorstwa Katarzyny Barańskiej i Andrzeja Jermaczka. Stanowi podsumowanie aktualnej wiedzy na temat zróżnicowania krajowych muraw kserotermicznych, diagnozowania i monitorowania ich stanu oraz przede wszystkim planowania i realizacji czynnej ochrony.

Zasady otrzymania publikacji są różne. Pierwszą i trzecią z książek można otrzymać nieodpłatnie, pisząc na adres Klubu i przesyłając w kopercie znaczki pokrywające koszt wysyłki. Wyjątkowo, po odpowiednim umotywowaniu prośby, wyślemy także kilka egzemplarzy. Otwarci jesteśmy również na propozycje wymiany. Po wyczerpaniu puli przeznaczonej na rozdanie poradnik „Inwazyjne gatunki roślin…” będzie także sprzedawany w cenie 24 zł (+ koszty wysyłki). „Poradnik ochrony mokradeł w górach” można nabyć w sklepie internetowym Klubu (www.kp.org.pl) albo zamawiając korespondencyjnie lub telefonicznie (683828236) w biurze Zarządu Klubu w Świebodzinie. Cena 1 egz. - 38 zł + koszty wysyłki.

---

19.01.2010r.

---

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia - Dostawa samochodu półciężarowego, ciężarowego lub osobowego z homologacją na samochód ciężarowy z napędem na 4 koła. (Plik PDF)

---

---

18.01.2010r.

---

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia - Wymiana pokrycia dachowego z płyt azbestowo-cementowych na blachę trapezową na budynkach gospodarczych w miejscowości Owczary nr 17 - Stacja Terenowa Klubu Przyrodników (Plik PDF)

---

---

8.01.2010r.

---

Ogłoszenie o przetargu - Dostawa samochodu półciężarowego, ciężarowego lub osobowego z homologacją na samochód ciężarowy z napędem na 4 koła. (Plik PDF)
Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia - Dostawa samochodu półciężarowego, ciężarowego lub osobowego z homologacją na samochód ciężarowy z napędem na 4 koła. (Plik PDF)

---

---

4.01.2010r.

---

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia - Odbudowa zbiornika Jezioro Baba (Plik PDF)

---

Na stronie internetowej CKPŚ (www.ckps.pl) ogłoszono Plan konkursów na 2009
rok w ramach Priorytetu V POIIŚ "Ochrona przyrody i kształtowanie postaw
ekologicznych".

Najważniejsze terminy na składanie wniosków to:
- 20 kwietnia 2009 na "Ogólnopolskie lub ponadregionalne działania
edukacyjne, kampanie informacyjno-promocyjne, imprezy masowe oraz konkursy i
festiwale ekologiczne" (do rozdysponowania 7 mln zł)
- 8 czerwca 2009 na "Budowa lub modernizacja małej infrastruktury służącej
zabezpieczeniu obszarów chronionych przed nadmierną i niekontrolowaną presją
turystów" (22 mln zł)
- 22 czerwca 2009 na " Zwiększanie drożności korytarzy ekologicznych" (28
mln)
- 24 sierpnia 2009 na "Ochrona gatunków i siedlisk in situ" (38 mln)
- 28 września 2009 r. na " Działania edukacyjne skierowane do społeczności
lokalnych na obszarach chronionych" (3 mln zł)
- 7 grudnia 2009 na "Plany ochrony dla obszarów Natura 2000 oraz innych
obszarów chronionych" (11 mln)
- I kwartał 2010 na "Krajowe programy ochrony wybranych gatunków lub
siedlisk przyrodniczych"

Na stronach CKPS są już też wyniki ubiegłorocznych (2008 r.) konkursów na
działania:
- Ochrona gatunków i siedlisk in situ
- Krajowe programy ochrony wybranych gatunków lub siedlisk przyrodniczych
- Działania edukacyjne skierowane do społeczności lokalnych na obszarach
chronionych
- Szkolenia oraz aktywna edukacja dla grup zawodowych wywierających
największy wpływ na przyrodę i środowisko

19 stycznia 2009 r. ogłoszono nabór wniosków w PRIORYTECIE 2 Środowisko i
Infrastruktura Szwajcarsko - Polskiego Programu Współpracy w obszarze
tematycznym "Bioróżnorodność i ochrona ekosystemów oraz wsparcie
transgranicznych inicjatyw środowiskowych". Wsparcie przeznaczone jest na
projekty realizowane wyłącznie na obszarach koncentracji geograficznej tj. w
województwach lubelskim, podkarpackim, świętokrzyskim oraz małopolskim.

Aplikować mogą podmioty sektora publicznego lub organizacje pozarządowe, a
dostać można dofinansowanie w wysokości 90% budżetu (NGO), 85% (gdy reszta
pochodzi ze środków budżetu jednostek administracji publicznej) lub 60%
(pozostałe przypadki). Dofinansowanie projektu powinno być > 1 mln CHF, a na
konkurs przeznaczono 10 mln CHF.

Termin składania wniosków - 20 marca 2009.

Można aplikować o dofinansowanie projektów z zakresu:

I. Poprawy spójności obszarów należących do sieci Natura 2000 oraz innych
obszarów chronionych
a) opracowania regionalnych planów i/lub programów tworzenia i
funkcjonowania korytarzy ekologicznych,
b) tworzenia i utrzymania korytarzy ekologicznych.

II. Inwentaryzacji przyrodniczej oraz monitoringu bioróżnorodności
a) opracowania regionalnych wytycznych i/lub programów inwentaryzacji
przyrodniczej,
b) terenowej inwentaryzacji przyrodniczej,
c) opracowania systemu monitoringu bioróżnorodności i/lub systemów
informatycznych.

III. Opracowania regionalnych strategii zrównoważonego rozwoju turystyki na
obszarach chronionych
Strategie powinny być przygotowane w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem
przyrody.

IV. Podnoszenia świadomości i wiedzy nt. wymogów w zakresie ochrony
środowiska
a) przygotowania i przeprowadzenia kampanii informacyjnych oraz szkoleń w
zakresie tworzenia "zielonych miejsc pracy" oraz "zielonych zamówień i
zakupów" w jednostkach administracji publicznej, szczególnie na terenach
gmin, w granicach których znajdują się obszary Natura 2000,
b) projektów edukacyjnych (w tym szkolenia dla pracowników administracji
publicznej wszystkich szczebli w zakresie prawa ochrony środowiska,
seminaria, warsztaty, konkursy, kampanie informacyjne, platformy
e-learningowe) przygotowanych we współpracy z organizacjami pozarządowymi,
lokalnymi władzami i/lub społecznościami, w zakresie kształtowania postaw
pro-ekologicznych, szczególnie na terenach gmin, w granicach których
znajdują się obszary Natura 2000.

V. Konwencji Karpackiej: system współpracy i wdrażanie
a) działań wdrażających postanowienia art. 4 Konwencji Karpackiej,
b) systemu współpracy oraz wzmacniania zdolności w zaangażowanych
instytucjach, w tym stworzenia krajowego mechanizmu służącego konsultacjom,
koordynacji oraz współpracy pomiędzy instytucjami oraz władzami regionalnymi
i lokalnymi.

VI. Transgranicznych inicjatyw środowiskowych
działania z zakresu współpracy transgranicznej, w szczególności w zakresie
tworzenia i funkcjonowania obszarów chronionych, w tym transgranicznych
obszarów chronionych,

Serdecznie zapraszamy do udziału w XXVII Zjeździe Klubu Przyrodników, który odbędzie się w Łagowie Lubuskim, w Ośrodku Leśnik w dniach 21 - 22 lutego (sobota - niedziela). Program wraz z kartą zgłoszenia uczestnictwa do pobrania | Plik DOC

Bociek nr 95 (3/2008) do pobrania w dziale Bociek OnLine.

---

---

Minęło trzynaście lat od ukazania się pierwszego wydania Poradnika Lokalnej Ochrony Przyrody, w międzyczasie – w
latach 1997 i 2000 - ukazały się dwa kolejne. Wszystkie, co rzadko zdarza się w przypadku tego typu publikacji, rozchodziły się w ciągu kilku miesięcy.  Mimo, że coraz więcej informacji znajdujemy obecnie w internecie, zapotrzebowanie na wiedzę z zakresu lokalnej ochrony przyrody, zgromadzoną w jednym miejscu, na nowy „Poradnik”,  jest ciągle duże. Po ośmiu latach od ostatniego wydania, chcąc choć w części potrzeby te zaspokoić, wydaliśmy kolejne, czwarte wydanie. Zachowaliśmy układ i zasadniczy zrąb treści, w tym nawet niektóre fragmenty, które dziś mogą wydawać się Czytelnikowi nieco przestarzałe. Postaraliśmy się jednak wymienić na aktualne te informacje, które zmieniły się od czasu ostatniego wydania. Przeredagowaliśmy treść i układ niektórych rozdziałów, starając się by były one bardziej czytelne, przystające do nowych czasów, zasobne w informacje i nadające się do praktycznego zastosowania. Nowy lub na nowo zorganizowany tekst stanowi ponad 1/3 obecnego wydania książki. Dzięki temu jest ona także znacznie obszerniejsza niż wydania poprzednie - zawiera 392 strony. Czwarte wydanie ukazało się w końcu roku 2008 w ramach projektu finansowanego ze środków Unii Europejskiej przez Fundusz Współpracy. Egzemplarze z wykonanego w początkach roku dodruku oferujemy Państwu w naszym sklepiku.

Szanowni Państwo !

Polska, podobnie jak inne państwa Unii Europejskiej, zobowiązała się do realizacji tzw. celu 2010 – do zatrzymania, do roku 2010, utraty różnorodności biologicznej. Do wyznaczonej daty pozostał już tylko rok. Czy są jakieś przesłanki, że ten cel uda nam się osiągnąć, albo chociaż zbliżyć się do jego osiągnięcia?

W dniach 17 – 19 kwietnia 2009 (piątek – niedziela) organizujemy w Łagowie kolejną wiosenną sesję z cyklu poświęconego różnym aspektom ochrony przyrody. Tym razem zapraszamy do dyskusji na temat:

Czy udaje się nam powstrzymać degradację przyrody?

Prosimy Państwa o próbę odpowiedzi na pytania:

Czy dostrzegają Państwo przesłanki regionalnego, lokalnego lub branżowego zahamowania tempa „ginięcia przyrody”? Czy też przeciwnie – proces ten trwa lub nasila się? Jakie są jego czynniki sprawcze?

Czy udaje się nam wiarygodnie i obiektywnie oceniać skuteczność działań ochronnych? Jakie mierniki i wskaźniki mogą nam pomóc znaleźć odpowiedź na tytułowe pytanie?

Czy nowe narzędzia, jakie zyskaliśmy dzięki członkowstwu w Unii Europejskiej (Natura 2000, Dyrektywa Ptasia, Siedliskowa, Szkodowa, oceny oddziaływania na środowisko) pomagają powstrzymać tempo utraty różnorodności biologicznej? Czy też nie są skuteczne? Dlaczego?

Czy dostrzegają Państwo przesłanki poprawy stanu zachowania jakichś gatunków lub typów ekosystemów, ich wydobycia ze stanu zagrożenia? Dla jakich gatunków ekosystemów możemy mieć podstawy do optymizmu, a dla jakich takich przesłanek nie widać?

Czy aktualne trendy i metody ochrony przyrody gwarantują trwałość sukcesów i skutecznie eliminują działania prowadzące do porażek? Czy są jakieś przykłady popierające powyższą tezę?

Czy coś wynika ze sporządzania i aktualizacji krajowych i regionalnych czerwonych list gatunków lub biotopów? Jeśli tak to co?

Jak co roku przewidujemy trzy rodzaje prezentacji - referaty (do 30 minut), komunikaty (10 minut) i postery. Zgłoszenia, z podaniem tytułu wystąpienia, imienia, nazwiska i adresu autora oraz krótkiego, kilkuzdaniowego abstraktu, należy nadsyłać do 15 lutego 2009 na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Około 1 marca roześlemy szczegółowy program. Orientacyjny koszt uczestnictwa w sesji, w zależności od wybranej opcji, wyniesie od 200 do 400 zł. Jak zwykle autorów wystąpień zwalniamy z wpisowego.

Zapraszamy!

Andrzej Jermaczek i Paweł Pawlaczyk

Aktualna mapa rozmieszczenia obszarów ptasich Natura 2000 dostępna jako plik JPG

Legenda do mapy:

1 - OSO Bielawskie Błota
2 - OSO Jezioro Dobskie
3 - OSO Ostoja Drawska
4 - OSO Ostoja Poligon Orzysz
5 - OSO Ostoja Wkrzańska
6 - OSO Lasy Puszczy nad Drawą
7 - OSO Ostoja Witnicko-Dębniańska
8 - OSO Puszcza Barlinecka
9 - OSO Dolina Samicy
10 - OSO Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem
11 - OSO Żwirownia Skoki
12 - OSO Jezioro Zgierzynieckie
13 - OSO Zbiornik Podedworze
14 - OSO Uroczysko Mosty-Zahajki
15 - OSO Bory Dolnośląskie
16 - OSO Polesie
17 - OSO Zbiornik Mietkowski
18 - OSO Karkonosze
19 - OSO Ostoja Nieliska
20 - OSO Dolina Górnej Łabuńki
21 - OSO Roztocze
22 - OSO Zlewnia Górnej Huczwy
23 - OSO Dolina Sołokiji
24 - OSO Dolina Szyszły
25 - OSO Góry Stołowe
26 - OSO Babia Góra
27 - OSO Góry Słonne
28 - OSO Torfowiska Orawsko-Nowotarskie
29 - OSO Pieniny
30 - OSO Ostoja Warmińska
31 - OSO Jeziora Wełtyńskie
32 - OSO Dolina Dolnej Narwi
33 - OSO Ostoja Rogalińska
34 - OSO Puszcza nad Gwdą
35 - OSO Puszcza Sandomierska
36 - OSO Ławica Słupska
37 - OSO Zalew Wiślany
38 - OSO Dolina Pasłęki
39 - OSO Jezioro Oświn i okolice
40 - OSO Zatoka Pomorska
41 - OSO Dolina Słupi
42 - OSO Dolina Dolnej Wisły
43 - OSO Puszcza Augustowska
44 - OSO Puszcza Borecka
45 - OSO Jezioro Drużno
46 - OSO Wielki Sandr Brdy
47 - OSO Zalew Szczeciński
48 - OSO Bagna Rozwarowskie
49 - OSO Bagna Nietlickie
50 - OSO Lasy Iławskie
51 - OSO Jezioro Łuknajno
52 - OSO Łąki Skoszewskie
53 - OSO Puszcza Napiwodzko-Ramudzka
54 - OSO Jezioro Świdwie
55 - OSO Dolina Dolnej Odry
56 - OSO Ostoja Ińska
57 - OSO Jezioro Miedwie i okolice
58 - OSO Doliny Omulwi i Płodownicy
59 - OSO Bagienna Dolina Drwęcy
60 - OSO Bagienna Dolina Narwi
61 - OSO Przełomowa Dolina Narwi
62 - OSO Nadnoteckie Łęgi
63 - OSO Dolina Górnej Narwi
64 - OSO Puszcza Białowieska
65 - OSO Puszcza Biała
66 - OSO Ujście Warty
67 - OSO Ostoja Nadgoplańska
68 - OSO Błota Rakutowskie
69 - OSO Dolina Liwca
70 - OSO Dolina Dolnego Bugu
71 - OSO Wielki Łęg Obrzański
72 - OSO Pradolina Warszawsko-Berlińska
73 - OSO Dolina Środkowej Warty
74 - OSO Dolina Środkowego Bugu
75 - OSO Zbiornik Wonieść
76 - OSO Dolina Pilicy
77 - OSO Dolina Środkowej Wisły
78 - OSO Dolina Tyśmienicy
79 - OSO Stawy Przemkowskie
80 - OSO Lasy Parczewskie
81 - OSO Dolina Baryczy
82 - OSO Bagno Bubnów
83 - OSO Małopolski Przełom Wisły
84 - OSO Chełmskie Torfowiska Węglanowe
85 - OSO Lasy Strzeleckie
86 - OSO Grądy Odrzańskie
87 - OSO Puszcza Solska
88 - OSO Dolina Nidy
89 - OSO Puszcza Niepołomicka
90 - OSO Tatry
91 - OSO Bieszczady
92 - OSO Dolina Górnej Wisły
93 - OSO Pogórze Przemyskie
94 - OSO Gorce
95 - OSO Lasy Janowskie
96 - OSO Puszcza Piska
97 - OSO Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego
98 - OSO Puszcza Kampinoska
99 - OSO Delta Świny
100 - OSO Ostoja Słowińska
101 - OSO Przybrzeżne wody Bałtyku
102 - OSO Zatoka Pucka
103 - OSO Ujście Wisły
104 - OSO Dolina Dolnej Noteci
105 - OSO Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry
106 - OSO Łęgi Odrzańskie
107 - OSO Ostoja Tyszowiecka
108 - OSO Dolina Środkowej Odry
109 - OSO Doliny Wkry i Mławki
110 - OSO Dolina Kostrzynia
111 - OSO Ostoja Kozienicka
112 - OSO Beskid Niski
113 - OSO Lasy Lęborskie
114 - OSO Puszcza Darżlubska
115 - OSO Lasy Mirachowskie
116 - OSO Dąbrowy Krotoszyńskie
117 - OSO Pojezierze Sławskie
118 - OSO Puszcza Notecka
119 - OSO Wybrzeże Trzebiatowskie
120 - OSO Zalew Kamieński i Dziwna
121 - OSO Puszcza Goleniowska
122 - OSO Ostoja Cedyńska
123 - OSO Bagno Wizna
124 - OSO Ostoja Biebrzańska
125 - OSO Dolina Górnego Nurca
126 - OSO Puszcza Knyszyńska
127 - OSO Zbiornik Jeziorsko
128 - OSO Lasy Łukowskie
129 - OSO Jezioro Turawskie
130 - OSO Bagno Całowanie
131 - OSO Beskid Żywiecki
132 - OSO Stawy w Brzeszczach
133 - OSO Dolina Dolnej Soły
134 - OSO Dolina Dolnej Skawy
135 - OSO Stawy Wielikąt i Las Tworkowski
136 - OSO Zbiornik Otmuchowski
137 - OSO Zbiornik Nyski
138 - OSO Lasy Skaliskie
139 - OSO Bory Tucholskie
140 - OSO Pasmo Policy
141 - OSO Staw Boćków

XXVII Lubuski Konkurs Przyrodniczy 2009

Jak co roku Klub Przyrodników organizuje Lubuski Konkurs Przyrodniczy dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Temat wiodący tegorocznego konkursu brzmi
„ROŚLINY CHRONIONE W POLSCE”. Etap regionalny odbędzie się 28 lutego 2009 roku
w Świebodzinie.
Program konkursu oraz regulamin do pobrania jako pliki PDF
Testy z poprzednich lat (2000-2008) dostępne w pliku ZIP
Szczegółowych informacji na temat konkursu udziela Katarzyna Chłopek
pod nr tel. (068) 382 82 36.

Zapraszamy do udziału w konkursie!!

Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia do pobrania w formie plików Word:

SIWZ - Przetarg na wykonanie dokumentacji do objęcia ochroną rezerwatową i projektów planów ochrony 5 obiektów położonych w Puszczy Drawskiej.

SIWZ - Przetarg na wykonanie prac z zakresu ochrony przyrody w obiektach Torfowisko Osowiec i Torfowisko Linkowo położonych w Puszczy Drawskiej.

Kolejny numer Boćka 4/2007 - do pobrania w wersji pdf --> Bociek Online.

Zapraszamy do lektury nowego Boćka 3/2007 - dostępny w wersji pdf w dziale Bociek Online.

W plikach ZIP:

Warnie Bagno
Karsibór

 

Ogłoszenie o wyborze najkorzystniejszej oferty - w pliku PDF.

 

Dzień Rospudy - konferencja popularno-naukowa; 4.2.2007, godz. 10.00, Gmach BUW, ul. Dobra 55/66, Warszawa

Szczegółowy program konferencji dostępny w formacie PDF tutaj.

---

Noc Rospudy - 3.2.2007, godz. 20.00, klub M25, ul. Młyńska 25 - Warszawa

Z okazaji Międzynarodowego Dnia Mokradeł dla Doliny Rospudy zagrają:
Urszula Dudziak
Stanisław Sojka
Dautenis

W programie również inne atrakcje. Program - w formacie PDF - dostępny TUTAJ.

{moscomment} 

12 stycznia 2007 Sejm uchwalił (prawie jednogłośnie) i skierował do Senatu ustawę o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich, czyli "ustawę ramową" do wdrażania PROW 2007-2013.

Uchwalony przez Sejm tekst ustawy znajduje się na
http://orka.sejm.gov.pl/opinie5.nsf/nazwa/1227_u/$file/1227_u.pdf

{moscomment}

Warto zapoznać się z zamieszczonym na stronach Sejmu projektem Ustawy o zapobieganiu i naprawie szkód w środowisku (wraz z projektami rozporządzen wykonawczych - sa tylko w wersji pdf).

Materiał jest umieszczony na
http://orka.sejm.gov.pl/Druki5ka.nsf/wgdruku/1307

Ustawa, transponująca do prawa polskiego tzw. Dyrektywę Odpowiedzialnościową, dotyczy wprawdzie głównie "fizycznych i chemicznych" zanieczyszczeń środowiska, ale jest w niej miejsce także na szkody w gatunkach i siedliskach chronionych. Warto przy tym zwrócić uwagę, że te pojęcia "gatunków i siedlisk chronionych" są w ustawie dość szeroko zdefiniowane! Warto zajrzeć!

Generalnie ustawa stanowi, że szkody w środowisku (w tym w gatunkach i siediskach chronionych) mają byc obowiązkowo naprawiane, z reguły przez tego, kto je spowodował. Ustawa nie dotyczy "szkód zalegalizowanych" decycją o srodowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację tprzedsięwzięcia, ale tylko gdy zostały one "uprzednio przewidziane". W pliku pdf można znaleźć także interesującą propozycję rozporządzenia Ministra Środowiska, określającego "kryteria wystąpienia szkody" w gatunkach i siedliskach chronionych.

Ustawa, która powinna wejść w zycie do 30 kwietnia 2007 r. (termin transpozycji Dyrektywy) może mieć w przyszłości duże znaczenie dla ochrony przyrody! Sejmowa Komisja Ochrony Środowiska ma zajmować się pierwszym czytaniem
ustawy na posiedzeniu 25 stycznia.

{moscomment}

Serdecznie zapraszamy do udziału w XXV Zjeździe Klubu Przyrodników, który, jak co roku, odbędzie się w Łagowie Lubuskim, w Ośrodku Leśnik, w tym roku w dniach 23 - 25 lutego (piątek - niedziela). Program spotkania przedstawia się następująco

Piątek, 23 lutego 

9.00 – Przyjmowanie uczestników
11.00 - WARSZTAT: SIEDLISKA PRZYRODNICZE NATURA 2000 DLA POCZĄTKUJĄCYCH (Katarzyna Chłopek, Waldemar Heise) • Co to są siedliska przyrodnicze i dlaczego je chronimy • Inwentaryzowanie siedlisk przyrodniczych • Siedliska leśne i nieleśne • Gatunki wskaźnikowe • Trudne wybory • Ocena stanu siedlisk przyrodniczych
14.00 - Obiad
15.00 - WARSZTAT: MONITORING NATURY 2000 (Paweł Pawlaczyk) • Co to jest i po co? • Schemat i zasady raportowania • Dlaczego rok 2007 jest tak ważny? • Działania w Polsce - kryteria i wskaźniki • Ważne dyskusje i "punkty krytyczne" • "Raport WWF" • Europejskie NGO a monitoring Natury 2000
18.00 Kolacja
19.00 - OTWARCIE WYSTAWY FOTOGRAFICZNEJ „NASZE ZJAZDY” – może ją współtworzyć każdy – wszystkich, którzy posiadają zdjęcia z jakiegokolwiek z poprzednich zjazdów prosimy o ich udostępnienie i przesłanie w formie papierowej lub elektronicznej na adres Klubu w terminie do połowy lutego
19.30 - PODRÓŻE… MAŁE I DUŻE • Tomasz Ślusarczyk  - Wrażenia przyrodnicze ze Środkowej Chorwacji.• Rafał Ruta - Przyrodnicze wspomnienia z Kirgizji • Katarzyna Żuk - Wrażenia z wyjazdu do Kazachstanu • Marek Maciantowicz, Andrzej Pestkowski - Przez piachy Kalahari i Deltę Okawango do Wodospadów Wiktorii.

Sobota, 24 lutego

8.00 - Przyjmowanie uczestników, śniadanie
9.00 - WALNE ZGROMADZENIE CZŁONKÓW KLUBU PRZYRODNIKÓW (w przypadku braku quorum Walne Zgromadzenie rozpocznie się w drugim terminie o godz. 10.00, natomiast o godz. 9.00 rozpoczniemy prezentację programu z godz. 11.00). Ramowy Program Walnego Zgromadzenia przedstawia się następująco • Wybór przewodniczącego, sekretarza obrad i komisji skrutacyjnej • Sprawozdanie Zarządu z działalności w roku 2006 • Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej • Dyskusja nad sprawozdaniami, podjęcie uchwały • Dyskusja i zatwierdzenie planu pracy na rok 2007 • Wręczenie wyróżnień za działalność na rzecz ochrony przyrody w roku 2006 • Bieżące sprawy organizacyjne • Wolne wnioski
11.00 - SESJA REFERATOWA: • Paweł Pawlaczyk - Co nowego w sprawie Natura 2000? • Marek Maciantowicz - Inwentaryzacja siedlisk i gatunków Natura 2000 w Lasach Państwowych • Andrzej Jermaczek - Programy rolnośrodowiskowe 2007-2013 • Małgorzata Gruca – Ochrona przyrody w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i Środowisko” oraz Regionalnych Programach Operacyjnych
13.00 Obiad
14.00 - SESJA REFERATOWA: • Magda Bartoszewicz, Henryk Okarma, Justyna Szczęsna Andrzej Zalewski - Szop pracz w zachodniej Polsce - co już o nim wiemy? • Aleksandra Szurlej – Jak uratować Kłodzko? Przyjazne przyrodzie metody zapobiegania powodziom. • Urszula Biereżnoj – Nie takie wojsko straszne – zachowanie i ochrona przyrody na poligonach wojskowych • Małgorzata Gołaszewska, Urban Bagiński – Ochrona sów na terenie Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi” • Sławek Rubacha - Sytuacja sów w województwie lubuskim
16.00 Przerwa
16.30 • Tomasz Ślusarczyk - Grzyby rezerwatu torfowiskowego Rybojady • Albert Wiaderny – Perły przyrody Środkowej Odry  • Marta Jermaczek, Rafał Ruta  – Nowe rezerwaty w Puszczy Drawskiej • Alfred Rösler - Bilans wodny jeziora Sława i służba limnologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. • Rafał Ruta - Przyrodnicy działający na Ziemi Pilskiej przed 1945 r. • Piotr Dziełakowski - W oczekiwaniu na żurawie 
18.30 Kolacja
19.30 - KONKURS FOTOGRAFICZNY

Jak co roku, podczas Zjazdu organizujemy otwarty konkurs fotograficzny. Udział w nim może wziąć każdy, kto przyśle lub dostarczy do godz. 12.00 w drugim dniu zjazdu do 3 zdjęcia lub zestawy liczące nie więcej niż 3 zdjęcia każdy. Podobnie jak w roku ubiegłym wprowadzamy także drugą kategorię - zdjęcia cyfrowe - należy je dostarczyć w którymś z powszechnie używanych formatów. Wyboru najlepszych zdjęć dokonają uczestnicy spotkania. Na zwycięzców jak zwykle oczekują atrakcyjne nagrody.

20.00 - SPOTKANIE TOWARZYSKIE

Niedziela, 25 lutego

8.00 - Śniadanie

Tradycyjnie w niedzielę zapraszamy na serię MINIWARSZTATÓW, pierwszy rozpocznie się o godz. 9.00, kolejne co godzinę, i będą odbywać się równolegle, dopóki będą zainteresowani danym tematem

9.00 - Liliana Hilsberg - Architektura krajobrazu dla przyrodników
• Czym zajmuje się architektura krajobrazu • materiały wejściowe • warsztat architekta krajobrazu • język opisu krajobrazu • architektura krajobrazu a przyrodnicy • ogrody botaniczne widziane ponurym okiem architekta krajobrazu

10.00 - Katarzyna Chłopek - Mchy - to wcale nie takie trudne
• Gdzie rosną mchy i jak ich szukać? • Mchy różnych środowisk • Co można rozpoznać gołym okiem? • Czasem potrzebny binokular… • …a czasem mikroskop • Co nam mówią mchy? • Mchy a ochrona przyrody

11.00 - Robert Stańko, Barbara Utracka - Technika w służbie ochrony przyrody
• Automatyczna rejestracja poziomu wody w torfowisku - jak to działa? • Współczesna technika geodezyjna - po co
przyrodnikowi niwelator • Radioteledetekcja jako metoda badania behawioru zwierząt

12.00 - Urszula Biereżnoj - Walka z wiatrakami - nie tylko o Don Kichocie
• Plusy i minusy energetyki wiatrowej • Podstawowe procedury prawne lokalizowania ferm wiatrowych • Jak to jest na „dzikim” Zachodzie, a jak u nas? • Gdzie ich nie chcemy i dlaczego? • Jeśli walczyć to skutecznie!

Godz. 13.00 Obiad

Dojazd do Łagowa własnym samochodem lub autobusem PKS ze Świebodzina – informacja o odjazdach 0683822693

Program w formacie PDF oraz karta zgłoszenia uczestnictwa - tutaj (PDF)

100 tysięcy metrów sześciennych drzew powaliła nocna wichura w lasach zarządzanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Szczecinku (Zachodniopomorskie) - poinformował dyrektor Andrzej Modrzejewski. Prędkość wiatru rzeczywiście była zadziwiająca. Nas natomiast bardziej zadziwia szybkość działania Służby Leśnej,  która nie dość, że w ciągu 3 godzin od świtu to wszystko policzyła, podsumowała, przesłała gdzie trzeba to jeszcze przeliczyła na kubiki!

{moscomment}

W dziale "Bociek online" można ściągnąć i przeczytać najnowszy numer naszego biuletynu (w formacie PDF).

Zapraszamy!

{moscomment}

2 stycznia 2006 r. na stronie Ministerstwa Środowiska www.mos.gov.pl/natura2000 pojawiła się do konsultacji lista 85 "nowych obszarów siedliskowych Natura 2000". Link bezpośredni do materiałów jest:
http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/dokumenty/lista_ds.html

Listę konsultowanych obecnie obszarów zamieszczamy poniżej.

Warto zwrócić uwagę, że 6 obszarów z regionu alpejskiego, Ministerstwo Środowiska konsultuje więc obecnie równocześnie w dwóch wersjach i ujęciach, zamieszczonych odpowiednio na stronach:
http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/dokumenty/lista_ds.html oraz
http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/dokumenty/alp.html
Jest to jednak chyba po prostu wynik panującego w Ministerstwie bałaganu.

Wśród konsultowanych obszarów pojawiły się - oprócz obszarów nowych - już zgłoszone do KE obszary: Beskid Żywiecki, Ostoja Gorczańska, Ostoja Magurska, Ostoja Popradzka, Czarna Orawa.


Lista konsultowanych ostoi:
PLH280025 Aleje Pojezierza Iławskiego
PLH300028 Barłożyna Wolsztyńska
PLH120033 Bednarka
PLH240006 Beskid Żywiecki (już zgłoszona w 2006!)
PLH020035 Biała Lądecka
PLH020065 Bierutów
PLH220055 Bunkier w Oliwie
PLH060049 Bystrzyca Jakubowicka
PLH100012 Cyrusowa Wola
PLH120031 Czarna Orawa (ostoja z 2004 r., ale tu chyba chodzi o powiększenie)
PLH120034 Czerna
PLH020050 Dolina Dolnej Kwisy
PLH060050 Dolina Dolnej Tanwi
PLH200009 Dolina Pisy
PLH100015 Dolina Rawki
PLH220052 Dolina Słupi
PLH220048 Dolina Wierzycy
PLH040023 Doliny Brdy i Stążki w Borach Tucholskich
PLH120027 Dolny Dunajec i Biała Tarnowska (równocz eśnie na innej stronie konsultowany jest fragment jej ostoi pod nazwą "Biała")
PLH060051 Dolny Wieprz
PLH140020 Forty Modlińskie
PLH240018 Górna Soła z Koszarawą
PLH180013 Góry Słonne  (równocześnie konsultowana na innej stronie w innej wersji)
PLH180017 Horyniec
PLH060030 Izbicki Przełom Wieprza
PLH180011 Jasiołka (równocześnie konsultowana na innej stronie w innej wersji)
PLH060047 Jelino
PLH080028 Krośnieńska Dolina Odry
PLH120039 Krynica
PLH020069 Las Pilczycki
PLH260012 Lasy Cisowsko-Orłowińskie
PLH120036 Łabowa
PLH100013 Łąki Ciebłowickie
PLH020018 Łęgi Odrzańskie
PLH120025 Małe Pieniny (równocześnie konsultowana na innej stronie w innej wersji)
PLH320045 Mirosławiec
PLH020068 Muszkowicki Las Bukowy
PLH120035 Nawojowa
PLH280019 Niedźwiedzie Wielkie
PLH060054 Opole Lubelskie
PLH120018 Ostoja Gorczańska (już zgłoszona w 2006!)
PLH280027 Ostoja Iławska
PLH180014 Ostoja Jaśliska (równocześnie konsultowana na innej stronie w innej wersji)
PLH180001 Ostoja Magurska (zgłoszona w 2004 r., poprawiana w 2006 r.)
PLH020054 Ostoja nad Bobrem
PLH280026 Ostoja Napiwodzko-Ramucka
PLH020071 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich
PLH280013 Ostoja Piska
PLH120019 Ostoja Popradzka (już zgłoszona w 2006 pod nazwą Beskid Sądecki)
PLH180012 Ostoja Przemyska
PLH280017 Ostoja Skaliska
PLH200010 Ostoja w Dolinie Górnej Narwi
PLH120030 Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego
PLH120040 Ostoje Nietoperzy Powiatu Gorlickiego
PLH020052 Pątnów Legnicki
PLH240022 Pierściec
PLH120037 Podkowiec w Szczawnicy
PLH060048 Podpakule
PLH320051 Pojezierze Ińskie
PLH260006 Polana Polichno
PLH020055 Przeplatki nad Bystrzycą
PLH060055 Puławy
PLH200005 Puszcza Augustowska
PLH120028 Raba z Mszanką
PLH180016 Rymanów
PLH040017 Sandr Wdy
PLH200014 Schrony Brzeskiego Rejonu Umocnionego
PLH100009 Silne Błota
PLH020056 Stawy Maciejowa
PLH020044 Stawy Sobieszowskie
PLH100011 Szczypiorniak Kowaliki
PLH020070 Sztolnia w Młotach
PLH180009 Sztolnie w Węglówce
PLH100014 Święte Ługi
PLH060053 Terespol
PLH120026 Torfowisko na Polanie Biały Potok (równocześnie na innej stronie konsultowane jako Polana Biały Potok)
PLH180018 Trzcianna
PLH080027 Uroczyska Borów Dolnośląskich
PLH220047 Wilcze Błota
PLH040004 Włocławska Dolina Wisły
PLH020063 Wrzosowiska Świętoszowsko-Ławszowskie
PLH140019 Wzgórza Chęcińsko-Kieleckie
PLH020053 Zagórzyckie Łąki
PLH040025 Zamek Świecie
PLH040021 Zbocza Płutowskie

{moscomment}

Klub Przyrodników ogłasza konkurs ofert na zagospodarowanie, dzierżawę lub rozbiórkę będących naszą własnością budynków po Spółdzielni Produkcyjnej w Rybocicach, ok. 10 km na południe od Słubic. Kompleks sklada sie z dwóch odległych od siebie o ok. 40 m budynkow - owczarni oraz hali o  powierzchni użytkowej około 300 m2 każdy, zadaszonych, w średnim stanie technicznym (na załączonych zdjęciach). 
Oczekujemy ofert wstępnych zawierających rodzaj propozycji (proponowana działalność, zasady dzierżawy, sprzedaż, rozbiórka itd.) z podaniem proponowanej wstępnie ceny. Nie dopuszczamy prowadzenia działalności szkodliwej lub mogącej mieć szkodliwy wpływ na środowisko i uciążliwej dla otoczenia.
Ofert w formie pisemnej, dostarczonej do Biura Zarządu Klubu w Świebodzinie (ul. 1 Maja 22, 66-200 Świebodzin) oczekujemy do dnia 5 lutego, godz. 15.00.
Oferentów, ktorzy przedstawią interesujące dla nas propozycje zaprosimy do rozmow indywidualnych.
Budynki można oglądac po uprzednim uzgodnieniu z Biurem Zarządu Klubu w Świebodzinie (0683828236, Andrzej Jermaczek).
Jesteśmy takze zainteresowani wstępną ofertą rozbiórki ruin dwóch budynkow gospodarczych (owczarni) po dawnym PGR w Owczarach, gmina Górzyca. Można je oglądać po uprzednim uzgodnieniu ze Stacją Terenową Klubu Przyrodników w Owczarach (0957591220 - Ewa Drewniak).

 
 {moscomment}
 

 W sobotę 3 marca, w Świebodzińskim Domu Kultury odbędzie się XXV Lubuski Konkurs Przyrodniczy dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Tematyka konkursu, jak co roku, obejmować będzie wiedzę z zakresu rozpoznawania krajowych gatunków roślin i zwierząt, ich biologii, a także podstaw współczesnej ekologii i ochrony przyrody. Temat wiodący tegorocznego konkursu, będący zarazem tematem konkursu ponadregionalnego, który odbędzie się w tym roku w Poznaniu, brzmi: „Tatrzański Park Narodowy”. Zarówno w teście jak i w finale tematu tego dotyczyć będzie około 1/3 pytań.

Konkurs rozpocznie się o godz. 10.00 i jak co roku będzie się składał z testu pisemnego, oraz części ustnej, do której zakwalifikuje się 10 zwycięzców testu. Finaliści, oraz osoby które zajmą w teście dziesięć kolejnych miejsc, wezmą udział w konkursie regionalnym. Na zwycięzców konkursów czekają atrakcyjne nagrody.

Oprócz turnieju indywidualnego prowadzić będziemy klasyfikację zespołową. Zespół, pod opieką jednego opiekuna, liczyć może od 3 do 6 osób. Do klasyfikacji drużynowej zaliczać będziemy wyniki trzech najlepszych członków zespołu. Klasyfikacja drużynowa będzie prowadzona odrębnie dla gimnazjów i szkół podstawowych. 

Na zgłoszenia uczestnictwa z podaniem imion i nazwisk uczestników, nazwy i adresu szkoły oraz imienia i nazwiska opiekuna oczekujemy do 14 lutego. Zgłoszenia należy przesłać pocztą, faxem lub mailem na podane powyżej adresy.

Testy z poprzednich lat znaleźć można w tym miejscu (ZIP, 5 mb).

 Zapraszamy!

{moscomment}

Temat tegorocznej sesji kwietniowej brzmi „ZARZĄDZANIE ZASOBAMI PRZYRODNICZYMI”. W szczególności chcielibyśmy poruszać się w kręgu poniższych i podobnych zagadnień: 
- inwentaryzacja, monitoring i szacowanie zasobów  gatunków i siedlisk przyrodniczych jako podstawa zarządzania ich zasobami; 
- przykłady lokalnego, regionalnego, krajowego i europejskiego szacowania zasobów  i trendów gatunków i siedlisk,
- czerwone listy jako narzędzie oceny zasobów;
- kryteria oceny stanu  (jakości) zasobów gatunków i siedlisk,
- monitoring Natura 2000: czy stworzy "europejski standard" oceny zasobów gatunków i siedlisk? 
- utrata bioróżnorodności: jak się  naprawdę przejawia i jak ją mierzyć?
- co to jest "racjonalne użytkowanie" i czy to jest  panaceum na ochronę przyrody?
- gatunki konfliktowe: czy naprawdę trzeba do nich strzelać?
- ekonomika ochrony przyrody: co chronić, gdy nie można wszystkiego?
- krajobraz jako zasób przyrodniczy; czy można "gospodarować krajobrazem"?
- ocena i wycena zasobów przyrodniczych: czy to w ogóle możliwe i czy to dobry sposób na zarządzanie nimi?
Sesja odbędzie się w dniach 13-15 kwietnia 2007 (wcześniejsza data 20-22 nieaktualna!)  w Łagowie. Orientacyjny koszt uczestnictwa, w zależności od wybranej opcji  zakwaterowania  wyniesie około 150 – 350 zł. Na zgłoszenia do programu, zawierające imię i nazwisko autora, tytuł wystąpienia, jego formę (referat  30' , komunikat  15' , poster)  oraz abstrakt wystąpienia oczekujemy do końca lutego. Szczegółowy program sesji roześlemy zainteresowanym w pierwszych dniach marca.

{moscomment}

W dniach 23 – 25 lutego (piątek – niedziela) w Ośrodku Leśnik w Łagowie Lubuskim odbędzie się doroczny Zjazd Klubu Przyrodników. Piątek i niedzielę poświęcimy jak zwykle samokształceniu – planujemy kilka warsztatów i miniwarsztatów (tu mile widziane propozycje chętnych do podzielenia się swoją wiedzą i doświadczeniami). W sobotnie przedpołudnie odbędzie się Walne Zgromadzenie Członków Klubu, natomiast do kształtowania programu  popołudnia szczególnie zapraszamy Państwa. Zachęcamy do przygotowania prezentacji zasługujących na ochronę obiektów, interesujących projektów i rozwiązań, nowych problemów ochrony przyrody, a na wieczór pokazów slajdów z różnych ciekawych miejsc.

Na zgłoszenia wystąpień w formie 10 – 20 minutowych prezentacji, a także posterów i wszelkich innych form, oczekujemy do 12 stycznia. Około 20 stycznia roześlemy szczegółowy program Zjazdu. Zapraszamy!

{moscomment}

Uczniów szkół podstawowych i gimnazjów , oraz szkół ponadgimnazjalnych zapraszamy do udziału w organizowanych przez nas konkursach przyrodniczych.

Jeśli jesteś ambitnym, zaangażowanym i zainteresowanym ochroną przyrody studentem ostatniego roku studiów, chciałbyś w przyszłości pracować w Klubie Przyrodników? Ten projekt jest dla Ciebie!